« Poprzednie hasło: [ACHTELOWKA] | Następne hasło: ACZCI » |
ACZ (3245) cn i pt
cn (3115), pt (124)
a jasne.
Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVII w.
- I. Spójnik
(3115)
- 1. Wskazuje na stosunek przyzwalający ‒ chociaż, jakkolwiek, mimo że
(2986)
- A. Wprowadza wypowiedzenie okolicznikowe przyzwolenia
(1262)
- a. W pozycji przed wypowiedzeniem nadrzędnym (624)
- b. W pozycji po wypowiedzeniu nadrzędnym (542)
- c. Wtrącone w wypowiedzenie nadrzędne (96)
- B. W funkcji wskaźnika nawiązania z odcieniem przyzwolenia: nawiązuje do treści poprzedzającego wypowiedznia, wprowadza dodatkowe objaśnienia, niekiedy zaczyna nowy okres ‒ ale, chociaż, jednak, jednak przecież, wszak, zaś (1427)
- C. W obrębie jednego wypowiedzenia wprowadza dodatkowe składniki najczęściej przydawkę lub okolicznik; chociaż, nawet (297)
- A. Wprowadza wypowiedzenie okolicznikowe przyzwolenia
(1262)
- 2. Wprowadza Wypowiedzenie okolicznikowe warunku, niekiedy uwydatnia tylko następstwo czasowe zatracając właściwą funkcję wskaźnika stosunku warunkowego; jeśli, gdyby, kiedy (29)
- 3. Wprowadza wypowiedzenie okolicznikowe przyczyny; ponieważ, bo (61)
- 4. Wprowadza podrzędne wypowiedzenie dopełnieniowe (10)
- 5. Wprowadza podrzędne wypowiedzenie podmiotowe (5)
- 6. Wskazuje na stosunek przeciwstawny; a, natomiast, podczas gdy (6)
- 7. Wskazuje na stosunek rozłączny; albo, bądź, czy (17)
- 8. Wskazuje na stosunek wynikowy; wprowadza współrzędne wypowiedzenie wynikowe; więc
- 1. Wskazuje na stosunek przyzwalający ‒ chociaż, jakkolwiek, mimo że
(2986)
- II. Partykuła (124)
- *** Dubia (4)
Połączenia: »acz i«: Bo ácżby y wychowáli/ ſyny ſwoie/ bez dziathek ie vcżynię [Quod et si enutrierunt filios suos absque liberis eos faciam; A choćby wychowali syny swoje ... Wuj] Leop Ose 9/12.
»acz jednak«: Acz jednak ma dobrą myſl nicz ſie tym nie ruſzy RejJóz K.
»acz ... a« (14): Abowiem [...] ſie myli złoſćiwy/ ácż iuſz łuk ſwoy ná ciągnie á na ſádzi ſie na to áby onemu przeſzkodził [...] A w niwecz ſie obrácáią ony pilnoſći/ ktore bywáią náſádzony RejPs 16; Acż wołáli wybáwyenya od Páná moyego/ A coż kyedy wyſłucháni nye byli od nyego LubPs E2 (2); Bo ácż oni káżdemu zdrowie obyecuią/ A kiedy ſie ochynie więc Bogá winuią. RejWiz 61v (2); Ale ácżby tho kto ták rzekł/ iż niektorzy powiedáią/ iż vcżynki dobre nam máło pomágoią [!] do miłoſierdzya Páńſkiego: a tu Pan powieda RejPos 193v (7); Bo ácż tho zową wyzwolonemi náukámi/ Grámmátikę/ Logikę/ Retorikę/ Muzikę/ Aritmetikę/ Geometrią/ y Aſtronomią/ á ſą to náuki poważne á trudne. RejZwierc 13v; ActReg 142.
»acz ... ale« (150): ácż ſą tu gotowi/ Niektorzy dáć hołd Krolowi: Aleć ia tego nie rádzę BierEz F (3); PatKaz I 6v; PatKaz II 62v (2); bo acz potwyerdzenye nye yeſt ſzwyątoſzcz potrzebna ale kto by yą wzgardzyl yeſt rzecz kaczerſka PatKaz III 137 (2); GlabGad P6; Acz ná yne przydą ſtráchy przed ſrogiemi wodámi ále mieſcá mieſſkánia náſſego opłiną łágodne rzeki vweſelaiące miáſtá náſſe RejPs 69v (2); RejRozpr D3v (2); Acż będą ręcze prozne/ nie winney krwie iego Alem ſmierći przyczyńcza RejJóz A8 (3); RejRozm 402; Aczem zato niemáło dał Alecz mi njcz tego nie żał RejKup t7 (11); KromRozm I B3v (2); Drugye też [prawa] acz ſą dobre y wſſem ſtanom pożyteczne/ ále nye wſſem czáſom ſlużą. KromRozm II b (5); KromRozm III D3 (8); Diar 23; acz się zdobywamy na wymowki, ktoremi byśmy niewinnośc swą okazowali, ale to nic nie pomoże DiarDop 106 (2); Acż ſie ſwiáth náſádzi ná wiernego/ ále Pan záwżdy rozſzyrzy pociechy y oſiádłośći iego. LubPs H2v marg; Wierni ácż pokuſzeni bywaią ále im to ná rádość wielką wychodzi. LubPs P3v marg (9); GroicPorz p; Acż mi to on ſwięty mąż też był pirwey rozwiodł Ale ieſzcże nie práwie do thegom ſie dobodł RejWiz 96v (8); OrzList f4; Acż powagá y zacność/ záwżdy przy niey [Pilczy] ſtałá/ Ale ſzcżęſcie