Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: NIEGDYŚ

Następne hasło: 2. NIEGDZIE »

1. NIEGDZIE (30) pron

W pisowni łącznej (28), w rozłącznej (2).

Oba e jasne.

Sł stp notuje, Cn s.v. niekiedy, Linde XVI i XVIII w.

Znaczenia

Zaimek przysłówkowy nieokreślony (30)
- I. Oznacza miejsce dowolne lub bliżej nieokreślone (25)
  - 1. Gdzieś, gdziekolwiek; w którymś miejscu (10)
    - α. O tekście (3)
  - 2. Gdzieniegdzie, miejscami (15)
    - α. O tekście (5)
    - a. Częściowo (7)
      - α. O tekście (6)
- II. O czasie: niekiedy, czasem (5)

Zaimek przysłówkowy nieokreślony (30):

I. Oznacza miejsce dowolne lub bliżej nieokreślone (25):

1. Gdzieś, gdziekolwiek; w którymś miejscu; quopiam, uspiam Mącz (10): Bárzo go [liszka drwala] pilnie prośiłá: By ſie przy nim niegdzie ſkryłá BierEz H4v; Cżemu ſerce ieſt tak oble niemaiąc koncow ani ſtarku żadnego. (–) Bowiem gdy by cżęſć iego nie ktora ſtarcżała tedy by ſie ſnadz mogła opierać nie gdzie przy ciele, á także by była zawada ie^go vſtawicnemu chwianiu GlabGad E3v, Mv; Mącz 344b, 509b [2 r.].

Połączenie: »tam niegdzie« (1): Więtſzą łaſkę obieczuiąc gdybym ſie tilko był tam niegdzie bliżey poſthanowił MiechGlab *2.

α. O tekście (3): A nyegdźye powyáda/ iż nyemáſz żadnego grzechu yedno nyedowyárſtwo. KromRozm I Hv; KromRozm III N; ReszPrz 62.

2. Gdzieniegdzie, miejscami (15): vſi[p]ali groblą z ziemie na czałą milę iakoby moſt, tak iż onę groblą woda niegdzie [in aliquibus locis] przelewa dla nie miſternego vſipania. MiechGlab 72.

W przeciwstawieniu: »niegdzie ... indzie« (1): Iarzyna ta ſrzedni vrodzay trzymać będzie/ wſzakże niegdzie lepiey niż indzie LudWieś A4v.

Połączenie: »tam niegdzie« (1): Y nadziewam ſie tam niegdzie zakażenia powietrza. LudWieś B2v.

α. O tekście (5): Olibanem Kádźidło zwał/ tych Kſyąg Wydawcá: á przeto mieſcá ktoré popráwy pilnéy niepotrzebowáły/ ieſzcze niégdźie to przezwiſko máią SienLek Yyy; BudBib b3v [2 r.]; Naprzod iż wtem moiem przekłádzie muśiałem niektore ſłowá Ebreyſkie y Greckie niegdzie zoſtáwiáć BudNT Ff6; SkarŻyw 139.

a. Częściowo (7): Dzieli ią [Azyję] też od pułnocy tenże Oceanus Scitykus/ y niegdzie morze lodowáte BielKron 263v.

α. O tekście (6):

Połączenia: »niegdzie ... a drugdzie« (2): BielKron 208; Artykuły ktoreśćie nam w ręce podáły/ Nie wſzyſtki/ ále drugie/ nam ſie podobáły. [...] Kiedy do was z Rádámi ſwymi przyiedziemy/ Niegdzie ieſzcże przydamy/ á drugdzie vymiemy. BielSjem 15.

»niegdzie ... (a) niegdzie« (2): Wrocone záſię były kſięgi Ceſárzowi popráwiáne/ niegdzie od wſzytkich przyięthe/ niegdzie nic. BielKron 219, 208.

II. O czasie: niekiedy, czasem; nonnunquam Cn (5): zmieſzaią ſie też y wilgoti ko^mplexiey, tak iż miedzi dobrą wilgoſc krwie nie gdzie ſie też namieſza flegmy GlabGad D5; KromRozm I G4; [Chrystus] dla niedowiárſtwá niegdźie cud czynić nie chćiał BiałKat 336.

Połączenie: »niegdzie ... niegdzie też« (1): Item zeznala yſch Byerala queſt stakowego zwodzenya od dzyewek y od thich kthorem ſzwodzila a namawyala nyegdzie ſama ſſyebye nyegdzye theſch za roſzkazanym thich do kthorich wodzila LibMal 1545/97.

Synonimy: I.1. gdziećkolwiek, gdziekolwie, gdziekolwiek, gdzieś, niekędy; 2. drugdzie; II. drugdy, kiedy, niegdy, niekiedy.

Cf GDZIE