[zaloguj się]
[pdf]

NIEDBANIE (11) sb n

Zawsze w pisowni łącznej.

Pierwsze e oraz a jasne; końcowe e z tekstów nie oznaczjących é oraz -é.

Fleksja
sg
N niedbani(e)
G niedbaniå
A niedbani(e)
L niedbaniu

sg N niedbani(e) (1). ◊ G niedbaniå (3). ◊ A niedbani(e) (3). ◊ L niedbaniu (1).

Sł stp notuje, Cn, Linde brak.

Brak troski o coś; lenistwo; brak uwagi, pieczołowitości; connivencia, dedignatio Mącz [w tym czyje (5): G pron (2), pron poss (2), ai poss (1)] (11): Oni to w śmiech obracáli/ A nie k temu nie cżynili: [...] Owa widząc ich niedbánie/ Wźięłá z cżłowiekiem zmierzenie BierEz N; Mącz 63b; Pan/ prze wiele przycżyn/ miał iáko przez ſen á iáko przez pálce pátrzyć ná to iey [łódki, tj. Kościoła] zátrwożenie [...]. A przycżyná ieſt tego niedbánia Páńſkiego naprzednieyſza/ grzech/ ktory záwżdy w tym Koſciele vſtáwicżnie rozſzyrza ſkrzydłá ſwoie RejPos 49.
Wyrażenie przyimkowe: »przez niedbanie« (1): ále y potomkom náſzym będącym powinniſmy tę náukę álbo oſtrzegánie po ſobie zoſtáwić/ [...] byſmy ſie im przez niedbánie náſze niemymi nie zſtáli BielKron 333.
a. Robienie czegoś jakby od niechcenia (2): Toć to ieſt ono niedbánie/ oná ſzcżyrość ták przyiemna cżłowiekowi GórnDworz G2, E8.
b. Nietroszczenie się o sprawy wiary, brak gorliwości religijnej [czego = nieposłuszeństwo wobec czegoś] (1): Pátrzayże tu moy miły bracie ſrogiego á okrutnego dekretu Páńſkiego zá niepoſłuſzeńſthwo złośćiwych/ á zá vporne niedbánie głoſu iego á vpominánia iego ſwiętego. RejZwierc 256.
c. Lekceważenie, brak szacunku (4): towarziſz móy powiędáł [!] mi/ iże iakoá do dworu przijáł/ aniś iednego ſłowa s nijm przerzékł [...]. Ieſtciem w panſtwie pana Sżcżęſciá ieden cżłowiek/ motzny/ nágły/ vporny [...]: ten ieſtli ſie przećiw tobie wzburzy/ niebędźieſzli miáł przijácioł/ wielmićzby cięſzko było/ a poznoby ſwego takowego niedbaniå żałowáł. ForCnR C3, C2v.

niedbanie na kogo (1): Dedignatio, Niedbánie ná kogo. Mącz 89b.

Zwrot:»być w niedbaniu« = ulec zapomnieniu (1): Apokálipſis iáko było w niedbániu. RejAp 2v marg.

Synonimy cf NIEDBALSTWO.

Cf DBANIE, NIEDBALSTWO, NIEDBAŁOŚĆ

MM