záziębłe/ cżemuś przedſię miáłá. RejZwierz 87b (3); BibRadz Ios arg; Krol [...] ácż ieſzcże pomoc niebyłá Cżechow/ Moráwcżykow/ ále tę potrzebę bacżąc/ ruſzył ſie z Budzyniá BielKron 306 (19); SienLek 18v; ácż był práwym cżłowiekiem ze krwie matki ſwoiey [...] Ale s ſtrony Bogá Oycá [...] tedy był práwy Syn Boży RejAp 13 (5); Słudzy/ ácż ſie mśćić onego chcieli/ ále [...] zániecháli wſzytkiego GórnDworz S8v [idem WerGośc 251] (2); Pan ácż ſie pokornie vkazał/ ále doſyć cżynił ſtanowi ſwemu krolewſkiemu. RejPos 9v marg; Bo thám ácżbyś nie rad/ ále muśiſz doſyć cżynić powinnośći ſwoiey. RejPos 253v (10); Ceſarz ácż to bacżył ále ták tego do cżáſu zániechawał/ cżekáiącz ná czo ten cżyha. RejZwierc 84 (6); BielSpr b3; Strum Q3 (2); BiałKaz D; BudNT p5; Acż bym tu miał był ieſzcże o co pytáć: ále iż noc nádchodzi/ tedy tego zániechác muſzę CzechRozm 10v (2); GIges ácż był Sekretarz Ceſárzá zacnego/ Ale táić nie vmiał namniey ſłowá iego PaprPan Pv (4); ModrzBaz 42 (2); SkarŻyw 160 (2); Acz ſię mężnie bronili ále przemożeni StryjKron 632 (3); NiemObr 64; WerGośc 251 [idem GórnDworz 18v]; PudłFr 78; ArtKanc J6v; ActReg 142 (2); Phil P3; ábowiem ácz ty dobrze dźiękuieſz; ále ſię drugi nie buduie. WujNT 1. Cor 14/17; Ięzyk ácz máły członek/ ále wiela złego y dobrego może być przyczyną. WujNT Zzzzz (3); SarnStat 567, 827; Acz ćiáło vmrze/ ále duſzá vmrzeć nie może SkarKaz 208a (2); GrabPospR L2.
»acz ... ali« (2): ActReg 86; Acżem przez cżás niemáły fráſunku záżywał/ Zal z ſercá nie wychodźił łzámim ſię zálewał [...] Ali po długim cżáśie Cintius Złotwłoſy [!] [...] weſele podnioſł pod niebioſy. SapEpit A2.
»acz ... i«: Abowiem ſwiątości ſą iáko pewne cyrography obietnic Páńſkich [...] Thákże ácż nam Pan dał/ ſłowy ſwemi pewną obietnicę ſwą o miłoſierdziu ſwoim/ y dla lepſzey ieſzcże pewnośći dał nam ſwiąthośći ſwoie RejZwierc 196v.
»acz ... jednak; jenak« (57 : 1): ácz bych ſie kiedy obłądził od ćiebie iáko owieczká zginęłá iednák mię nierácz opuſſczác RejPs 188v (2); RejKup Ov; KromRozm I M4; Iá aczem ſám ieſt potępiony iednak was będę napomináł MurzHist Sv (2); Tákże też ácz Kryſtus nawyſſſſym páſtyrzem á ſprawcą koſcyołá ſwego yeſt/ yednák to yego zwirzchnoſci nic nye vymuye KromRozm III M3 (4); Tatarzy także [...] acz niemałem podarzym od JKM bywają opatrywani, jednak się tego wstrzymać nie mogą, aby w państwach JKM wtargiwać nie mieli Diar 23 (2); DiarDop 117; ácz co baczę yednák tego nie dam po ſobie znáć ábych baczył Mącz 394d; RejPos 138; Tákowy był on Jawnogrzeſznik/ ktory ácż nieśmiał ocżu ſwoich podnieśc ku niebu iednák Pan Chriſtus powiedźiał/ iż wyſzedł z Kośćiołá wiecey [!] vſpráwiedliwiony niż Pháriſeus KuczbKat 360 (3); WujJud A4; WujJudConf 156; CzechRozm Av (2); PaprPan E3; SkarŻyw 580 (2); StryjKron 527; Iż ono [ożenienie]/ ácż należy o nim ſtáránie rodźicom iáko y ſynowi [...] iednák ſam zwiążek małżeńſtwá/ nákoniec ná ſámym ſynie zoſtáwa. CzechEp 168 marg (14); [Strato] obiecał im to/ że ácz mu nieſzczęśćie iákiéś żony zayźrzáło/ iednák [...] chćiał z nimi w dobréy przyiáźni mieſzkáć. KochWz 137; ActReg 10 (3); Pychá z twoią hárdośćią/ ácżby ſię podnioſłá/ Y nogi nád obłoki/ głowę wyżſzey wznioſłá/ Iednák śmiećiámi będźie/ od onych rzecżoná GrabowSet D4v (2); OrzJan 110; Páweł y Bárnábaſz S. ktorzy ácz byli Apoſtołmi y pełni Duchá S. iednák ſię nie ſpuſzczáli ná rozumy ſwoie WujNT 460 (5); Cygáni ácz ſą Státutem wywołáni iednák ie przechowuią SarnStat 523 (3); SkarKaz 157a (2); Ná to [...] áczem ſię do końcá Nie námyślił; ták iednák vczynię. CiekPotr C.
»acz ... lecz« (5): RejKup f7v; Acż będzye zły miał pyecżą ná ſpráwyedliwego/ A ſrodze będzye zgrzytał zębámi ná niego/ Lecż Pan pátrząc będzye ſie śmiał z iego ſproſnośći LubPs Kv (3); Bo ácż on [czart] o dobre beſpiecżnie ſie kuśi/ Lecż gdy niechcą ku złemu/ márnie odpáść muśi. RejWiz 135.
