[zaloguj się]
[pdf]

PŁONY (119) ai

płony (70), płonny (49); płony BartBydg, FalZioł (5), Mymer2, RejPs (4), RejJóz, BielKom, LubPs, RejZwierz, BibRadz, BielKron, BielSat, RejZwierc (3), BielSpr, Calag, KochPs (8), KochTr (2), KochEpit, KochFr (2), KlonŻal (2), KochPhaen (2), KochPam, PudłFr, ZawJeft, RybGęśli, JanNKar, CiekPotr, GosłCast; płonny MiechGlab, Leop (2), OrzList, GrzegRóżn (2), Mącz (5), SarnUzn, GórnDworz, WujJud, BudBib, CzechRozm, ModrzBaz (8), SkarJedn (2), SkarŻyw (2), CzechEp, BielRozm, GrabowSet (2), LatHar (3), WujNT (4), SarnStat (2), SkarKaz (2), CzachTr, KlonFlis; płony : płonny RejPos (16:1), KochPieś (3:1), Calep (2:1), KlonWor (2:1).

-o- (26), -ó- (5); -ó- KochPieś, ZawJeft; -o- : -ó- KochPs (6:2), SarnStat (1:1).

Fleksja
sg
mNpłony fNpłonå nNpłon(e)
Gpłon(e)go Gpłonéj Gpłon(e)go
D D Dpłon(e)mu
Apłony Apłoną Apłon(e)
Ipłon(e)m Ipłoną Ipłonym
L Lpłon(e)j Lpłonym
pl
N subst płoné
G płonych
D płonym
A m pers płon(e)
subst płoné
I f płon(e)mi
n płonymi
L płonych
V subst płon(e)

sg m N płony (5). ◊ G płon(e)go (4). ◊ A płony (3). ◊ I płon(e)m (1). ◊ f N płonå (12); -å (9), -(a) (3). ◊ G płonéj (5);-éj (1), -(e)j (4). ◊ A płoną (4). ◊ I płoną (3). ◊ L płon(e)j (3). ◊ n N płon(e) (7). ◊ G płon(e)go (4). ◊ D płon(e)mu (1). ◊ A płon(e) (8). ◊ I płonym (3). ◊ L płonym (1). ◊ pl N subst płoné (21); -é (11), -(e) (10). ◊ G płonych (5). ◊ D płonym (4). ◊ A m pers płon(e) (1). subst płoné (15); -é (5), -(e) (10). ◊ I f płon(e)mi (1). n płonymi (2). ◊ L płonych (5). ◊ V subst płon(e) (1).

Sł stp: płonny, płony, Cn: płonny, Linde także XVII – XVIII w.

1. Dziko rosnący, nie szczepiony (37):

[W przeciwstawieniach: »płonny ... domowy, ogrodowy, swojski«: [gnój] tákież y leśne drzewá/ álbo płonne może obroćić w ſwoyſkie/ álbo ogrodowe Cresc 1571 80 (Linde), 65 [2 r.] (Linde).]

W porównaniach (2): RejPs 127; Iáko płonne gruſzki z láſu przeſádzone lepſzy owoc rodzą: [...] Ták y młodym niezdrowe ieſt wychowánie domowe. SkarKaz 420b.

Wyrażenia [prawdopodobnie wyraz „płony” oznacza okaz męski rośliny]: »bobek płonny« = prawdopodobnie Laurus nobilis L., wawrzyn szlachetny, bobkowe drzewo; drzewko z rodziny wawrzynowatych (Lauraceae); carpophylon Calep; carpophylos Cn (1): Carpophyllon – Bobku płonnego drzewo. Calep 167b.

»chmiel płony« = Humulus lupulus L., chmiel zwyczajny; bylina dwupienna z rodziny konopiowatych (Cannabaceae) służąca jako roślina lecznicza i dodatek do piwa (2): Wodka Chmielu płonego. FalZioł +5a, II 5b.

Zestawienia [wyraz „płony” oznacza roślinę dziko rosnącą, nieuprawną]: [»drzewo płonne« [szyk 2:1]: teże ieſt rozmáity obycżay ſkracánia drzew płonnych y odmieniánia w domowe Cresc 1571 65 (Linde), nlb 4, 65, 80 (Linde).]

