A. Prezentuje osobę, przedmiot, pojęcie, miejsce, sposób; ecce Vulg, PolAnt (257): Rzekł iey ezop/ tj [!] ſzcżeśćie maſz/ Otom ia ieſt kogo ſzukaſz BierEz B4; PatKaz II 42 (2); RejJóz O7v; BielKron 63v (2); Oto ieſt dziewká wáſzá żoná ma [haec est filia vestra, uxor mea]/ ktora cudzołoſtwá ſie dopuśćiłá HistRzym 56 (2); WujNT Act 10/21.

W pozycji po spójniku wprowadzającym zdanie podrzędne (4): Leop Ioann 9/24; Ktoregoć iuż potym [...] práwie pálcem vkazał/ iż oto ten ieſt on báránek Boży kthory ná ſię wziął nędzny vpadek twoy RejPos 180 (3).

Połączenia: »oto tak« (4): WysKaz 31; Y godnáżeś ręku mych? [...] Ze ćię oto ták noſzę nieſczęśliwa żoná? Piáſtuię ćię o ſzáto GosłCast 62; JanNKar E2v (2).

»oto ten« = hic PolAnt, Vulg; ecce Vulg; iste PolAnt [szyk 59:8] (67): ma być vcżyniono mazanie [...], Oto tą maſcią poranu. FalZioł V 86v; LibMal 15481/144v; MurzNT Matth 18/4 (4); Wokáliſzami zową ototy/ aeiovy MurzOrt Bv (3); LubPs aa2; Ia y tá oto niewiáſtá [ego et mulier haec]/ mieſſkáłáſwá w iednym domu Leop 3.Reg 3/17 (12); BibRadz *4 (13); BielKron 22v; RejAp 158; GrzepGeom B2v (2); RejPos 6 (8); Zebyś wżdy dla przygody miał ty kilká złotych/ Widząc co ſie przydawa dziś w cżáſiech oto tych. HistLan A4 (2); BudBib 4.Reg 1/13 (2); Ci koniecżnie y ototo mieyſce z fáłſzowáli BudNT Ii8v (4); CzechRozm 237v; PaprPan F4; Oczko 6v (2); SkarŻyw 462; WerKaz 283; PudłFr 57; brát Herodow ábo ieſzcze żyw był/ ábo przynamniey miał corkę oto tę ſkoczkę. WujNT 148 (2); JanNKarGórn Hv; nápiſáłám oto té máłé kśiążeczki/ o niewinnéy męce Páná Zbáwićielá náſzégo SiebRozmyśl [A2]v; GosłCast 4; ZbylPrzyg A2 (2).

»oto tu(ć)« = ecce PolAnt [szyk 12:1] (13): BierEz A2; Oto tu miężka wtym domu RejKup d5; Leop *B4v; BibRadz Gen 24/43; gdyż my tu oto ná ſwiecie/ obfituiąc [...] w bogáctwiech/ ták ſobie tuſzymy/ iákobychmy to z właſnych śił náſzych mieli RejPos 4v (2); CzechRozm 237; Tedy ieſliby wam kto rzekł: Oto tu [Ecce hic; Owo ſám LeovPrzep G] ieſt Chriſtus/ ábo ondźie: nie wierzćie. WujNT Matth 24/23 (6).

B. Poprzedza zawiadomienie, obserwację, zapowiedź; ecce Vulg, PolAnt, Mącz; en Vulg, PolAnt [w tym: po verba dicendi (474)], (1162): BierRaj 23v; BierEz D2 (3); Panie/ oto polowicę ijmieniá ij dobra mégo dáwám vbogim OpecŻyw 62 (16); ForCnR B4; O tho namylſchy dzyſz ſloncze yaſne ueſzlo PatKaz II 82v (31); PatKaz III 90v (4); Oto ſiedḿ lat przydą wyelkiey obfitoſtzi we wſſytkiey zýemi Eipſkiey HistJóz B2 (6); KlerPow 2; TarDuch A4v (2); WróbŻołt 7/15 (7); RejPs 60v; LibLeg 11/21v; RejJóz M5v; LibMal 1548/145v; RejKup f2v; HistAl C4 (2); MurzHist B2v; MurzNT Matth 10/16 (3); Oto chodzę yák błędny tu nyeboracżek ſmutny/ Ano myę zewſſąd trapi nyepryiacyel [!] okrutny. LubPs L4v (21); KrowObr 5v (15); Oto [En] dziś kłádę wam przed ocżymá wáſzymi/ Błogoſláwieńſtwo y Przeklętſtwo Leop Deut 11/26; Oto thy piękna ieſteś przyiáćiołko moiá/ oto [Ecce ... ecce] ty ieſteś bárzo cudna Leop Cant 1/14 (82); OrzList h4v; KochZuz A5 (2); RejFig Aa6; Y rzekł Pan do Moiżeſzá/ Oto [Ecce] ty záśnieſz z oycy ſwoiemi BibRadz Deut 31/16 (127); Goski A15 (2); Oto Polſká Pátria náſzá ginie/ oto Bogá/ Práwá/ y Krolá tráći. OrzRozm A4 (10); BielKron 2 (30); Mącz 434d; OrzQuin T3v; SarnUzn C7v (2); RejAp 7v (19); kupiłem oto ſznur dla zmierzenia GórnDworz T6v (2); HistRzym 73v (5); Azaſz iuż więc cżárt nie ſtoi [...] przypomináiąc mu/ oto ſie lżyſz/ oto cie bábą zową/ oto daſz ieździć ledá komu po ſobie RejPos 264 (33); GrzegŚm A3v (2); KuczbKat 25 (2); Moy miły pánie Stároſto/ Oto ia thák powiem proſto/ Choć ſie wam niſko kłániamy/ Spráwiedliwośći nie mamy. RejZwierc 234 (2); Otom dał [Vide, dedi] przed ćię dziſia żywoty dobre y śmierć y złe. BudBib Deut 30/15 (97); BiałKaz Cv (2); BudNT Matth 11/10 (12); CzechRozm Av (37); PaprPan C; SkarJedn 95; Oczko 24; KochPs 10 (5); Otośmy/ powiádáią: zábili Iezuſa SkarŻyw 398 (8); CzechEp 29 (19); NiemObr ktv (3); KochEpit A2; ReszPrz 6 (4); WisznTr 31; BielSen 10 (2); KochPieś 33; ArtKanc A15 (3); KochProp 5; PaprUp G4v (2); ZawJeft 42; ActReg 23 (2); GórnTroas 48; OTo lud pyſzny/ lud tobą gardzący/ Złośnie przećiwny/ Boże weſzchmogący [!]/ Twoie dziedźictwo chce przywłaſzcżyć ſobie GrabowSet T4v (7); LatHar 52 (21); RybGęśli B4; Y rzekł ten ktory śiedźiał ná ſtolicy: Oto [Ecce] nowe czynię wſzytkie rzeczy. WujNT Apoc 21/5 (62); WysKaz 33; SiebRozmyśl B3v (10); WitosłLut A4v; KmitaSpit B4; PowodPr 6 (4); SkarKaz )(3 (6); CiekPotr 28; CzahTr F2v; GosłCast 7 (7); [Democillus do Lizydy:] Ot ná znák vprzeymośći/ właſnyć Pierśćień dáię PaxLiz D4.

