[zaloguj się]
[pdf]

OTOLI (1) pt

Oba o jasne.

Sł stp, Cn, Linde brak.

I. Partykuła deiktyczna; oto:
1. [Wskazuje, kieruje uwagę na wypowiedzenie lub jeden z jego członów:
A. Poprzedza zawiadomienie: otoli powiáda/ iże ſłyſzał niewymowne ſłowá/ kthorych nie godzi ſie cżłowiekowi powiadáć. GilPos 43, [422]v.
B. Poprzedza wyjaśnienie, przykład: nie ináczey iákoby w ciele iednym cżłowiecżym náſzym otoli ieſt wiele cżłonkow/ á káżdy ma od iednego Bogá ſwoie powinnośći GilPos 44v; Cżwarte/ ledwo ćwicżeniem/ pilnym nápominániem [...]/ otoli s przedpłocia/ z vlic tego ſwiátá/ ná ty gody przywiedziono. GilPos 192v.
C. Wskazuje na wniosek, rezultat: Przetoż nie potrzebá ſie wdawáć ná niebeſpiecżność/ mowiąc: Otolim ia iuż Krześćiánin/ mam wiárę/ bywam we Zborze/ Bucham Kazánia GilPos 193.]
2. Uwydatnia, podkreśla przeciwieństwo, kontrast: przecież: Rzecze kto: Wſzák mamy dawnè zwyczáie w piſániu ſwoie [...]. Ia niewiém. Otoli widzę nie Orthográphią, ále rychléy Táutográphią. JanNKar D2.
II. [W funkcji spójnika wprowadza zdanie przyzwolone; choć:

Połączenie: »otoli ... a przedsię«: Tegoż y Apoſthoł ſwięty [...] vcży nas namilſzy Krześćiánie/ O wzawod biegáiących [...]/ v kthorych otoli wiele ich biega y ſzyrmuie/ á przedſię ieden tylko bierze zákład GilPos 37. [Cf omnes quidem currunt, unus vero accipit brahium Pol Ant 1.Cor 9/24; ácz więc wſzyścy bieżą/ ále przećię ieden zakład bierze WujNT].]

Synonimy: I.1.C., 2. atoli; 2. przecie; II. acz, choć.

MK