»płona figa, fikowe drzewo płone« = Ficus sycomorus L., figowiec sykomor, figa morwowa; drzewo z rodziny morwowatych (Moraceae); sycomorus Vulg, PolAnt, Cn; caprificus Calep (4:1): BudBib Is 9/10; Caprificus – Fikowe drzewo płone. Calep 162a; [Zacheusz] bieżawſzy naprzod/ wſtąpił ná drzewo płonney figi/ áby go [Jezusa] vyźrzał: bo tám tędy iść miał. WujNT Luc 19/4 [przekład tego samego tekstu SkarKaz], s. 274; SkarKaz 452.

»płona oliwa« = Olea europaea ssp. silvestris (Hiller) Rouy, oliwka dzika, oliwka europejska podgatunek leśny; krzew z rodziny oliwkowatych (Oleaceae) występujący w obszarze śródziemnomorskim, owoce są ubogie w oliwę; oleaster Mymer2, BartBydg, Calep, Cn; silvestris oliva BartBydg (3): Oleaster, d⟨icitu⟩r silvestris oliva, plova [!] oliua. BartBydg 101b; Mymer2 19v; Oleaſter – Płona oliwa, leſna oliua. Calep [727]b.

»płone wino« = Vitis vinifera ssp. silvestris (Gmelin), winorośl właściwa podgatunek leśny; pnącze z rodziny winoroślowatych (Vitaceae) o jagodach kwaśnych i mało soczystych; labrusca Mącz [szyk 3:2] (5): O mocy gron Winnych ieſt piſane wyſzſzey mało v Agreſtu/ to ieſt v płonego Wina. FalZioł I 156b, +5b, I 155c; Mącz 181a, 260c; [Agreſtum. Agreſto. Płoné wino. Schlecht wein. Dict 1566 F3].

Szeregi: »płonny albo dziki« (2): Labrusca, genus vitis aggrestis quae erratica dicitur, quod in terrae marginibus et sepibus nascatur, Płonne álbo dźikie wino. Mącz 181a, 260c.

[»leśny abo płonny«: Ieſt ieſzcże okrom tego drugi obycżay odmiány drzew/ ták iż z leśnego álbo płonnego drzewá/ może być domowe álbo ſwoyſkie Cresc 1571 65 (Linde), 80 (Linde).]

[»tak płonny jako i szczepiony«: Wtore Kśięgi/ o przyrodzeniu y właſnośći Drzew/ ták płonnych/ iáko y ſzcżepionych Cresc 1571 nlb 4.]

Przen (13):
Wyrażenie: »płonna oliwa« [szyk 1:1] (2): A ieſli niektore z gáłęźi vłomione ſą; á ty będąc płonną oliwą [oleaster esses] ieſteś w nie wſzczepion/ y sſtałeś ſię vczeſtnikiem korzenia y tłuſtośći oliwney: nie chlubże ſię przećiw gáłęźiom. WujNT Rom 11/17, Rom 11/24.
a) W nawiązaniu do przypowieści o winnicy (11): ieſliże też kto w tey winnicy iego [Boga] żywie ſwowolnie/ bez wſzey Krześćiáńſkiey powinnośći ſwoiey/ iáko gi tu Pan zowie winem kwaśnym/ látoroſlą płoną/ ćirniem/ głogiem RejPos 61v, 61.

W połączeniu szeregowym (1): A iżbyś rozumiał iż on [Bóg] tę winnicę ſwoię ieſzcże od pocżątku ſwiátá ſobie vſzcżepić racżył/ [...] Y iákiey theż záſię żáłośći vżywa/ gdyby zá ták pilnym ſtárániem iego iemu ſię w niey iáki głog/ ábo iákie płone wino/ ábo iákie niepłodne á niepotrzebne látoroſle/ vmnożyć miáły. RejPos 59v.

W charakterystycznych połączeniach: płona(-e) latorośl (2), winnica; płony z przyrodzenia.