W pozycji po spójniku wprowadzającym zdanie podrzędne (61): OpecŻyw 60v (2); PatKaz II 75; MurzHist O; I sſtało śię gdy on śiedźiał kſtołu [...] że oto [et ecce] wiele celników i grzézników [!] przyſzedwſzy śiadło za ſtół poſpołu z Ieſuſem MurzNT Matth 9/10; Baczyſz żem oto wdzięcznośćią piſem porwány/ wykroczył z zámiáry liſtow Leop *B4v (4); BibRadz I 3v (4); BielKron 307v; RejAp 92 (2); RejPos 6 (30); HistLan C3v (2); RejZwierc 5v; niech też będzie Adonái Iehowá ná was świádkiem [...]. Bo oto [Quia ecce] Iehowá wynidzie zmieyſcá ſwego BudBib Mich 1/3 (4); BudNT Mar 10/33; CzechRozm 133v (3); CzechEp 59; ktoś powiedźiał im: Iż oto [nuntiavit eis: Quia ecce] mężowie/ ktoreścće podali do więźienia/ ſą w kośćiele WujNT Act 5/25 (3).

Powtórzenia: »oto ... oto ...« [trzykrotne (1), dwukrotne (6)] (7): Poſłuchaycie Krolowie/ [...] Oto á oto iam ieſt czo Pánu ſpiewáć muſzę LubPs gg6; BibRadz 2.Esdr 9/36 (2); BielKron 253v; BudBib Ez 14/22; Oto w ſwóy kośćiół w weſołym pieniu/ Oto wſtępuie w głośnym trąbieniu KochPs 70; OTo zbáwićielu/ zbiorow zápálcżywych/ Oto/ z ktorymim żył z pocżątku śił żywych/ Oto me kochánia/ ktorymem folgował/ [...] To/ wcżymem ſię ćwicżył/ dawa potępienie GrabowSet N3.

Połączenia: »a oto (wnet)« (93): OpecŻyw 8v; ForCnR Ev; MurzNT Matth 12/10 (3); iacháli po nich áż do Iordánu: á otho [Ecce autem] wſſędy po drodze było pełno ſſat/ y náczyniá/ kthore miotáli od ſiebie Syriyczykowie Leop 4.Reg 7/15 (9); A oto widźiałem ia to ſam [Etiam ego ecce vidi] mowi Pan. BibRadz Ier 7/11 (14); BielKron 43; RejAp 95v; RejPos 45 (11); BudBib Gen 6/17 (19); BudNT Matth 8/29 (6); MWilkHist Dv (2); GDy sſtąpił z gory/ ſzły zá nim wielkie rzeſze. A oto [Et ecce; Alić Leop] trędowáty przyſzedſzy/ pokłonił ſię mu WujNT Matth 8/2; á on był nád morzem. A (marg) oto. G. (–) przyſzedł [Et venit; Thedy przyſzedł Leop] ieden z Arcybożniczych imienim Iáir WujNT Mar 5/22 (24). Cf »a oto tam«.

»oto ... a« (2): PatKaz II 35v; Oto zły człowiek trapi moię duſzę/ A ia w iáſkiniách ślepych mieſzkáć muſzę KochPs 207.

»ale oto« (4): LubPs X4; RejZwierc 55v; HistHel B2; Wiemći ia że tą náſzą mową nic nie zbuduiewá/ ále oto náłekcemy ſobie vſzy y czás nam miłey zeydźie GórnRozm H3.

»(a) gdy ... (a, alić, tedy) oto« (23): MurzNT Matth 9/10 (2); Leop Matth 9/18; A gdy ieſzcze z nimi mowił/ otho poſeł przybieżał do niego [Adhuc eo loquente cum eis, et ecce nuncius descendens ad eum] BibRadz 4.Reg 6/33 (7); RejAp 92; RejPos 35 (3); BudBib 2.Reg 1/2 (2); WujNT Matth 2/1 (7).

»i oto wnet« (1): przyſſedł [Jezus] do miáſtá ſwoiego. Y oto wneth [Et ecce; A oto WujNT] ofiárowáli mu páráliżem záráżonego Leop Matth 9/2.

»oto już« [szyk 30:5] (35): OpecŻyw 1v (4); PatKaz II 75v (3); BielŻyw 163; March² D3; Putruerunt et corruptae sunt cicatrices meae [...]. Iuż oto rozgnoiły ſie y skażone ſą blizny duſze moiey. WróbŻołt 31/6 (2); MurzHist I3v; LubPs N3 (4); rzekł Pan Moiżeſzowi/ Oto iuż [En (marg) Ecce (–)] bliſki ieſt dźień twey ſmierći BibRadz Deut 31/14 (4); RejPos 16 (7); RejPosWiecz² 93; HistLan C3v; WujJudConf 90; SkarŻyw 414; CzechEp 89; GórnTroas 39; KołakCath A3v; WujNT Luc 13/7.

»(a) tak oto« (2): A ták oto [Et ecce] ia dźiś iuż tám idę/ dokąd y wſzyſcy inſzy ludźie BibRadz Ios 23/14 (2).

»a oto tam« (1): Y z ſzedł do domu krolewſkiego/ do komory piſárzowey/ á oto tám [et ecce ibi] wſzytkie kśiążętá śiedziały BudBib Ier 36/12.

»oto ten(ci)« (1): [szyk 57:10] (67): OpecŻyw 60v (2); PatKaz II 27 (3); Drudzi rzekli [po śmierci Aleksandra], tento wcżora wſzech ziemi ſzyrokoſć miał, dzis ledwo zſwą oſobę ziemie ma. [...] oto ten wcżora ludźmi władał, á dzis wſzitci niem władną. BielŻyw 164 (2); MiechGlab 56; WróbŻołt 67/34; MurzHist O; MurzNT Luc 21/4; LubPs cc5v; KrowObr 111v (2); Leop 4.Reg 20/17 (2); OrzList h3v; BibRadz *5 (2); OrzRozm H4v; BielKron 16v (2); RejAp 25 (2); GórnDworz Pv (6); [rozumieć mamy] że óno piérwſzé piſánié/ y ototo wtóré/ o mierzániu łaná/ nic ſye iedno od drugiégo nie odſtrzéla GrzepGeom L4v; HistRzym 4 (2); RejPos 27v (10); BudBib Ex 11/8; BudNT Ff6; CzechRozm 131v (2); PaprPan B4; mowiąc: inego ſyná day do ſzkoły/ á na tym pieniędzy nietráć: bo ten oto prętko vmrze. SkarŻyw 470; NiemObr 80 (2); KochProp 9; PaprUp E3v (2); ActReg 89; OrzJan 98; LatHar 52 (2); mowiąc: Pánie/ oto ten ktorego miłuieſz/ choruie [ecce guem amas infirmatur]. WujNT Ioann 11/3 (6); GosłCast 64.

