« Poprzednie hasło: ROZBIERAĆ | Następne hasło: ROZBIERAJĄCY » |
ROZBIERAĆ SIĘ (5) vb impf
sie (3), się (2).
o, e oraz a jasne.
Fleksja
inf | rozbierać się | ||
---|---|---|---|
indicativus | |||
praes | |||
sg | pl | ||
3 | rozbierå się | rozbierają się |
fut | ||
---|---|---|
pl | ||
3 | subst | rozbierać się będą |
conditionalis | ||
---|---|---|
sg | ||
3 | f | by się rozbierała |
inf rozbierać się (1). ◊ [praes 3 sg rozbierå się.] ◊ 3 pl rozbierają się (1). ◊ fut 3 pl subst rozbierać się będą (1). ◊ con 3 sg f by się rozbierała (1). ◊ part praes act rozbierając się (1).
Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI w. (jeden z niżej notowanych przykładów) s.v. rozebrać.
Znaczenia
1. Zdejmować z siebie odzież, zbroję; exuere vestes Cn (3): Apodyterium, Latine spoliatorium, Mieyſce/ álbo/ gmách w którym ſie w łáźni rosbieráyą. Mącz 12c; RejZwierc 93; iáko ſię on młodzieniec kochá w ſłuſzbie Bożey/ pośći/ [...] wſzátach ſwoich nie rozbieráiąc ſię legá SkarŻyw 459.
[W przeciwstawieniu: »ubierać się ... rozbierać się«: niech ſię nie chwali/ kto ſię we zbroię vbiera/ iáko kto ſię rozbiera [accinctus ... discinctus]. BudBib 1.Reg 20/11 (Linde).]
2. [Dawać się rozkładać na części składowe: Sunt autem candelabra praefata in minutas partes divisibilia, alias rozbieraia sie na srobach artificiose confectis. InwKatWaw 159.]
3. W funkcji strony biernej: Być rozważanym, omawianym, analizowanym (2): Naprzod tedy niż ſię ſłowá Dánielowe rozbieráć będą/ potrzebá w tę rzecż pierwey ták ogułem wględáć. CzechEp 365.
Fraza: »rzecz się rozbiera« (1): Gdyć ſie ták podoba/ áby ſie rzecż tá doſtátecżniey rozbieráłá [...] CzechRozm 129.
Formacje współrdzenne cf BRAĆ SIĘ.
Cf ROZBIERANIE
KW, (LWil)