[zaloguj się]
[pdf]

NAMIERZYĆ (11) vb pf

a jasne; w 2 sg imp e pochylone; w pozostałych formach e z tekstów nie oznaczających é.

Fleksja
inf namierzyć
praet
sg
3 m namierzył
imperativus
sg
2 namiérz
impersonalis
praet namierz(o)no

inf namierzyć (2). ◊ fut 2 sg namierzysz (3). ◊ praet 3 sg m namierzył (4). ◊ imp 2 sg namiérz (1). ◊ impers praet namierz(o)no (1).

Sł stp brak, Cn s.v. wierzch miary, Linde XVII w.

Mierząc wydzielić, wyznaczyć określoną ilość czego (11):

namierzyć komu (3): rzekł iey ieſzcże áby ſie płaſzcżem przykryłá dzyerżąc obiemá rękoma/ áż iey námierzył ſzeáć ſpądow ięcżmieniá [mensus est sex modios hordei Vulg Ruth 3/15] BielKron 35v; RejZwierc 191, 224v.

namierzyć co (2): A ży to [lege: żyto] im wydaycie czom namierzyć kazał RejJóz N2; Pánie nie plenne zbożyſko/ Bo siłne było złożyſko/ Trzebáć dziſia ná korzec bić/ Niżli go przydzie námierzyć. RejZwierc 235v.

namierzyć ile czego [jednostka miary + nazwa produktu mierzonego] (4): Leop Ruth 3/15; SZwiec kſiędzu Mácieiowi o żonę nie wierzył/ Wlazł ná gorę kámienia pełen wor námierzył. RejFig Cc4; BielKron 53v; Weźmi poł kwartny gárnuſzek/ a náſyṕ pełen ięcżmieniá otłuczonégo/ námiérz potym dwádźieśćia onch gárnuſzków wody SienLek 163v.

Przysłowie: RejPos 164v; Iáką ty miárką możeſz temu wierzyć/ Námierzyſz komu/ tákżeć będą mierzyć. RejZwierc 224v, 191.
Zwrot: »hojną miarkę namierzyć [za co]« = hojnie wynagrodzić (1): LEcż wy ſtárſzy pomnicie/ co wam porucżono/ Y iáko hoyną miárkę/ zá to námierzono. RejZwierc 104.
a. Określić wielkość czego przez porównanie z odpowiednią jednostką miary [czego ile] (1): Y námierzył muru iego [Et mensus est murum eius]/ ſto/ cżterdzieśći/ cżterzy łokćie BudNT Apoc 21/17.

Formacje współrdzenne cf MIERZYĆ.

Cf NAMIERZONY

TK