[zaloguj się]
[pdf]

MĘCZYĆ SIĘ (10) vb impf

sie (6), się (4).

Fleksja
inf męczyć się
indicativus
praes
sg pl
1 męczę się
3 męczy się męczą się
praet
sg
3 f męczyła się
imperativus
sg
2 męcz się

inf męczyć się (3). ◊ praes 1 sg męczę się (2). ◊ 3 sg męczy się (1). ◊ 3 pl męczą się (1). ◊ praet 3 sg f męczyła się (2). ◊ imp 2 sg męcz się (1). ◊ [part praes act męczący się cf MĘCZĄCY SIĘ].

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVIII w. s.v. męczyć.

1. Odczuwać cierpienia fizyczne (9): A kto w wieży ná końcu roku vmrże/ tȩń więtſzą káźń odnioſł/ niż był wyſtępek bo ſię długo męczyć muśiał GórnRozm E4.

męczyć się czym (1): O kośćiách S. mowi [...]: iſz ſię ich boią Dyabli. y męcżą ſię iemi SkarŻyw 92.

a. O porodzie; z dodatkowym elementem wysiłku fizycznego; dolere HistAl; eniti, laborare, niti Mącz; cruciari Vulg (7): Gdy ſie iuż przybliżał cżás národzenia/ Olimpia w wielkiey ſie boleſći męcżyłá y iey żywot wielce był dręcżon HistAl A6; Nitor aliquando significat, Męczić/ Mordowáć ſie/ chcieć czego zbyć. Ut mulieres in partu solent. Mącz 248a; WujNT Apoc 12/2.
Zwrot: »męczyć się dzieciątkiem (a. dziećmi), z dzieciątkiem« = rodzić; e dolore laborare, eniti, parturire Mącz (3 : 1): była iedna brzemienna pani kthora ſie długo męcżyła z dzieciątkiem á niemogła go mieć FalZioł III 7c; Emitor, [...] rodzę, Męczę ſie dźiećmi. Mącz 248b, 180d, 278c.
2. Umartwiać się, prowadzić ascetyczny tryb życia (1): mouy Swyąty Byernad karz ſyą/ Czo chczeſch mącz ſyą Czo chczeſch nyedacz myly bog obfytoſzczy ſwey alyſz bądzyeſch cznotamy okraſſon PatKaz III 150.

Formacje współrdzenne cf MĘCZYĆ.

Cf MĘCZĄCY SIĘ, MĘCZENIE SIĘ

MP