a. Po wyrazach oznaczających przekazywanie określonych treści, informacji przy pomocy mowy, pisma lub działania dającego podstawy do wnioskowania (17389):

W połączeniu z czasownikiem oraz rzeczownikiem nieosobowym (12502): Ten ktory żłe [!] ſąſyády miewa/ o ſwey chwale przed wſſytkimi ſpiewa. March¹ A3 (2); BierEz R4v (27); Vcżynki ktoré dzialám miedzy wami w ijmię oyttza mégo/ dáwaią ſwiadetztwo o mnie OpecŻyw 65 (118); OpecŻywList C (7); OpecŻywPrzedm C4; OpecŻywSandR nlb 2v (2); ForCnR A3v (6); ForCnRWiet Av (3); MetrKor 40/821 (4); PatKaz I 1 (10); Moyzeſz wtory prorok prorokoual otey myley pannye gdy uydzyal kyerz abo drzeuo zyelone barzo ſzlyczne PatKaz II 55v (61); PatKaz III 93 (58); HistJóz Dv (2); KlerPow 3 (2); modi supponendi, o ktorich iest vislownoscz BartBydg 92; TarDuch A6v (5); Auicenna piſze onich [granatach] á zwłaſzcża o kwaſnych iże Kolerę vſmierzaią FalZioł III 20d (215); O nikim zle nie mow, ale ſłuchay ſnadz czo złe^go okim mowią, aby ty takim niebył. BielŻyw 35 (47); BielŻywGlab nlb 11 (9); WZroſt czałe^go cżłowieka wiele o nim dawa znać. GlabGad M2v (48); Dźiw o pannie Mariey. MiechGlab *7v (31); BielRozm 21 (3); KłosAlg Av (6); LibLeg 7/36 (103); March³ T8v; WróbŻołt eev (50); WróbŻołtGlab A2v (5); Dzień ieden dawa znáć podobieńſtwo o drugiem á noc takież iedná czyni nam ſprawę o drugiey RejPs 27 (45); ComCrac 11 (4); LibMal 1543/68 (45); RejRozpr E4 (4); ConPiotr 30; LudWieś B4v (7); SeklWyzn Cv (25); Aż mię tu dowas skokiem/ czo rychley wyprawił Bych go o waſzym zdrowiu/ Czo na pewniey ſprawił. RejJóz A7v (50); SeklKat E2 (37); RejRozm 391 (6); RejKup 18v (37); tedi po wſzyſtkim ſwiecie był roznieſion głos o ſmierći Alexandrowey. HistAl N2v (23); HistAlHUng A2; KromRozm I A4v (75); MurzHist Dv (22); MurzNT 3v (65); KromRozm II c4 (108); KromRozm III B8v (131); w drugą niedzielę była Msza o Duchu świętym Diar 19; Były dn[i]a tegoż aż do wieczoru namowy o tym podatku miedzy pany i posły Diar 78 (142); DiarDop 101 (12); Nie chcę s tobą wiele o tym gádáć BielKom E2v (8); GliczKsiąż E3v (57); Roſpráwowáli ták ſobye o mnye yáko w báśni LubPs Q (108); GroicPorz a3v (49); GroicPorzRej C4; Przypomionę ieſztze drugie náuki Dyabelſkie y bluznierſtwá okrutne o Dominiku Mnichu KrowObr 145v (365); RejWiz 180 (186); Syn ći iuż cżłowiecży idzie ták iáko nápiſano ieſth o nim [sicut scriptum est de illo] Leop Matth 26/24 (149); OrzList b (24); UstPraw F2 (6); KochZuz A2; LeszczRzecz A2; RejFig Bb6v (9); [Stańczyk] ſie prawdy námowił/ w ſzaloney poſtáwie/ Gdyż ći co im należy/ milcżą o niey práwie. RejZwierz A6v (37); WyprKr 121 (5); Skory źwierząt martwych thy ich vpomináły/ o ich ſtanie/ y ſkromności BibRadz I 2d marg (259); BibRadzBaz ktv; Goski 17; bo wy zwykli mowić o rzeczách trudnych bez náuki/ ták iáko ślepi mówią o fárbie bez oczu. OrzRozm B2 (87); A gdy żądał odpowiedzi w kościele Dyany o ſwoiey fortunney ſprawie/ radziłá mu ná zachod ſłońcá iecháć BielKron 61; [niektóre Sybille] piſmá ſwięte po ſobie zoſtáwowáły o przyściu Kryſtuſá/ o pánnie Máryey/ o ſądnym dniu/ y o inych. BielKron 132 (504); GrzegRóżn B3 (108); Bracie niechcę ſię ſtobą wrzecz wdawać o wierze KochSat B (4); KochZg A3v; ony wyborne o twey przisłey znamięnitości znaki ſkłamały. KwiatKsiąż Q2v (47); Rationem vitae ab altero reposcere, Chcieć mieć ráchunek od kogo o yego żiwocie. Mącz 314b; Qui de me rumores afferuntur, Co zá wieści o mnie noſzą/ co o mnie mówią. Mącz 360b (187); O śiódnym [!] Dyálógu máłom co ſłyſzał ludźi mówić OrzQuin E3 (130); Prot A2v (27); SarnUzn Bv (94); SienLek 89 (89): SienLekAndr a3 (7); Tę náukę/ ktora vczy o ſkutkách biegow niebieſkich/ dwoiákim ią ſpoſobem przećiwnicy iey gánią. LeovPrzep a2v (28); Támże vſłyſzyſz ony ſiedḿ trąb trąbiących o onych przyſzłych przypadkoch RejAp BB2; Słuchayże iáko on ſmęthny Dawid w vpádku ſwoim woła o tey miłości á o tym ochędożeniu ſwoim do niego RejAp 8v; A tu iuż o wyznániu á o pokucie kazánie ix. iakicgo Pan od nas potrzebowáć racży. RejAp 19 (327); ięli go nágrzewáć/ áby dáley o they miłośći rzecż prowádził GórnDworz L18 (218); GrzepGeom I3 (21); Przemoż Krolu nákáżoną myſl ſwą/ á nie day o ſobie áni o mnie mówić złey powieśći. HistRzym 7v (76); Anyołom ſwoim Pan to roſkazał o tobye/ áby cie nośili w ręku ſwoich RejPos 69v (1324); RejPosWiecz² 91v (51); RejPosWiecz³ 96 (16); BiałKat c (97); BielSat C2v (3); KwiatOpis A2v; GrzegŚm. A (78): HistLan B2 (11); KuczbKat 70 (104); przyſzedł też Poetá ieden Poſcenius s kſiąſzkámi cżytáiąc wirſze co o nim przy oney koronáciey złożył. RejZwierc 50; Azaſz wſzędy rzkomo w żárcie nie ma ſrogich przymowek o ſobie? RejZwierc 96 (250); BielSpr 19 (18); KochMon 34 (3); Obietnice o rzecżách niebieſkich/ á zwłaſzcżá o wiecżnym żywoćie w ſtárym zakonie iáſne niebyły WujJud 79v (170); WujJudConf 12 (77); RejPosRozpr b3 (22); RejPosWstaw [21²] (44); A dla te^go był przenáięt [...]/ iżby o mnie złą sławę puścili [ad nomen malum] BudBib 2.Esdr 6/13 (86); Przyiechawſzy do domu/ Achab wnet powiedział/ Swoiey żenie Iezabel/ o wſzytkim co wiedział. HistHel C2v (6); Pánowie nie ná rękę nam ſtanom Rycerſkim/ O czym ſie pokazało tu wywodem krotkim. MycPrz I B4 (6); Strum D13v (25); WierKróc B (2); dowod náſz/ o iedney iſnośći Boſkiey. Bogá oycá/ y ſiná/ ieſt prawdźiwy. BiałKaz F2 (34); BudNT przedm b3 (75); StryjWjaz A4v (5); wnetże proroctwo Dánielowe/ o kámieniu procż ręku z gory odćiętym/ ſkutek ſwoy bráć pocżęło CzechRozm 168v (839); PaprPan B2 (55); POniewaſz przy Krzćie wżywamy Obrzędow niemáło/ [...] tedy chcemy wam bráćia mila/ o nich krotką ſpráwę dáć KarnNap B3 (3); ModrzBaz 1 (357); ModrzBazBud π6 (14); Nád to nikt iáśnieyſzych słow/ o pochodzeniu Duchá S. od ſyná prágnąć nie może. SkarJedn 280; O cżym ták piſze Papież Leo dziewiąty/ o ktorym wyzſzey wzmiánka byłá SkarJedn 371 (124); KochDryas A2; KochOdpr B3v (3); Oczko A2 (29); KochPs 54 (5); y oddáłá kśiąſzki/ wktorych miáłá ſwe modlitwy y śpiewánia o Pánnie przecżyſtey SkarŻyw 583 (366); ZapKościer 1580/14 (2); KochTr 18; Zá plotki to ſtoi v nas Co ty Mária powiádaſz. O páńſkim dźiś zmartwychwſtániu. Y o wáſzym z nim gadániu. MWilkHist 13 (19); Wrozbá Olechowi o Koniu. StryjKron 120 marg; [Gniewosz musiał odwoływać] iż łgał y ſzczekał niecnotliwie iáko pies/ o cnotliwey Krolowey Pániey ſwoiey. StryjKron 482 (90); Doktorowie Katoliccy/ [...] wykłádáli o Antychriśćie/ y o walkách iego/ y o prześládowániu świętych pod nim. CzechEp 410 (847); CzechEpPOrz *3 (11); Swiádcżą o tym w náſzey Europie/ tyśiące męcżennikow/ ktorych kreẃ okrutnie/ od przećiwnikow prawdy wylana/ Bogá ku pomśćie [...] wyzywa. NiemObr 4; W Papieſtwie doſyć ná tym máią/ gdy o Chriſtuśie hiſtoryą prowádzą/ y żywą to wiárą w Chriſtuſá názywáią/ kiedy to wyznawáią/ co o nim nápiſano ieſt NiemObr 10 (273); KochFr 28 (9); KochPhaen 10 (2); KochSz B2; KochWz 140 (2); ReszPrz 37 (62); ReszHoz 114 (13); Náuká o dobrych vcżynkách/ ieſt náuká Dyabelſka ReszList 154; naprzod im kazánie cżynią o pokućie świętey/ o świętym Iubileuſzu/ iáko ſię do niego przygotowáć máią. ReszList 162 (25); WerGośc 212 (17); WerKaz 279 (8); WisznTr 24; BielSen 9 (3); BielSjem 4 (7); PudłFr 38 (16); káżćie wſzemu ſtworzeniu/ To naweſelſze poſelſtwo/ o ludzkim wykupieniu ArtKanc G12v; Ty ſam Cżłowieká káżdego/[...] o zbáwieniu iśćiſz ArtKanc H16 (25); Wieleby było o ich nierządzie piſánia BielRozm 19 (2); Maſz świeży przykład w Węgrżech o Krolu Máthyaſzu GórnRozm Av (58); KochProp 9 (4); KochWr 20 (17); PaprUp A4v (41); ActReg 1 (127); Dissertatio – Długa rozmowa o rzeczi nieiakiey. Calep 333a; Halieutica – Kſięga o ribach. Calep 471a; Magniloquus – Mowiąci orzeczach wielkich. Calep 629b; Omen – Wieſzczba oprziſzłim ſzczeſcia [!] albo nieſzczeſcziu. Calep 729a (9); [Formularze są po to] áby cżłowiek wſzyſtkiego w głowie nie nośił; ále gdy o cżym rzecż przypádnie/ do Regeſtru o onych rzecżách ſie vćiekał. GostGosp 1 (4); GostGospSieb + 2v; Iáko tedy ieſt ſzkodliwa ámbicya w Rzecżypoſpolitey/ ieſt też ſwiádectwem on przykład o dwu mężach Athenieńſkich Phil K (22); GórnTroas [3] (5); KochCz A4v (4); KochCzJan A2v (2); GrabowSet F3 (3); KochAp 6; niekochay ſie w ſobie/ Nie wſzytkoć prawdá/ com piſał o tobie. KochFrag 27 (2); OrzJan 3 (21): OstrEpit A2v; LatHar 285 (209); KołakCath A4v (6); KołakCathOkuń A2; KołakSzczęśl A3 (7); Bogáty [...] nie przyimuie rády Chriſtuſowey o ſprzedániu wſzytkiego. WujNT Mar 10 arg; Nákoniec pámiętay/ iż nie káżdy ma tákiego obiáwienia o ſwym zbáwieniu/ iákie miał ten łotr błogoſłáwiony WujNT 293 (613); WysKaz 14 (44); JanNKar D3v (18); JanNKarKoch Ev (5); SarnStat *3v (195); SiebRozmyśl I (10); GrabPospR Mv (2); Ze Lwá nie Ryś, lecz takze Lew ſię rodzi, Toz ſię nam o tym cnym Krolu rzec godzi. KlonKr F2v; KmitaSpit B4; PowodPr 9 (26); Iáko nie ma być trudne piſmo ś. á w nim ſą rzeczy ták trudne/ o Troycy ś. o wćieleniu Syná Bożego/ [...] o przeyrzeniu bozkim/ o przyſzłych dźieiách świátá drugiego/ y o innych wyſokich do poięćia táiemnicách? SkarKaz 81a; Y oznaymił Ian ś. o dwu náturách w Chryſtuśie; O ludzkiey/ gdy go báránkiem ku zábićiu: y o Bozkiey/ gdy mu zgłádzenie grzechow y odpuſzczenie przyczyta SkarKaz 515b (249); VotSzl B2v (12); CiekPotr 15 (15); CzahTr A3 (17); GosłCast 22 (13); PaxLiz Ev; SkarKazSej 678a (70); ná oſtátku kłádę żeglárſtwo ábo Flis/ o ktorym właśnie te xiążecżki náſze tráktować będą. KlonFlis A2v (13); SapEpit A2v; Kiedy one Maenades zeſzły ſię w gromádę/ O cżárách y o guſłách cżyniły więc rádę KlonWor 7 (32); PudłDydo B3; ZbylPrzyg A4 (4).