»(a) oto (i) teraz« [szyk 26:17] (43): BierEz P4; LibMal 1543/72; HistAl C8; LubPs T5v; KrowObr B2v; nie mądrześ ſobie pocżął/ Oto y teraz [et nunc quidem] przemogłáby moc moiá/ żebym ći to oddał Leop Gen 31/28; Rzekłá do Abrámá/ Teraz oto [Ecce nunc] znam że mi Pan nie dał ábym rodźić mogłá BibRadz Gen 16/2 (12); KochZg A4; OrzQuin N4v (3); RejAp 138v; RejPos 63v; HistLan C2v (2); BudBib Ex 3/9 (6); CzechRozm 14; KarnNap D4; KochPs 50; CzechEp 14; PaprUp G4; OrzJan 98; WujNT Ioann 11/8 (4); Atoż ter az [!] zaſłonę odmykam [...]/ oto teraz tego dowodzę com ſprzodku obiecał. WysKaz 19.

»(a) tu oto« [szył 16:13] (29): PatKaz III 126; LubPs P6 (2); KrowObr 41v; z námi ktorzychmy dźiś tu oto wſzyſcy ſą żywi [nobis ipsis hic hodie universis viventibus] BibRadz Deut 5/3 (3); OrzRozm H4v (2); Prot Bv; RejAp 176; RejPos 88 (6); HistLan ktv; HistHel B4v; BudNT przedm d; SkarŻyw 165; CzechEp 113 (3); Lecz mowię wam/ iż oto tu więtſzy ieſt niż kośćioł [Dico autem vobis, quia templo maior est hic]. WujNT Matth 12/6 (4); WysKaz 17.

C. Poprzedza wyjaśnienie, przykład komentarz, uzasadnienie, odpowiedź; ecce Vulg, PolAnt (1086): Po odzieniu gośćie racżą: Dudek oto iż cżubáty/ [...] Przeto go wyżſzey poſádzą. BierEz P (2); Widzicie ijże nitz niemożem pomotz/ oto wſſytek lud za nijm ijdzie. OpecŻyw 72 (5); PatKaz II 21 (21); PatKaz III 90; HistJóz D3 (2); WróbŻołt Bv (12); ZapWar 1553 nr 2685; GliczKsiąż I2; LubPs Iv (8); tho wy niewiećie/ co ſie ſwámi dzieie/ oto was Antykryſt opánował KrowObr 96v (7); Leop *B2 (7); Gdźież wżdy ieſt Sará żoná twoiá? A on odpowiedźiáł/ Oto [Ecce] ieſt w namiećie. BibRadz Gen 18/9 (6); OrzRozm G3v (2); BielKron 64 (3); KwiatKsiąż A4; OrzQuin Aa2; RejAp 2v (59); GórnDworz B5v (2); Pánie Boże wſzechmogący/ thoć tento cżłowiek tobie wiele winien: Otho iáko kráſny á ieſth możny y przyiemny. HistRzym 52 (5); A cżegoż ſzukamy v tego ſwiátá nędznego? Oto pracey/ kłopotu/ á zátrudnienia/ zniewolenia myſli ſwoich RejPos 316v (24); RejZwierc 141 (2); BudBib Ex 7/17 (7); HistHel B3; BiałKaz H3; BudNT przedm c3 (5); CzechRozm 15 (7); PaprPan G3v; KarnNap C3; ModrzBaz 139v; Oczko 10; Broń mię [Boże] [...]. Oto ná gárdło moie táiemnie czyháią/ Oto rádę/ y zchadzki co dźiéń o mnie máią KochPs 85 (6); SkarŻyw 135 (4); Co iákoby było y przez ktore ná imię Krole [...]: oto ie tu krotko przed ocży wyſtáwię. CzechEp 376 (4); NiemObr 18; KochEpitCat 109; ReszPrz 97; BielSen 10 (3); ArtKanc P7v; GórnRozm A (2); PaprUp E2 (2); ActReg 72 (2); GrabowSet S2; OrzJan 26; LatHar 241 (9); Y wyſzedſzy ſłudzy iego ná drogi/ zebráli wſzytki ktore náleźli/ złe y dobre (marg) Oto y zli ſą w kośćiele; á nie ſámi dobrzy. (–) WujNT Matth 22/10 (42); WysKaz 3 (4); SiebRozmyśl [M]; WitosłLut A6v; SkarKaz )(3 (2); CiekPotr 89; GosłCast 45 (2); RZecż to [wywróżenie przyszłego męża] ieſt bárzo trudna [...]. Ot ſam trudność iey bráćie/ widźiſz iák ná oko/ Iże przed wielą ludźi zákryta głęboko. PaxLiz C; SzarzRyt A.

W pozycji po spójniku wprowadzającym zdanie podrzędne (254): Niedziwuy że ſie tedy cżlowiecże gdy cie diabeł kuſi/ gdytz oto ij pán ſam rácżyl znoſitz iego pokuſy OpecŻyw 38 (11); PatKaz II 47 (2); KłosAlg A2v; WróbŻołt 10/3 (12); MurzHist R3v; MurzNT 33v (5); LubPs A4 (9); Iuſz tu teras przeć tego niemożećie/ ábyśćie tych oleiow/ zá Bogi niechwalili/ poniewaſz otho klękaćie przed nimi KrowObr 84v (12); Leop *B2 (14); Ale wy rozweſelićie ſię [...] w thym co ia ſtwarzam/ Abowiem otho [Quia ecce] Ieruzálem ſtwarzam iáko weſele BibRadz Is 65/18 (22); GrzegRóżn B2 (2); OrzQuin M2 (2); RejAp 12v (32); RejPos 1 (41); RejPosWiecz² 91 (2); HistLan A3v (2); weſel ſię corko Cyiońſka/ bo oto [quia ecce] ia przyidę/ y mieſzkać będę wpośrzodku ćiebie mowi Iehowá. BudBib Zach 2/10 (12); BudNT a3v; CzechRozm 27 (26); SkarJedn 246; Oczko 10; [Adam] rzecże: zlękłem ſię głoſu twego Pánie y ſkryłem ſię/ żem teſz oto nagi [timui eo quod nudus essem Gen 3/10; zlękłem ſie/ przeto żem ięſt nagi WujBib]. SkarŻyw 262 (2); CzechEp 30 (10); Izaż tho nie iáwne obłądzenie/ gdy oto wymyſły ludzkie wiárą názywáią NiemObr 131 (5); BielSen 15; PaprUp L3v; OrzJan 121; LatHar 150 (3); Zal mi tego ludu: iż oto [quia ecce] iuż trzy dni trwáią przy mnie/ á nie máią coby iedli WujNT Mar 8/2 (18); WysKaz 47; KlonWor 27.

