[zaloguj się]
[pdf]

NIEDOSKONAŁOŚĆ (19) sb f

W pisowni łącznej (17), w rozłącznej (2).

e oraz wszystkie o prawdopodobnie jasne (tak w niedoskonały oraz -ość); a jasne.

Fleksja
sg pl
G niedoskonałości
A niedoskonałość niedoskonałości
L niedoskonałości
inne sg a. pl G - niedoskonałości

sg G niedoskonałości (5). ◊ A niedoskonałość (9). ◊ L niedoskonałości (1). ◊ pl A niedoskonałości (1). ◊ sg a. pl G niedoskonałości (3).

Sł stp brak, Cn w innym znaczeniu, Linde XVIII w. s.v. doskonałość.

Istnienie w czymś jakiejś wady (19):

niedoskonałość czego (1): Ale y ſkąd inąd latwie poznáć niedoſkonáłośći práwá wáſzego GórnRozm E2.

niedoskonałość czyja [w tym: G sg i pron (2), pron poss (2)] (4): nye dla ſwey nyedoſkonáłoſci/ ále dla ich nyedoſtátku y nyeumyeyętnoſci nyemogł ich Pan Kryſtus tu ná śwyećye będąc wſſyſtkyego náuczyć KromRozm II f3; Niewiem pánie Boiánow. w cżym w. m. tę niedoſkonáłość białychgłow bacżyſz GórnDworz X6, X5v; GórnRozm E2.

W przeciwstawieniu: »doskonałość ... niedoskonałość« (1): Tá ieſt we wſzyſtkim ſámá doſkonáłość/ znáć do śiebie ſwoię niedoſkonáłość. LatHar 250.

a. W sensie religijnym (13): Wſzákoż zádawa im [Jan kościołom katolickim w Azyjej] przy tym tę niedoſkonáłość/ iż miedzy ſobą ćierpieli ſekty Nikolaitow PowodPr 38.

niedoskonałość czego (7): KromRozm II e3v; on ſam o ſobie záwżdy rozumiał/ niedoſkonáłość poſtępkow ſwoich SkarŻyw 291, 385; WujNT Hebr 8 arg, 9 arg, 10 arg; Przygánił mu też o niedoſkonáłość wiáry SkarKaz 416b.

niedoskonałość czyja [w tym: pron poss (3), G pron (1)] (4): Pánie Iezu/ [...] doday pomocy niepotężnośći/ rátuy niedoſkonáłość moię LatHar 216, 190, 247; O ktorym wiele nie mowi/ dla ich niedoſkonáłośći [Cf gdyżeśćie ſię sſtáli nieſpoſobni ku ſłuchániu Hebr 5/11]. WujNT Hebr 5 arg.

W połączeniu szeregowym (1): Niechayże mi tá ſłábość y oźiębłość moiá [...] náchyla y ſkłánia litośćiwą y łáſkáwą Bozką dobrotliwość twoię/ do niepotężnośći moiey pośilenia/ y wſzelkiey oźiębłośći y niedoſkonáłośći/ ábo niepilnośći oddalenia. LatHar 217.

W przeciwstawieniu: »niedoskonałość ... doskonałość«: I Z tego co było w ſtárym teſtámenćie/ 6 Y z niedoſkonáłośći onych ofiar/ pokázuie nowego doſkonáłość. WujNT Hebr 9 arg.

W charakterystycznych połączeniach: niedoskonałość ofiar, postępkow, Starego Testamentu, wiary (2), zakonu; ratować niedoskonałość, zadawać [komu]; przyganić [komu] o niedoskonałość.

Zwrot: »niedoskonałości poprawować« (1): Pan Iezus náucżáiąc go/ y niedoſkonáłośći ieſzcże wiáry iego popráwuiąc/ rzekł SkarŻyw 385.
Szereg:»niedoskonałość i niepotężność« (2): LatHar 190, 247 cf W przen.
W przen (2): bądźmy tego pewni/ iż dołoży y doſypie nie doſkonáłośći y niepotężnośći náſzey ten Pan LatHar 247, 190.

Synonimy: defekt, niedostateczność, niedostatek, nieprześpiałość, skaza, ułomność, wada.

Cf DOSKONAŁOŚĆ, NIEDOSKONALSTWO

AŻ