W tytułach dzieł lub ich części (504): Pieſń o pańſkim w niebo wſtąpieniu. OpecŻyw kt (7); OpecŻywSandR nlb 5v (3); ForCnR A2 (2); HistJóz kt; FalZioł Ili 6b (11); Wtora częſc o zywieni[u czło]wieczym. GlabGad F4 (3); KłosAlg E2v; pſalm O wćieleniu ſyná bożego. RejPs Ff2 (9); SeklKat T3v (12); Hiſtoria o Wielkim Alexandrze krolu Macedońskim/ y o iego boiowániu. HistAl A (3); MurzHist E; Spráwá Wtora o Afekciech cżłowiecżych. BielKom D4v (2); GliczKsiąż kt; SeklPieś 15; BielKron 41 v (64); Xiążecżki roſzkoſzne á wielmi vżytecżne o poććiwym wychowaniu [...] dziatek [...] Laczinskim iężykiem napiſane. KwiatKsiąż kt; BielSpr 10v; HistHel kt (2); Andrzeiá Frycżá Modrzewskiego o popráwie Rzecżypoſpolitey/ Księgi wtore. ModrzBaz 69v (19); ModrzBazBud n5 (2); Hiſtoryą o chwálebnym zmartwychwſtániu Páńſkim. MWilkHist kt; KochMRot C2v; KochSob 55; BielRozm 1 (4); Phil B; KochCz kt (4); OrzJan 5 (2); Hymn Kościelny o Duchu S. Veni Creator. LatHar 35 (15); WujNT 9 marg (37); SarnStat 1260 (278); GrabPospR Kv (2); VOTVM o záłożeniu skárbu Rzeczypoſpolitey/ y o obronie kráiow Rufkich. VotSzl A4 (4); K O M E D Y A O Lizydzie/ w ſtan Małżeńſki wſtępuiący. PaxLiz kt; KlonWor 46 (4); SzarzRyt C (3).

W połączeniu z rzeczownikiem osobowym (12): Gdy był w Hiſzpániey w więźieniu krol Fráncuſki [...] y iego śioſtrá Márgaretá w dowá [!]/ poſłani byli poſłowie o wyzwoleniu ich do Hiſzpániey BielKron 204; Ktemu niechay nie będzie dworzánin obmowczą złośćiwym: zwłaſzcżá o pánie o ſwym GórnDworz K6v; RejPos 120v; RejZwierc 263; CzechRozm 47; SkarJedn 87; Świádkowie o byćiu Piotrá świętego w Rzymie/ y o śmierći tám iego z Páwłem świętym /[...] ſą zacni y wielcy Doktorowie y Hiſtorykowie kośćielni SkarŻyw 602 (2); ZapKościer 1581/22; ArtKanc N15v; ActReg 13; SarnStat 456.

Z elipsą wyrazu nadrzędnego [przeważnie z marginesów, nagłówków, omówień zawartości tekstu] (4230): O niewdzięcżnych Pánoch. BierEz N2 (5); O chwále ktorą w każdym korze anieli ij wſſytcy ſwięcij/ dziewicy Marij cżynili OpecŻyw 182 (23); OpecŻywSandR nlb 2 (21); O począczyu maryey panny czyſthey. PatKaz I 1; PatKaz II 30v (2); PatKaz III 87; De Elementis/ et eis quȩ in aere generantur. Von den vier elementen/ vnd den dingen dy⟨e⟩ do in der lufft gegenerirt werden. O Zywyelyech y o tych rzeczach ktore ſye nápowyetrzu rodząm. Murm 15 (32); Mymer¹ 4 (34); KlerPow 1 (2); BartBydg 253 (2); O Wodkach zioł rozmagitich y o moczi ich: a oſobliwie o tich ktorich nawięczey Doctorowie vziwaią w rozmaitich niemoczach ludzkich. FalZioł II 1 (160); BielŻyw 9 (16); GlabGad Cv (148); O zburzeniu okrutnym Węgierſkiey ziemie [de cruenda vastatione Hungariae], przez Bata Czarza Tatarſkiego. MiechGlab 14 (17); KłosAlg G3v (31); KlerWes A2; WróbŻołt V6 (4); O poſtanowieniu zbawienia naſſego przes ſyna bozego. RejPs 198v marg (17); ComCrac 21v (25); O dobrym zdrowiu y o Morowem Powietrzu na ten Rok. LudWieś A4v (9); SeklWyzn b2 (27); SeklKat Cv (12); HistAl N4v (2); KromRozm I kt (32); KromRozm II i2v marg; KromRozm III kt (5); MrowPieś kt; BielKom kt (2); GliczKsiąż M8; LubPs C (3); O Perſonách Sądowi przynależących. Naprzod o Sędźiem. GroicPorz b (172); KrowObr 6 (90); Iáſnieyſzy Anyeli niż gwiazdy/ y o ich náturze/ Támże. RejWiz Cc6 (9); Tarcże złote pocżynił [Salomon] y Krolewſką ſtolicę bárzo nákłádną/ y o hoynośći iego. Leop 3.Reg 10 arg (98); UstPraw A (324); RejFig Bb3; RejZwierz 46 (8); BibRadz Gen 1 arg (37); Goski *2; O wieży Babel á rozdzyeleniu ięzykow. BielKron 7 (156); GrzegRóżn kt (2); Mącz 78b (3); OrzQuin D żp (7); Iuſtinus Męcżennik nápiſał kſięgi ktorym Tytuł dał o Troycy ſwiętey. SarnUzn B3v (4); SienLek 15 (112); LeovPrzep E3; RejAp 3v (9); GrzepGeom C4 (7); HistRzym 135v (14); Iuż tám nic áni o ſpráwiedliwośći/ iuż áni o miłoſierdziu/ [...] iedno ocżekawánie ſrogie onych ſlow Abráámowych RejPos 162 (33); RejPosWiecz² 95 (2); RejPosWiecz³ 99 żp; BiałKat 83v żp (20); BielSat D2v (14); GrzegŚm kt (3); KuczbKat 105 (7); RejZwierc A5 (56); RejZwiercTrzec Aa2v; BielSpr 5v (22); O Wierze y o dobrych vcżynkách á zapłáćie ich/ y o zaſłudze cżłowieká wiernego. WujJud 104 (273); RejPosRozpr b3v żp; RejPosWstaw 110v marg (3); BudBib I 331c marg, HistHel B2 żp; Strum kt (23); A to maſz o Láćinſkich kśiąg niezgodzie BudNT przedm b3 (3); Drukarz do Cżytelniká o omyłkách. CzechRozm **7 (93); PaprPan C (29); A to niech będźie y o przyśiędze/ y o innych rzecżach [Et haec quidem tum de iusiurando, tum de rebus aliis]/ ácż krotko/ ále podobno/ ile bacżę potrzebnie ModrzBaz 87 (108); ModrzBazBud π6; SkarJedn kt (38); Oczko 8 (6); SkarŻyw A3 (100); KochTr 23 kust; MWilkHist A4v (3); O poráżeniu Bałaklaia Carzá Zawolſkiego przez Skirmuntá StryjKron 280 (86); CzechEp [3] (30); Xiędzu Powodowſkiemu o iego Wędźidle. NiemObr ktv (4); KochFr 4 (61); ReszPrz 20 (13); ReszHoz 139 żp; ReszList 143 żp; KochTarn 73; O iednym Káznodziei co kazał zá Pánny brzemienné Páná Bogá prośić. PudłFr 44 (40); ArtKanc E19 żp (21); BielRozm 8 marg; GórnRozm C4 żp (10); ActReg 49 marg (3); GostGospSieb * 4; O prawdziwey ku Oycżyznie miłośći/ y w cżym należy. Phil B (15); KochCn B3v żp; KochCz A4v żp; KochPij Cv żp; OrzJan 6 żp; O naſłodſzym imieniu IESVS. LatHar 24 (160); KołakSzczęśl A3 (5); O ſkutku wiáry/ ktora ſámym ſłowem gory przenośi. WujNT przedm 37 (73); O INSCRIPTIACH ALBO O ZAPISIECH in genere, á potym o kázdym zoſobná SarnStat "1267 (899); SkarKaz 80a (82); CiekPotr )?(2v żp; CiekPotr Herb )?(3; CiekPotrŚredz )?(4 (2); CzahTr G4v (3); O práwách nieſpráwiedliwych/ ábo o piątey chorobie Rzeczypoſpolitey. SkarKazSej 696a (18); KlonWor 9 (15); O krótkośći y niepewnośći ná świećie żywotá człowieczego. SzarzRyt A (7).

W połączeniu z przysłówkiem (126): iużći o tym doſyć/ niechćieyże ty więcej mowić BierEz C (2); FalZioł IV 44b (2); GlabGad L7 (2); KłosAlg A4; á to iuż niechay będzie doſſyć opirwſzey ſwiątoſcy. SeklKat V4 (3); RejKup d8 (2); KromRozm I B2; MurzNT 76; KromRozm III H6v (2); GliczKsiąż O4 (3); Iuż doſyć o thym Pánie [sufficit nunc Domine] weżmiż duſzę moię BibRadz 3,Reg 19/4; Poty o wielkich niecżyſtoſciach cieleſnych. BielKron 37; Orationis satis est sequere me. Doſić o tym/ Doſicieś ſie námówił. Mącz [269]d; Sed super hac re nimis, Ale o tym nazbyt. Mącz 433c (6); Prot B4v; SarnUzn G3v (2); tyle o kámieniu SienLek 107 (4); RejAp 175v; Ale o tym niechay będzie doſyć/ podźmy iuż do cżego inego. GórnRozm D5 (5); GrzepGeom I4v (3); IVż ná ten cżás coruchny/ maćie doſyć o tym/ Drugie rycerſkie ſpráwy/ nápiſzę wam potym. BielSat N4; GrzegŚm 17 (2); HistLan B3; WujJud 52v (2); RejPosWstaw [21²]v; BudNT przedm b7v (4); CzechRozm 37 (8); ModrzBaz 34v (21); ModrzBaz Bud π6 (2); CzechEp 192 (7); NiemObr 104 (10); KochDz 108; ReszHoz 140; BielSjem 41; Ale iuſz o tym práwie wáſzym niechay koniec będźie GórnRozm K2 (3); ActReg 54 (3); GostGospSieb +4; WujNT przedm 20 (2); WysKaz 39 (3); VotSzl B2v; CiekPotr 65; CzahTr A3v; GosłCast 67; Lecż o tych Liſách doſyć/ ktorzy mydlą ocży Pobożnośćią fałſzywą KlonWor 54 (3).

