« Poprzednie hasło: NIGDZIE | Następne hasło: NIGDZIEJŻE » |
NIGDZIEJ (388) pron
nigdziej (308), nigdzie (75), niegdzie (3), nigdzij (1) nigdzi (1); nigdziej BierRaj, MetrKor (2), BierEz (4), PatKaz III, BielŻyw, RejPs (7), RejRozpr, RejJóz (2), LibMal, Diar (2), BielKom (2), KrowObr (4), RejWiz (10), Leop, RejFig, RejZwierz (2), BibRadz (9), BielKron (52), GrzegRóżn (4), Prot, SienLek, RejAp (5), GórnDworz (4), RejPos (27), GrzegŚm (2), HistLan, WujJudConf (4), RejPosRozpr, HistHel (2), KochOdpr, Calag, MWilkHist, NiemObr (7), KochFr, KochSz, KochPieś, PudłFr, ArtKanc (2), PaprUp, Calep (3), GostGosp (2), GórnTroas (3), KochFrag, OrzJan, WyprPl, RybGęśli, WysKaz, JanNKar, SiebRozmyśl, PowodPr (2), PaxLiz, KlonWor (3); nigdzie OpecŻywPrzedm, ForCnRWiet, MiechGlab, KromRozm II, KromRozm III (5), GroicPorz (2), OrzQuin (6), LeovPrzep, HistRzym (2), KuczbKat, ModrzBaz (5), ReszPrz (2), GrabowSet (2), WujNT (8), ZapMaz, CiekPotr, CzahTr (2), SzarzRyt; nigdziej : nigdzie FalZioł (3:1),RejKup (1:1), LubPs (11:1), OrzRozm (5:3), RejZwierc(13:1), BielSpr (1:1), WujJud (2:5), CzechRozm (29:5), StryjKron (1:1), CzechEp (16:1), GórnRozm (2:1), ActReg (2:2), SarnStat (2:5); nigdzie : nigdzi ZapKościer (1:1); nigdziej : nigdzie : niegdzie LibLeg (9:3:1); nigdziej : nigdzij : niegdzie Mącz (18:1:2).
-éj (13), -ej (1) WyprPl, -e; w niegdzie oba e jasne; -eciém (1) ForCnRWiet, -éciém (1) OpecŻywPrzedm.
Sł stp, Cn notuje, Linde XVII w.
W połączeniu z okolicznikiem miejsca [w tym: indzie ... nigdzie (2); nigdzie(j) + okolicznik (28), okolicznik + nigdzie(j) (15)] (43): aby zadny nyeſzmyal przedavacz na obv dwv stronv volow albo ynſſego wſchelakyego thowarv nygdzyey nawſſzy any napolyv LibLeg 6/117, 10/58, 122 [2 r.]; Nalezłichmy to mieſtcze y ſuknią zkrwawioną A o nim [o Józefie] ani zna ku [!] nigdziey żadną ſtroną RejJóz M5; KromRozm II g3; KromRozm III G4; Diar 70; Gdyż nye máſz w żadnych kráinách nigdzyey Bogá tákyego LubPs R5; GroicPorz q2; KrowObr 121v; Powieda iż też przecżedł do końcá Ayendę. A nigdzyey tám nie nálaſł o tey powinnośći RejWiz 38, 82v; BibRadz I 311b; iż iuż nie będzyeż miał mieyſcá w Niemcech nigdziey BielKron 197, 317; ták też rozumu y rády v Kápłaná/ iáko v głowy ſwey ſzukay/ [...] indżie iéy wiérz temu/ nigdźie nie naydźieſz OrzQuin F2; RejAp 149; GórnDworz Mm7; RejPos 169; GrzegŚm 31; choćiabychmy też tego w ſtárym piſmie nigdźie nie cżytáli WujJud 200v, 240; WujJudConf 170v, 175; RejPosRozpr [c2]v; Ktorych ſłow/ ták właſnie nápiſánych/ nigdziey v Moyżeſzá nie naydzieſz CzechRozm 126, 13v, 39v, 63, 161v; cżego nigdźiey w Ebreyſkim texćie nie máſz. CzechEp 265, 158; Nigdzie w ſtárym zakonie nie czytamy/ żeby czárnokśiężnicy oni tymi imiony názwáni byli WujNT 740. Cf »nigdzie(j) na (w) świecie«.
