[zaloguj się]
[pdf]

NIEDŹWIEDNIK (4) sb m

niedźwiednik (3), miedźwiednik (1); niedźwiednik SkarŻyw (2), KlonWor; miedźwiednik RejZwierc.

-dź- (2), -dz- (2).

Teksty nie oznaczają é; pierwsze e prawdopodobnie jasne (tak w niedźwiedź).

Fleksja
sg pl
N niedźwiednik niedźwiednicy
D niedźwiednikowi

sg N niedźwiednik (1). ◊ D niedźwiednikowi (1). ◊ pl N niedźwiednicy (2).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI i XVIII w.

Człowiek tresujący i oprowadzający niedźwiedzie; delenitor bestiarum, ductor ursi, mansuetarius, salpistes ursinus Cn (4): On wie gdźie Komedya ná cżyim obiedźie/ Gdźie trąbią Niedźwiednicy/ táńcuią Niedźwiedzie. KlonWor 33.
Zwrot: »dać się jako niedźwiednikowi za nos wodzić« (1): ALe by káżdy [...] pomniał ná dzień iutrzeyſzy iż nie iego ieſt/ [...] pewnieby dał policżek przyrodzeniu ſwowolnemu/ á nie dałby mu ſie ták iáko miedźwiednikowi zá nos wodzić. RejZwierc 66; [WerReguła 93 (Linde)].
Przen: Anioł (2): niedzwiednicy Boży/ ſą Aniołowie/ ktorzy cżárty iáko ſrogie niedzwiedzie/ aby nam nie ſzkodzili/ krocą. SkarŻyw 333, 333.

Synonimy: skomoroch, skomorosza.

MG