Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: [NIEPŁONNOŚĆ]

Następne hasło: [NIEPOBITY] »

NIEPŁONY (3) ai

e oraz o jasne.

Fleksja

sg
m	N	niepłony

pl
N	subst	niepłon(e)

sg m N niepłony (2). ◊ pl N subst niepłon(e) (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów, błędnie: niepłonny) ‒ XVII w. s.v. płonny.

Znaczenia

1. Istotny, ważny, niebłahy (2)
- W przen (1)
2. Nienadaremny, skuteczny (1)

1. Istotny, ważny, niebłahy (2):

Wyrażenie: »niepłone rzeczy« (1): Wſzędy nam przypiſuią że długo ſypiamy/ A nie plone [!] to rzeczy iáko wſzyſcy znamy. Prot B4v.

W przen (1):

Wyrażenie: »iściec niepłony« = wierny świadek (1): Niéma vſtać potomſtwo [...] póki ſzlákiem dawnym Prędkié ſłońce połeći/ y nie vchodzony Krąg mieśięczny: á iśćiec ná niebie niepłony. KochPs 134.

2. Nienadaremny, skuteczny (1): Która [żmija] zámknioné vſzy wźiemię krije/ Aby nieſłucháć/ kiedy náuczony Czárownik nád nią zácznie rym niepłony. KochPs 84.

Synonimy: 1. istotny, ważny; 2. skuteczny.

Cf PŁONY