»acz ... przedsię; przedsie; przecię« (21 : 3 : 3): RejŁas w. 60; [Samarytanowie] ácz byli vwyerzyli/ y okrzczeni przez Philippá [...] przedſye nye wźięli duchá S. áliż Pyotr á Yan ápoſtołowye do nich przyſzli KromRozm III I4 (2); Wcżem podobni ſą onym/ kthorzy ácż potrzebá im yeſt wydáć/ przedſię iż im żal/ nye smyeyą GliczKsiąż M2v; [Ociec syny] ácżby iuż ſnadź ná pewny ſtan yáki wydał/ przedſię ſwey pilnosći o nich nye ma ſkłádáć. GliczKsiąż Q3 (8); KwiatKsiąż Cv; iż Pan/ ácż tám było wiele wyſtępnych/ przedſię ogradza ochyla á nic nie wſpomina wyſtępkow ich. RejAp 38 (2); KuczbKat 375 marg; WujJudConf 113; MycPrz I C4; Strum R2; Że acż pcżoły wiedzą Krolá ſwego być bez żądłá/ przećię go niekąſáią y owſzem oń się ſtáráią BiałKaz M2; CzechRozm 48; KochPs 152 (2); y ácz im [Jatwieżom] Xiążę zábito Comata/ przedſię oni poty ſię mężnie opieráli/ áż ich do iednego [...] Polacy zbili StryjKron 205; OrzJan 70; Chcemy tedy/ iż ácz gniéw náſz im będźie odpuſzczón y kaźń/ przedśię zá złodźieyſtwá y ſzkody [...] niech będą powinni práwnie odpowiádáć SarnStat 701 (2); KmitaSpit C3.
»acz ... wszakże; wszakoż; wszak« (102 : 17 : 2): BierEz P; przeto panna acz nyepotrzebouala wſzakoſz tą ſzwyątoſzcz przyala PatKaz III 139; BielŻyw 42; GlabGad A3; KromRozm I H[3]; MurzHist T4v (2); Acż ſie też wyele złych przygod ná mye zgromadzały [...] Wſſakoż Pánye w tobye vfáć nigdym nye przeſtáwał LubPs L2 (4); SeklPieś 19v; Przetoż miły ſtáruſzek ácż w roſpácż przychodził/ Wſzákoż ſie tym przykłádem málucżko ochłodził. HistLan Cv (2); Leop 1.Cor 8 arg; BibRadz I 5; Pothym Ceſarz Hiſzpany przypuśćił ku ſzturmu/ ácż ich wiele zbitho/ wſzákże nieprzeſtáli ſzturmowáć áż wźięli Dure BielKron 221v; Krol Polſki Zygmunt Auguſtus ácż mu Lothrowſki Kus wyrządźili ći Liwlánći/ gdy Poſłá Litewſkiego zabili/ wſzákże ſie zá nie mocno zaſtáwił przećiw Moſkiewſkiemu Kniáżu Iwánowi BielKron 437v (6); BudBib 2.Mach 4/27 (2); CzechRozm 1v; PaprPan T2v; ModrzBaz 86 (2); Oczko L3v; Obeyrzy ſię na świętego Piotrá/ ktory ácż ſię Páná ſwego záprzał: wſzákże po grzechu głową wſzytkiego kośćiołá y páſterzem zoſtał. SkarŻyw 168; Acżeś ſyn ſzátáńſki wſzákżeś dobrze rzekł SkarŻyw 532 (15); StryjKron 26 (3); CzechEp 225 (10); KochSz B3; BielSjem 30; ArtKanc Q8v (2); [przezwisko papieżnika] ácz od haeretykow nie dawno zmyſlone/ wſzákże nie zdrożne ieſt. WujNT 444 (8); ACz o przygodnym mężobójcy/ który ſie ná dródze broni/ wysſzéy ieſt poſtánowiono: wſzákże nád to vſtáwiamy SarnStat 610 (51); VotSzl A4.
»acz ... wżdy; wdy; wżdam« (13 : 1 : 1) : Aleć pies cżłowieku wierny/ Acż go bijeſz wżdyć pokorny BierEz C4 (2); yſz [panna Maryja] acz yeſt nyeuyeſzczyego poglouya wzdy rzecznyczką bycz może y yeſth zawzdy naſzą PatKaz I 9; RejPs 218v; RejRozpr H4v; RejJóz B6v; Ale dzis ácż tákowych ludzi/ tho yeſt/ kápłanow bárzo żyzno/ nye wyele wżdam myędzy nimi znaydzye tákowych/ kthorzyby ſie chutliwye obyeráli około ſłużby Bożey. GliczKsiąż O5; LubPs R6v marg; Witembercżánie/ ácż widzieli páná poimánego/ wżdy niechćieli miáſtá otworzyć Ceſarzowi BielKron 229v; MycPrz I A2; ArtKanc O14v; GórnTroas 37; Acżem ſyn twoy/ wżdym ſię z przećiwnym buntował. GrabowSet R4v (3).
»acz ... a jednak« (2): Piotr ácż ieſzcże niedobrze rozumiał ſłowá onego [...] ieſzcże teſz był niewidział cudow iego [...] á iednák podnieśiony ná wyſoką wiárę ná on głos opuśćił wſzytko SkarŻyw 596 (2).
»acz ... a przedsię« (2): WujJudConf 14v; Ktory ácż był w Bożem kſztáłćie/ To ieſt/ miał wielką moc od Boga ku cżynieniu cudow/ á przedśię z tey mocy nie z hárdział BudNT Kk3.
