« Poprzednie hasło: ROZCHEŁZNANO | Następne hasło: ROZCHOD » |
ROZCHEŁZNANY (2) part praet pass pf
rozchełznany (1) GórnDworz, rozkiełznany (1) GórnRozm.
o oraz e prawdopodobnie jasne (tak w roz- oraz ochełznać); a jasne.
Fleksja
sg | ||
---|---|---|
f | N | rozkiełznanå |
pl | ||
---|---|---|
I | m | rozchełznan(e)mi |
inne formy | ||
sg A - rozchełznaną |
sg f N rozkiełznanå (1). ◊ [A rozchełznaną.] ◊ pl I m rozchełznan(e)mi (1).
Sł stp, Cn brak, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) i XVIII w. s.v. rozchełznąć, rozkiełznąć.
Znaczenia
Niemający hamulców moralnych (2):
Wyrażenie: »rozchełznana wola« [szyk zmienny] (1): GórnRozm B3; [iż gdyby ſąd o niewdźięczność bydź miał/ nieſtáłoby ſędziów [...] wſzytkié ſpráwy/ któré przed ſąd przychodzą/ w pewnych opłotkách ſą záwárté: á rzeczy téy/ trudnoby záwárćie náléść ſie mogło: wſzytkoby ſie ná wolą rozchełznáną ſędźiégo puśćić muśiáło SenekaGórn [1192] (Linde s.v. rozchełznąć)].
Szeregi: »rozkiełznany a bezrozumny« (1): Swawola ieſt/ rozkiełznána/ á bez rozumna wola/ máiąc zá koniec ſwoy/ roſkoſz GórnRozm B3.
»rozpustny a rozchełznany« (1): ále by thák proſto bez żadnego gryzienia ſzli zá máiętnoſciámi [lege: namiętnościami]: á w ten cżás/ iuż by nie byli nieſtrzymawáłemi/ ále by byli roſpuſtnemi/ á rozchełznánemi GórnDworz Ff4v.
KW, (LWil)