W pozycji po zaimku względnym (72): racży mię wyſluchatz w mé prozbie/ ktorątz oto iuż po trzecié dzialám. OpecŻyw 100v; PatKaz II 33v (2); PSzenicza według Iſaka ieſt pokarm [...] pryrodzeniu [!] Cżłowiecżemu podobny, abowiem iako otho cżłowiek ieſt w ſwoiey oſobie ciepły á wilgotny/ Takież też y pſzenicza FalZioł III 25a; LubPs A5 (3); KrowObr 41v (6); BibRadz *3v (3); OrzRozm A4 (2); BielKron 69; RejAp 82v (2); ieſliże tho chceſz błogoſłáwieńſtwo odnieść ná ſobie/ iákie oto ſłiſzyſz było dane tym ſwiętym Apoſtołom Páńſkim RejPos 209 (15); A pewnie że y ty [córki] dwie ták ſie ſpráwowáły/ Co oto oycá ſwego chowáć ſie zbraniáły. HistLan B4 (4); CzechRozm 4 (8); Oczko 23v; CzechEp 89 (8); CzechEpPOrz *2v (2); GórnRozm Ev; GostGospSieb +3v; Bo iuż bez duſze/ co oto był zdrowym GrabowSet S2v; A tey corki Abráámowey ktorą oto związał ſzátan [quam alligavit Satanas] od ośminaśćie lat/ zali nie potrzebá było od związki tey rozwięzáć w dźień ſobotny? WujNT Luc 13/16 (3); SiebRozmyśl K4v (2); GosłCast 30 (2); SapEpit B3v.

Powtórzenia: »oto ... oto« (2): Ták iáko y tu iáwnie ſłyſzymy s tey Ewányeliey ſwiętey/ iż oto y Máttheuſzá ſwiętego bez wſzech zaſług iego/ [...] iż oto Pan ten [...] záwołáć go do ſiebie racżył RejPos 324v; Coż ieſzcże dáley? Oto nálazſzy cie á powoławſzy cie zá ſobą/ otho cye ieſzcże ktemu obiecuie vcżynić Apoſtołem ſwoim RejPos 327v.

Połączenia: »a oto« = et ecce PolAnt, Vulg (12): RejPos A6 (2); Y pożeráły kłoſy ſzcżupłe (one) ſiedm kłoſow [...] pełnych/ y ocknął ſię Fáráon/ á o to [et ecce] ſen (był.) BudBib Gen 41/7 (6); BudNT Luc l/32[36] (2); WujNT Luc 1/36 (2).

»aby (a. iż(e)by, żeby) ... oto« = ut autem ... ecce Vulg (15): Leop Iudith 6/6; RejAp 159; A iżbychmy ſzyrzey o tym zrozumieli/ oto wnet mamy Ewányelią thych ſwiętych ſłow iego RejPos 287; WujJudConf 12v; co ábyś wiedźiał dowodnie/ otoć krótko powiém. Oczko 29v; Odpowiedział [...]: ále żebyś nie rzekł iſz ćię flucháć nie chcę/ oto vcżynię co każeſz SkarŻyw 211; CzechEp 248 (5); ArtKanc A5; LatHar 264; WysKaz 33; SiebRozmyśl F3.

»ale oto« = sed ecce PolAnt, Vulg (18): BibRadz Ier 7/23; RejAp 38v (3); gdzieſz tu nádzieie ſzukáć? Ale oto wnet maſz pewną náukę Páná ſwego/ vcżyń ták iáko tu roſkázowáć racży ludowi ſwemu RejPos 158v (9); RejZwierc 161; BudNT Act 13/25; KochPs 195; WujNT 358 (2).

»(a) iż ... (tedy) oto; [że ... ot]« (10): Diar 38; RejPosWiecz² 91; CzechRozm 47v; SkarŻyw A4; A iż tákie ieſt ſłowká tego znácżenie/ oto ſię tego náucżyć może o nim I.M. z tych świádectw piſmá ś. CzechEp 201 (6); [Teraz [ludzie greckiej wiary]/ że ich tykáią we wſzytko winuiąc [...] rádźi nie rádźi ot ſię ozywáią Przez mię BronApokr A].

»jako(ż) (...) (też) oto« (22): MurzHist V3; MurzNT 88v; KrowObr 82; BibRadz Zach 14/15; GrzegRóżn Hv; RejAp 21v (3); GórnDworz O4v; HistRzym 3; gdyż nie ieſt [królestwo boże] ná ludzkich wymyſlech záłożone á fundowáne: ále iáko oto Prorok s. przypomina/ iż ieſt iáko mocna ſkáłá RejPos 313 (8); GrzegŚm 42; WujJudConf 220v; WujNT 152 (2).

»jesli (a. -li) ... oto« (6): BielKron 249 (2); A chceſzli go przeſpiecżniey przyiąć do tego nędznego przybytku twoiego [...]/ oto wnet maſz przed ocżymá thwemi on ſwięty teſtáment iego RejPos 87v; RejZwierc 196v; Oſtátek [...] iuż wy Concluduiećie/ á oſądźićie ſámi/ álbo ieſli nie vmiećie/ oto Argumentá maćie WujJud 127; SkarŻyw 4.

»oto już« [szyk 25:7] (32): OpecŻyw 100v (4); PatKaz II 23; WróbŻołt 58/4; LubPs B3v; KrowObr 218v; Leop Is 42/9; BibRadz Gen 18/13 (2); Ale áżeby ſye nam niemieſzkáło/ bo iuż oto ná Nieſzpory zwónią/ ty téż Pánie Orzechowſki/ czyń co maſz czynić OrzQuin O2v; RejAp 142v (2); RejPos 176 (4); RejPosWiecz² 95v; CzechRozm 31v (2); mowili/ żeſmy ſą zdálekiey ſtrony/ otoſmy iuſz ná drodze zdárli ſzáty y boty SkarŻyw 503 (3); CzechEp 105 (5); KmitaPsal A2; WujNT Mar 8/2.

»oto ... już« (1): Otoś nie wierzył Pánu ſwemu/ iużeś dawno oſądzon. RejPos 147.

»oto on« [szyk 4:1] (5): iżby tym ſnádniey ku prawdźiwemu poznániu Bożemu przychodzili/ [...] tedychmy im oto nieiáką pomoc y drogę vkazáli BibRadz *5v (3); RejAp 143v; pytay tych/ co mię ſłucháli/ com ia do nich mowił, oto oni wiedzą [ecce hi sciunt Vulg Ioann 18/21; ćić oto wiedzą WujNT] com ia mowił. LatHar 730.

»(a) przeto(ż) (a. dlatego(ż)) oto« (9): PatKaz II 45v; A dla tegoż/ Oto [Idcirco ecce] im teraz vkażę/ á vkażę im reke [!] moię [...]/ y dowiedzą ſię że imię moię ieſt Pan. BibRadz Ier 16/21 (4); GrzegRóżn K3v; BudBib Is 29/14; CzechRozm A6v; Przeto oto [Ideo ecce] ia poſyłam do was Proroki [...]/ á z nich niktore zábijećie [...]: áby przyſzłá ná was wſzytká krew ſpráwiedliwa WujNT Matth 23/34.

»(a) oto tak(że)« [szyk 14:7] (21): WróbŻołt 127/4; A thák oto mowił Semei [Ita autem loquebatur Semei] łáiąc Krolowi: Wynidź/ wynidź mężu krwey [!] Leop 2.Reg 16/7; BibRadz *5 (3); GrzegRóżn K3v; RejAp 27v (3); GórnDworz Q2 (3); RejPos 264; BudNT Ii3v; CzechRozm 139v (4); CzechEp 89 (2); WerGośc 247.