W charakterystycznych połączeniach; o czym długo, dosyć (120), nazbyt (2), poty, tyle, wiele.

Połączenie: »o ... o« (4): RejAp 181; GórnDworz K6v; Ale náſz Pan/ chcąc nam lepſzą myſl vcżynić/ powieda nam o Oycu o ſwoim/ iż on miłuie was. RejPos 133 (2).

b. Po wyrazach oznaczających procesy myślowe: poznawanie, myślenie, decyzje, rozumowanie itp. (7250):

W połączeniu z czasownikiem oraz rzeczownikiem nieosobowym (6724): Paulus Malek [...] powiedział ze othem ia nycz nyewiam anym otem slichal. ZapWar 1558 nr 2686 (283); BierRaj 17v; MetrKor 40/ 823 (2); March³ T7v; Wiem iż mię ty nienawidziſz/ A o inney żenie myśliſz. BierEz B4v (36); Panna cżyſtá ta ijch wielé naucżyla/ bo więcéy o ſynie bożym wiedziała. OpecŻyw 176 (27); OpecŻywPrzedm C3v (2); Pán Iezus pytál ſwych zwolenikow/ tzoby onijm ludzie dzierżeli. OpecŻywSandR nlb 3; o waſzey ſprawiedliwoſći ij tznocie/ takowe wſzyſcy ludźie domnimanié maią ForCnR D4v (5); PatKaz I 9v (2); PatKaz II 19 (10); yadam myal uyarą o bozym wczyelenyu PatKaz III 99; Nycz ku zbauyenyu pozytecznego yako roſzmyſzlacz o oney myloſzczy PatKaz III 127v (14); A pomyſl łaſkawie á miłoſiernie o mnie/ ſkłoń vcho twe y wyſluchay TarDuch A2; myſlenia o vmarłych o niemocznych/ o morze/ thych wſzytkich oſtrzegay ſie FalZioł V 65v (23); Rycżerzowie tłuſci [...] nicz o niebieſkich rzecżach wymyſlić niemogą, ale zawżdy o cieleſtnych á o krewkoſci. BielŻyw 140 (22); BielŻywGlab nlb 15; głodnemu ſni ſie o iedle, łacżnemu o piciu/ gamratowi o miłowaniu, rozu^mnemu o naucze GlabGad L4; O ramionach y o [ba]rkach ſędzić niemaſz żadney trudnoſci. GlabGad P (29); MiechGlab *5 (6); BierRozm 4 (5); KlerWes Av; vſliſzely wniemieczkym woyſkv omnie y o mim niezwicziezonim woyſkv zem ya blyſko kv nym yvz przicziagnal. LibLeg 10/146v (71); Et meditabor in omnibus operibus tuis [...] Y będę ſobie rozmyſlał o wſzytkich vcżynkach twoich miły pánie WróbŻołt 76/13 (8); WróbŻołtGlab A2 (3); ſnadz y oczy moie pátrząc zwątpiły o wſpomoże^niu ſwem RejPs 130 (76); ComCrac 20 (3); LibMal 1543/67v (56); Niemyſliſz o żadney ſpráwie Ni o woynie ni o práwie RejRozpr E4v (18); ConPiotr 32v (4); SeklWyzn a3v (33); RejJóz A3v (45); SeklKat Q4 (22); RejRozm 401 (3); Pleban dobrzę tuſſy o zdrowiu. RejKup h6v (72); RejKupSekl a4v; przeſzłe rzecży pámiętaſz/ ninieyſze zrządzaſz/ máiąc znáiomoſć o przyſzłych HistAl H2v; To záprawdę domniemánie kthore o nas macie/ was ſie ſámych tycże HistAl K4v (24); KromRozm I A2 (20); MurzHist A4v (28); Co śię wám widźi o Chriſtuſie [Quid vobis videtur de Christo]: czyi ieſt ſyn MurzNT Matth 22/42 (39); MurzOrt Bv (2); KromRozm II c2v (34); KromRozm III Dv (28); Diar 40 (37); DiarDop 100 (8); Co o ſobye rozumieſz/ to o drugim mnimay BielKom C4v (11); Zás też o małżeńſtwye źle dzyerżeć/ żaden thego nye vmye yedno ten ktoremuby ſie głowá záwracáłá GliczKsiąż O4 (47); Iać tę wyárę zupełną mam o tobye moy Pánye/ Ze według twey obyetnice mnie ſie wſſytko sſtánye LubPs G3 (34); dźiwne rodzenie [...] poſpolićie ſye figuruie w żywoćie Mátki/[...] z zámyſlenia o niey [o jakiejś bestyjej] czáſu poczęćia. GroicPorz mmv (42); GroicPorzRej C4; KrowObr 8v (115); Powiedzże mi o cżymći ieſzcże ſie myſl kręći RejWiz 35v; Ze iuż teraz y ocży cżego pożądáły Widzą/ o cżym ſie pirwey vſzy náſlucháły. RejWiz 49 (157); Przyćięſſym tho było Abráhámowi (ſlyſſec) o ſynu ſwoim [Dure accepit hoc Abraham pro filio suo]. Leop Gen 21/11 (67); OrzList h2 (7); UstPraw K3 (4); KochZuz A2v (2); RejFig A7 (19); Bo ktoć dzyurą doſtawa/ vrzędu iákiego/ Mniey możemy rozumieć o godnośći iego. RejZwierz 88v (47); nakłádem moim vcżyniłem rzecż tákową/ o ktorey mam tę nádźieię/ od wſzech Krześćiáńſkich ludźi być godną pochwały BibRadz *2 (102); Goski **4v; OrzRozm H4v (39); A gdy vſtáwicżnie myſli ſwoich o niey ſpuśćić nie mogł/ poſłał ſługi do oycá y mátki żądáiąc iey w małżeńſki ſtan BielKron 58; proſił Ferdynand wſzytkich Kſiążąt/ [...] áby cżuli o nieprzyiaćielu wielkim Turku BielKron 221 (232); GrzegRóżn kt (26); KochSat B (6); KochZg A2; gdy mamy czynić o wſzyſtkim żywocie roſſądek álbo ſie onim rozmyſlać/ tedy ſie vdąl na puſzcżą KwiatKsiąż F2; A zwłaſzcza świadomość o przirodzeniu rozumowi ludzkiemu zgodliwa y prziſtoina ieſt KwiatKsiąż 14 (42); Mihi venit in dubium tua fides et constantia. Nie wiele dzierżę o twey wierze y ſtałośći/ wątpię o tobie. Mącz 480c (163); MączLub 15; dowieduię ſye o Cynku/ iákowéy figury ieſt OrzQuin I (31); Prot A3 (19); SarnUzn D3v (30); oley też ceglány radę vkaże ktey chorobie gdy o nim przeczytaſz. SienLek 105 (14); LeovPrzep G3v (7); RejAp 80v (224); Ten ſłuch práwi v nas ieſth w hordzie o tobie/ iákobyś dwie głowie nośił GórnDworz Pv; kazano káżdemu powiedzieć ſwoie zdanie/ o nábyciu pieniędzy. GórnDworz P3v (111); GrzepGeom B2v (8); ále o ſyniech wiem że od źwierząt ſą pożárći. HistRzym 130 (43); [poselstwo Pańskie] do tych ieſt wſkazano/ ktorzy táką myſl/ táką wiárę/ á táką pokorę poſtánowią w ſercach ſwych o Pánu ſwym/ iż ie Pan rozwięzuie miłoſierdziem ſwoim RejPos 119 (704); RejPosWiecz² 93v (12); Vwierzyłeś o grzechu/ wierzże y o miłoſierdzyu. RejPosWiecz³ 98 (16); BiałKaz 6 (57); BielSat N4 (2); GrzegŚm A2v (21); HistLan E3 (12); KuczbKat 9 (30); O Bogu nyetrzebá mędrowáć. RejZwierc 195v marg (267); BielSpr 16 (12); WujJud 27v (70); WujJudConf 6 (28); KochList nlb 3; RejPosRozpr b3 marg (8); RejPosWstaw [21³] (16); BudBib Gen 41/15 (61); HistHel D3v (16); MycPrz I B4 (10); Kiedy iuż ták w nim vſtánowiſz Wodę/ o thym wiédz/ że to wagá prawdźiwa. Strum C3 (13); WierKróc Av (5); BiałKaz B4v marg (22); ieſzcże go świát niewidział/ á iuż o niem y o iego ſprawcy dziwne dumy zácżyna BudNT przedm a3 (35); StryjWjaz C4; iedno iż o tym Bogu vpewnienie ná ſercu ſwym mam CzechRozm 183 (331); A chociaż tho garbáty wżdy myſli o boyu/ A nie o żadnym wcżáſie áni o pokoiu. PaprPan Aa3 (40); KarnNap ktv (7); Dobrze to záprawdę poſtánowiono/ iż o cżem ſędźiowie wyrok vcżynią [de quo a iudicibus sententia lata est]/ to drudzy vrzędnicy wykonywáią. ModrzBaz 95v (187); ModrzBazBud π6 (3); Stolicá Rzymſka [...] ieſt podporą Kośćiołá wſzytkiego/ w tym/ iſz nigdy o Prawdzie Bożey y náuce Chryſtuſowey zbłądzić nie może. SkarJedn 393 (71); KochDryas A2v; áni tego Graecżyn O ſobie niechay dzierży/ żeby ták był grożny/ Iáko ſię ſobie ſam zda. KochOdpr Cv (7); Oczko A2v (7); Ihm ſelbs etwas zumeſſen. Więcey o ſobie trzymáć. Tribuere ſibi aliquid. Calag 294a; Myśl moiá wſzytká tylko o grobie. KochPs 131 (14); O wielkim miłośierdziu Bożym/ w nawiętſzych grzechách nie roſpacżáć. SkarŻyw 82; O iego ſpráwách wſzytkich ia wiádomośći niemam SkarŻyw 248; Gdy co do vſzu ie^go o nich przyſzło: ná ſtronie ie zebráwſzy/ karał y vpominał. SkarŻyw 310 (313); ZapKościer 1580/16 (3); KochTr 10 (4); MWilkHist B4 (6); nád Sędziego nieuká/ y grabianá niemáſz w ſwiecie nic nieſpráwiedliwſzego/ gdy o tym iáko Oſieł miedzy Słowikiem á Kukułką ſądzi/ ná czym ſie nie zna. StryjKron A5v (53); CzechEp 294 (228); CzechEpPOrz *2 (8); KochJez B3v; będąc z młodu wychowany/ w ſzkole Platonowey/ nápił ſię był tey opiniey/ o dwu Bogu NiemObr 125 (102); WSzyſcy ludźie/ którzy ćię zá żywotá ználi/ Siłá o twych pieniądzách/ Sobiechu trzymáli. KochFr 43 (8); KlonŻal A2 (3); KochDz 107 (3); KochMuza 27; Przetóż onych lat piérwſzych áni mieczá znano: Ani między krewnémi o zwádźie ſłychano. KochPhaen 5; Fiedur iuż dawno zwątpił o krolewnie/ A Borzuy mnima/ że iuż wygrał pewnie. KochSz C2v; KochWz 139 (6); ReszPrz 16 (29); ReszHoz 124; ReszList 151 (12); WerGośc 204 (14); WerKaz 295 (5); Chćiáłáś łákoma śmierći/ bym lepiey o tobie Pámiętał WisznTr 18 (5); BielSen 5 (3); BielSjem 5 (6); KochPieś 16 (6); Tę nadźieię mam o tobie/ Ze mię téż maſz zá co ſobie KochSob 60 (5); KochTarn 75 (5); PudłFr 5 (10); ArtKanc L (11); BielRozm 8 (2); GórnRozm G3v (31); Bo widzę/ że z Krzyżaki czuieſz o rozpráwie/ A potym bitwę zwodźiſz z pogáninem ſrogim KochProp 10; KochWr 20 (12); PaprUp C2v (14); ZawJeft 20 (3); ActReg 53 (75); Arrogantia – Gornoſcz miſzly zwielkim oſobie rozunuemim [!] Calep 98a; Deſperatus – Tenktori o ſobie nadzeię vtraczieł. Calep 312a (4); GostGosp 1 (16); GostGospSieb +4 (2); GrochKal 25 (4); Phil G (17); Kto o tákim ná świećie ſłyſzał okrućieńſtwie? Kto o złośći nieſytéy/ kto o bezeceńtwie? GórnTroas 71 (4); KochCzJan A2v; KochPij C2; GrabowSet B2 (16); KochAp 11; KochFrag 27 (7); OrzJan 48 (54); WyprPl B (2); w myśli moiey niech będźie rozmyślánie o Bogu LatHar 333 (98); KołakSzczęśl A3 (3); RybGęśli B4v; Pewność Haeretycka o grzechow odpuſzczeniu. WujNT 430 marg; Ták był ná on czás właſny vrząd Piotrow/ [...] dáwáć rozſądek o náuce wiáry. WujNT 654 (168); WysKaz 3 (14); JanNKar A2v (10); SarnStat 45 (93); SiebRozmyśl F3v (12); GrabPospR M; KlonKr A2 (3); KlonKrGum Av; KmitaSpit C3; PowodPr 8 (10); Abſalon wśiał w ſerce ſwe wielką o ſobie dumę SkarKaz 83b; Izali o dobroći twoiey ku mnie roſpáczáć mogę? SkarKaz 161b (148); VotSzl B2v (14); CiekPotr 7 (32); Cżemu doſyć vcżynił on mąż iáko wiemy/ O cżym w roznych Chroynikách to Więc cżęſto ćcżemy. CzahTr F3v (28); GosłCast 34 (27): PaxLiz A2 (8); Przeto czuyćie o tákiey pladze Bozkiey nád wámi SkarKazSej 659b (38); Gdy cżłowiek weyźrzy w to rozumnym okiem/ Strach y pomyślić o morzu głębokiem KlonFlis C2v (9); SkorWinsz A3v; SapEpit B; KlonWor 4 (7); PudłDydo A3v (3); Wiedz o tym/ będźieć dźiwnie o tobie rozumiał Gdy ſię mu w tym ſprzećiwiſz ZbylPrzyg A3v (13).

