[zaloguj się]
[pdf]

MIŁOSIERDZIEŃSTWO (10) sb n

Oba o jasne (tak w miłosierdzie oraz w -stwo); teksty nie oznaczają é.

Fleksja
sg pl
N miłosierdzieństwo miłosierdzieństwa
G miłosierdzieństwa
D miłosierdzieństwu
A miłosierdzieństwa
L miłosierdzieństwie

sg N miłosierdzieństwo (1). ◊ G miłosierdzieństwa (3). ◊ D miłosierdzieństwu (1). ◊ L miłosierdzieństwie (2). ◊ pl N miłosierdzieństwa (1). ◊ A miłosierdzieństwa (2).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI w.

Litość, zmiłowanie, współczucie okazywane komuś czynnie, łaskawość (10):

miłosierdzieństwo czyje (1): znaiąc to zawżdy przed ſobą że mi ſie doſić od V M. pana mego Miłoſciwego kwoli ſtało, cżego ia nigdy zaſłużyć niemogę, tylko że to wkładam na nawyłſzą [!] znierownałą mądroſć, ktora [...] czo komu należi według zaſług y miłoſierdzienſtwa ſwego doſtatecżnie odpłacza BielŻyw nlb 3.

a. O Bogu: jeden z atrybutów Boga obejmujący całokształt stosunku Boga do człowieka (przebaczenie win, obdarzanie łaskami, miłość do człowieka, obietnica zbawienia wiecznego) (9): Láſkáwy yeſt á w gnyewye nic nye popędliwy/ Owſſem w miłoſierdzyeńſtwye wyelkim litośćiwy. LubPs ee6v, S.

miłosierdzieństwo czyje [w tym: G pron (3), pron poss (2), ai poss (1)] (6): MIłoſierdzyeńſtwá twe Pánie wyznam ſpiewáiąc wiecżnie LubPs T5v, dd5 [2 r.], dd6v; RejPos 208v. Cf »miłosierdzieństwo Pańskie«.

W połączeniu szeregowym (1): wſpomniawſzy co ieſt Bog [...] co tho ieſt odſtąpić od niego/ á prze máły kęs ſwey woley zgwałćić ſobie łáſkę/ ohietnicze/ y wſzythki miłoſierdzyeńſtwá iego. RejPos 208v.

W charakterystycznych połączeniach: miłosierdzieństwo wieczne (2), wielkie.

Zwrot: »w miłosierdzieństwie zachować« (1): A ſłuſſnye go wyznáć mamy iż yeſt nád pány Pan/ Co w wyecżnym miłoſierdzyeńſtwye záchował káżdy ſtan. LubPs dd4v.
Wyrażenie: »miłosierdzieństwo Pańskie« (1): Miłoſyerdzyeńſtwá Páńſkye nyech Páná wyznáyą/ Cudá co ſyny ludzkye záwżdy obyaśnyáyą LubPs Y5.

Synonimy cf MIŁOSIERDZIE.

Cf MIŁOSIERDZIE, MIŁOSIERNOŚĆ

TG