[zaloguj się]
[pdf]

NARZAĆ (6) vb impf

Pierwsze a pochylone.

Fleksja
indicativus
praes
sg pl
1 nårzåm
3 nårzå nårzają
praet
sg
3 f nårzała

praes 1 sg nårzåm (2). ◊ 3 sg nårzå (2). ◊ 3 pl nårzają (1). ◊ praet 3 sg f nårzała (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI – XVII(XVIII) ‒ XVIII w.

Umieszczać kogoś lub coś w wodzie, zanurzać; zatapiać (w tym 1 r. o krwi) (6): Mergo, Narzam/ Topię/ w wodę pogrążam/ maczam/ krzczę. Mącz 218b; Merso, Vſtáwicznie narzam/ Maczam. Mącz 218c; [UrsinGramm 254].

narzać kogo, co (2): Zátym [kapłan] polewa ie [dziecię] trzy kroć święthą wodą krztową/ álbo ie trzy kroć narza/ w imię Oycá/ y Syná/ y Ducha S. A to ieſt pewny á iſtotny Krzeſt. KarnNap C. Cf narzać co w czym.

narzać co w czym (1): Tomirys też Krolowa Cyruſá śćiąć dáłá/ Y głowę iego w becżce/ krwie pełney/ narzáłá. BielSjem 8.

Szereg: »polewać albo narzać« (1): KarnNap C cf narzać kogo, co.
Przen [co] (2): którą [łódkę kościoła] áczkolwyek częſtokroć nawáłnoſci czartowſkye przez kácyrze y mocárze tego ſwyátá kołacą/ á prze nyedbálſtwo álbo y złą ſpráwę żeglarzow práwye narzáyą/ yednák do tychmyaſt nye zátonęłá KromRozm III L3.
a) W opisie gwiazdozbioru noszącego nazwę istoty żywej [czemu] (1): Ná zachodźie ćiągnie noc zá głowę Chyroná: Ale go nie záłápi/ tylko zá rámioná. Hydrze łeb z ſzyią narza: á to co zoſtawa/ Ná wſtániu Ryb z Chyronem pod źiemię podawa. KochPhaen 24.

Synonimy: grązać, maczać, pogrążać, zatapiać.

Formacje współrdzenne cf NURZAĆ.

Cf NARZANIE, NARZANY

DJ