W połączeniu z rzeczownikiem osobowym (3): O coż tedy ty chceſz vcżynić nędzny Thomaſzu/ á nędzny niedowiárku o Pánu ſwoim RejPos 120v; Ale ſluchay ſrogiego dekretu Páńſkiego/ ná thákie márne Licemierniki/ á ná tákie mnimácże o ſobie RejPos 200v (3).

W połączeniu z przymiotnikiem lub przysłówkiem (40): BielŻyw 163; A thenże nas ogień czyni beſpiecznemi o dobrowoleńſtwie Páná Bogá náſzego przećiwko nam BibRadz I 198c marg (3); HistRzym 119; Ieſli nie wierzyſz Pánu/ proś iákiego znáku [...] ábyś był iſt od Páná o wyſłuchániu ſwoim. RejPos 46; [Pan] opowiedáć racży/ iż [...] kogo záſtánie ták pilnego/ á ták cżuynego á dbáłego o tym ſwiętym miłoſierdzyu ſwym/ iż go zá ſtoły ſwemi [...] poſádzić obiecuie RejPos 344v (3); BiałKat 41; GrzegŚm 13; [człowiek pobożny] wielkich ſobie ſkárbow doſtáć może/ á iuż tego pewien á iſt o wiecżnych á niedocżeſnych ſkárbiech ſwoich. RejZwierc 167v (2); WujJud 81v (3); CzechRozm 215; ModrzBaz 122v; CzechEp 278; ArtKanc N9v; ActReg 108 (2); Abowiem niechcemy áby wam było táyno bráćia/ o vćiſku náſzym [Non enim volumus ignorare vos, fratres, de tribulatione nostra]/ ktory nas potkał w Azyey WujNT 2.Cor 1/8 (15); SkarKaz 208a (3); SkarKazSej 670a.

~ W charakterystycznych połączeniach: o czym bezpieczny (2), czujny (2), ist (3), pewien (31); o czym jawno, tajno. ~

Połączenie: »o ... o« (5): wnet káżdemu/ kto iedno zácżnie wiárę o Pánu o tym/ naydzye ſie náucżyciel RejPos 286 (5).

W charakterystycznej składni czasownika „rozumieć”: to rozumiej, ma się rozumieć itp. o kim, o czym = to znaczy, to się odnosi do (479): A to picié ktoré tu Iezus za tą wiecżerzą rozdáwál/ nierozumié ſie o ie^go ſwięté krwi/ anij tą kármiá o iego ſwiętym ciele OpecŻyw 90 (2); PatKaz I 7 (2); PatKaz III 137 (2); FalZioł I 115c (12); czo tu powiadaią o winie ſamym albo roztworzonym, to też rozumiey o piwie miąſſzim albo rzadkim. GlabGad G8v (3); KłosAlg E4v (3); WróbŻołt bb8v (4); RejPs 23v (2); ComCrac 13 (4); SeklKat V2 (2); KromRozm I H; MurzHist F2v (4); MurzNT 96; KromRozm II n (15); KromRozm III H4 (15); A ty ſlowá Apoſtolſkie rozumieią ſie/ nie o mocach kośćielnych/ ále o mocach vrzędow te^go ſwiátá KrowObr 8v (12); Bo pátrz kiedy pijány bez rozumu chodzi/ Ani ſam wzwie by bydlę kiedy nacż vgodzi. Toż rozumiey o trzeźwim gdy odſtąpi tego/ Iż nie ma ná bácżnośći rozumu ſwiętego. RejWiz 137v; UstPraw K2; [apostołowie] pohamowani ſą od Duchá święthego/ áby nie opowiedáli ſłowá Bożego w Azyey (marg) Tu rozumie o Azyiey mnieyſzey (–). BibRadz Act 16/6 (38); BielKron 46 (7); GrzegRóżn C2v (10); OrzQuin Q4v (4); SarnUzn B2v (7); SienLek T [tt] (3); RejAp 12v (4); RejPos 3 (6); BiałKat 18v (2); GrzegŚm 64 (8); KuczbKat 135 (2); BielSpr 10 (4); Ieſli tedy Prorocy oni prawdźiwi zákázowáli ludu Zydowſkiemu/ áby nie chodźili drogami Oycow Twoich/ tedy to rozumieli o báłwochwálcach. WujJud 40 (17); BudBib I 445a marg (4); Strum D13v (4); BudNT przedm bv (9); Tákże gdy wilki/ owce/ lwy lámpárty/ y ćielętá miánuie/ nie rozumie też tego/ o źwierzętách y beſtyiách: ále o ludziách rozmáitych/ y ſrogich y ćichych/ y okrutnych y podłych CzechRozm 114; Proroctwo to nie może ſie o Iezuſie rozumieć. CzechRozm 134v; to ſłowo Greckie/ ktorego Lukaſz vżywa Syngenis nie tylko ſie rozumie o przyrodzoney krewnośći/ [...] ále ſie też sćiąga y do dálekich byle iedno z tegoż narodu byli. CzechRozm 154 (100); ModrzBaz 34 (8); StryjKron 21; to podobieńſtwo kąkolu rozumie ſię o heretykach ktorym dopuſzcża być Pan między pſzenicą/ áż do żniwá/ to ieſt/ áż do ſkońcżenia świátá CzechEp 39 (25); NiemObr 46 (14); Libertyni/ obcowánie świętych ták wykładáią/ iż ma być rozumiáne tylko o docżeſtnych dobrach. ReszPrz 89; LatHar 58 (72); choćbyſmy też czytáłi [!] Páná/ miáſto Chriſtuſá/ tedy ſię to przećię rozumie o Chriſtuśie WujNT 603; To wſzytko/ áż do wierſzá 9. nie może ſię rozumieć o kim inſzym/ iedno o Antychriśćie onym iáwnym WujNT 869 (53); WysKaz 36 (2); SarnStat 842 (54); Prorocy ábo káznodźieie twoi (rozumie o nowych fałſzywych) pokázowáli tobie kłamſtwá y głupſtwá PowodPr 10 (2); SkarKaz 4b (6); SkarKazSej 703a.

c. Po wyrazach oznaczających starania o uzyskanie informacji [pytanie, badanie; pytać, dowiadować się] (613): A staroſtowye mayą ſzye pylno pitacz o thakowich dluznikach, y przipandzacz ye kv zaplaczye. MetrKor 40/818 (2); BierEz Q (2); Iezuſa ſſukácie O nijm ſie pytacie/ Wſtálci z mártwych tu go nijé OpecŻyw 172 (7); ForCnR A2v (3); PatKaz II 83v; HistJóz C4; TarDuch C2 (2); przeto milcżę iż mie o nie należącich [!] tobie rzecżach pytaſz. BielŻyw 16 (5); BielŻywGlab nlb 15; GlabGad A4 (2); [Polacy] o czudzich ſie rzecżach badaiąc, nie wiedzą czo ſie doma dzieie MiechGlab *2v (2); O wſisthkyem czo ſzią tham dzyeye [...] bandziesz ſzią yako napylnyey moze bicz dowiadowal LibLeg 7/104v (18); WróbŻołt 118/129 (3); ComCrac 16v (2); RejRozpr K; SeklWyzn Dv (2); Boday że mnię był Iozeph mych ſnow nie wykładał Aczem ſie y ſam o nich cżemus piłnie [!] badał RejJóz K2v (6); SeklKat A4 (2); RejKup Iv (2); HistAl C3 (2); KromRozm III H7; LibMal 1553/178; Diar 64; GliczKsiąż H5v (3); LubPs P2; [Bóg] będźie pytał o wáſzych ſpráwách/ y będźie ſye bádał o myſlách wáſzych. GroicPorz ppv (4); KrowObr 119 (4); Kiedy ſie o tym pytaſz co ieſt pocżćiwego/ Nie opuśćić Bog nigdy tákiego żadnego. RejWiz 107 (26); Nie pátrzay ná niewiáſtę inego mężá: áni ſie wywiáduy o dziewce iego [ne scruteris ancillam eius] Leop Eccli 41/27 (15); RejFig Ee2; RejZwierz 52v (5); BibRadz *2v (24); wywiedzcie ſie dowodnie o nim gdzye ieſt BielKron 66v (15); KwiatKsiąż B3 (3); Saepe non de facto sed iure quaeritur, Częſtokroć nie o vczinku ále o tym co práwo nieſie bywa pytano. Mącz 336a; De rebus ipsis utere tuo iudicio, O ſámych rzeczach vżyway álbo radz ſie głowy á rozumu twego. Mącz 510b (6); OrzQuin F2; Prot B2; SienLek V[vv]4v; LeovPrzep F2; gdy go Apoſtołowie pytáli o ſkońcżeniu ſwiátá/ tedy im wiele znákow powiedał y dziwow co ſie przed tym dziać miáło. RejAp 135v (23); GórnDworz I4 (2); GrzepGeom L; oni trzey rycerze o ktorych było pytánie przyſzli ku mnie HistRzym 108 (5); Duch s. ſpráwował myſli ich/ á pilnie ſlucháli á bádáli ſie o zbáwieniu ſwoim. RejPos 23 (97); BiałKat 223v; GrzegŚm A4 (4); [przed sądem Bożym] ieſt ſpráwiedliwe wywiádowánie o wſzyſtkim/ cokolwiek álbo cżynił álbo mowił KuczbKat 60 (3); ieden od drugiego w mili ſie o nowinach pytáią. RejZwierc 185v (26); BielSpr 36v; WujJud 152; RejPosWstaw [143³]; Bo pytay ſię ninie o dnioch pierwſzych ktore były przed tobą/ ode dniá ktorego ſtworzył Bog cżłowieká ná ziemi BudBib Deut 4/32 (17); BudNT Mar 7/17 (3); CzechRozm 9 (45); PaprPan B3 (2); ZapMaz II G 61/160v (2); y toby trzebá w dobre obycżáie w wieść/ áby [...] vrzędnicy cżynili opyt o tákich Pániech [inquirerent in eiusmodi dominos omnes]/ y o wſzytkich inſzych przełożonych [imo et in alios praefectos]/ iáko ſię ſpráwuią roſkázuiąc ſwoim ludźiom. ModrzBaz 46v (5); ModrzBazBud π5; SkarJedn A7v (15); Oczko 5; Spytáią/ powiáda/ ná ſądzie Bozym [!]/ o Krolewſkim znáku (krzyżá S.). SkarŻyw 120 (28); Ani mi teraz łácno dowiádáć ſye o tym/ Iáka mię z płáczu mégo czeka cześć nápotym. KochTr 4; MWilkHist I4v (3); StryjKron 136 (5); Bádamy ſię o tym cżego wiedźieć nie możemy/ y cżego nam wiedźieć nie roſkazano CzechEp 77; Gdyż ono pytánie nie było też o Bogu/ ále o cżłowieku. CzechEp 304 (34); CzechEpPOrz *3 (2); NiemObr 31 (5); ReszPrz Av; Spytam go dźiś o pozwie/ coć ſye zda w téy mierze? PudłFr 13 (2); ArtKanc C9v (2); GórnRozm E4 (2); PaprUp K2; ActReg 13 (6); GostGosp 16; Ty ſie o iednym pytaſz/ ia pytam gdźie drudzy GórnTroas 42; wątpliwe (o wierze) pytánia/ niechay ſámá wiárá rozſtrzyga. LatHar 381 (8); Idźćie/ á wywiáduyćie ſie pilno o dźiećiątku [interrogaie dilligenter de puero]: á gdy naydźiećie/ oznaymićie mi WujNT Matth 2/8; Odpowiedź ná pytanie o czynſzu/ mali być dány Ceſárzowi: y ná pytánie Sádduceuſzow o zmartwychwſtániu. WujNT przedm 39 (31); A gdy téż niewiedźieć kto vczynił mężobóyſtwo: ſkázuiemy/ iż Káſztelan o tym niéma inquirowáć [de hac aliquam non moveat questionem JanStat 426] : ále Krewni y blizſzy winnégo ſzukáiąc SarnStat 604 (18); PowodPr 74; niewinny á ſpotwarzony/ ſądu prágnie/ y o ſędźiem ſię pyta/ y prośi áby záśiadł SkarKaz 8a (10); CiekPotr 71 (2); Nie pytam ſię o tobie coś zá vrodzenia/ Iedno o tym iákobym mogł przyść do wiedzenia. CzahTr K2v (2); PaxLiz E2v; SkarKazSej 663a; KlonFlis E3 (3); PudłDydo A3; SzarzRytJSzarz nlb 2v.