»oto takowy(ć) (a. taki)« [szyk 2:1] (3): Thákoweć oto ſą pocżątki [Istae generationes] niebá y źiemie BibRadz Gen 2/4; A táiemnicá tych ſiedmi gwiazd [...] y ſiedmi ſwiecżnikow złotych/ otho táka ieſt. RejAp 15; RejPos 17v.

»oto (...) tam« [szyk 4:1] (5): RejJóz D7; LubPs dd2v; ſzukay tám w domu Iudy cżłowieká nie którego/ Saulá imieniem/ á rodem s Tárliey/ ábowyem otho thám ieſt ná modlitwie. RejPos 283; BudBib 3.Reg 14/2; Pan rzekł/ idź do Sárepti/ Sydońſkiego miáſtá/ A tám cie oto prziymie/ iuż iedná niewiáſtá. HistHel Bv.

»oto ten(ci, -że)« [szyk 53:13] (66): Abociem Ian ſwiety ducha ſwiętego napełniony/ napelnil ſwą matuchnę/ [...] a ſtegoż oto [Elżbieta] prorokuie OpecŻyw 11 (4); PatKaz II 56 (2); PatKaz III 148v; WróbŻołt 58/8; MurzHist V3; MurzNT 88v (2); LubPs V5v; Leop 3.Reg 3/27 (2); Pytay tych ktorzy ſłucháli com im mowił/ ćić oto wiedzą [ecce, hi sciunt] com ia powiedał. BibRadz Ioann 18/21 (4); OrzQuin M2; RejAp 67 (2); GórnDworz O4v (6); RejPos 3v (6); RejPosWiecz² 91v (3); RejPosWiecz³ 99; HistLan E2 (4); RejZwierc 44v; WujJudConf 12 (2); BudBib C; BudNT Kk8; CzechRozm 56 (9); Wielkiey nienawiśći godni ſą otoći/ ktorzi [isti, qui] dla ledá przycżyn/ trudny cżynią do śiebie przyſtęp ModrzBaz 90 (2); Oczko 17v; Co iż ták ieſt [...]/ oto tym tego dowodzę. CzechEp 309 (2); NiemObr 134; GórnRozm Ev; WujNT 267 (2).

»oto (i) teraz« (7): Bluźnierſtwo powiedźiáł I cóſz daléi świadków za potrzebę mámy? otoście terás bluźnierſtwo iego ſłyſzeli [Ecce nunc audistis blasphemiam eius] MurzNT Matth 26/65; BibRadz 3.Reg 22/23 (2); RejAp 144v; CzechRozm 47; LatHar 695; WujNT Matth 26/65.

»tu oto« [szyk 33:24] (57): Pan bog zachoway takiego [...]. (koment) Oto tu proroctwo mowi iż cżłowiek miłoſierny vydzie wiele złego. WróbŻołt N8; GliczKsiąż K2v; LubPs Z3v (5); KrowObr 82; BibRadz II 77a marg; GrzegRóżn Hv; RejAp 16v (11); RejPos 38 (22); RejPosWiecz² 91 (2); HistŁan D2v; BudBib I 416d marg; BudNT przedm b2v (2); CzechRozm 91 (2); Miey wzor zdrowego przepowiedánia [...] w wierze y w miłośći ktora ieſt w Chriſtuśie Ieſuśie. (marg) Oto y tu wiárę złącza z miłośćią [...] (–) WujNT 2.Tim 1/12 (3); SkarKaz 384a.

D. Wskazuje na wynik, konsekwencję, rezultat, podsumowanie, wniosek; ecce Vulg, PolAnt (136): BierEz O4v; MurzHist L2; Woliſz ćirpyeć ty przemory/ Schowáć ten groſz do komory/ Niżby ſwiátá záżywáłá/ Weſoła z ludźmi bywáłá/ Otoś wyſchłá cżarna chuda / Chodziſz iákoby obłudá/ Otoś s przemorow zemdláłá/ A z obycżáiow zbábiáłá BielKom F; LubPs T5 (3); A mnieś nie dał płodu: otho [et ecce; á tak BibRadz; ále oto WujBib] od ſługi mego wychowániec/ dziedzicem moim będzie. Leop Gen 15/3 (3); RejFig A5v; BibRadz Tob 11/11 (3); BielKron 137; RejPos [108]; vyrzawſzy ſyná ſwego [...] płakał mowiąc. Błogoſłáwiony ieſteś o Boże/ [...] zmiłowałeś ſię nade mną/ oto widzę ſyná mego Tobiaſzá. BudBib Tob 11/11 (2); BudNT Matth 23/38 (2); KochOdpr C2v; Mężnieyſzyś ty [Boże]/ niż górni hetmáni: Oto zacni męże zwoiowáni. Záſnęli w ſen twárdy nie ockniony KochPs 112; SkarŻyw 81 (2); CzechEp 109 (2); ActReg 15; A ták ieſli kto w Chriſtuśie nowym ieſt ſtworzenim: ſtáre rzeczy przeminęły/ oto [ecce; á oto Leop] ſię wſzytkie nowe sſtáły. WujNT 2.Cor 5/16[17] (5).

W pozycji po spójniku wprowadzającym zdanie podrzędne (9): wezrzy iakotz gorzko placże ij wzdychá/ aż oto omdléwá. OpecŻyw 142v (2); LubPs A4v (2); á bezecne pijańſtwo/ do cżegożeś ty to mnie przywiodło/ iż oto márnie/ a ſromotnie gárło dáć muſzę. GórnDworz S7 [idem WerGośc 248]; HistLan Fv; WerGośc 248; ActReg 116; rzekłá Mária: Wielbi duſzá moiá Páná [...]. Iż weyrzał na niſkość ſłużebnice ſwoiey. Abowiem oto [ecce enim] odtąd błogoſłáwioną mię zwáć będą wſzytki narody. WujNT Luc 1/48.

Połączenia: »a oto« (29): HistJóz E2; MurzNT Luc 23/15; LubPs R6; Leop 4.Esdr 11 /44 (5); Widźiałem wſzytki ſpráwy ktore ſą pod ſłońcem/ á oto wſzytki rzecży ſą prożne BibRadz Eccle 1/14 (3); RejPos 233v (3); BudBib Gen 6/12 (5); CzechRozm 38; KochPs 166; KochJez A2; LatHar 723; á ieſtem poſłan [...] iżbychći to dobre poſelſtwo odnioſł. A oto [Et ecce] (marg) A ták. Hebr. (–) będźieſz milczącym [...]: dla tego żeś nie vwierzył ſłowom moim WujNT Luc 1/20 (6).

»ale (...) oto« (2): Dałem iej cżás áby odſtąpiłá od tego plugáſtwá ſwego/ á niechciáłá. Ale oto ią ia poſlę ná łoſzko ná iey RejAp 30v; RejPos 276v.

»dlatego (a. dlaczego) oto« (4): wyrzucę was z tey źiemie [...]. Dla thego otho [Propterea ecce; Przetóż oto WujBib] dni przychodzą/ mowi Pan/ y niebędzie więcey mowiono/ Zywie Pan kthory wywiodł ſyny Iſráelſkie z źiemie Egiptſkiey Leop Ier 16/14 (2); BibRadz Ez 25/9; CzechRozm 25.

