[zaloguj się]
[pdf]

REKUPEROWAĆ (6) vb pf i [impf]

pf (6) [inf, praet, con, pass praet, part praet act], [impf] [praes, praet].

Oba e, o oraz a jasne.

Fleksja
inf rekuperować
indicativus
fut
sg
2 rekuperujesz
praet
sg pl
3 m rekuperowåł m pers rekuperowali
conditionalis
sg
3 m by rekuperowåł

inf rekuperować (2). ◊ [praes 2 sg rekuperujesz.] ◊ praet [3 sg m rekuperowåł.] ◊ 3 pl m pers rekuperowali (1). ◊ con 3 sg m by rekuperowåł (1). ◊ pass praet 3 sg n rekuperowało się (1). ◊ [con 3 sg n by się rekuperowało.] ◊ part praet act rekuperowåwszy (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) – XVII w.

1. pf, [impf] Odzysk(iw)ać (o dobrach materialnych i przywilejach) [recuperatum est – przywrócono jest BartBydg; recupero – przychodzę zaś ku swemu, dostaję, osięgam Mącz 348d; – znowu dostaję Calep; dochodzę swego urzędownie, prawem; odiskuję co jakokolwiek, przychodzę ku swemu; wyciągam co od kogo, dług, zapłatę,podatki – recupero Cn] [co] (5): Auguſt świętéy pámięći Król, recuperowawſzy dobrá królewſkié: ordynácią y porządzenié ich, tákié vczynił. [...] SarnStat 102.

rekuperować od kogo (1): iakoz zdało musię aby to Zamki ktore od krola Dunskiego recuperował stryi iego Krol Stephan y zastawił [...] aby mu tebyły dane zeby ie sobie wykupił ActReg 11; [pewnie im [wrogom], dali Bóg, serce upadnie, tak, że ich łatwie wojować i to, co nam pobrali, od nich rekuperować będziem mogli PismaPolit 543; BielKron 1597 139 (Linde)].

[rekuperować pod kim [= od kogo]: że zá tą Szkołą Rycerſką y Vkráináby ſię wſzyſtká oſádzić rychley mogłá/ y Siewierſkie kśięſtwo pod Moſkwićinem prędziuchnoby ſię zá czáſem rekuperowáło WerPublika 12.]

W przeciwstawieniu: »utracić ... rekuperować« (1): Co byli Krákowiánié dzwonek álbo práwo gwałtu vtráćili, iáko w Kronikách nápiſano, to go tu záś wedle téy Conſtituciéy poniékąd rekuperowáli. SarnStat 961.

Zwroty: »prawem rekuperować« (2): A ináczéy álienátá/ práwem rekuperowáć ſucceſſoribus záwżdy wolno będźie: o co forum w Ziemſtwie ratione bonorum vkázuiemy. SarnStat 182 [idem] 210.

»z rąk [czyich] rekuperować« (1): dopiero poskonczęniu Woiny y zastanowieniu pokoia zMoskiewskim nietylko od tego cosię zrąk nieprzyiacielskich za Litewskie zamki y Prouincye zamianą y spolnemi siłami recuperowało. W. X. L. contra omnem aequitatem [...] odstrychniono ActReg 41.

[»[u kogo] swe rekuperować«: z Bożą pomocą, moglibyśmy u tego nieprzyjaciela nie tylko swe rekuperować, ale też i jego własne sobie przywłaszczać. PismaPolit 466.

»znowu rekuperować«: Ktore też Biſkupſtwo [na Ukrainie] iáko z nowu W. M. rekuperuieſz/ y nowemi miáſty puſte grunty reformuieſz/ [...] godźieneś W. M. [...] pochwáły. RegułaKlon B3.]

[Szereg: »rekuperować i przywrocić«: Duchowne też od práwá świeckiego wyiął. A Káſztelanią ſłupſką do Arcybiſkupſtwá rekuperował y przywroćił/ od Gwadárá Krolá Duńſkiego BielKron 1597 139 (Linde).]
2. [impf Starać się odzyskać, pertraktować o wydanie kogoś [kogo]: A gdy go [swego szwagra] król przez Odrowąża, wojewodę ruskiego i koniecpolskiego rekuperował, nie chciał go hospodar wołoski Piotr wydać StryjPocząt 449.]

Cf REKUPEROWANIE, REKUPEROWANY

LWil