[zaloguj się]
[pdf]

REUBARBARUM (20) sb n

reubarbarum (18), rabarbarum (1), rubarbarum (1), [rumbarum, rumbarbarum]; reubarbarum BielKron (3), RejZwierc; reubarbarum : rubarbarum FalZioł (14:1); rabarbarum Oczko.

Teksty nie oznaczają é; -bårbår- (1) RejZwierc, [-bårbar-, -bår-]; w ra- a pochylone.

Fleksja
inne indecl - ; sg Gen (łac.) - reubarbari; sg Abl (łac.) - reubarbaro

indecl (16). ◊ sg G (łac.) reubarbari (1). ◊ Abl (łac.) reubarbaro (3).

Sł stp brak, Cn: ra-barbarum abo reubarbarum, Linde XVI w. (jeden z niżej notowanych przykładów): łac. rheumbarbarum; poza tym bez cytatu: rabarbarum, reubarbarum.

bot. Rheum L., rabarbar, rzewień, rodzaj bylin z rodziny rdestowatych (Polygonaceae), obejmujący ok. 40 gatunków, tu: Rheum palmatum L. a. (i) Rheum officinale Baill.; rabarbar dłoniasty lub (i) rabarbar lekarski, głównie jego korzeń i kłącza używane w lecznictwie; rha-barbarum, rheon, rheum Cn (20): Też reubarbarum gorączoſć wątroby rozgania/ á tho gdy z niey kolerę wypądza ktora zapala wątrobę FalZioł *8; Wezmi piłuł de Reubarbaro dragmę iednę/ Diagredij trzy ziarnka/ á vcżyń piłuł dziewięć z wodką mlecżową FalZioł I 26d; Na opuchlinę zywota [...]. NAprzod piłuły z Reubarbarum/ połtori dragmy zaraz dane na ſwitaniu/ ſą barzo dobre. FalZioł V 84, I 1c, 21c, 43a [2 r.], 72d, III 5a [3 r.]; gdźie ieſliby ieſzcze ták niedoſtátek wielki Nas/ álbo od Aptéki/ álbo od Doktorá/ álbo od obóygá odepchnął/ Syrupóm dawſzy pokóy/ ſámym Rhabárbárum/ ná raz go biorąc poránu/ [...] nie źle ciało przepurguiem Oczko 38; [SienHerb 195b; UrzędowHerb 264b].

W połączeniu z określeniem wagi (5): Wezmi ſoku Pſinkowego cżtirzi vncij/ reubarbary dragmę iednę/ ſpiki poł scropuła/ czukru poł vncij y/ ſtarſzy/ [...] day poranu ciepło wypić. FalZioł I 123a; wezmi dijaprunis ij. łoty/ reubarbarum dwie cżwierci/ zmieſzay ſpołem á pożyway thego poranu FalZioł V 69, I 45b, V 103v; Fárákulá Reubárbárum fawow cżterzy ſtá płáći. BielKron 454v.

W połączeniach szeregowych (3): Mirra/ Aloes/ Reubárbárum od Kálekutu idą z Fártyki. BielKron 268v, 455; RejZwierc 60.

[Wyrażenia: »rumbarbarum moskiewskie«: Rumbárbárum moſkiewſkie SienHerb E2#c; [...] (nagł) Rhum Moskiewskie. Reuponticum. Grechiſch rhabarbarum. (–) TY obá Rumy [moskiewski i turecki] mogły być opiſáne gdyſz ſą rodzáiem iednákie wſákże Tureckie ieſt mocnieyſze SienHerb 200.

»rumbar(bar)um tureckie«: Rumbárbarum Tureckie. SienHerbE2#c; (nagł) Rum Tureckie. Reubarbarum. Rhumbarbarum. (–) [...] IEſt Reubárbárum ćiepłe y ſuche w wtorym ſtopniu/ dla tego ieſt nazwano reubárbárum/ iże w ták rzekącey źiemi bywa naydowano SienHerb 195a (Linde), L2v#.]

LWil