»gdy ... oto« [szyk 3:1] (4): GrzegRóżn Ev; A thu dopirko gdy [...] vciecżeſz ſie do miłoſierdzia iego ſwiętego: oto iuż będzieſz miał wielki cel á wielki ſthopień do tey łáſki Páná ſwego RejPos 116v (2); HistLan F2.

»gdzie ... oto« (1): A gdzye iuż ſłow á wykrętów nie doſtánie/ oto iuż walcżą miecżem ogniem RejAp 163.

»i oto« (5): BierEz B4v; Ty ſam wieſz iżeć ći przećiwko mnie fałſzywe świádectwo opowiedáią/ y otho [et ecce] vmieram nic nie będąc winná tych rzecży BudBib Dan 13/43; LatHar 271 (2); SiebRozmyśl F3.

»iż (a. że) ... (tedy) oto« (10): HistAl L4v; Iż ieſt przymierze miedzy mną y miedzy tobą [...]/ otoć ſzlę dáry [Foedus inter me et inter te ... ecce misi tibi munus] BibRadz 3.Reg 15/19 (2); RejAp 38; HistLan E2v; A iż iuż teraz w ſzoſtym tyſiącu ieſteſmy od ſtworzenia świátá [...]: tedy oto [...] iáſnie ſie to pokázuie/ iż iuż przyſzedł Meſyaſz. CzechRozm 165v (2); Ktoremu to vpadkowi/ że nátury náſze podległé ſą bárzo/ oto ſam lékárſtwá im rozmáite podał Oczko 1v; OrzJan 18 (2).

»jeśli(że) ... oto« [szyk 8:1] (9): Leop *A3v (3); O ślepiKácérze/ oto Królá miéć w Polſzce nie będźiećie/ ieſliże Kápłaná z Polſki wyrzućićie OrzQuin X4v; Pan woła ná cię ſtráſzliwym głoſem ſwoim: Ieſli ſie nie obacżyſz oto przydę prętko á będę walcżył s tobą RejAp 27v; BudBib Ex 8/2; SkarŻyw 4 (2); ActReg 50.

»oto już« (6): OpecŻyw 100v; RejAp 163; RejPos 116v (2); Ieſliś młody/ z tyłu ſię śmierći zdrádliwey obawiay: ieſliś ſtáry/ otoć iuż w ocży lezie SkarŻyw 4; LatHar 568.

»ponieważ(że) ... oto« (3): Leop Ez 16/37; rzekł mu/ ponieważeś nie vsłuchał głoſu Iehowy oto poydzieſz ode mnie y zábije ćię Lew [Pro eo quod non audisti in voce Domini, ecce tu vadens a me et percutiet te leo] BudBib 1.Reg 20/37 (2).

»(ponieważ ...) przeto(ż) oto« (8): BibRadz Ez 25/7; HistRzym 23v; ponieważ [...] ráduieſz ſię [...] z (vtrapienia) ziemie Izráelſkiey. Przeto/ oto [Pro ... Idcirco ecce] ia [...] dam ćię ná rozchwycenie narodom BudBib Ez 25/7 (4); CzechEp ktv; żaden z nas nie miał nic nád ćię mądrośćią [...]. Przetóż oto ſkłádáiąc ręce ſwoie do ćiebie wyćiągamy OrzJan 99.

»skąd (a. stąd) oto« (6): Ieſliby ćie też brát twoy [...] podwodźił ku chwale Bogow cudzych [...]. Tedy [...] go zámorduy (marg) ſkąd ſie oto okázuie/ iáko ieſth rzecz obrzydła báłwochwálſtwo [...] (–) BibRadz Deut 13/9 (2); RejPosWiecz² 92v; CzechRozm 37 (3).

»tak(ci, -że) (...) oto« [szyk 3:2] (5): Ktoby zaś był ieden z odrzuconych/ muśi być potępion [...]. Takci oto ſtradny Spiéra ſám śiebie potępiá MurzHist G4 (2); KrowObr 222 (2); RejPosWiecz² 92v.

»oto ten« (1): Ogarnęło mnie od prawice ſzcżeſcie ſwiata tego, z lewice nieſzczeſcie, [...] z gori duſzny nieprzijaciel, z dołu ciało, z ſercza złe myſli. Oto ci nieprzijaciele mnie ogarnęli WróbŻołt [K7].

»teraz oto« (1): niechcą żáłowáć trapienia Iozefowe^go. A dla tego/ teraz oto [Quaproter nunc] przenieſieni będą z pierwſzemi więźńmi BibRadz Am 6/7.

A. Uwydatnia perswazję, sprzeciw, pretensję; obawę, wyrzut, żal: przecież, nawet, ale; ecce, en Vulg, PolAnt (74): wilk záwołał/ Zły nędzniku coś vdziáłał: Otoś tym cżłowieká zábił. BierEz R3v (2); OpecŻyw 32v (4); yąla rzewno plakacz rzekącz Otom ya nanyeſcząſznyeyſza nyeuyaſta nyeplodna wzgardzona PatKaz II 63v; WróbŻołt 73/10; SeklKat A4v; RejKup g4 (2); Powiedz mi/ wtzym ieſtheśćie rozni od Pogánow? Oto pogáni obrázy ſtáwiáią/ wy takieſz ſtáwiaćie KrowObr 113v (4); RejWiz 160v; BibRadz Gen 15/3 (2); iákmiarz wſzytkiego ſwiatá pánem będąc/ przyſzedłem oto ná łotrzyká wychowáńcá ſwego/ iż z iego przycżyny duſzę teraz wypuśćić muſzę BielKron 251 (3); GórnDworz T2; HistRzym 37 (3); RejPos 38 (2); GrzegŚm A3v; BudBib Lev 10/18 (3); Piłat záſię ſpytał go mowiąc/ Nic że nie odpowiedaſz? Oto iáko wiele świadcżą przećiw tobie [vide quanta te adversum testantur]. BudNT Mar 15/4; CzechRozm 159v (2); á gdzie tá ziemia opływáiąca mlekiem y miodem? otoś nas záwiodł zdraycá. SkarŻyw 483 (6); StryjKron 130; CzechEp 50; Synu/ przecześ nam ták vczynił? oto [ecce] oćiec twoy y ia żáłoſni ſzukálichmy ćię. WujNT Luc 2/48 (2); CiekPotr 36.

W pozycji po spójniku (1): á máłaſz ſie wam to zda przykrzyć ſie ludziom/ że ſie też oto y Bogu przykrzyćie CzechRozm 131v.

Połączenia: »a oto« (10): BierEz H4v; MurzNT Luc 23/14; Pánie Boże/ á więceś tedy podſſedł lud ten [...] mowiąc: Będziećie mieć pokoy: á oto [et ecce] przeniknął miecż áż do duſſe? Leop Ier 4/10 (2); BudBib Ex 7/16; SkarŻyw 101; LatHar 723; WujNT Luc 23/14 (2). Cf »a oto teraz«.

