« Poprzednie hasło: MUROWAN | Następne hasło: MUROWANY » |
MUROWANIE (14) sb n
o oraz a jasne; teksty nie oznaczają -é.
Fleksja
sg | |
---|---|
N | murowani(e) |
G | murowaniå |
D | murowaniu |
A | murowani(e) |
L | murowaniu |
sg N murowani(e) (4). ◊ G murowaniå (6). ◊ D murowaniu (1). ◊ A murowani(e) (2). ◊ L murowaniu (1).
Sł stp, Cn notuje, Linde bez cytatu.
Znaczenia
1. Wznoszenie murów, budowli z cegły lub kamienia; aedificare Mącz; muri exstructio Cn (10): Mącz 30b; kiedy kośćioł ſkáżony murowáli á nápráwiáli/ płákáli wſpomináiąc ná pierwſzy kośćioł / ktoremu wtore murowánie przyrownáć ſie nie mogło BielKron 265; Záprawdę kiedyby to weſzło w obycżay/ ácżćiby więcey koſztowáło murowánie [maiore quidem precio ex lapide aedificaretur]/ ále ſam pożytek niepomáłuby koſztu wielkość nágrodźił ModrzBaz 35v; Caementum ‒ Wſzeſiak y [lege: Wſzelaki] kamien do murowanią ſpoſobny. Calep 148a; Kmieć [...] ma zá káżdym rázem przywieść kilká kámieni [z pola]: bo ſie to przygodźi y do murowánia y do bruku GostGosp 34; SkarKazSej 684a.
murowanie czego (1): cudzemu nieprzyiaćielowi nie odpieráli/ á ſnadź też niemieli cżym/ wykłádáiąc ná to murowánie kośćiołow/ iáko káżdy rozumieć może co to zá koſzt BielKron 364v.
W połączeniu szeregowym (1): Pátrz nań v budowánia/ v murowánia/ v kopánia/ v grábárzow/ á on wſzędy pilnie vpomina/ áby grunty dobrze záſádzano RejZwierc 159v.
Szereg: »budowanie abo murowanie« (1): żeby oni tey drogi ſzukáli/ iákoby z cegły murowáne domy były: cżegoby iednák łácno dokázáć mogli/ kiedyby był doſtátek tákich rzemieśnikow/ ktorziby tákową máterią/ [...] gotowáli/ á wſzytkie do budowánia ábo murowánia [ad aedificandum] potrzeby pogotowiu mieli ModrzBaz 35v. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.].
a. Otaczanie murami, fortyfikowanie, umacnianie (1): Tego roku Papież Leo przyſłał Iubileuſz do Polſki/ s ktorego cżęść pieniędzy s ſkrzynie miáłá iść ná murowánie Kámieńcá miáſtá BielKron 416v.
2. Murowana budowla, mury; aedificium latericium Modrz (4): Treweris miáſtho/ w kthorym poſpolićie pierwey mieſzkáli Ceſárze/ cżego ieſzcże y dziś ſą znáki w murowániu. BielKron 284v, 432v; ModrzBaz 35v.
Wyrażenie: »kwadratowe murowanie« = ściana, wykonany z ciosanych kwadratowych kamieni (1): ſą ieſzcże mury ſtáre [...]/ z kámieni kwádratowych według onego świátá dziáłáne/ ktorego kwádratowego murowánia w źiemi nawięcey. BielKron 283v.
IM