[zaloguj się]
[pdf]

NIEPRZEKONANY (9) part praet pass pf

W pisowni łącznej (5), w rozłącznej (4).

Oba e, o oraz a jasne.

Fleksja
sg
m Dnieprzekonanému
Anieprzekonan(e)go
pl
A m pers nieprzekonan(e), nieprzekonanych
I m nieprzekonan(e)mi

sg m D nieprzekonanému (2). ◊ A nieprzekonan(e)go (3). ◊ pl A m pers nieprzekonan(e) GórnRozm (2), nieprzekonanych (1) WujNT. ◊ I m nieprzekonan(e)mi (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII (z Cn) ‒ XVIII w. s.v. przekonać.

1. Któremu nie dowiedziono winy; nie skazany (wyrokiem sądowym) (7): LatHar 316; A Páweł rzekł ku nim: Vbiwſzy nas iáwnie nie przekonánych [publice indemnatos]/ gdyżeſmy ſą ludźie Rzymſcy/ wrzućili do ćięmnice WujNT 16/37; A ieſli oſkárżonému o złodźieyſtwo á ieſcze nieprzekonánému [Quodsi accusato de furto sed non convicto JanStat 621] ſkażą o ſobie ſpráwę z pewną liczbą świádków dáć/ á iednégo mu świádká będźie nie doſtawáło/ dla tego nie ma bydź mian przezeczći SarnStat 702.

nieprzekonany w czym (1): IEſli kto zá dłużniká obwinionego á ieſzcze w długu nieprzekonánego ręczył/ á w tym by on dłużnik vmárł: tedy Rękoymia od rękoiemſtwá bywa wolen/ ieſli okaże iż dłużnik vmárł. GroicPorz r4v.

Wyrażenie: »nieprzekonany prawem« [szyk 2:1] (3): żadną miárą my Polacy pozwow od Krolá/ y od iego vrżędnikow mieć niechcemy/ á bránia w więźienie práwem nieprżekonánego; vchoway nas Pánie Boże/ y to ieſt grunt náſzey Wolnośći/ że nas Krol nie poźywa/ áni do więźienia wźiąć może/ áż prżekonáne práwem. GórnRozm C4, B, B4.
2. W funkcji przymiotnika: Nieodparty; taki, którego samego lub jego argumentów nie można odeprzeć; invincibilis Cn (2): To co ſie iáſnie pokaże y potwirdzi ſie dowody pewnemi á nieprzekonánemi/ to ieſt/ wſtąpieniem ná niebioſá RejPosWstaw [213]v; A zwłaſzcżá że iednego nie maſz ktoryby miał rzecż przećiwną trzymać/ wſzyſcy á wſzyſcy zá nami/ [...] Żeby ták było/ świádká nie przekonánego/ Ewángeliſtę y proroká Fráncuſkiego Ianá Kálwiná przywodzę WysKaz 30.

Cf NIEPRZEKONAŁY, PRZEKONANY

MŚ