»oto ... a (wżdy)« (9): BierEz L2v; OpecŻyw 56 (3); OrzList e; BibRadz Iudic 14/16; rzekł: oto mi Doktorem zoſtać każą/ á ná ten vrząd godnym ſię nie cżuię SkarŻyw 201; BielSen 18; rzekł oycu ſwemu: Otoć ták wiele lat ſłużę [...] á [Ecce ... et; Oto ... y Leop] nigdyś mi nie dał koźlęćiá WujNT Luc 15/29.

»i oto« (1): rzekł [...]: Izali nie then ieſt/ ktorego Zydowie zámordowáć ſzukáią? Y oto [Et ecce] iáwnie mowi á nic mu nie rzeką? BibRadz Ioann 7/26.

»jeśli ... oto« (1): Iż ieſli nie odſtąpiſz od tych ſproſnych zwycżáiow [...]/ otho Pan głoſno ná cię woła/ ſtrzeż ſie RejAp 149v.

»oto już« (3): Pamiętáy ijżes mowił: trzeciégo dnia z mártwych wſtanę. Oto iuż dzis trzeci dzień iakos ſie gorzko rozlącżyl ſemną. OpecŻyw 163v; Leop Iob 19/3; rzekła iemu: Synu miły przecżeś wierzył niewieśćie? Otho iuż zdrádźiłá ćie HistRzym 62v.

»a oto teraz« (1): Tys byl moy ocietz [...]/ a oto teráz k tobie wolám/ a ty nieſlyſſys. OpecŻyw 147v.

»wszakoż (a. aleć) oto« (3): MurzNT Luc 22/21; LatHar 717; Ten ieſt kielich teſtáment nowy we krwi moiey/ ktory zá was wylan będźie. Wſzákoż oto ręká [Verumtamen ecce manus; Wſzákże iednák oto ręká Leop] tego co mię wydáie/ zemną ieſt ná ſtole. WujNT Luc 22/21.

B. Podkreśla przeciwieństwo, kontrast, sytuację przeciwstawną spodziewanej: ale, tymczasem; ecce PolAnt, Vulg (87); Miły pánie [...]/ day mi pieniądz: Pan oto/ że mu było czoś nie k myſli/ rzekł do vbogiego/ Dayże mi theraz pokoy GórnDworz Q7v; HistRzym 28v; Iam mniemiáłá żeby iuż nam [ojciec] był wſzytko dáć miał/ A on otho áni wiem gdzye tho był záchował. HistLan D; Náſzá śiéẃ byłá w gorzkośći: Oto zdárzył pan/ że y my Z weſelem ſnopy nośimy. KochPs 191; SkarKaz 515b.

W pozycji po spójniku (2): SarnUzn F7; Ezáiaſz o ſámym Bogu pierwey świádcżył/ iż on ieſt zbáwićielem/ oprocż ktorego zbáwićielá inſzego niemáſz: áżći oto potym ániołowi to przypiſuie CzechRozm 54.

Połączenia: »a (wżdy a. przecie) oto« (29): zlubiło ſie twé boſkié dobrotliwoſci/ cżlowieka [...] ſtworzitz/ aby ſnami byl twé chwaly vcżęſnikiem/ a oto wſſytci na potępienié ijdą OpecŻyw 1 (4); MurzNT Luc 11/31 (2); Leop 2.Cor 6/9; BielKron 126v; RejAp 165v; [nasłuchali się byli] że iego kroleſtwo ſwięte nie miáło być wedle ſwiáthá tego/ á wżdy oto oná myſl omylnego cżłowiecżeńſtwá ich/ więcey ſie ciągnie zá ſwiátem RejPos 313v (3); HistLan B3v; BudBib Ez 30/21; BudNT Apoc 1/18; CzechRozm 31v (3); NiemObr 134; WerGośc 222; Ale we wſzytkim ſtawmy ſámych śiebie iáko ſłudzy Boży [...]: iákoby zwodnicy/ áno prawdćiwi: iáko nieznáiomi/ áno znáiomi: iáko vmieráiący/ á oto żywiemý: iáko pokaráni/ á nie vmorzeni: iáko ſmętni/ lecz záwſze weſeli [ut seductores et veraces, sicut qui ignoti et cogniti, quasi morientes et ecce vivimus, ut castigati et non mortificati, quasi tristes semper autem gaudentes] WujNT 2.Cor 6/9 (7); SiebRozmyśl I2; SkarKaz 118b.

»oto ... a (wszakoż a. wżdy)« (22): oto ſgrzeſſyl nieſprawiedliwy a za to ſkárán ſprawiedliwy OpecŻyw 134 (6); PatKaz II 33 (2); WróbŻołt 118/61; Leop Iob 19/7 (5); OrzRozm Ov; HistRzym 28v; BudBib 3.Reg 8/27; StryjKron 121; SkarŻyw 532; LatHar 49 (2); WujNT Ioann 7/26.

»oto ... ale(ć)« (4): OpecŻyw 95v; MurzNT Luc 22/31; BibRadz Is 60/2; rzekł Pan: Symonie/ Symonie/ oto ſzátan pożądał áby was prześiał iáko pſzenicę: álem ia [ecce ... ego autem] prośił zá tobą áby nie vſtáłá wiárá twoiá WujNT Luc 22/31.

»ale (a. lecz) (...) oto« (6): LubPs N6; RejPos 34v (2); Oczko 5; życżę ſobie [...] myślenia o niebieſkich rzecżách/ ále oto mię zniżáią rzecży docżeśne/ y nieumartwione żądze. LatHar 603; CiekPotr 4.

»gdy ... oto« (1): Gdyſmy rozumieli/ że nic okrutnieyſzégo Nie miáły oczy widźieć nád śmierć przeſławnégo Hektorá/ oto vźrzą coś ieſcze ſrozſzégo. GórnTroas 53.

»(a) oto teraz (a. dziś, a. ninie)« [szyk 6:2] (8): gdzie twé ieſt pozdrowienijé/ kdys mi Zdrowas rzékl: pęlna miloſci/ otom ninijé ſmutku pelna ij boleſci OpecŻyw 147 (7); Ten chleb náſz ćiepłyſmy wzięli ná ſtráwę z domow náſzych [...]/ á teras oto [et nunc ecce] zſechł y popleśniał. BudBib Ios 9/12.

»a tu oto« (1): Ondźie to znácżnie ná Bogá ſámego włożył [...]: á tu oto záś ſkutek tego ſynowi przycżyta CzechEp 203.

C. Uwydatnia rozkaz, życzenie, wezwanie, zalecenie, ofertę; ecce Vulg, PolAnt [w tym z imp (157)] (186): pocżąl go weſelitz rzekątz: Iożeffie ſlugo boży nieſmęciſie oto/ ále ſie weſel OpecŻyw 5v; ForCnR C; [Sybilla rzekła] Oto czeſarzu ogląday to znamyą nanyebye/ a day bogu czeſzcz PatKaz II 58 (2); PatKaz III 147 (2); WróbŻołt [oo8]v; Milcz oto a nie płacż pani RejJóz H6 (4); RejKup Cv (7); KromRozm I B2v; BielKom E3v; Podźmy oto [venite; Podźćie WujBib]/ á powiedzmy tę rzecz ná dworze Krolewſkim. Leop 4.Reg 7/9; RejFig Dd2; BibRadz 1.Reg 30/26; Oto ſie vznay nędzniku/ oto cżyń pokutę RejAp 31v (8); GórnDworz P2v; HistRzym 21; RejPos 10 (16); RejZwierc 47v (3); BudBib I 199c marg; HistHel C3v; PaprPan Ff4v; CzechEp 267; [do bębennicy] Pómoż oto dobréy rzeczy/ A náſz taniec miey ná pieczy KochSob 58; LatHar 269.