»acz ... a wszakoż; a wszakże; a wszako« (49 : 15 :1): PatKaz I 16; PatKaz III 131; acż niebędzieſs wyſłuchán natychmiáſt a wſſakoż trwáy bez przeſtaniá OpecŻyw 55 (2); Krol yeo m. acz tego na przimierzv niemaſch opyſſano abi bily poſlowie do Moſkwi pana thwego przepuſczony, a wſchakosch dlia prozbi a ządania pana twego to vcziny LibLeg 10/64 (5); RejPs 109 (4); ComCrac 11 (5); KromRozm III Iv; Diar 27; A ácż cżáſem do wyecżorá płácżem ſie zálewam A wſſakoż záſię s poránku wyelką rádość myewam. LubPs H (6); RejWiz A7 (2); Acż go już byli pożegnáli odpráwiwſzy ſwe rozmowy/ a wſzákoſz nie zárázem Abráhám odchodzi BibRadz I 9c marg; OrzRozm L4; BielKron 306; KwiatKsiąż M2 (4); OrzQuin S4v (2); Abowiem ácż ieſt bogow wiele á wſzákoż nam Ieden ieſth Bog. SarnUzn F8 (2); PIegi/ ácz ieſth rzecz liſowátym przyrodzona [...] á wſzákże temu rátunek może być SienLek 78v; HistRzym 91v; Sákráment ábo ſwiątość/ ácż widomie ſpráwowány bywa/ á wſzákoż duchownie á niewidomie ma być rozumiány. RejPos 95v (7); RejZwierc 17; Bo ácż ſą niektorzy heretykámi/ á wſzákże nie vcżą iedno pod Páná Chriſtuſowy imienim. WujJud 119 (3); BudBib I b4; BudNT Ii6; ACz w Mieśćie Wieluńſkim przedtym Skład nie był: á wſzákże iż ieſt bliſkie miáſto gránicam Sląſkim/ y pilnie nas zá to prośiło wiele Pánów Rad náſzych tedy im Skład kupi wſzelákich dáć [...] roſkażemy SarnStat 983 (11).
»acz ... a wżdy; a wżdam« (12 :1): Ten [Epicurus] acż ſie [...] litterom nieucżył, á wżdy w nauce barzo biegły był BielŻyw 101; Cżart dowodzi Iudaſſē acz vmiał Wiarę/ a wżdy był Lotr RejKup z4v; DiarDop 102; LubPs Y4v; Leop Iac 3/4; ludźie kroleſtwá Senege/ ácż máią Ryżu doſyć/ á wżdy pſy iedzą. BielKron 452 (2); RejPos 248v (2); RejZwierc 132.
»acz ... ale jednak« (2): WujJud 33v; Acz Wiécá iuż vſtały indźiéy, ále iednák Podláſzánie ie ſobie zoſtáwili SarnStat 241.
»acz ... ale przedsię (przedsie)« (3): Acż jm [czartowi i sumieniu] nieborak odpjeráł Ale prżedſze nan wywierał Cżarth/ Sumnieniem/ dzywne ſpruchy RejKup q4v; RejAp 3v; ReszList 155.
»acz ... ale wżdy« (2): A cżem ia nie prawdźiwy pielgrzym/ ále wżdy goſpody proſzę prze Bog. HistRzym 37v; RejPos 320.
»acz ... jednak przedsię (przedsie, przecię)« (8):KromRozm III D3v (2); Wy záśię ácż nowym fortelem dla zgody wiele im pozwalaćie/ iednák ſie przedśię nigdy z práwymi Confeſſioniſtámi nie zgodźićie. WujJud 11v; CzechEp 13; Acz Piłat był niewinnieyſzy niżli wſzyſcy Zydzi/ y ſzukał wſzelákich obyczáiow ktore iedno mogł wynáleść [...] áby był Chriſtá Páná od ſmierći wybáwił: iednák przećię ná wieki potępion ieſt WujNT 121.
»acz ... jednak wżdy«: że ſłowo to/ ácż ieſzcże wymowione nie było/ iednák wżdy záwżdy v Bogá być muśiáło CzechEp 257.
»acz ... lecz przedsie«: ácz czáſem ábyś pokarał ſſáleńſtwá mego od wroćiłeś ſie ná chwilę odemnie [...] Lecz ia przed ſie nieprzeſtánę nigdy wołáć máiąc nádzieię wmiłoſierdziu twoiem RejPs 43.
»acz ... lecz wżdy«: Acz dali Bog k dobremu lecz wżdy rzecż wſtydliwa Będąc zacznym cżłowiekiem kto więzienie miewa RejJóz I4.
»acz ... przedsie jednak«: Iána zaś acz mu téſz djabelſtwo przyczytali [...] przed śie iednak mielio za świętſzego MurzNT 48v.
»acz ... tedy (teda) przedsię« (2): LibMal 1554/186; że Ieſus pan ácż ták świętym á zacnym prorokiem był/ tedy przedśię ćiáłem/ to ieſt śmiertelnym cżłowiekiem był. BudNT Cv.
»acz ... tedy wżdy«: á wſzákże tych námienionych rzeczy/ ácz tułowów niemáſz/ tedy wżdy ſą właſnośći przyrodzenia ich SienLek T4.
»acz ... to jednak«: Acżem pewien że tę náſzę pracę lepiey potomni oſądzą [...] To jednák nie przeto mowię/ żebych ten przekład zá práwie doſkonáły miał BudNT d2.
»acz ... wszakże jednak« (6) : MurzHist M4v; CzechEp 244 (2); WujNT 324 (2); Ia [...] áczem po té wſzyſtkié Séymy w tym eláborował, wſzákżem iednák do czegom godźił, nie mógł vmierzyć. SarnStat 314.
