[zaloguj się]
[pdf]

NIEZLECZONY (9) part praet pass pf

W pisowni łącznej (6), w rozłącznej (3).

Pierwsze e oraz o jasne; -le- (1), -lé- (1) GosłCast (1:1)

Fleksja
sg
mNniezleczony fNniezleczonå
A Aniezleczoną
I Iniezleczoną
pl
N m pers niezlecz(e)ni
A subst niezleczon(e)

sg m N niezleczony (1). ◊ f N niezleczonå (3). ◊ A niezleczoną (1). ◊ I niezleczoną (1). ◊ pl N m pers niezlecz(e)ni (1). ◊ A subst niezleczon(e) (2).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w. s.v. zleczysty.

W funkcji przymiotnika (9):
1. Taki, który nie może być uleczony, nieuleczalny,niemożliwy do wygojenia; incuratus, male sanus Cn (7):
Wyrażenie: »choroba, niemoc niezleczona« [szyk 2:1] (2:1): wyſtáwili [faryzeusze] mu [Jezusowi] cżłowieká opuchłego/ [...] gdyż to yeſt niemoc nie zlecżona/ nádzyewáli ſie go w tym vchwyćić/ iż nie ieſt wſzechmogący/ á omylny. RejPos 225; iſz wſzytki ktore wziął do domu ſwego/ y choroby niezlecżone máiące/ cudownie nád przyrodzone pomocy vzdrawiał SkarŻyw 593, 70.
Szereg: »ciężki a niezleczony« (1): corká iego [...] ćięſzką á nie zlecżoną chorobę miáłá/ wrzody ſzkárádnemi oſypána będąc SkarŻyw 70.
W przen (3): ſkoro niezléczoną miłość mię zrániłá GosłCast 32.
Wyrażenia: »niezleczona choroba« (1): widzyemy niedoſtátki á niezlecżone choroby iego [świętego kościoła bożego]/ ktore go ták zemdliły á vtrapiły LubPs A4v.

»niezleczona rana« (1): Dáli [duchowni przełożeni katoliccy] ſię bárzo záſtárzeć tey ránie [tj. schizmie]/ iſz mniemáią/ aby iuż nie zlecżona byłá. SkarJedn 380.

Przen: Zepsuty i niepoprawny pod względem moralnym (1): Y przeczże iuż was mam więcey káráć/ gdyż wy przydaćie przewrotnoſći? (marg) Oznáymuie im iż ſą niezlecżeni/ á iż im nic káránie nie pomoże/ gdyż nie przeſtáią zle cżynić. (‒) BibRadz Is 1/5.
2. Powodujący nieuleczalną przypadłość (2): Iáko wąż/ co cżłowieká/ prze iad niezlecżony / Záráźił GrabowSet B4v; czym z drógi zſtąpiłá Rozumu y rozſądku? plagą niezleczoną Ręki bozkiéy dotknionám GosłCast 25.

Synonimy: 1. nieuleczony, niezgojony.

Cf NIEZLECZYSTY, ZLECZONY

KK