Połączenie: »o ... o« (2): A tu iuż zrozumieſz ieſli ſie maſz pytáć o Pánu o tym/ ábyć ieſzcże było więcey dano [wiary]/ czyli nic nie dbáć RejAp 69v (2).

d. Po wyrazach oznaczających akt prawny, dogmat, przyjętą normę, pewnik, uchwalę [dekret, obyczaj, postanowienie, przykazanie, prawda, wiara itp.] oraz (rzadko) ich powstawanie [postanowić, rozkazać, usta(no)wić itp.] (570): Item o slodzyeyoch thak poſthanowyly [!] yze o zlodzyeyſthwo obwynyony Cztherzy raſzy moze ſſya przyszyągą sprawycz MetrKor 34/134; MiechGlab *5v; Reguła o łąmaney liczbie poſpolita. KłosAlg F3 (2); ComCrac 13v (3); articul o dosthoiensthwach i o vrzandziech iako maią bicz rozdawani. ZapWar 1545 nr 2646 (15); LibLeg 11/141v; SeklKat P2v; toż pan Kryſtus o rozwodźye vſtáwił co y Moizeſz KromRozm I K4; MurzNT 178v marg; vſtáwę onę Apoſtolſką o ſtrzymányu odekrwye y myęſá czártom ofyárowánego ſniſſczył KromRozm II x3v (8); vſtáwy koſcyelne opyewáyą/ áby o rzeczach wyętſſych nic nye było vchwalono bez Rzymſkyego bilkupá KromRozm III P5 (7); Diar 36 (4); Z ktorego obycżáyu á roſkazánya Bożego poſzły práwá y ſtátutá o poymowányu żon właſnych. GliczKsiąż B6v; GroicPorz h4v (7); KrowObr 9 (12); Iuż chodzi po koſcielech kłádąc ná ofiáry/ Ták iáko o tym bywał pirwey zwycżay ſtáry. RejWiz 94v; O pánnách przykazánia Pańſkiego niemam [De virginibus ... praeceptum Domini non habeo] Leop 1.Cor 7/25 (8); BibRadz I 16a marg; [szukając dziewce swej męża] pátrzę ná rod iego/ ná zacność iego/ ná záchowanie y ná doſtátek iego: o czym ſą Práwá y zwyczáie ludzkie OrzRozm P2v (5); Poſłał też Ceſarz do Norymbercżánow/ áby nowy dekret przyięli o wierze BielKron 233v (20); Pokázuie ſię wedle prawdźiwego do Bogá podánego piſmá fundáment wiáry Apoſtolſkiey/ o iednym prawdźiwym Bogu Oycu/ Páná náſzego Iezuſá Kryſtuſá. GrzegRóżn A2v (11); KwiatKsiąż I3; Misere sum solicitus, quidnam de provinciis decernatur, O toć mi dopieka ſtáránie coli zá poſtánowienie o ſtároſtwách vczinią Mącz 399c; OrzQuin Dv; LeovPrzep Hv (2); RejAp 148 (5); HistRzym 50v; RejPos 343 (5); Roſkazánie o chrzcie ieſt powſzechné BiałKat 256 (4); BielSat D4v; KuczbKat 185 (3); WujJud B7v (18); WujJudConf 13 (5); BudBib Lev 6/18 (2); BialKaz K4; BudNT 1.Cor 7/25; CzechRozm 225v (9); o ſynow iego wychowániu niechay pilne poſtánowienie będźie [de filiorum eius educatione diligenter praecipiendum] ModrzBaz 75v; [Bóg] poſtánowił práwo/ o karániu mężoboycow [legem de homicidiis capite plectendis posuerit] ná gárdle ModrzBaz 102 (60); SkarJedn 105 (13); SkarŻyw A5v (2); ZapKościer 1586/66; StryjKron 587 (2); CzechEp 96 (10); Mamy vſtáwę iáſną/ y źrzetelną/ páná Chriſtuſowę/ o prawdźiwym ponurzeniu. NiemObr 145; WerGośc 264; BielRozm 32; Nádto/ potrżebáby o tym Conftitutiey, iżby/ to co ći poſtánowią/ trwáło nie poruśnie GórnRozm K2v (11); O czym prawa niewidzę y zwyczaiu nie swiadom, na tym nieco muszę haerere ActReg 104 (3); OrzJan 60; niektorzy Theologowie/ mándat y roſkazánie o dźieśięćinách kładą miedzy przykazániem kośćielnym LatHar 127 (12); zgromádzenie Biſkupow ná Koncylium/ áni nawyżſzy Biſkup/ w dekrećiech ſwych o wierze/ błądzić nie mogą. WujNT 372; ná dwu przykazániach o miłości záwiſł wſzytek zakon y prorocy WujNT 790 (26); Vſtáwy o Piſárzách niech będą wypełnioné. SarnStat 820; Przywiléy o dobrách Królewſkich do Wielkich Rządów Krákow. nalezących. SarnStat 949 (224); GrabPospR K3 (4); O cżym pełno ieſt wyrokow w piśmie ś. iuż też przedtym przywodzonych. PowodPr 29 (5); wiárá Chrześćijáńſka o Troycy ś. iáko y o innych ártykułách/ dźiwnie ſię vmacnia piſmem ſtárego zakonu y Prorokow SkarKaz 277a; ZAden ártykuł wiáry náſzey/ ták mocnie y dowodnie vgruntowány nie ieſt/ iáko ten o zmartwychwſtániu Páná náſzego. SkarKaz 207a (11); Pogánie nie mieli o miłośći ku bráćiey roſkazánia od Bogá/ iedno ſam rozum: á my ták ſurowy/ ták pilny Bogá náſzego o tym mándat mamy. SkarKazSej 669b (10).

e. Z elipsą wyrazu nadrzędnego przy oznaczeniu miejsca w tekście (609): A odtychmiaſt nienayduiemy o vcżynkoch Iezuſa mile^go aż do dwunáſcie lat. OpecŻyw 31 (2); PatKaz III 115v; O thym napiſzą na kończu gdzie ieſt o goieniu priſzcżow. FalZioł V 71 (3); Iakoż o tym niżey będzie ſzyrzey [prout infra dicetur]. MiechGlab 37 (2); LibLeg 11/72v; SeklWyzn a3; SeklKat A2 (29); RejKup 18 (4); O pokućye á żalu zá grzechy/ w vſtáwach Noremberſkich ták ſtoi. KromRozm I G4v (3); A gdźyeż w Ewányeliey o dyakonyech? KromRozm II g2v (5); Ano maſz w ſpráwách Apoſtolſkich o Symonye czárno kſyężniku/ iż wyerzył kazányu ápoſtolſkiemu KromRozm III F3 (9); DiarDop 112; LubPs T4 (4); GroicPorz m4v (6); KrowObr 123v (8); Powieda iż też przecżedł do końcá Ayendę. A nigdzyey tám nie nálaſł o tey powinnośći/ Ktorą racżył vſtáwić Pan w ſwey wielmożnośći. RejWiz 38; O tym báłwanie Molochu pátrz w 3. Mo. 18. v. 21. BibRadz I 401a marg (46); Potym go [Niemrota] chwalili zá iednego ſwiętego Włoſzy/ iáko będzye o tym ná ſwoim mieyſcu. BielKron 7v; o tym Pietrze będzie niżey przy Włádziſłáwie krolu. BielKron 353 (66); GrzegRóżn M3v (4); Mącz 156d; OrzQuin B (3); SarnUzn D5v (2); O czyśćieniu/ będźie potym. SienLek 12v; O drugim bieleniu naydźieſz ná końcu Rozdźiału Dwudźieſtego. SienLek 75v (22); co ſye okázuie z powieśći tegoż Lékárzá/ który ié piſał: o czym Liſt 34 okázuie. SienLekAndr a3; LeovPrzep F (2); To tu o tych/ ktorzy ácż ſie byli nie práwie vnieſli/[...] do pogańſtwá RejAp 83; tu iuż y wykłádu máło trzebá/ bo iuż o thym y pirwey było RejAp 141v (8); GórnDworz V4v (4); GrzepGeom Fv (2); RejPos 322 (4); RejPosWiecz² 91 (2); A to krotko o przezwiſkach wiecżerzey Páńſkiey s piſmá ſwiętego. RejPosWiecz³ 97; BiałKat a4 (4); GrzegŚm 19 (7); KuczbKat 20 (2); RejZwierc 36 (5); BielSpr 10 (3); WujJud 29 (7); WujJudConf 256v; O klucżach y o ich mocy będzye ná inym mieyſcu. RejPosRozpr c (2); BudBib I 13c marg (10); owſzem ieſzcze ſie w Kronikach náyduie/ o wielkiey miłości Alexándrá przećiw Sármátom. MycPrz II D (4); BudNT A3v marg (9); A o tym gdzie/ iż on ſam ieſt żywy á nieśmiertelny? CzechRozm 5 (54); ModrzBaz 78v; Oczko 28v; SkarŻyw A4v (6); MWilkHist K2; StryjKron 16 (37); CzechEp 34 (11); CzechEpPOrz *3; NiemObr 17 (9); WerKaz 295; Wſzák wieſz/ iáko o náiu v Ezopá ſtoi/ Iż ſie Orłá zębiáty Wilk namniey nie boi. BielSen 6; GórnRozm G4v; ActReg 60; Co ſprzężáiu nie máią/ ieſt o tym w Inwentarzu GostGosp 76; LatHar 88 (16); KołakSzczęśl A2; WujNT 35 (41); WysKaz 37 (5); JanNKar Dv; SarnStat 1263 (114); GrabPospR N4; PowodPr 30; KlonWor 61.