»acz ... wszakże przedsię (przecię); wszakoż przedsię« (2 : 1): CzechRozm 225v; Acz Bog ktory kłámáć nie może/ obiecał był Páwłowi/ że miał przyść do Rzymu: wſzákże przedſię Páweł wſzytkich ſpoſobow ludzkich vżywał do teo/ áby ſam śiebie od nieprzyiaćioł y od niebeśpieczeńſtwá obronił. WujNT 493 (2).
»acz ... wszakże wżdy; wszakoż wżdy« (2 : 2): Ten [Anacharsis] acż był wielki y vdatny w boiowaniu, wſzakoż wżdi do Atten ſie wezbrał, aby doktorſkie nauki przeuiedział BielŻyw 21; to [obrzezanie] ácż ſie przed zakonem pocżęło/ wſzákże wżdy zakonowi ſłużyło y zakonne było CzechRozm 88 (2); KochWr 35.
»acz ... a jednak przedsie«: ná ktorych obu [konciliach] ácz nyetrzebá było nic vſtáwyáć ani zmyenkę czynić o teyto zwirzchnoſci/ o ktorey ná on czás wątpliwoſci áni zgody żadney nye było/ á yednák przedſye w obu náyduyą ſye znáki yey KromRozm III P7v.
»acz ... a wszakoż jednak; a wszakże jednak« (4 : 1): LibLeg 7/103v; ktory [Dawid] ácż też dziwne przeſládowánie [...] wycierpiał: A wſzákoż iednák nigdy nie przeſtawał wyznawáć imieniá Páná Bogá ſwoiego. LubPs A5v; RejPos 130; RejZwierc 33; KlonFlis A2.
»acz ... a wżdy przecię« (2): ácz mieli [okoliczne państwa] mężne ludźie y mieyſcá mocne ku obronom/ á wżdy przećię ſą poſiedzone przes Othomáńſki rodzáy MycPrz II B [3]v (2).
Połączenia: »acz i« (7): KromRozm III Q4v; RejPos 171; GórnDworz X4; áby mi to wolno było/ rzecż ſwoię roſzyrzyć y obiáśnić/ ácż y ná on czás mowiło ſię [...] doſyć NiemObr 31; WujNT 212 (2); SkarJedn 131.
»acz jednak« (3): muſiał bych ie [złych ludzi] nędzniki názwáć ácz iednák ſą ſpokolenia twego. RejPs 107; A ták moy miły ſwiatku wcżás ſie żegnam s tobą/ Acż iednák poki poty tu muſzę być s tobą RejZwierc 271; WujJud 113v.
»acz przedsię«: Iedno ty krotkie cżáſy tám ná piecży mamy. Acż przedſię tych doſyć ieſt co ſie zá to máią/ Iż ſwoie powinnośći ná wſzytkim chowáią. RejWiz 181.
»ale ... acz«: rádzili Pánowie Litewſcy áby [...] ále to Krolá nie ruſzyło/ ácz o tym cáłe dni pietnaście tráctowáli. StryjKron 657.
»jednak ... acz« (2): GlabGad M3v; Iednákem ya nye zábacżył twych ſpráwyedliwośći Acżem dla nich ták véirpyał wyele przećiwności LubPs bb6.
»lecz ... acz«: Liecz ich malo czo ſą żywi Wydzę by niebyly krziwi. Acz moie vſtawi mayą RejKup b5.
»przedsie ... acz« (2): RejRozpr F3v; á żaden właſnego nic nye myał/ dawa znáć/ iż przedſye kto chćyał ſwoye dźyerżał/ ácz tego nye ſąm vżywał. KromRozm III G7.
»wszakże ... acz« (3): Strum K4v; SkarJedn 159; wſzákże to do ſkutku nieprzyſzło/ ácz Papież piſał do Arcybiſkupá Gnezneńſkiego około tego StryjKron [341].
»wżdy ... acz«: á me zátopione Ocży ſą łzámi: wżdy myśl niezgwałcona/ Acż wſzelka rádość rodźi żal trapiący. GrabowSet M4.
»jednak ... acz jednak«: Yednák oni w rádach ſwoich w gnyew go pobudzáli/ Acż yednák zá złośći ſwoye karáni bywali. LubPs Y3v.
»a wszak acz«: A wſzak acż ieſzcze nie wiem iuż mię ſtrach żeymuie [!] RejJóz G7.
»a wżdy ... acz«: A wżdy ſie nam záwżdy cięſzſze widzyáły ſwięte poſtánowienia twoie/ ácż ſą nie rowno lżeyſze á łácnieyſze niżli ſwiátá tego. RejPos 235v.
»wszak jednak ... acz«: Wſſák go [złego człowieka] yednák ſtráćić nie chce ták práwie do wieká Acż vſtáwicżnye złość yego tu karze z dáleka [!]. LubPs B6.
Połączenia: »acz i«: niemáły to pożytek przynieść może / ieſli rodzicy o tych ktorzy ſą w Rzecżypoſpo1itey przełożonymi [...] (ácż y ći dzis dáleko od powinnośći ſwych odſtąpili [....]) vcżćiwie trzymáią y mowią. RejPos Wstaw [412].
»acz jednak«: Acżkolwiek báby ktore krzcić zwykły/ przygány niemáią/ ieſliby cżáſem przy bytnośći mężcżyzny/ ktoryby tey Swiątości ſpráwowáć nie vmiał/ (ácż iednák to vrzędowi męſkiemu właſniey należy) Krzeſt ſpráwowáłv. KuczbKat 130.
»acz przedsię«: Dobrotliwy Pan [...] łáſkáwie á miłośćiwie mu [pytającemu] tą powieſcią/ ácż iey on podobno przedſię nie przyiął [...] odpowiedáć racży RejPos 210.