Wyrażenie: »płone wino« (8): będzieſz ſzcżepić ſzcżepienie wierne/ y płod cudzy będzieſz oſiewáć. W dzień ſzcżepienia twego/ płonne wino/ á ráno náſienie thwoie kwitnąć będzie Leop Is 17/11; co ieſt lepſzego/ ieſli ſtátecżnie ſtać w tych cnotliwych ſpráwach winnice tey/ á vcżynić s ſiebie wdzięcżną látoroſłkę Pánu ſwoiemu/ [...] ábo ſie obroćić w płone wino á w ćirnie á w głog RejPos 61, 59v [3 r.], 61v [3 r.].
Szeregi: »płony a niepotrzebny« (2): O iákiſz ro [lege: to] ſtrách wypáść s ſwiętey opieki iego [Boga]/ [...] á cżekáć zeżrzenia á záginienia ſwego. A co ieſzcże gorzey/ thák iáko Ian s. nápiſał/ iż táką káżdą płoną á niepotrzebną látoroſl chcze [Bóg] odciąć RejPos 61, 59v. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

»zły a płony« (1): Bo pátrzay ocżći idzie/ áboć zoſtáć wdzięcżną á błogoſłáwioną látoroſlą v Páná ſwoiego/ áboć zoſtáć złem á płonym winem/ ktore ma być wycięto á wrzucono do ogniá wiecżnego. RejPos 61v.

a. O owocach winnej latorośli: niejadalny, niesmaczny, cierpki; przen (6):

W połączeniu szeregowym (1): [dziewiąty owoc złej nauki, iże musielibyśmy potępić] y tych ktorycheſmy ſámi przed rokiem do zboru przyięli/ á oni thák pomárli ſą. O iákoż tho ieſt brzydki owocz á práwie grono winá onego płonnego á kwáśnego y ćirpnącego. SarnUzn H5v.

W przeciwstawieniu: »słodki... płony« (1): com ia iuż dáley miał vcżynić winnicy tey cżegom nie vcżynił y docżekałem ſie w niey miáſtho ſłotkich gron/ złego á płonego winá [an quod exspectavi, ut faceret uvas; et fecit labruscas? Vulg Is 5/4]. RejPos 59v.

Wyrażenie: »płone wino« [szyk 1:1] (2): RejPos 59v cf W przeciwstawieniu; SarnUzn H5v cf W połączeniu szeregowym.
Szereg: »zły a płony« (1): RejPos 59v cf W przeciwstawieniu.
a) W nawiązaniu do przypowieści o winnicy (4): O nieſzcżęſnaſz to látoroſl kthora poda táki płony owoc s ſiebie/ iż ma być odcięta od máćice tey/ tho ieſth/ od Páná ſwoiego RejPos 61.

W przeciwstawieniach: »przyjemny, wdzięczny ... płony« (2): iáko ſie on [Bóg] chce roſſędzić s płoną winnicą ſwoią/ kthora miáſto przyiemnych gron iemu wypuśćiłá s ſiebie płone wino á ćirpnie z látoroſli ſwoich RejPos 61, 60v.

Wyrażenie: »płone wino« (2): A oná ſámá [winnica] s ſiebie/ prze táką nieopátrzność iey/ miáſto wdzięcżnych gron/ dawa płone wino/ á bárzo nieſmácżny owoc/ Pánu ſwoiemu/ złośćiwych ſpraw ſwoich. RejPos 60v, 61.
Szeregi: »płony a mamy« (1): Poyrzy theż záſię ná wſzytki ſpráwy wſzytkich ſthanow miedzy námi/ [...] iákochmy ſie w płone á w márne groná wſzyſcy obroćili w tey winnicy Páńſkiey RejZwierc 190.

»płony a niesmaczny« (1): RejPos 60v cf Wyrażenie.

2. Jałowy, nieurodzajny, niepłodny, nie dający owoców; sterilis Modrz, JanStat, Cn; infecundus Mącz, Cn; infelix, male natus Cn (21): Infoecundus, Płonny/ Nieurodzáyny. Mącz 132d.
a. O ziemi; incultus Mącz; avidus PolAnt; malignus Cn (17):

[W połączeniu szeregowym: [gdzie promień słoneczny bardzo pali] táka rola sſtawa śię piaſzcżyſta/ ſłona y płonna Cresc 1571 92 (Linde).]

W przeciwstawieniach: »rodzajny, [płodny] ... płonny« (1): Vrząd [...] niech poſtánowi pewną licżbę wywożenia/ żeby náſze polá niebyły komu inſzemu rodzáyne/ á nam płonne. ModrzBaz 33v; [Slaz lepſzy záwżdy/ który rośćie ná ogrodźiéch/ ná źiemiách płodnych/ niżli płónnych UrzędowHerb 200a].