f. W konstrukcjach przeważnie eliptycznych o znaczeniu: ‘odnośnie’ ‘jeżeli chodzi o’ (40): LibMal 1543/74; O przyczynyányu śwyętych ze wſſytkyem koſćyołem krzeſćiáńſkim dźyerżę y rozumyem/ iż śwyęći máyą być od nas tćyeni y wzywani. KromRozm I H4v; O diakonyech prawdá iż ſpomina Lukaſz poſpolſtwo: Ale tylko iże ye obráło KromRozm III I6v; A o thym ſlowie [!] kthoreſmy ſpołu mowili [De verbo autem, quod locuti sumus ego et tu]/ niechay będzie Pan miedzy mną y tobą ná wieki [ist Dominus inter me et te]. Leop 1.Reg 20/23 (3); KwiatKsiąż C4; De aquae ductu probe fecisti, O wiedzeniu wody dobrześ vczinił. Mącz 323b; A wſzákoż y o pánu śrzednim/ gdy ſie kto ſłuſznie rozmyſli ná ſpráwy y poſtępki iego/ [...] y tám znaydzie doſyć zámieſzánia RejZwierc [121]; WujJudConf 238v; BudBib 2.Mach 4/27; Bog ſwego ſyná poſlawſzy w podobieńſtwie ćiáłá grzechowego/ y o grzechu oſądził grzech wćiele [de peccato damnavit peccatum in camem]. BudNT Rom 8/3; CzechRozm 197v; ModrzBaz 96v; O wiezniach tych widzę zeby rad Im Pan Kanclerz od Arcyxiązęcia odłączeł, iednoc y w tym są nie małe difficultates ActReg 95 (3); O ſkłádániu ktore bywa ná święte/ iákom poſtánowił kosciołom Gáláckim/ ták też y wy czyńćie. WujNT 1.Cor 16/1; O pożywániu tedy rzeczy báłwanom ofiárowánych/ wiemy iż báłwan nic nie ieſt ná świećie [De escis autem, quae idolis immolantur, scimus quia nihil est idolum in mundo] WujNT 1.Cor 8/4 (5); A wſzákże o targowym polnym/ tedy tá moc niech będźie záchowáná [De foro campestri reservatur haec facultas JanStat 295] SarnStat 312; Ale popráwy trzebá o czáśiéch zámierzonych wolnégo páśienia. SarnStat 1278; O Obiérániu ná Tribunał Ich M. PP. Deputatów, trzebá weyźrzeć w conſiderátią, iáko de repub. tráctat w ſobie zámyka. SarnStat 1300 (11); A záś o tym trzećim/ ktory z gniewu y nienawiśći zelżył ſłowem brátá ſwego: iuż nie wątpią ieſli zgrzeſzył SkarKaz 313a (4).

a. Wskazuje na przedmiot czynności, oddziaływania, zabiegów (225):ſtaramy śie y othem myślime, aby takowa naſſa czeladz nam na prziſſłe cżasi poſłuſſnieiſſa y powolnieiſſa beła ListRzeź w. 15; Wilk niekiedy barzo ſtękał Iż kość w gárdle záwiązłą miał: [...] O lekárzu ſie pracował/ wielkie myto obiecował BierEz 4v (7); bacż iego wielką miloſc ij żądzą o ludſkiém zbawieniu/ którá ſie vkazuie z placżu ij z wołaniá wielkiégo OpecŻyw 68; wielką pilnoſcz cżini o tym: Abý iego poddani w pokoiu býli KlerPow 4; FalZioł V 21c; BielŻyw 26; BierRozm 16 (2); RejRozpr E; Ani oczem więcey nieſtára ſie myli moiá iedno áby práwie ták wemnie dziedziczyło wiecznie roſkazánie woley twoiey RejPs 183v (5); LibLeg 10/154; Miei praczą o ſławie dobrei SeklWyzn 3v; SeklKat Zv (3); RejKup g6 (3); MurzHist B3v (2); KromRozm II t; KromRozm III 08; Diar 36; BielKom nlb 4 (2); LubPs L2 (8); KrowObr 54v (10); Wierz mi że o tym pilność vſtáwicżną máią/ Iákoby ludzi rozne rozlicżnie wádzili RejWiz 168 (9); [Król] vſiłował o thym áż do zachodu ſlońcá áby go [Daniela] wyrwał [laborabat ut erueret illum]. Leop Dan 6/14 (3); BibRadz *5 (7); OrzRozm A4; BielKron 219 (7); Otim cżuć/ otim myſlić vſtawicżnie trzeba/ lakoby ſię mogł wrocić na mieſca oycżiſte KochSat B4 (3); A naprzód ſtárayćie ſye o ſpółecznéy zgodźie KochZg B (2); KwiatKsiąż B2 (2); Nihil mihi potius fuit, quam ut Masinissam convenirem, Nioczem bárziey nie ſtał álbo nicem był przed ſię nie wźiął. Mącz 316a (3); ten co ſye poćić niemoże/ o thym ſye ſtáráć ma/ áby ſye pod czás poćić mogł SienLek 136v (4); RejAp 159 (2); GórnDworz I3 (3); [pasterz twój] ſie ták ſtára á ták pilną pracą ma o ználezyeniu á nawroceniu twoim? RejPos 169 (36); BiałKat 386v; GrzegŚm 11; HistLan E4 (2); KuczbKat 310; RejZwierc [233] (4); BudBib 4.Esdr 11/29 (2); BiałKaz I4 (2); á cżemużbyś ty o obronie ták pilnie myſlić y ſtáráć ſie miał? CzechRozm 232 (4); PaprPan M4v; KarnNap ktv (2); A o tem ma być pilne ſtáránie [Ac illud diligenter curandum ut]/ áby podłego ſtanu ludźie od krzywd co naywięcey byli bezpiecżni. ModrzBaz 77 (6); Oczko 26 (2); Papieſz wſzelkim ſię obycżáiem ſtárał o napráwie kośćiołá SkarŻyw 318 (9); NiemObr 71; KochEpitCat 111 (2); KochFr 87; WerKaz 275 (2); WisznTr 32; Byſmy temu zábiegły o tym ſie ſtáraymy/ Inny porządek w práwie ſobie vdziáłaymy. BielSjem 24; KochPieś 35; ſtáráiąc ſye ták pilno o złoćie/ Chlebá ſwoiégo vżywaſz w kłopoćie. PudłFr 43 (2); w káżdym trapieniu/ chce záwſze prácowáć o tym poćieſzeniu ArtKanc K2; GórnRozm D2 (2); PaprUp L2v; ActReg 85 (3); GostGosp 84 (2); GostGospPon 170; tám ſię vráduieſz/ Nálázſzy ſkárby o ktorych twa praca GrabowSet V3; OrzJan 30 (3); Iabym rádźił poſtáráć ſie o ſtárym mieczu: Coby go to mógł viąć czyśćie w gárśći obie WyprPl B; LatHar 678; WujNT Matth 6/32 (2); WysKaz 41; Tedy o tym ſie mamy pieczołowáć/ żebyſmy temu o nas mniémániu doſyć vczynili SarnStat 64; W Prośbách o Gołotách [de Golatis JanStat 652]/ y Inquilinách/ (Komornikách) tułáiących ſie/ poſtánawiamy SarnStat 666 (9); SiebRozmyśl A3; SkarKaz 610b; VotSzl A2 (7); CzahTr D4; GosłCast 38 (3); PaxLiz A4v (2).

b. Wskazuje na przedmiot uczuć lub działań, przeważnie opiekuńczych (863):

W połączeniu z czasownikiem oraz rzeczownikiem nieosobowym (854): Dziwuię śię Pánu twemu: Iż táką piecżą o mnie ma BierEz O4v (6); Tu vznatz możemy piecżolowanié miſtrza dobrégo o ſwych vcżnioch OpecŻyw 174v (6); PatKaz I 12; PatKaz II 31v (5); PatKaz III 87v (4); KlerPow 10; FalZioł IV 58a (2); MiechGlab *2v; LibLeg 10/66; A oſobie máłą pieczą możeſz mieć RejPs 50; A oni obáczywſſy o mnie pilnoſć twoię muſſą ſie iſćie niepomáłu záwſtydáć RejPs 103v (12); RejRozpr Kv; ConPiotr 30; Iuż ſnadz oboie [rozum i cnota] vſtało Ze wſząd o mnie rady mało RejJóz D8 (3); SeklKat R; Niedba o przyſley przygodzie Iedno o ſwieczkach/ o wodzie. RejKup 14; Chryſtus wywodży Pawłowij niedbałoſcz przełożonych y ynych Liudżi o nauce yego. RejKup o5 (13); przykazał też Rycerzom ſwym áby o koniech mieli pracą pilną [ut equis curam imponere deligentem] HistAl Bv (2); KromRozm I F4v (2); MurzHist Mv (3); MurzNT Ioann 12/6 (2); KromRozm II y2; Myeyćye pyeczą o ſobye y o wſſyſtkyey trzodźye/ w ktorey was duch S. biſkupy poſtáwił. KromRozm III H8 (13); Diar 24 (2); BielKom A2; wyętſſa praca á ſtháránye ma być o duſſy niż o cyele GliczKsiąż D (13); LubPs ee4 (28); GroicPorz Bv (3); KrowObr B4 (17); RejWiz 11 (8); A kto rzecże brátu ſwemu Ráchá/ winien będzie rády (o ſobie) [reus erit concilio]. Leop Matth 5/22 (15); LeszczRzecz A4v; RejZwierz 125v (6); BibRadz *5 (27); OrzRozm R2v (5); dniá 4. Maiá/ trzećiego dniá oſadził práwo o Krfierśćie/ tám ſkazan ná śmierć przez miecż BielKron 229v (13); GrzegRóżn A3; KochZg A3 (2); godzi ſię dobrze poſtanowionemu młodźieńczykowi/ iżeby piecżey y bacznośći o rzeczach Boſkich nieomięſzkiwał KwiatKsiąż D2v (6); Nihil pensi habere, Nie o czim nie myślić. Nic nie dbáć. Mącz 288c (19); OrzQuin B (3); Cżuycie o ſobie y o wſzytkiey trzodzie SarnUzn G4v (5); SienLek 4v; RejAp 35 (9); GórnDworz Hh4 (17); HistRzym 17v (4); [Ojciec miłościwy obiecuje] nád nim mieć káżdą pilność á opatrzność iáko o właſnym ſynacżku ſwoim. RejPos 292 (105); RejPosWiecz² 92v; BiałKat 76; KwiatOpis C4; GrzegŚm 15; HistLan A4v (17); KuczbKat 210 (2); RejZwierc 136 (28); Ná walce kthory nawięcżſzą niewcżeſność wyćirpi/ cżuyność ma o ſobie/ ma dobre znáki zwyćięſtwá. BielSpr 35v (3); KochMon 33; WujJud 154v (6); WujJudConf 3 (5); RejPosWstaw [21²]v (7); BudBib Iob 7/17 (7); HistHel C3; Strum P4 (2); BiałKaz M3 (2); tobie zá tę chuć y ſtáránie ktore o mnie cżyniſz dźiękuię CzechRozm 145v (2); PaprPan X2v (2); O tych przeto/ y o inſzych rzecży przedawániu ábo kupowániu/ ma Vrząd pilny dozor mieć [De his igitur et rebus aliis contrahendis magistratus est providere] ModrzBaz 34 (63); SkarJedn 380 (2); KochDryas A2v; Oczko 11; KochOdpr A3v (3); PAnie/ vczyń ſąd o mnie [iudica me Domine Vulg Ps 25/1]/ á tám vyźrzyſz moię Niewinność KochPs 36 (13); A ono o nas y rzecżách náſzych lepiey Pan Bog rádzi/ niſzli my chcemy y vmiemy. SkarŻyw 194 (27); Cud wielki o iednym roſpaczáiącym Bogaczu. StryjKron 350 marg (2); CzechEp 44 (5); CzechEpPOrz *v; NiemObr 99 (2); KochFr 85 (3); KochPhaen 22; KochMRot B2v (4); ReszPrz 13 (4); ReszHoz 118 (4); WerGośc 214 (8); ZapKościer 1585/54v; BielSen 19; BielSjem 2; KochPam 86 (2); KochPieś 6 (3); KochTarn 73; Zá tym ſprzętna goſpodyni/ O wieczerzéy pilność czyni KochSob 70; PudłFr 52; ArtKanc O4v; Cżemuż tedy ták ſłábo o ſobie rádzićie? BielRozm 6; porżućili mieſczánie wſzyſtkę o ſobie pieczą/ iuſz tylko ſzynkuią/ piją/ á łotruią GórnRozm L3v (9); KmitaPsal A4v; KochWr 23; PaprUp L4; ZawJeft 13; Chwalę barzo tę czuinosc y pracę korą W. Kr. M. Orzeczyptey miec raczysz. ActReg 147 (11); O zbiegach záwżdy ná ſpuśćie piecżą y ſtáránie mieć. GostGosp 92 (3); GrochKal 15; Xerxes ſtrwożony będąc/ roſkazał mieć o nim ſtraż y piecżą. Phil D (6); Kiedy kto ſwą myśl w zgodźie z Páńlką wolą ſádźi/ Znácżne poćiechy miewa/ bo Pan o nim rádźi GrabowSet B2; Straż pilną/ Boże moy/ o mnie/ rácż mieć záwżdy GrabowSet Qv (13); KochFrag 29; OrzJan 5 (12); LatHar 2 (7); KołakCath C2; Kto tedy proſtą drogę żywotá pobożnego ſobie obiera/ [...] ma [...] nie o ćiele tylko mieć piecżą/ ále o myśli ſwey y duſzy KołakSzczęśl Cv (2); RybGęśli C3v (2); A ći wſzyścy świadectwem wiáry doświádczeni [...] obietnice nie odnieśli. Iż Bog o nas coś lepſzego przeyźrzał [Deo pro nobis melius providente]/ áby bez nas doſkonáłey zapłáty nie wźięli. WujNT Hebr 11/40 (38); WysKaz 5 (4); An̂ĝollom ſwym poruccęn̂ſtwo dali o tobie. JanNKarGórn G4; SarnStat 192 (24); SiebRozmyśl D4v; WitosłLut A4; Káżdy z nich ſczodrze trzos ſwoy náſypował, O ſpolnym dobrym ſwey głowy nie pſował. KlonKr A2; Cżyli to Bog o wołách ſtáránie ma? PowodPr 22 (3); SkarKaz 120a (11); Radźmy o nich/ iáko zdrowe członki o chorych rádzić zwykły. VotSzl B3 (13); CiekPotr 9 (9); CzahTr D3v (6); GosłCast 66; PaxLiz C3v (2); SkarKazSej 681a marg (14); KlonFlis C (14); W przyſzły piątek o tobie łáwicá záśiędźie: Stánieć ſię według práwá: á tám koniec będźie. KlonWor 20 (3); RybWit A3.

