[zaloguj się]
[pdf]

ROZBOJCA (20) sb m

Pierwsze o oraz a jasne; -bój- (3) KochFr, SarnStat (2), -boj- (1) KochPieś.

Fleksja
sg pl
N rozbójca rozbójce, rozbójcy, rozbójcy
G rozbójce rozbójc(o)w, rozb(o)jec
D rozbójcy rozbójc(o)m
A rozbójcę rozbójce
I rozbójcą
V rozbójca

sg N rozbójca (4). ◊ G rozbójce (2). ◊ [D rozbójcy.] ◊ A rozbójcę (1). ◊ I rozbójcą (1). ◊ V rozbójca (1). ◊ pl N rozbójce (3), rozbójcy (1); -e RejZwierz, KochPieś; -e : -y BielKron (1:1). ◊ G rozbójc(o)w BielKron (2), rozb(o)jec (1) RejPos. ◊ D rozbójc(o)m (1). ◊ A rozbójce (2). ◊ N a. I rozbójcy (1).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) – XVII(XVIII) w.

1. Ten, kto napada i rabuje, rozbójnik, grabieżca, bandyta; dissipator, praedo JanStat (13): ROzboyce w iednę bronę wbieżeli do zamku RejZwierz 15; gdyś [Skanderbegu] nád wiárę y obycżay ſzkodę mi vcżynił w źiemiach náſzych/ obycżáiem rozboycow BielKron 254, 24, 347, 453v.

rozbojca czyj [= kogo obrabował] (1): MetrKor 34/134 cf »złodziej albo rozbojca«.

Wyrażenie: »rozbojca morski« [szyk 1:1] (2): Papież w wielki cżwartek złorzecżył wſzytkim/ łotrom Złodzyeiom/ rozboicom Morſkim/ odſzcżepieńcom BielKron 196v, 253v; [BielKron 1551 111v].
Szeregi: »rozbojca albo kozak« (1): przyiecháli poſłowie do Romuluſá żáłowáć ſie ná ich poddáne o ſzkody. Wydał Romulus ty rozboyce álbo kozaki poſłom. BielKron 100.

»złodziej albo rozbojca« (1): ktho pobyeſzy zaſlodzyeyem albo za roſboyczą szwoym slyadem naglem albo gorączem [...] MetrKor 34/134.

Przen (4): gdyż widzimy [...] iáko nam wiele ſprzećiwnikow/ á iáko wiele rozboiec záſtąpiło ná tey drodze [żywota] RejPos 178.
a) O drapieżnym zwierzęciu (1): Ták odbieżáłé ſtádo więc drápáią Rozboyce wilcy KochPieś 38.
b) Ten, kto powoduje szkody finansowe (1): chcemy/ áby nic przez Piſárze náſzé z nich [Żydów] nie było wyćiągano: á ieſli Piſarz co wyćiągnie/ chcemy áby był iáko rozbóycá karan. SarnStat 254.

rozbojca czego (1): KTórykolwiek Krześćiánin gwałtem weźmie zaſtáwę ſwą od Zydá/ [...] iáko rozbóycá náſzégo ſkárbu niech będźie ſurowo karan. SarnStat 256.

2. Zabójca (7): twoie oziębłe ćiáło Będzieli chćiał nieſzcżęſny oćiec pochowáć/ Muśi ie v rozboyce złotem kupowáć. KochOdpr Dv, C4v [2 r.].

rozbojca czyj [= kogo zabił] (1): Dawid ſłuſznie Oycá rozboyce [tj. swego syna Absaloma, tak określony omyłkowo zamiast „brata rozbojce” albo dlatego, że Absalom chciał walczyć z ojcem o królestwo] płákáł SkarŻyw [197]; [ZbylWieś 10].

W połączeniu szeregowym (1): ábowiem oni [...] ná wſzytki złośći ſie událi/ to ieſt/ zábijácże/ gwałtownicy/ drapieſzce/ rozboycy/ roſkoſzy chćiwi BielKron 443v.

Przen (2):
a) Amor (1): DLugóż maſz/ ô miłosći/ fráſowáć mé látá? [...] A ty mię zá to zábiy/ ô rozbóycá ſrogi [...]. Iednák ábo nie káżda krwáwa twoiá ráná/ Abo [...] KochFr 95.
b) Szatan (1):
Wyrażenie: »dusz rozbojca« (1): przyſzedł [do raju] on przeklęty oćiec kłamſtwá/ y pocżątek grzechu/ duſz rozboycá Lucyper SkarŻyw 260.

Cf ROZBOJNIK

KW, (LWil)