[zaloguj się]
[pdf]

NIEŚWIĘTY (9) ai

W pisowni rozłącznej (8), w łącznej (1); -ś- (6), -ſ- (3).

e prawdopodobnie jasne (tak w nie-).

Fleksja
sg
mNnieświęty fN nNnieświęt(e)
G Gnieświęt(e)j G
D Dnieświęt(e)j D
Inieświętym I I
pl
N subst nieświęt(e)
A subst nieświęt(e)
L nieświętych

sg m N nieświęty (1). ◊ I nieświętym (1). ◊ f G nieświęt(e)j (1). ◊ D nieświęt(e)j (1). ◊ n N nieświęt(e) (1). ◊ pl N subst nieświęt(e) (2). ◊ A subst nieświęt(e) (1). ◊ L nieświętych (1).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI(XVIII) w.

1. Nie posiadający cech świętości, grzeszny, niecnotliwy (6): Boć więc ták poſpolićie w ich Kátholice mowią: oy nie świętym ći ia CzechEp 100; Superstitio. Falsus Dei cultus, error insanus. ‒ Fałſziwa boiazn boza, nieſwięte nabozenſtwo. Calep 1033a.

W przeciwstawieniu: »nieświęty ... święty« (3): PatKaz II 71; PatKaz III 94v; ábyśćie vmieli rozeznáć miedzy świętym á nie świętym/ miedzy cżyſtym á niecżyſtym. WerGośc 258.

Wyrażenie: »nieświęta świętobliwość« (1): gdyby też kto/ widząc ták práwie ná oko złość iáką y niecnotę/ lub Pápieżá ſámego/ lub też ktorego inſzego z przegolonych dworzan iego/ chćiał ią w nim ſtrofowáć/ y co przećiw nie świętey zmyśloney świętobliwośći iego mowić CzechEp 386.
2. Świecki, nie mający związku z kultem (3):
Szereg: »święty i nieświęty« (3): BudNT przedm b4; Gwałt komu vcżynić/ cudze wydrzeć/ cżłowieká zábić/ święte y nie święte rzecży gwałćić [sacra et profana violare]/ zá chwalebną rzecż pocżytamy. ModrzBaz 56, 79v.
3. [Nie należący do wyższych święceń kapłańskich (ordines maiores sacri):
Szereg: »mniejszy i nieświęty«: Cżwarty ſtopień [święcenia kapłanów] ieſt Akolitow/ á oſtátni miedzy tymi wſzyſtkimi/ ktore mnieyſzymi y nieświętymi zową. KuczbKat 241 (Linde).]

Synonimy: 1. grzeszny, niecnotliwy; 2. świecki.

Cf ŚWIĘTY

AK