W połączeniu z rzeczownikiem osobowym (3): A co we dnie źle ſpráwił w nocy oſzácuią. A gęſtego ſędzyego káżdy ma o ſobie/ Iutro gdy mu powiedzą łáiąc ſie w łeb ſkrobie. RejWiz 12; RejZwierc A2; WujJudConf 38v.

W połączeniu z przymiotnikiem (3): Nie bądź piecżliwym o bogáctwach nieſpráwiedliwych [noli anxius esse in divitiis iniustis]: boć nie niepomogą w dzień ſmierći y pomſty. Leop Eccli 5/10; ábyś miał ſerce wierne á miłoſierne o tym Pánu ſwoim/ á litował tego záwżdy/ ieſlibyś obráźił ſwięty Máyeſtat iego RejPos 328; Tom łáſkom wáſzym pokazał iáko mądrego/ y o rzecży poſpolitey prácowitego/ y opátrznego/ Kroláſmy mieli. BiałKaz Iv.

Połączenie: »o ... o« (1): A tho napilniey obacżáć mamy/ iákie ſtáránia á iáką pilność ten Pan náſz [...] o nas o nędznikoch ſwoich/ vſtáwicżnie wſzędy miewáć á cżynić racży RejPos 292.

a. Wskazuje na usytuowanie przestrzenne czynności względem osoby; propter, super PolAnt, Vulg (22): Wſtąpiłem áż w niſkośći gor/ źiemiá ſię o mnie záwárłá zaworámi ſwemi áż ná wieki [terram clausam vectibus suis propter me in seculum] BibRadz Ion 2/7; RejZwierc 204; BielSpr 24; Náoſtátek ſię o nich źiemiá rozſtąpiłá. KlonWor 11.

Połączenie: »wkoło ... o« (1): [wojewoda wołoski] by [ubodzy] nie pozdycháli Od głodu, kazał wſzyſtkich, pod czás źimy, [...] Ná ſtaw zágnáć, y wkoło lód o nich obrąbáć, Ze rázem do iednego wſzyſcy potonęli. CiekPotr 23.

b. [Wskazuje na miejsce pobytu: Alem ſie przez kupce wywiedział/ że iey o domu niemáſz HistFort N7v; k temu Zamecżkowi ma zwycżay Andolon gdy o domu ieſt pod wiecżor ſie w barce przeieżdżáć. HistFort O6].

c. Wskazuje na sąsiedztwo, bezpośrednią bliskość (1):

a. Przy podkreślaniu wyłączności posiadanych środków; mając wyłącznie do dyspozycji (31): RejKup bb6v; lepieyći tobie o iednym oku [cum uno oculo] wniść do żywothá (wiecżnego) niż máiąc obie ocży odeſlánym być do ogniá wiecżnego. Leop Matth 18/9 (2); muſieli wſzythki żagle zebráć/ á o ſámym máſzćie gołym żeglowáć. BielKron 448 (3); RejPos 329; KochFr 26 (2); [kiedy człowiek ma czyste sumienie] Będźie weſół byś chćiał y o wodźie/ Bo ſye czuie práwie na ſwobodźie. KochPieś 3; PudłFr 72 (2).

a. Po wyrazach oznaczających wypowiadanie się na jakiś temat, w jakiejś sprawie przy pomocy mowy lub pisma (296): MetrKor 34/135v (6); Wſzedſzy bárzo ſie zátroſkał/ Gdy żonę ták chorą widział. A iákoby ią vzdrowił/ Ze wſzyſtkimi o to mowił BierEz Qv (4); ZapWar 1528 nr 2458; GDyż o głoſie nieczoſmy powiedzieli/ godzi ſie też o ſmiech pouiedzieć GlabGad O4; LibLeg 6/159 (38); RejRozpr D2; povyedzial yſz Richlo po kupyenyu Svkna o kthore pyerwey zeznali [...] pan Richwalsky przyachal donyego na laką mayącz wreku ky brzozovi LibMal 1544/79v; RejJóz N5v; Sumnięnie iż kupieć omdlal mowy poſlowy aby czo ſnim o pienyądze mowyl. RejKup ſ4; KromRozm I H4v; MurzHist G3; MurzNT Luc 4/10; KromRozm II e3v; jeśliże już o co inego namawiać się nie macie, jakuż już czasu niestawa, raczcie KJM żegnać. Diar 83 (6); GliczKsiąż K7 (2); GroicPorz h3v (6); KrowObr 247v; Iakob potym Iozephá o pogrzeb ſwoy przyſięgą záwiązał. Leop Gen 47 arg; O złodzyeyſtwo iáki dowod. UstPraw I3v (13); [ktoś sobie w but „wczas uczynił” pan włożył nogę w but, noga ugrzęzła] A błazen fie klnie o bot/ nie ia [to zrobiłem] przyſięgáiąc. RejFig Aa8v (2); o ſkarb powieday/ Iżeć wiele nádano/ káżdemu ták znáć day. RejZwierz 24 (2); Odpowiedźiała Bethſábee/ Dobrze/ ia będę o ćię [loquar super te] z Krolem mowiłá BibRadz 3.Reg 2/18; Nápiſali do niego ná miedźiánych thablicach/ o ponowienie z nim ſprzyiáźnienia [ut renovarent erga eum amitiam] BibRadz 1.Mach 14/18 (5); Krol z Biſkupy poſpołu o to rádźił ná Seymie/ iákoby tá hániebna á ſmrodliwa Sodomá w Polſzce przez Exekucyą vſtáłá OrzRozm H3 (2); Sáſkie Kſiążę/ Lántgraw ſwemi towárzyſzmi/ ſzeroce rzecż ſwoię przełożyli/ ták około wiáry iáko y o wybránie Ferdynándá ná Rzymſkie kroleſtwo BielKron 210v (38): Nemo me adhuc super ea re convenit, Nikt mi o to yeſzcze słowa nie rzekł. Mącz 481d (8); O náukę ia nie mówię/ ále mowię o moc/ która Królá czyni Królem OrzQuin T3v (3); SarnUzn F7 (2); GórnDworz Kk3; Ale piſáli wſzytkiem Kſiążętom ktorzy pod Tyr przysłuchali o przyśćie Apollonowo. HistRzym 27v; przetoż ia z Krolewną o zapłátę pornowię. HistRzym 35v; RejPos 252 (2); BiałKat 223v (2); RejZwierc 59 (4); BielSpr 46v; mieli oni ludźie/ nie tylko o rzecży ćieleſne ále y o niebieſkie á duchowne podáne ſobie obietnice w Kriſtuśie Iezuśie WujJudConf 79v (5); BudBib Num 14/30 (3); BiałKaz I3v; BudNT przedm b7v (2); CzechRozm 100 (2); Cobyś iedno zámyſlił doſtánieſz wſzytkiego/ A o ſkarb iuż rácżey milcż PaprPan M3v (2); ModrzBaz 22 (2); SkarJedn 344; [Teofilijus] pozwał S. Chryzoſtomá/ áby ſię o niektore rzecży ſpráwował. SkarŻyw 89 (3); StryjKron 722; CzechEp 91 (2); BielSjem 30; O Drukárzá nie mówię/ z tym ſye zrozumiéyćie. KochPieś kt (2); temy [woźnymi] świadczyćie o naiazd: temi o gwałt/ temi o pozogę: temi o rozboy: temi y o ine roźliczne rżeczy GórnRozm G2 (8); KochWr 37; PaprUp K (4); ActReg 8 (19); WyprPl B (3); A przynamniey poſtánow to potężnie w ſercu twoim/ o co y Tobiaſzá młodſzego z pilnością oćiec pobożny vpominał LatHar 3 (2); WujNT Mar 9/16; SarnStat 255 (17); PowodPr 47 (3); Przeto ſluſznie ſię tu przypomináć może rodźicom/ o dobre dźiatek wychowánie SkarKaz 420a (8); Y gdy ſię komu tráfi mówić ze mną o to/ Wyrażę mu twe ſpráwy świátłe iáko błoto. CzahTr 12.