W połączeniu ze zdaniem względnym rozpoczynanym przysłówkiem zaimkowym „gdzie” [funkcja odpowiednika zespolenia] (3): BielKron 411; Nunquam fui usquam quin me omnes amarent plurimum, Nigdziyem nie był gdźie by mie nie miłowano. Mącz 254d; iż nigdźie dobrze nie wierzono/ gdźie ſię od powſzechney ſpołecżnośći odłączono. ReszPrz 27.
W połączeniu uwydatniającym i wyłączającym w drugim swoim członie jedyne miejsce dla treści zawartej w członie pierwszym [nigdzie (j) ... jedno [+ wyrażenie przyimkowe] (12), krom [czego] (1)] (13): abich nygdzyey przebitku nyemyal yedno wtobye yedinim mogym weſelyu. BierRaj 17v; bo gdy porodzycz ſyna myala [Matka Boża] ſklonycz ſyą nygdzyey krom ſthaynyey nyemyala PatKaz III 131; nigdźieyći ſię nie znaydźie imię twoie [= Boga] iedno miedzy Izráelczyki [non invenietur nomen tuum, nisi in Israel]. BibRadz 4.Esdr 3/34; OrzRozm F4; SienLek 256v; gdyż nie bywa nigdziey ſłychan grom iedno ná obłocech niebieſkich. RejAp 156v; RejPos 131, 169, Ooo2; WujJud 37; CzechRozm 114; tedy ten vcziwy stanyslaph: nyęma nygdzy ſzvkacz swy krzywdy iedno na tych slachetnych panow [!] y na potunkach: ych ZapKościer 1588/75; Ruſznic nigdziéy nie pozwaláią vzywáć iedno w Ruśi. SarnStat 1046.
W połączeniu wyróżniającym i uwydatniającym w drugim swoim członie miejsce nasilenia treści zawartej w członie pierwszym [nigdzie + comp ... jako (4), jedno (1) + wyrażenie przyimkowe] (5): Nigdziéciém nienayduieſs nauki lepſſé naprzeciw zdrádliwym a krotkim roſkoſſám cieleſnym/ ij przeciwnoſciám ludſkim/ iako w żywocie miloſciwégo pana Jezu Kryſta OpecŻywPrzedm C3; ábyś [...] nigdźie radſzéy nie mieſzkał/ iedno w téy to wieży OrzQuin Mv; KochPieś 24; ActReg 136, 164.
W przeciwstawieniu: »nigdzie ... wszędzie« (1): iż śláchetnych á dobrych ludźi nigdźie ſtá nienaydźie/ ále bogátych wſzędźie wielki pocżet [nobiles bonosque viros nusquam centum reperiri, locupletum autem ubique magnum numerum esse]. ModrzBaz 42v.
W charakterystycznych połączeniach: nigdzie(j) (nie) (s)kryć się (2), nie masz (12), (z)naleźć (najdować) (36), ostać się, potrafić, postać (stopą) (2), (u)słyszeć (słychać, słychany) (5), szukać (7), (za)taić się (2), widać (widzieć, widany) (10).
»nigdzie miejsca nie zagrzać« = w żadnym miejscu nie pozostać przez dłuższy czas (2): LeovPrzep G3; Słáłem go [syna] do roznych źieḿ y ná zacne mieyſcá: [...] Nigdzie mieyſcá nie zágrzał CiekPotr 11.
