Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: NIESKALANY

Następne hasło: [NIESKARNOŚĆ] »

NIESKARANY (10) part praet pass pf

W pisowni łącznej (9), w rozłącznej (1).

e oraz drugie a jasne, pierwsze a pochylone.

Fleksja

sg
m	N	nieskårany	f	N
	G	nieskåran(e)go		G
	D	nieskåran(e)mu		D
	A			A	nieskåraną

pl
N	subst	nieskåran(e)

sg m N nieskårany (5). ◊ G nieskåran(e)go (2). ◊ D nieskåran(e)mu (1). ◊ f A nieskåraną (1). ◊ pl N subst nieskåran(e) (1).

Sł stp notuje, Cn, Linde brak.

Znaczenia

I. W funkcji właściwej: Pozostawiony bez kary, nie ukarany; bezkarny (8)
- a. W funkcji rzeczownika (1)
II. W funkcji przymiotnika: Nienaganny, bez zarzutu (2)

I. W funkcji właściwej: Pozostawiony bez kary, nie ukarany; bezkarny; impunitus Mącz, Modrz, Calep (8): Impunita scelera, Nieskaráne złośći. Mącz 331d, 331d; Vngeſtrafft dauon kommen. Być nieſkarány. Abire impuné. Calag 527a; Imienia moiego/ nie bierz dáremno świętego/ bowiem BOG nieſkaránego/ nigdy nie puśći takiego. ArtKanc M2v, M6; Calep 515a; [Volck 514].

Szereg:»niezemszczony a nieskarany« (1): Niech żaden nie ma zá to/ áby ktory cżłowiek by naubożſzy miał być táki/ żeby krzywdę niezemſzcżoną á nieſkaráną [inultam impunitamque] miał ſkromnie znośić ModrzBaz 77.

a. W funkcji rzeczownika (1): wſzákże niepráwie niesłuſzna rzecż będźie niewinnego do cżáſu [...] poimawſzy potrzymáć/ niżli winnego zrąk vpuśćić/ ábo nieſkaránemu dáć gdźie chce chodźić [impune vagari sinere] ModrzBaz 85.

II. W funkcji przymiotnika: Nienaganny, bez zarzutu; irreprehensus Mącz (2): mouy Alexander doctor nygdy nyeſkarany wſzytczy nabozny ku pannye maryey PatKaz I 8; Mącz 318b.

Synonimy: II. nienaganny, niezganiony.

Cf SKARANY