W pozycji po spójniku wprowadzającym zdanie podrzędne (4): RejPos [77]v (2); RejZwierc 264v; Gdźie oto zárázem/ niechay ſię káżdy bacżny y bogoboyny przypátrzy/ ktora ieſt więtſza cżeść Iezuſá Chriſtuſá. NiemObr 119.

Połączenia: »ale (...) oto« (7): BielKron 247v (2); GórnDworz T4; HistRzym 62, RejPos 325v (2); Na to jej odpowiedział Paris tymi słowy: „Nie używaj przeciw mnie uszczepliwej mowy! [...] Ale podźmy oto spać w spolnej życzliwości”. KochMon 34.

»gdy ... oto« (1): Panie gdy go winnem bacżyſz [...] Oto day gębę wyparzyć Tak z ocżyma ża razem Kamieniem abo żelążem RejJóz H3.

»jeśli (a. -li) ... (tedy) oto« (5): Rzekła/ [...] nie podobamlić ſie ią/ tedy oto z moich ſłużebnych obierz ktorą chceſz ku ſwey woli. BielKron 458v; RejAp 27v; GórnDworz Z2v; możećieli (mowił S. Antoni do Duchow złych) á ieśli wam od Páná dana moc ieſt: oto mię maćie ziedzćie mię wam pozwolonego SkarŻyw 393 (2).

»oto (...) już (teraz)« (8): RejPos 66 (7); ktory [Dawid] woła ſrodze ná krole á ná kſiążętá: Oto iuż teraz krolowie ziemſcy vcżcie ſie á zrozumiewaycie wolą Páńſką RejZwierc 42.

»oto ten« (1): Piotr rzecże. Day oto te żelazne oſęki/ á kaſz mię drápáć SkarŻyw 41.

»oto teraz« (3): ECce nunc benedicite dominum [...]. Oto teraz bogoſlawcie pana boga wſzytci ſludzy Boży. WróbŻołt 133/1; LatHar 62 (2).

»tu oto (już)« (2): A tu oto iuż obácż á ſłuchay pilnie co ten ſwięty Pan vcżynić racżył RejPos 235v (2).

D. Bliskie wykrzyknikowi; uwydatnia pytanie, często retoryczne; ecce PolAnt (11): Thoć oto wezmę chleby moie [Tollam ergo panes meos; Więc ia wezmę chléb móy WujBib]/ y wody moie [...] y dam ie mężom o kthorych áni wiem ſkąd ſą? Leop 1.Reg 25/11; Biádá temu ktory buduie miáſto ze krwie [...]. Oto izáliſz [Nonne ecce] ná tákowe nie prżydźie co od Páná zaſtępow? BibRadz Hab 2/13; GosłCast 28.

W pozycji po partykule (a. zaimku pytajnym) (7): gdy mu [u sądu] przećiwney ſtrony prokurator rzekł/ co ty oto ſzcżekaſz. GórnDworz Q; RejPos 314v; Cżemu ſie oto nie vſtráſzyſz głoſu Páńſkiego? RejZwierc 258v; CzechRozm 133v; ActReg 22; chćiey pomnieć ná to/ żeś mnie iáko złoto Vlepił: zaż proch záſię chceſz zemnie mieć oto? GrabowSet B; Albo otho nie widziſz [Eneaszu]/ co zá złą pogodę/ Vcżynił⟨y⟩ báłwány prze wietrzną niezgodę. PudłDydo Bv.

Połączenie: »oto teraz« (1): A ty ktoś ieſt co ſądźiſz blizniego Oto teraz (marg) Nuſz teraz G. (–) [Ecce nunc; Nuż theż theraz Leop] wy co mowićie; Dziś ábo iutro poiedźiemy do tego miáſtá/ [...] ktorzy niewiećie co iutro będźie. WujNT Iac 4/13.

E. Podkreśla nowość, zmianę sytuacji, nieoczekiwany jej rozwój; ecce Vulg, PolAnt, Mącz (180): Ecce, Adverbium, Demonstrandi, repentinum aliquid insperatumve significans [...]/ Ecce, Oto. Mącz 99a.

Połączenia: »a oto« (18): Leop Ex 19/16 (3); BibRadz Ex 14/10 (3); RejPos 48v; służył iáákob dla Rachele śiedm lat [...]. Y było poránu/ á oto [et ecce] byłá Leáh/ y rzekł do Labáná/ [...] cżemuś mię oſzukał? BudBib Gen 29/24 (4); BudNT Matth 8/24; ſtrzegą pilnie ſwoich Krolow obie. A oto biała s tyłu przyſkocżyłá/ Murzynkę ſcięłá/ ni ſie obacżyłá. KochSz B4v; LatHar 693; WujNT Matth 8/24 (4).

»ale (a. lecz) oto« (4): To dobre/ á tego żal ſtráćić. Ale oto Helenę widzę KochOdpr B (2); Práwieś mię wróćił od podwoiá Piekielnéy furty [...]. Lecz oto znowu ná mię wſtáli Swowolni ludźie KochPs 129; GórnTroas 59.

»ali(ć) oto« (6): otworzył drzwi/ áby przedſie ſſedł w drogę: álić oto [et ecce] oná miłośnica á náłożnicá ie^go/ leży przede drzwiámi Leop Iudic 19/27 (5); LatHar 719.

»gdy ... (a) oto« (7): BibRadz Iudic 14/5 (4); RejPos [340]; A gdy rozweſelili ſerce ſwoie á oto [Ipsis bonificantibus cor suum, et ecce] mieſzcżánie [...] obſtąpili dom nieobycżaynie biiąc we drzwi BudBib Iudic 19/22; WujNT Matth 26/47.

»niżli ... oto« (2): Ale niżli dokończył ſłow tych/ oto [antequam ... et ecce] Rebeka [...] wychodźiłá nioſąc wiádro ná rámieniu ſwoim. BibRadz Gen 24/15 (2).

»wtym oto« (1): Iezus ſſedł zá nim/ y zwolennicy iego. Wtym oto [Et ecce; A oto WujNT] niewiáſtá ktora dwánaśćie lath ćierpiáłá krwawą chorobę/ przyſtąpiwſzy z tyłu/ dotknęłá ſie podołká ſſáty iego. Leop Matth 9/20.

a. Jako wyraz cytowany (1): áni też ták ſámo [„he” rodzajnik] zgołá ſtoi/ lecż ie ieſzcże ſłowko drugie vprzedza/ ktore ieſzcże więcey rzecż przyſtoyną pokázuie/ to ieſt/ Oto: bo tak prorok mowi: Oto tá Pánná. CzechRozm 134.