~ W połączeniu uwydatniającym i wyłączającym w drugim swoim członie jedyne miejsce dla treści zawartej w członie pierwszym [nigdzie(j) indzie(j) ... jedno + wyrażenie przyimkowe (16), okrom [czego] (1), oprocz [czego] (1)] (18): yz nigdziey yndziey zmiłowania ſſukac niemozemy w vpadkoch naſſych iedno v cyebie ſtworzyciela ſwego. RejPs 197v; Bo bog łáſki ſwey/ [...] nigdźye indźye okrom prawego koſcyołá ſwego/ nyeudźyela. KromRozm III L, B5v; A iż tych rzeczy nigdźie indźie iedno w Polſzce niemáſz/ łatwi dowod OrzRozm L2v, F3; W Ieſieni miewaią [Żydzi] kucżki y trąbki: W ten cżás nieśmie nigdźiey indźiey ieść/ iedno pod chroſtem by nawiętſzy deſzcż BielKron 465; OrzQuin G2, P3, Aa4v; RejPos 126, 139v, 287, 327; Synowie pokoiu nigdźie indźie/ iedno w Powſzechnym Rzymſkim Kośćiele być niemogą. WujJud 219, 14v; Sliachetny Marcin Koziczkowski, vpominaiąc się długu ktory iemu powinna bela Anna Koſznicka, ktorego nigdzie indzie ſzukać nie mogł iedno na gruncie ZapKościer 1580/5v; żeby [Bóg] żadnych modlitew wyſłucháć/ áni ofiar przyimowáć/ oprocz ich kośćiołá/ nigdzie indzie nie miał. WujNT 425; SarnStat 103.
W połączeniu wyróżniającym i uwydatniającym w drugim swoim członie miejsce nasilenia treści zawartej w członie pierwszym (2): Abowiem nigdziey indziey nieieſt znacżnieyſſy bog iedno tám RejPs 71; Iż práwi chwalcze Boży/ nigdzyey indzyey właſniey Páná chwalić nie mogą/ iedno w duchu á w prawdzie ſerczá ſwego. RejPos 133. ~
W połączeniu uwydatniającym i wyłączającym w drugim swoim członie jedyne miejsce dla treści zawartej w członie pierwszym [nigdziej ...jedno + wyrażenie przyimkowe] (3): FalZioł V 10v; Też vſtáwił áby małżeńſtwá były dáne iáwnie/ á nigdzyey iedno w kościele. BielKron 149, 153.
W połączeniu wyróżniającym i uwydatniającym w drugim swoim członie miejsce nasilenia treści zawartej w członie pierwszym (1): iż nigdziej więcey zazdrośći/ złośći/ roſpuſty/ [...] iáko ná dworzech. GórnDworz H7v.
W przeciwstawieniu: »wszędzie ... nigdzie« (1): Báłwany obrázy Pogáńſkie cudzych bogow w piśmie ś. ſą wſzędzie potępione: lecz obrázy święte Páná Chriſtuſowe y świętych iego/ nigdzie. WujNT 526.
Połączenie: »nigdziej owszeki« (1): Nusquam gentium, id est nusquam omnino, Nigdźiey owſzeki. Mącz 255b.
~ W połączeniu uwydatniającym i wyłączającym w drugiej swojej części jedyne miejsce dla treści zawartej w części pierwszej: [nigdzie(j) indzie(j) ... jedno (1), tylko (1) + okolicznik miejsca] (2): iż też tylko w ſámym Bożym Kośćiele á nigdźie indźie náyduie śie chwałá prawdźiwa KuczbKat 80; A gdzieſz ty hárce zwodzą [cnota z niefortuną]? Pátrzay/ nigdzieyći indziey iedno w vmyſle ſtátecżnego cżłowieká. RejZwierc 150.
W połączeniu wyróżniającym i uwydatniającym w drugim swoim członie miejsce nasilenia treści zawartej w członie pierwszym (1): Ale obycżáie ſkáżone przewiodły to/ że tá wádá nigdźie indźiey więcey/ iáko przy Dworzech [ut hoe vitium non alibi magis atque in aulis] zwierzchnych Pánow płuży ModrzBaz 17v. ~
W połączeniu wyróżniającym i uwydatniającym w drugim swoim członie okoliczności nasilenia treści zawartej w członie pierwszym (1): tedy miedzy tym wſzytkim/ nigdziey gorzey ludziom/ iáko pod Tyrańſtwem iednego GórnDworz Gg2v.
