« Poprzednie hasło: NARZAĆ | Następne hasło: NARZAJĄCY SIĘ » |
NARZAĆ SIĘ (6) vb impf
się (6), [się].
W inf oba a jasne, w pozostałych formach pierwsze a pochylone.
Fleksja
inf | narzać się | ||
---|---|---|---|
indicativus | |||
praes | |||
sg | pl | ||
1 | nårzåm sie | ||
3 | nårzają sie |
conditionalis | ||
---|---|---|
pl | ||
1 | m pers | bysmy sie nårzali |
inf narzać się (1). ◊ praes 1 sg nårzåm sie (1). ◊ 3 pl nårzają sie (1). ◊ con 1 pl m pers bysmy sie nårzali (3).
Sł stp, Cn brak, Linde XVII(XVIII) w.
Znaczenia
Zanurzać się w wodzie; nurkować; urinare Calep (6): [Narzam ſię/ vrinor Volck Mmm2.]
Zwrot: »narzać się w wodzie« [szyk zmienny] (2): Purpurarii, którzy ſie w wodzie narzáyą á tam żółwie purpurne łápáyą. Mącz 332b; Vrino ‒ Narzam ſie w wodzie, y zaſię wi narzam. Calep 1142b.
Przen: Błądzić, wahać się, być niepewnym (4): A do Ephezow ták piſſe [św. Paweł o urzędach kościelnych]: A on dał koſcyołowi nyektore ápoſtoły/ [...] proroki/ [...] ewányeliſty/ [...] páſtyrze y doktory/ [...] ábyſmy yuż nyebyli máluczkimi/ ktorzybyſmy ſye narzáli/ á ktorychby vnośił wſſelki wyátr náuki w obłudnoſci ludzkyey/ w chćiwoſci ku załodze błędu KromRozm III G8.
narzać się czym (1): KromRozm III H2v cf »wahać się albo narzać«.
Szeregi: »(nie) narzać się i (ani) unosić« (2): Opuſcił że tám pan Kryſtus y duch śwyęty koſcyoł/ ktory ták vmiłował/ oſláchćił/ opátrzył/ y vbeſpyeczył/ yákoś wyſſſſey ſlyſſał? á dopuſcił mu ſye nárzáć/ y vnośić wſſelkim wyátrem náuki? KromRozm II v4; iżebyſmy ſye nye narzáli/ áni nas vnośił ledá wyátr náuki KromRozm III H3v.
»wahać się albo narzać« (1): Abyſmy ſye nye wáháli/ álbo nye narzáli yáką wątpliwoſcyą około wyáry y ſpraw krzeſciyáńſkich KromRozm III H2v.
Synonimy: grązać się, maczać się.
Formacje współrdzenne cf NURZAĆ.
DJ