Wyrażenia: »(jako) pole płone« = ager sterilis ModrzBaz, JanStat; małe natus a. malignus ager Cn [szyk 5:1] (6): Sabatia vada dicuntur, Lugowáte mieyſcá/ Błoniá álbo płonne polá/ przi ktorych przed tym yármárki miewano. Mącz 362c; BielSat D4; ModrzBaz 33v; nád Kropiną woyſko niezliczoné/ Moſkiewſkie nápoiło krwią ſwą polá płoné. KochEpit A3v; BielRozm 31; między drógą [...] y między Słoną górą ku górze/ [...] ſą polá płonné SarnStat 188.

»(jako) płoną rola« [szyk 2:1] (3): PHilozophi ktorzy ſie/ rozumem paráli/ Wolność nád wſzytki ſkárby/ s cnotą obieráli. Lecż gdy ſie to zábáwi/ nietrefnym nałogiem/ Iáko ná płoney roli/ ták leży odłogiem. RejZwierz 50v; GórnDworz Kk2v; O Dzieśięćinach ról płónnych [agrorum sterilium JanStat 230] v Długiégopolá y Czorſtyná ku Myślimicóm. SarnStat 188; [Cresc 1571 92].

»(jak) płonna ziemia« = terra inculta Mącz [szyk 1:1] (2): Mącz 51c; Ieſtem iák źiemiá płonna/ nie ſpráwiona/ Co pożytku nie dawa/ Kiedy nie śieie ręką [lege: ręka]/ w tym ćwicżona GrabowSet F4v; [Cresc 1571 656; UrzędowHerb 200a].

[Szereg: »suchy i płonny«: Ale tá źiemiá nagorſza ktora ieſt ſucha á miążſza/ [...] Tákież źiemiá ſucha y płonna od wypalenia. Cresc 1571 656.]
Przen (6):

W połączeniach szeregowych (2): Mátká wáſzá [ziemia kaldejskα] bárzo ieſt poſromocona/ [...] będźie puſtha/ płona y ſucha. BibRadz Ier 50/12; GrabowSet Fv.

W przeciwstawieniu: »płonny ... obfitodajny« (1): Ziemiám ieſt wyſuſzona/ Płonna y nierodzáyna/ Lecż/ przez ćię odwilżona/ Będźie obfito dáyna GrabowSet Fv.

Wyrażenia: »płona rola« (3): RejPs 124; nie dáyże wſzechmogący Pánie/ áby nas ná tey płoney roli tego mizernego ſwiátá/ miał záſtáć wiecżor oney ciemney á ſrogiey ſmierći náſzey RejPos 61v; Prózné moie ſtáránié/ praca prózna byłá/ Proſto ná płoną rolą cnotá ma tráfiłá. PudłFr 63.

»płona ziemia« [szyk 1:1] (2): Zmáłego náſienia y ná płoney ziemi porzuczonego wielką żyznoſć vczyni [Bóg] że vroſćie iák Lás obfitoſć iego RejPs 105v; GrabowSet Fv.

b. O roślinach; caelebs, exsuctus, vegrandis Cn (3):

W przeciwstawieniu:, »płodny ... płony« (1): KochFr 93; [Ale iż drzewá iedne ſą płodne a dawáiące owoc/ drugie záś płonne á bez żadnego owocu. Przetoż pirwey w tych kśięgach powiem o drzewach płodnych Cresc 1571 371 (Linde)].

Wyrażenie: »płone drzewo« = arbor infelix a. quae non fert fructum nec seritur Cn [szyk 2:1] (3): Iáko Iábłoń między płonnymi drzewy [inter ligna silvarum]/ ták namilſzy moy międzi ſyny. Leop Cant 2/2; KochPs 215; Ale mię ráczéy dáruy rymem pochwalonym/ Coby zazdrosć vcżynić mógł nietylko płonym/ Ale y płodnym drzewom KochFr 93; [Cresc 1571 371 (Linde)].
Szeregi: [»płonny a bez żadnego owocu«: Cresc 1571 371 (Linde) cf W przeciwstawieniu.]

»płodny, płony« (1): Góry/ y polá zniżoné/ Drzewá płodné/ drzewá płoné [ligna fructifera et omnes cedri Vulg 148/9]/ [...] Dayćie pánu cześć ſpółecznie KochPs 215.

α. [O gałązce: nie mający pąków: Látorośli też ku ſzcżepieniu máią być obierány płonne/ to ieſt ná ktorych niemáſz pąkowia Cresc 1571 122 (Linde).]
3. Pusty, nie porośnięty drzewami (2): Zoſtáwił Moiżeſz Iozue ſługę ná gorze ná mieyſcu płonym/ á ſam wyzſzey wſtąpił BielKron 32v.