W połączeniu z okolicznikiem miejsca (2): Szłá z nadobną poſtáwą/ á ná żadną ſtronę Nigdzyey nie poglądáiąc RejWiz 39v; á ſthánął ná mieyſcu ćiáſnem/ gdźie iuż nigdźiey z drogi áni ná práwo/ áni ná lewo nie mogł vſtąpić [quo non via ad declinandum dexteram et sinistram]. BibRadz Num 22/26.
W połączeniu uwydatniającym i wyłączającym w drugim swoim członie jedyne miejsce dla treści zawartej w członie pierwszym (1): wſzákoż w roznicách choć y świeckich/ nigdźiey drogi nie pokazał iedno do kośćiołá ſwego PowodPr 21.
W połączeniu wyróżniającym i uwydatniającym w drugim swoim członie miejsce nasilenia treści zawartej w członie pierwszym (1): Szpady lepiéy obróćić nigdźiéy nie możećie/ Yedno do Skápucynów PudłFr 77.
W charakterystycznych połączeniach: nigdzie(j) nie biegać, brać się, (od- wy)chodzić (13), (o-, ś)ciągnąć (się) (odciągać się) (4), (wy-, z)(n)i(ś)ć (4), (wy)jeżdżać (3), obrocić (obracać, obrocony) (3), odstępować (2), odwieść, odwracać się, pozywać (2), ruszać (ruszyć się) (5), słać, uciec, ujść (pojść) (4), unosić się (2), ustąpić, wychylić (uchylić, wychylać) się (5), wyjechać (pojechać) (3), wyjeździć (odjeździć) (5); nigdziej nie znaszany.
~ W połączeniu uwydatniającym i wyłączającym w drugim swoim członie jedyne miejsce dla treści zawartej w członie pierwszym [nigdzie(j) indzie(j) ... je(d)no + wyrażenie przyimkowe (4), oprocz [kogo] (1)] (5): gdiż iuż oprocż ciebie nigdziej indziej vcyecżki/ Nie ma wierny lud twoy LubPs S3; iż my nigdzyey indzyey nádzyeie ſwey/ [...] obrácáć nie mamy/ iedno do Bogá Oycá ſwego RejPos 161, A6; áby mieſczan o zły przewód [...] nigdźie indźie nie pozywano/ ieno ná Trybunał SarnStat 404 [idem] 861.
W połączeniu wyróżniającym i uwydatniającym w drugim swoim członie okoliczności nasilenia treści zawartej w członie pierwszym (1): potrzebnych koſztow/ ktore niemogą być nigdźie indźie potrzebniey obrocone/ iáko ná podpomagánie ſzkoł [qui vix alibi melius queant quam in scholis restaurandis]? ModrzBaz 131. ~
W połączeniu uwydatniającym i wyłączającym w drugim swoim członie jedyne miejsce dla treści zawartej w członie pierwszym (1): iż bárzo dziwną inſtrukcią dano/ Poſłom nigdziey iedno w pleſz cáłowáć kazano. RejFig Aa2.
~ W połączeniu uwydatniającym i wyłączającym w drugim swoim członie jedyne miejsce dla treści zawartej w członie pierwszym (1): A wnawięczſſey przygodzie nigdziey indziey vćieczká moiá iedno ku pánu ſwemu RejPs 24.
W przeciwstawieniu: »tam ... nigdzie indzie« (1): ieżli co tákiego/ Przydźie ná nie od ludźi ták niebeſpiecżnego. Aby tám nigdźie indźie prędko vćiekáli CzahTr E2v. ~
Synonim: 1. nikędy.
Cf NIGDZIEŻ
KK