Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: NIKDYŻ

Następne hasło: NIKI (?) »

NIKĘDY (6) pron

Sł stp, Cn brak, Linde XVIII w.

Znaczenia

1. Na żadnym miejscu, nigdzie (3)
- α. W wypowiedzeniu z wyrażonym przeczeniem (2)
- β. W wypowiedzeniu bez wyrażonego przeczenia (1)
2. Przez żadne miejsce, żadną drogą (3)
- α. W wypowiedzeniu z wyrażonym przeczeniem (2)

1. Na żadnym miejscu, nigdzie (3):

α. W wypowiedzeniu z wyrażonym przeczeniem (2): zawiérkę wedle miáry vczynić/ ták/ żeby w ónéy ſztuce nie było nikędy źiemie názbyt iedno według miáry. Strum F3.

W połączeniu z okolicznikiem miejsca (1): A ma być [synwaga] Stoſyglem práwie w miárę vſztóſowána/ áby nie byłá nikędy ná żadnym kóńcu y po kráioch koſónoga Strum B2.

β. W wypowiedzeniu bez wyrażonego przeczenia (1):

W przeciwstawieniu: »wszędy ... nikędy« (1): mnie zmym miłym wſzędy Mężem dobrze być muśi: bez niego nikędy. KochFr 86.

2. Przez żadne miejsce, żadną drogą (3): Nequa adverbium per aliquem locum [!], Nikędy [Cf Nequa adv. significat Ne per aliquem locum Calep [696]a] Mącz 245d.

α. W wypowiedzeniu z wyrażonym przeczeniem (2):

W połączeniu z okolicznikiem miejsca (1): y niemogł do [miasta] minąć nikędy áni po práwey/ áni po lewey ſtronie [non erat declinare ab ea dextera vel sinistra]/ ále było iść przez nie. Leop 1.Mach 5/46.

Zestawienie: »nikędy inędy« = żadną inną drogą (1): Alembik [...] chuſthą cżęſtho obwijać iżeby mocz nikędy inędi wynidz niemogła / ale iżeby z wodką do ſklenicze weſzła FalZioł II 2d.

Synonim: 1. nigdziej.