[zaloguj się]
[pdf]

NIEURODZONY (12) part praet pass pf

W pisowni rozłącznej (7), w łącznej (5).

e oraz pierwsze o jasne, drugie o pochylone.

Fleksja
sg
mNnieurodzóny fN
Gnieurodzónégo G
Dnieurodzón(e)mu D
Anieurodzón(e)go Anieurodzóną
Inieurodzónym I
pl
N m pers nieurodz(e)ni

sg m N nieurodzóny (3). ◊ G nieurodzónégo (1). ◊ D nieurodzón(e)mu (1). ◊ A nieurodzón(e)go (3). ◊ I nieurodzónym (2). ◊ f A nieurodzóną (1). ◊ pl N m pers nieurodz(e)ni (1).

Sł stp, Cn, Linde brak.

Nie spłodzony, nie pochodzący od nikogo, nie mający początku, odwieczny (przeważnie w polemikach teologicznych na temat Trójcy Św.) (12): gdy zowie tego iednego Boga być Oycem/ to ieſt/ nie vrodzonym/ który od żadnego nie ieſt GrzegRóżn L2, H4, I3; ieſt rożność nie iáka tych perſon: w tym ſámym/ że Oćiec niepoiętym obycżáiem rodźi Syná [...] á ſam ieſt nieurodzony. LatHar 380.

W połączeniach szeregowych (3): WujJudConf 23; mędrcy świátá/ ktorzy nie vrodzonym/ nieſtworzonym/ y bez pocżątku świát być powiádáli/ á zátym wiecżnym. BiałKaz D4; CzechRozm 37.

W przeciwstawieniu: »nieurodzony ... urodzony« (1): Abowiem Ociec ieſt nieurodzony/ Syn od Oycá vrodzony/ á Duch S. od obudwu pochodźi. KuczbKat 15.

Szeregi: »sam od siebie, (i) nieurodzony« [szyk 1:1] (2): thegoż Syná względem Boſtwá [Kalwin] vczy być ſamego od ſiebie/ y nie vrodzonego/ tho ieſt/ że nie ieſt Synem Bożym. GrzegRóżn I2v, N2v.

»ani urodzony ani nieurodzony« (1): wierzymy być [...] Duchá ś. áni vrodzonego/ áni nie vrodzonego/ áni ſtworzonego/ áni vcżynionego/ ále z Oycá y z Syná pochodzącego WujJudConf 23. [Ponadto w przeciwstawieniu 1 r.]

a. W funkcji rzeczownika (2): O iednośći Oycowſkiéy y Synowſkiéy ták vczy Hiláryuſz: Syn Boży Syn nieurodzónégo/ zupełny y doſkonáły/ od zupełnégo y doſkonáłégo BiałKat b2v.

W przeciwstawieniu: »nieurodzony ... urodzony« (1): gdyż vrodzony nie vrodzonemu/ od kogo co biorący [...] temu ktory od nikogo nic nigdy nie brał [...] rowny nie ieſt CzechEp 241.

Synonimy: niepoczęty, wieczny.

Cf URODZONY

KK