Połączenia: »acz i« (10): RejKup m4v; KromRozm II d2; KromRozm III F4 (2); Acż y ocży me cżęſtokroć przedtym vſtáwáły [Levavi oculos meos; Podnosiłem oczy moje Wuj Ps 120/1] LubPs bb3; Drżymy przed tym złym ſąſiádem Rzymſkim. Acż y dziś nie rozumiem kthorym ſie práwem thák bárzo w nas wgroźił. RejZwierc 187 (2); SarnStat 1002; SkarŻyw A3v; WujNT 870.
»acz jednak« (5): Wiele ich mowi duſſy moiey: niemać ten zbáwienia w Bogu ſwoim. Acż ty jednák Pánie obrońcá á prziymićieł [!] moy [Tu autem, Domine susceptor meus es; Ano ty Panie jesteś obrońca mój Wuj] Leop Ps 3/4; RejZwierz[Wirzb] A4b; WujJud 226; SarnStat 791.
»acz prżedsię, (przedsie, przecię)« (3): RejWiz 157v; y będę myſlil zá grzech moy. Acż przedſie nieprziaćiele moi żywią [Inimici autem mei vivunt; Lecz nieprzyjaciele moi żywią Wuj] y vtwierdzeni ſą ná mię Leop Ps 37/20; WujNT 267.
»acz więc« (2): Trzebá ſtátecżney wiáry/ á mocney nádzyeie/ Bo więc z inych przypadkow/ ſnádnie ſie cżárt śmieie. Acż więc to cżyſty przyſmák/ gdy cnotá do tego RejWiz 171 (2).
»acz ... a«: Dziwnieć nas wżdy ten ſwiat ſtroi Acz da vrodę bogacztwo Aczos iako w klatkach ptaſtwo Tego iedno vżywamy RejJóz C8.
»acz ... ale« (535): BierEz I4; FalZioł IV 30d; GlabGad G4; Acz rozmáite wodne możnoſći podnioſly ſumne burzliwoſći ſwoie/ ále on ſnádnie to vſkromić może wielmożnoſćią ſwoią RejPs 138v (6); then acz ſznim nyekradl alye dwu czeladnikow myal [...] ktore myal ſtacz gdzie by ſzie traffilo niczo pobrać LibMal 1543/69; Acż ieſt panu wſzytko wolno Aleć nas tak skarał ſmolno RejJóz B7v (7); RejRozm 393; RejKup i7v (3); KromRozm I G3; KromRozm II a3v (4); ácz yednego práwego bogá wyznawáyą/ ále ſye obłędliwym yákim obyczáyem á ſpoſobem w wyznawányu [...] ſpráwuyą. KromRozm III A6v (9); Acz obrona od nieprzyjaciela postronnego jest potrzebna, ale potrzebniejsza od domowego. Diar 25 (6); GliczKsiąż Dv; LubPs R4v marg (5); GroicPorz 13 (4); KrowObr Av; Bo ácż koń cudne źwirzę kiedy byſtro kroćży/ Ale gdy w piękney vźdzye ieſzcże buyniey ſkocży. RejWiz 8 (22); OrzList a4; Acż iuż ſtárzy podeſzli/ ále roſtą młodzi RejZwierz 86 (7); ácżeśćie ſię o tym ſtáráli/ áleśćie cżáſu po temu nie mieli. BibRadz Philipp 4/10 (7); Potkàli ſie z nimi/ ácż nie rowno było Grekom w Pocżet/ ále zacnoſcią y męſtwem Troiány przedmdzili. BielKron 54v; Tego roku ácż był dobry vrodzay na żywność/ ále ognie y mory bárzo pánowáły BielKron 419v (21); SarnUzn H3v; SienLek 187; Bo ácż pod figurámi Duch ſwięty [...] tu ią [prawdę] ſwiátu oznáymowáć racży/ ále y ſlepyby ſie ſam domácał co to zá figury RejAp BB6; ábowiem ácż maſz moc máłą/ ále chowaſz ſłowá moie RejAp 38 (35); GórnDworz L6v (4); Klin [...] niema w ſobie iedno dwá kąty proſté: bo ácz ma trzy kąty/ ále ty trzy ſą równé dwiemá proſtemá GrzepGeom E; HistRzym 25v (2); ácżem wielkiey pracey vżył á wielkiey trudnośći v Oycá ſwego/ álemći iuż przeiednał ten márny vpádek twoy RejPos 168 (105); RejPosWiecz2 92; BielSat D4; BiałKat 326 (4); GrzegŚm 64 (3); HistLan E3 (2); KuczbKat 405 (2); Bo ácz mi dał Bog syná/ ále ieſzcze niewiem iákiego RejZwierc 13 (56); KochMon 26; przeto ácż y źli prawdźiwie Ciáło iego [Chrystusa] przymuią/ ále pożytkow Ciáłá iego [...] nieprzyimuią. WujJud 258v (11); BudBib 2. Mach 7/9 (8); MycPrz II C4v (2); BiałKaz L2 (7); BudNT cv (6); Ja/ ácżem odpowiedzieć chćiał/ ále bym podobno nie dokońcá temu ſproſtáć mogł/ a ták ćiebie wolę ſłucháć CzechRozm 83 (9); ACż go cżęſciey záſtánieſz przy cżáſzy niż w polu/ Ale cżymże ſie báwić teraz zá pokoiu PaprPan I (27); ModrzBaz 66v (16); SkarJedn 97 (2); Oczko 34 (11); Bo zbáwiciel twoy/ ácż ćię z obrzezánia wybáwił/ ále ćię do Chrzſtu/ ktory y ſam dla przykłádu twego przyiął/ obwiązał SkarŻyw 3 (14); CzechEp 247 (4); NiemObr 62 (2); KochDz 105 (2); ACZ mu náturá wzroſtem niéco vkrzywdźiłá/ Ale go záś rozumem y cnotą vczciłá. PudłFr 36; ArtKanc S8; Acż pole płonne máią/ ále żonká rodzi. BielRozm 31 [idem BielSat D4]; PaprUp A4v (2); ActReg 59 (7); to wſzytko ácż nieiáki kſtałt pożytku w ſobie ma/ ále ſie bárzo vcżciwości ſprzećiwia. Phil H4 (2); GostGosp 18 (2); KochCzJan A2v; OrzJan 37; KołakSzczęśl B3v; Przytym oznáymuie [św. Paweł]/ iż ácz z wielką pracą/ ále też z wielkim pożytkiem przepowiedał. WujNT 626 (22); JanNKar C4v (3); Bo ácz iedná [żona w posagu] więcéy wnioſłá, ále też więcéy wynioſłá: Bo zá hoynieyſzy poſag, hoyniéy mogły żyć SarnStat 1271 (11); KmitaSpit C4 (4); SkarKaz 241b (11); CiekPotr 28 (3); Acżmi ſię z tego chlubić ták mniemam nie godźi [...] Ale prawdy powiedzieć mnimam że nie wádźi CzahTr B4v (7); SkarKazSej 701a; KlonFlis E4v; PudłDydo A3.