W przeciwstawieniu: »płony ... zarosły« (1): Pierwy obycżay ſzykowánia woyſká był záchowan v ſtárych ſpráwiec/ obacżywſzy mieyſce potemu rowne álbo nie rowne/ płone álbo zároſłe BielSpr 20.

4. Nie nie wart, byle jaki; czczy, próżny; niepotrzebny; fluxus,futilis, levis, vanus Modrz (29): RejPs 120; RejJóz D8v; (nagł) Praca. (–) Iáwnie cie wydawa mowá/ Gniewaſz ſie o dobre ſłowá/ Rozmyſl ſie ná wſzytki ſtrony/ Obacżyſz w ſwych rozum płony. BielKom D8; LubPs H3; OrzList f4v; Tu iuż rozumiey ſpráwę młodośći iego [Jezusa]/ o ktorey nam piſmá nie ſſtawa/ iż ſie nie parał żadnemi płonnemi rzecżámi RejPos 40v, 40; TRefiąli ſie też iákie bieſiády álbo rozmowy z miłym prziiacielem/ iuż od niego nic płonego/ nicz omylnego nie vſłiſzyſz. RejZwierc 90v, 146v; A ieſli ſię komu tá moiá powieść zda być płonna/ temu/ nierozumiem záprawdę/ coby ſię iuż mogło zdáć potrzebnego ku vcżćiwemu/ zacnemu/ mężnemu á poważnemu ná świećie żyćiu. ModrzBaz 14v; Złych ludźi w śmiéch obróćiſz: dobroć/ wieczny Boże/ I prawdá twoiá nigdy płona być niemoże. KochPs 83, 184; SkarŻyw 13; Iuż letniczek piſány/ Y vploteczki wniwecz/ y paſki złoconé/ Matczyné dáry płoné. KochTr 8, 21; Ieſt co więcéy? fácelét łzámi nápoiony/ Wnim obrączká ze złotá/ vpominek płony. KochFr 110; Prozno też póétá bucżny płone ſłowá leieſz/ Bo przećiw IANOWYM wierſzom vmyślnie ſzáleieſz. KlonŻal D3v; KochPieś 40; LatHar 1; KlonFlis D4.

W połączeniach szeregowych (2): [gonić mamy] tego ktory w rzecżách [...] płonnych/ lekkich/ y nikcżemność pokázuiących/ álbo iáką wádę w ſobie máiących/ chwały prágnie ModrzBaz 58v, 7v.

W charakterystycznych połączeniach: płony(-a, -e) dar, gramatyka, kuglarstwo, myśl, pismo, postawa, powieść (2), prawda, rada, retoryka, rozkosz, rozmowa, rozum (2), rzecz (9), słowo (2), upominek.

Szeregi: »płonny a drobny« (1): Lekárſtwá przećiwko pyſze/ máią być doſtawáne/ lekce ważeniem rzecży docżeśnych/ iáko [...] potym rzecży płonnych á drobnych [futilium]. ModrzBaz 55v.

»płonny i dwomy« (1): Ciáło moie z błotá ieſt/ dla tegoż też mam od niego błotne y roſkoſzne myśli: od świátá płonne y dworne LatHar 587.

»płonny a (i) nikczemny« = futilis et inanis a. levis Modrz [szyk 2:1] (3): A naywięcey o to ſię trzebá ſtáráć/ áby ſproſne grubijáńſtwo/ á piſmá płonne y nikcżemne/ dyſputácyie prozne y niepożytecżne/ były z ſzkoł wyrzucone. ModrzBaz 134v, 56, 56v.

