[zaloguj się]
[pdf]

2. NIENARUSZENIE (23) av

W pisowni łącznej (21), w rozłącznej (2).

Pierwsze e oraz a jasne, końcowe e pochylone; -sze- (16), -szé- (2) SarnStat (16:2).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI w. błędnie zamiast: nienarusznie i XVIII w. s.v. naruszalny.

Niezmiennie; inviolate Calep, Jan Stat; inconcusse, incorrupte JanStat (23): Calep 559b; gdyż Dekretá Trybunálné máią we wſzyſtkim nienáruſzenié zoſtáwáć. SarnStat 404 [idem 861]; Striy náſz namilſzy wſzyſtkę ſczérośći ſwéy ſtałość [...] przećiwko oſobie náſzéy Królewſkiéy nienáruſzenié miał SarnStat 995, 861.

W charakterystycznych połączeniach: nienaruszenie mieć, przestrzegać (2), trwać, wypełniać, zapieczętować, zosta(wa)ć (3); niwczym nienaruszenie (6), we wszy(s)tkim (2).

Zwroty: »nienaruszenie (do-, za)chować, (za)chowan(y)« = servare inconcusse a. inviolabiliter JanStat [szyk zmienny] (4:3): ZapKościer 1582/33; A tego wſzyſtkiégo nienáruſzenié dochowáć, y nierozwáláć SarnStat 109, 15, 1059, 1078, 1103, 1188.

»nienaruszenie dzierżeć, trzymać, trzyman« (3:2:1): y oné [przywileje] [...] My ſámi/ y potomki náſzé [...] záchowáć/ y niwczym ich nienáruſzenié dźierżeć tym Przywileiem náſzym obowięzuiemy. SarnStat 1061, 442, 1064, 1182, 1190, 1193.

»nienarnszenie zostawować« (1): Aſſecurácią Hetmáńſką [...] wáruiąc/ y nienáruſzénié zoſtáwuiąc. SarnStat 1226.

Szeregi: »(w) cale i nienaruszenie« (6): ZapKościer 1582/33; to ma bydź cále y nienáruſzenié trzymano SarnStat 442; [obiecujemy] wſzyſtkié Powiáty onéy źiemie przerzeczonéy [...] wcále y niwczym nienáruſzenié zachowáć wiecznemi czáſy. SarnStat 1059, [1023], 1188, 1226.

»nienaruszenie i (a) niezgwałcenie« = inconcusse et inviolabiliter JanStat [szyk 1:1] (2): iż będą chowáć ninieyſzy pokóy niezgwałcenié á nienáruſzenié SarnStat 1103, 1128.

»świętobliwie i nienaruszenie« (1): Któré práwo wiecznémi czáſy ma bydź świętobliwie/ y nienáruſzenié chowáné SarnStat 15.

»wiecznie a nienaruszenie« (1): A przetoż ten ſpoſob vcżenia przez ludzi [...] chciał też y Pan Bog/ áby trwał wiecżnie á nienáruſzenie RejPosRozpr b3v.

W przen (1): áleś też przećiw Máłżonkowi ſwemu znák prawdźiwey á nieodmienney miłości nienáruſzenie zápiecżętowáłá. WysKaz )?(3.
a. Bez uszczerbku zdrowia, z zachowaniem życia (1):
Szereg: »wolnie i nic nienaruszenie« (1): dopuſzcżamći tedy odeyść wolnie y nic nienáruſzenie. Phil C2.

Synonimy: cale, całowicie, mocnie, niezgwałcenie.

Cf [NIENARUSZLIWIE], NIENARUSZNIE

AŻ