»acz ... i«: iáko ono pod ſtárym Teſtámentem/ ácż Bog dał Krolá/ y to nie drzewiey áż gdy ſie go vpornie nápárli CzechRozm 251.
»acz ... jednak; jenak« (62 : 1): KromRozm II o (4); Diar 33; LubPs aa3v (2); Leop EEe4v; UstPraw E4v; Znałem iednego ktory ácż był cżyſtym páchołkiem/ vdátnym/ głádkim/ obycżáynym/ mężnym/ yednák w żadnym s tych przymiotow/ nie był ták oſobnym/ iżby ſie ich było śiłá nie nálázło/ iemu rownych GórnDworz M7v (2); KuczbKat 115 (3); WujJud A3 (2); CzechRozm 67v (2); KochPs 20; ácż ſię dłuo oćiągał/ iednák potym ſzedł SkarŻyw 308 (3); Ruſſacy [...] ácz Litwie ná ten czás poddani byli/ jednák iákich tákich wolnośći vżywáli. StryjKron 385; CzechEp 157 (3); Który/ [Jędrzej Bzicki] ácz nie w máiętnym domu vrodzony/ Iednák zá dowcipem ſwym [...] Był wźiętym v wſzech ludźi KochFr 52; GórnRozm A2; ReszHoz 123; PudłFr 33; ActReg 8 (8); Phil P3; GrabowSet K (2); OrzJan 92 (4); Lecż iuż ácż wſtyd powiedźieć (iednák prawdę rzekſzy) Kto dźiś z więtſzym pożytkiem ten przyiaćiel lepſzy. RybGęśli C3v (3); WysKaz 14; SarnStat 33 (3); Acz Chryſtus ſam Ianá ſobie poświęćił y oczyśćił [...] iednák to przez mátkę ſwoię [...] vczynił. SkarKaz 579b (7); VotSzl Dv; CiekPotr B4v; Acz Ceſárze pobożni práwá ná heretyki vporne piſáli: iednák z wielką folgą y miłośierdźim to czynili. SkarKazSej 687b (2).
»acz ... jedno; jeno« (6 : 1): LubPs I2; RejWiz 111v; DiarDop 110; A ſtąd powſtáłá rozmowá miedzy brácią/ iż iuż on zwolennik nie miał nigdy vmrzeć. Acż Pan nie powiedzyał iżby vmrzeć nie miał/ iedno iż rzekł/ iż go ták chcę mieć áż záſię przydę RejPos 279 (3); WLoſki ięzyk ácz ieſt blizſzy łáćińſkiégo, y mowy łáćińſkiéy, ieno iż nákáżony, y iuż pieſczeńſzy JanNKar C3v.
»acz ... lecz« (65): RejRozpr K4; Aczem ia nicz nie myſlił o tey ſwey przygodzie Lecz widzę ta po ludzioch pływa nie po wodzie RejJóz I3 (3); RejKup g6; LubPs bb4v (2); Bo ácż Pan Bog roſkazał ábyś cżćił lekárzá/ Lecż ktory ieſt cnotliwy/ nie owego łgarzá. RejWiz 61 v (7); Bo ácż on [Aleksander Wielki] ſzyroki ſwiát/ możnoſcią poſiadał/ Lecż y ten [Aleksander Sieniawski] poiedzinkiem/ nie zle ſzáblą władał. RejZwierz 79 (9); RejAp Ff5v; Acż też bywáły Tytuły/ W domu iego [Mikołaja Reja] y Infuły/ Lecż to klenot ſnadź zacnieyſzy Chowáć ſtan napocżćiwieyſzy. RejPos 358 [idem RejAp Ff5v]; HistLan E2 (2); RejZwierc 210v (3); WujJud 142; BudBib A2; Acż żniwo mnogie/ lecż robotnikow máło. [Messis quidem multa, operarii autem pauci; Żniwo wprawdzie wielkie, ale robotników mało Wuj] BudNT Matth 9/37; PaprPan Q2 (3); NiemObr 121; StryjKron 537; GórnRozm L4; Y iam wźiął zá ſwe/ ácż nie ſtoię ſkáłą [jak Niobe] Lecż mam kaźń trwáłą. WisznTr 25; PudłFr 19 (2); ZawJeft 19; GrochKal 9; Acż znam/ że twoiá tarcż mocna/ Lecż inſzym/ nie mnie pomocna GrabowSet D4 (3); NIC mi o przeſzłé/ áczem doznał ná ſie trwogi/ Lecz teraz ſnádnie mogę vśieść miedzy bogi OstrEpit A4; KołakSzczęśl C2v; Acż nie dawam [chleba] beż prace/ lecż komu pot z cżołá Cżęſty płynął w me cżáſy/ błoga mu ſtodołá RybGęśli B4; WujNT 482; VotSzl C3; CiekPotr 3; CzahTr G4 (2); GosłCast 10; PaxLiz B3 (2); KlonFlis F4; KlonWor 76.