a. O gwiazdach: słabo świecący (1): POniżéy Kozorożcá rózna piérwſzych rybá: (Południą zowią) ſkłáda wzrok ná Wielorybá. Między tymi ſą záśię drugié gwiazdy płoné Pod Wodnikiem wilgotnym ſkąpo rozświéconé. KochPhaen 15.
b. Wyrażenie: »lata płone« = beztroska młodość (1): nieunoſzonym Rządzcą miłość/ [...] mężóm roſkázuie: Cóż młodźi nieuſkrómnéy/ któréy to ſmákuie? W których ſercá ogniſté/ myśli zápaloné/ Vnoſzą drogomylną ſzćiéżką látá płoné? GosłCast 31.
5. Bezpodstawny, nieuzasadniony, bez pokrycia (24): nie máſz tu nie o Alkoránowych Plotkách/ ni o wymysłách płonnych Tálmudowych Lecż Oycá Kryſthowego piſmo pokázuie GrzegRóżn O2, C4v; A żadnym płonnym o nas powieśćiam/ nád to co tu vyrzyćie mieyſcá więcey nie dawayćie. CzechRozm A8; Ktemu to ieſt rzecż płonna/ áby záraz z Cárogrockim inni trzey Pátryárchowie odſtąpili. SkarJedn 165, 201; SkarŻyw 389; CzechEp 385; KochPhaen 10; STroniſz przedemną Néto nietykána/ By więc ſárneczká/ kiedy obłąkána Máćierze ſzuka po górách vſtrónnych/ Nie bez boiáźni/ y poſtráchów płonnych. KochPieś 13, 28; Rzućili niepogodę Fortuná ná mą ſzkodę/ Wten cżás więc dobra myśli byway z moiey ſtrony Tuſz dobrze/ nie podday ſię názbyt w kłopot płony. RybGęśli C4.

W przeciwstawieniach: »pewny, pożyteczny, słuszny ... płonny« (3): więcei ſie godzi wierzyć naſzemu doſwiatceniu pewnemu, niżli czudzim dowodom płonnym MiechGlab 62; Bo ktorekolwiek rzecży wiárá chrześćijáńſka/ [...] prziymuie/ [...] teć nie ſą płonne/ ále owſzem pożytecżne WujJud 239v; KochPieś 52.

W charakterystycznych połączeniach: płony(-a) dowod, kłopot, plotka, postrach, powieść, rzecz (5), troska, trwoga, wieść, wymysł.

Wyrażenia: »nadzieje płone« [szyk 4:3] (7): Skoro duch wynidźie z ciáłá/ Ziemiá źiemię będźie bráłá: A náſzé płoné nadźieie Po powietrzu dmá rozwieie. KochPs 211, 52, 141; Náſz Polſki Homerus vmárł/ frymárcżył ná one Nieśmiertelne wcżáſy duſzne/ zá nádźieie płone. KlonŻal B3v; TV MIASTO OBIECANEY KROLEWSKIEY LOZNICE, IANIE TENCZYNSKI, LEZA TWE KOSCI VSPIONE: O PROZNE TROSKI LVDZKIE, O NADZIEIE PLONE. KochPam 88; ZawJeft 38; JanNKar D3.

»płone obietnice« [szyk 2:2] (4): LatHar 118; którèm [karaktery nowe] gwóli oyczyznie ſwéy dla ięzyká Polſkiégo nie bez koſztu wielkiégo dawno wydáć był vmyślił, by mię były obietnice y nádźieie płonè prózno nie karmiły JanNKar D3; CiekPotr 50; Ná co ma przjść kto plonnjm [!] obietnicom dufa/ Lepſza kopá gotowa niż dukatow kufa. CzahTr C.

6. Zdradliwy, kłamliwy (5): Zapadł w zazdrość człowiek płóny KochPs 10; Nie kuy nowych pieniędzy/ przeſtrzegam ćię rymem: [...] Nie przywodź ludźi ná to/ ſwoim ſłowem płonym/ Y namową Cygáńſką KlonWor 67; Rzymiánie ſtárzy mieli ná dłużniki płone Ná dwunaści tablicach práwo vſtáwione KlonWor 74, 32.
W przen (1): Ich vſtá ſą nieprawdźiwe/ Serce chytre/ y zdrádliwé: Ich gárdło/ grób otworzóny/ A ięzyk/ pochlebcá płóny. KochPs 8.
7. Równy, gładki (1): Eben. Płony/ et rowny. Planus, aequus. Calag 138a.
8. [Wyrażenie: »płony ołow«: Bo ſztukę długą z ſpiże kowáną/ A wewnątrz proſto miernie wierćiáną/ Sáletrą/ śiárką/ węglem leſzkowym/ Nakarmił dobrze prochem gotowym. Ktorą ruśnicę zámyka płonem/ Z wierzchu ołowem w ogniu topionem KmitaŁów B2.]

Synonimy: 1. dziki, leśny, polny; 2. bezpłodny, jałowy, niepłodny; 3. pusty; 4. lekki, mały, płochy; 6. fałeszny, fałszywy, kłamliwy; 7. gładki, rowny.

Cf LISTOPŁON, NIEPŁONY

MN