Z elipsą wyrazu nadrzędnego, przeważnie w nagłówkach i marginesach (41): O Mosth przes Nyestr LibLeg 7/100 (5); ComCrac 18 nagł (7); UstPraw A (2); BielKron 44v marg; OIſtotność ſlow Ducha ſwięte^go RejAp 156 marg; Tákże o iedność iſtnośći troiákiey w perſonách/ y o wiárę Troyce etc. O cżym niemáſz nic wyráznie w piſmie ś. CzechEpPOrz *3 (2); GórnRozm G4v marg; ActReg 67; LatHar 620; O pożogę przygodną, y inné okolicznośći któré przy tym bywáią [...] naydźieſz. SarnStat 499; O vderzenié Szláchćiców przez rozlania krwie. SarnStat 618; O bliſkość [Pro propinquitate JanStat 534]. SarnStat 1243 (20).

b. Po wyrazach oznaczających proces myślowy (25): PatKaz II 34 (2); Kto ſie wſzitko ſmieie gdy ku komu idzie [...] to ieſt znamię cżłowieka [...] ktory o ſiebie wiele trzyma inſze wzgardzaiąc GlabGad O4v; DiarDop 119; BibRadz *4v; Mauryc wolał ná ſwą ſtronę mieſżcżány obroćić/ niż ná Ceſarſką/ bo inſzy vmyſl był weń wſtąpił o Lántgráfá/ ktorego [...] nie mogł zwięźienia wybáwić BielKron 235 (2); GrzegRóżn Fv; HistLan A4; RejZwierc 44v (2); SkarŻyw 508; ZapKościer 1585/60; Łatwie wspomni quo animo sambył oKrzepice przeciwko Panu Woiewodzie Lubelskiemu. ActReg 118 (7); WujNT 219 marg; Naprzod o tę pierwſzą pámiętay przeſtrogę CzahTr C4 (3); Prożno kto ma ſobie o mądrość tuſzyć/ ktory ſię P. Bogá nie boi/ á w grzechach leży SkarKazSej 661a.

c. Po wyrazach oznaczających staranie się o uzyskanie informacji, pytanie, badanie (341): Owaćiem śmierć przybieżáłá/ O przycżynę ſie pytáłá/ Cżemu iey ták pilnie wzywał BierEz I3v (15); OpecŻyw 28v (11); OpecŻywSandR nlb 4v (2); ForCnR A2v (4); mychmy ná to wſſytko odpowýedali o co nas iedno pytał HistJóz C4; Gdy kto ma krew puſzcżać zawżdy ſie oto radz ludzi vmieiętnych FalZioł V 61v; MiechGlab 53; Inoſmi vam bily przikazali abisczie othe poddane krolia polskiego dobrze sye dowyadowaly czo za lyvdzie są ktorzi ych thv zawyedly. LibLeg 10/56 (18); WróbŻołt 34/11; MetrKor 61/223v; RejPs 51; LibMal 1543/77v (4); SeklWyzn C (6); RejJóz C (7); RejKup e2 (5); MurzHist P4v; MurzNT 173v marg; KromRozm III N2; DiarDop 106 (4); BielKom F3; LubPs I3; ZLoczyńcá wedle Práwá niema być ná męce o więcey rzeczy pytań iedno o kthore ieſt oſkárżon GroicPorz ii2v (5); KrowObr 122v (6); RejWiz 46v (3); Leop Gen 26/7 (9); UstPraw C2v; RejFig Cc3 (2); RejZwierz 47 (6); BibRadz 1.Reg 22/13 (8); OrzRozm G4v (3); BielKron 17 (17); GrzegRóżn Bv (3); Allegare aliquem alicuius rei gratia, Posłáć ku kómu ná pytánie o niektórą rzecz. Mącz 187a (15); OrzQuin I2v (4); RejAp 69v; GórnDworz E4v (9); pytali go o żonę y o dzieći. HistRzym 130v (6); RejPos 76v (12); Co pytaſz o człónki zwiérzchnié w Kościele/ powiemći nie ſam z śiebie/ ále s pifmá. BiałKat 38v (4); RejZwierc 32; KochMon 25; BudBib 2.Par 32/31 (4); BudNT Matth 21/24 (3); CzechRozm 2 (21); Wnetże Bogow Rzymiánie o tho ſie rádzili/ Iákby onę ſmrodliwą dzyurę zápráwili. PaprPan Hh4 (5); SkarJedn 161 (2); SkarŻyw 31 (21); MWilkHist Dv; StryjKron 95 (2); CzechEp 83 (6); NiemObr 38 (6); KochFr 65 (2); KochSz A2v; WerGośc 223 (2); WerKaz 305; BielSjem 4; PaprUp H2 (3); ZawJeft 17; ActReg 155 (3); GostGosp 160 (3); Phil M2; OrzJan 25; Stąd y Dawidá y dwor iego pierwéy o cżyſtość w małżeńſtwie ſpytano LatHar 245 (3); WujNT Matth 21/24 (12); WysKaz 36; SarnStat 515 (11); KlonKr A4v; PowodPr 47; SkarKaz 42b (7); CiekPotr 14 (7); CzahTr E (2); PaxLiz Bv (2); KlonFlis H2.

d. Po wyrazach oznaczających akt prawny, ustawę [artykuł, dektret itp.] oraz ich powstawanie [postanowić, ustawić itp.] (76): LibLeg 10/69; ComCrac 15 (2); Articul o głowi i o siedzenie. ZapWar 1545 nr 2646 (5); Liſty ſtároſćine o co máią być dáne. UstPraw A3; RejZwierz 1v (2); OrzRozm E2 (2); Rzymſcy kápłani przewiedli práwo o kośćielne dochody BielKron 217; [papież ukarał cesarza] yż dekretá w Spirze o wiárę nie według iego woley ferował BielKron 223 (5); BielSat E (2); MycPrz II Bv; ModrzBaz 33v (2); ZapKościer 1581/19v (4); BielRozm 32 (2); GórnRozm H2 marg; PaprUp L2; ActReg 89 (4); DEkretá Trybunálſkié o nie ſłuſzné mytá bránié/ [...] żeby in dubium nie były wokowáné poſtánawiamy SarnStat 404; vſtáwiamy: áby Stároſtowie náſzy nie ſądźili nie rozdźielnié/ iedno cztéry Artykuły: o rozbićié ná dródze Królewſkiéy/ gdzie Kupcóm gwałt bywa czynion: o Pożogę: o náiazd gwałtowny ná dóm: o zgwałcenie białychgłów [pro concussione... pro incendio JanStat 431]. SarnStat 911; Acz o zbiegłé Kmiecie [pro fugitivis tamen JanStat 1086] zda ſie bydź doſyć poſtánowiono w Státucie Wielkiégo Káźimiérzá/ który ſkázuiemy chowáć SarnStat 918 (26); PowodPr 23; Práwo o trupá ná drodze nálezionego SkarKaz 315a (2); VotSzl E (3).

e. W konstrukcjach przeważnie eliptycznych o znaczeniu: ‘odnośnie’, ‘jeżeli chodzi o’ (101): O ty karmie ktore jadam: Iż moie ſą gárdłá nie dam BierEz N3v (2); OpecŻyw 109; O pyeniadze o ktore pan thwoy Woyewoda valaſky ye^go K.m. proſyl tho bi rad ye^go K.m. vczinil kyedibi takowe pyeniadze mial LibLeg 10/64; O czarza Tatarskiego thak my powyedzial Luthphibaſza ysz Cessarz slal do nyego possla swego LibLeg 9/52v; O Syenka rzecz bila yvſch dokonana tho wſzitko oczem ſzie wiwyedzyecz mogl ye^go Kro. m. LibLeg 11/183 (24); Item o pyethnasczie kop grossy ktore daly rodzoney syestrze Catharzinye Piorunowskyey [...] ma przisyącz [...] yz nyeprzipisal thich pieniędzy. ZapWar 1550 nr 2666; Diar 83; UstPraw I2v; A o vſchłą rękę powiedał [stary prorok królowi Hieroboam]/ iż tho przyſzło s przelęknienia BielKron 83; O to coś piſał ábych cię przyſzedł vzdrowił/ muſzę to wſzytko ſam wypełnić o com ieſt poſłan/ á potym poydę do thego ktory mię thu poſłał BielKron 140v (3); GórnDworz F5; BudBib Gen 17/20; SkarŻyw 284; KochPieś 45; O wſzeláką inſzą ſzkodę/ Lácno przyzwolę ná zgodę: Ale kto mię w miłość ruſzy/ Wiecznie będźie krzyw méy duſzy. KochSob 61; GórnRozm D2 (2); O Sambor Mciwy Panie iam iest tego mniemania ze minus malum dac go. ActReg 128 (26); GostGosp 40 (9); ZapKościer 1589/37; SarnStat 492.

f. W składni czasownika „iść” ‘odnoście się’, ‘dotyczyć’ ‘być istotą sprawy, tematem zainteresowania’; zwykle bezpodmiotowo lub w frazie »rzecz a. gra idzie [o co, o kogo]« (534): BielŻyw 75; By to ſlo o czo inſzego A nie tknęło ſtanu mego Nie tak by mi cięſzko było Gdy by mi tći nie ruſzyło RejJóz H2v (8); SeklKat Y3v; RejKup c8 (5); ktoby [...] opolepſzęniu żywota ſwego niemyślił/ a ſobie nięrozwázał/ że téſz iuſz na oſtatek o nie^go ſamégo gra idźie/ ieſliby śię nievpamiętáł MurzHist B3v (2); KromRozm II a4; KromRozm III K3v (2); Diar 37 (3); o osoby nasze nic nam na ten czas nie idzie DiarDop 110 (2); BielKom E6v; vcżynyem doſić themu o co rzecż idzye. GliczKsiąż M7 (3); GroicPorz c3 (4); KrowObr 108v (2); RejWiz 46v (9); oto idźie ktho piſmo lepiey rozumie OrzList g4; UstPraw H3 (4); KochZuz A4v (2); RejZwierz 74; BibRadz 2.Mach 15/17 (6); OrzRozm H3 (9); cżemu ſie w tákie niebeſpiecżne rzecży wdawaſz/ gdzye to idzye nie o iednego áni o dwu/ ále o wiele tyſięcy nas BielKron 55v (41); KochSat B3v; Mącz 38c (9); OrzQuin K3 (6); Prot C3; SarnUzn E2v; RejAp 136v (7); GórnDworz E2 (6); RejPos 37 (54); Bo wierz mi iż tu iuż nie o rękaw idzie ále o cáłą ſuknię RejZwierc 30v (55); BielSpr 19v (4); WujJud 207v; WujJudConf 251 (5); BudBib 1.Mach 12/51 (3); MycPrz I [D]v (5); Ieſlić o ſpráwiedliwość nam wſzem ſtanom idźie/ Prętſzać zá Moſkiewſkiego tym ſpoſobem będzie. WierKróc B2v; BudNT przedm d2v; CzechRozm 29 (23); ModrzBaz 13v (21); SkarJedn 131 (13); Oczko 27; SkarŻyw 130 (6); MWilkHist D3v (2); Náſzym ſzło o oyczyźnę [!] á o łupy onym StryjKron 537 (7); CzechEp 4 (76); CzechEpPOrz **4 (2); NiemObr 35 (22); KlonŻal D3v; KochMuza 28; KochSz A4; BielSen 13; IVżeſmy vrádziły cżego nam potrzebá: O to idzie áby nam to Bog zdárzył z niebá. BielSjem 30 (2); KochPieś 20; GórnRozm D2v (5); ZawJeft 20; ActReg 12 (12); Calep 270b; GostGosp 155 (2); GórnTroas 46 (2); OrzJan 100 (5); WyprPl Bv (3); Ieſli záſię idźie o ludzkie poſądzánia y przymowki/ á kto kiedy wſzytkim dogodźi? LatHar 253; Bo ieſli idzie o Paćierz/ od ſámego P. Iezuſá go mamy.; LatHar 510 (6); KołakCath C5v; JanNKar E2v; SarnStat 549 (17); GrabPospR K2v; KmitaSpit B4v (2); PowodPr 48 (2); SkarKaz 313b (3); CiekPotr 51; GosłCast 49 (2); PaxLiz D2; KlonFlis D3v (4); KlonWor 14; Nawięcey o to idźie że ſię tym Bog brzydźi ZbylPrzyg B4v.

~ Połączenie: »o ... o ... (o)« (5): RejJóz F3 (3); Powiedz że mi miły bráczje Czuieſly czo ieſcze naſię Wgłowie albo theż wżywoczie Oſamegoć idzie o czie RejKup r3v; ModrzBaz 94v. ~