»acz ... przedsię; przedsie; przecię« (28 : 3 : 2): RejKup p2v (2); MurzNT 8v; GliczKsiąż I2 (7); Ktory ácz ieſt młodych lat Rácio mu dzyeią/ Przedſię cie nie záwiedzye żadną złą nádzyeią RejWiz 32; Leop Nn; RejZwierz 49v; Bo ácż tych wiele dziwow ocżymá widzimy/ Máło przed ſię rozeznáć co to ieſt vmiemy. RejAp AA5v; A tu zá tą pogánką ácż ſie przycżyniáli Apoſtołowie/ przed ſię iey wiárá á iey pokorna prośbá ważnieyſza v Páná byłá. RejPos 76 (5); BiałKat 111; Iezuſow ácż było miedzy ludźmi niemáło/ przedśie żadnego tym ſpoſobem iáko Páná Chriſtuſá [tzn. Zbawicielem] niezwano. KuczbKat 25 marg (3); Acż ſie y złemu pofortuni cżáſem/ Przedſię zły tego vżywie z złym kwáſem. RejZwierc 229 (2); ModrzBaz 1; ktory [Bog] ácz bárżo rożne ná świećie ſtworżył rżeczy/ prżećię ták to opátrżył/ iż [...] zgodá ieſt miedzy barżo rżeczámi rożnemi GórnRozm E2; KochPieś 22 (2); Którym ácz ſtróże włáſni zvćiekáli/ Przedśię pśi wierni tárgáć ich niedáli. ZawJeft 7; OrzJan 108; JanNKar A2v; GosłCast 72.
»acz ... wszakże; wszakoż; wszak« (266 :45 : 2): OpecŻyw 153v; KlerPow 4 (2); FalZioł IV 27d; GlabGad G4 (2); acz to pyerwey krol yego m. na ządanie pana voyewodzyne czinyl wſzakze y teras tam posla poslacz bedzie raczil LibLeg 11/49; WróbŻołt L7; KromRozm I I3v; Bo acz to wierzyć/ ieſt gront wſzyſtkiégo wſzakże trzeba na tem groncie co dobreo wybudować MurzHist H3 (7); MurzNT 56 (4); KromRozm II r2; Aczem chodziel za paſzi wſchakze nyewyem yeſly zanyolem albo ſkym ginſchym. LibMal 1554/190; BielKom G2v; A ácż znaſz moy wyelki grzech cźłowyeká nędznego/ Wſſákże gi ſam ocżyściſz z miłoſierdzya ſwego. LubPs E3v (3); GroicPorz ſ3v (3); Leop ZZzz 2v (3); UstPraw K2v; ácz będźie pokaran ná nagrodźie ktorey ſię ſpodźiewał/ wſzákoż żywotá pozbáwion nie będzie BibRadz II 93 marg; ácż nie wſzytki [psalmy dawidowe] iego mienią być/ wſzákże więcey Dawidowych/ w ktorych Proroctwo ſwoie vkazał BielKron 73v; Ci tho [lud z Sycery] acż [!] wody ſłotkiey nie máią/ wſzákże bárzo ſmácżną zbieráią z liſtkow ktore ſie w trąbkę ráno zwijáią/ thák iż będźie káżdy pełen roſy BielKron 447v (32); GrzegRóżn K2; Mącz 45b; RejAp 190; GórnDworz X5; RejPos 198v; BiałKat 376; LAnd miáſto w Niemcech ácż ieſt nie owſzem przednieyſze/ Wſzákże międzi inemi nie ieſt poſlednieyſze. HistLan A2v (4); KuczbKat 245 (13); BielSpr 61 (2); WujJud 203; WujJudConf 254v (2); RejPosWstaw 21a; Słowo Láćinſkie Tempora/ ácż dwie rzecży znácży/ to ieſt/ y cżaſy i ſkroni/ wſzákże tu niemoże iedno ſkronie znácżyć BudBib b2 (6); Strum D4; BudNT Gg3 (5); Ktorzy ácż ták ſą ieden od drugiego oddzielni/ wſzákże nie ſą rozni/ áni też trzey Bogowie/ ále tylko/ ieden. CzechRozm 19v (21); PaprPan I4 (5); Ale ácż wſzytkie gránice trzebá dobrze opátrżyć wſzákże napilniey one/ ktore ſą od ludźi wierze Chriſtuſowey przećiwnych ModrzBaz 103 (11); SkarJedn 58 (3); Oczko 28v (5); ktory ácż wtym nie praw/ iſz vchá dawał chytrym złym ludziom: wſzákże nieprawdą ich około náuki/ nicżym ſię nie pomazał SkarŻyw 389 (16); StryjKron 288 (2); ácż doſyć znácżnie Stefan ś. ſłowy ſwoimi okázuie. wſzákże nie rowno znácżniey ſam Pan Iezus Chriſtus CzechEp 282 (15); CzechEpPOrz x3v; NiemObr 40 (3); GórnRozm Fv; KochSz c; ReszPrz 24; WerKaz 292; KochPieś 52; ArtKanc N20v (2); ActReg 29; KochCn B4; WyprPl A4v; Acz przełożeni kośćielni ſą niedoſkonáli; wſzákże ie P. Chriſtus pośila: i przez nie/ iácykolwiek ſą/ ſwoy kośćioł ſpráwuie WujNT 60; ácz dźień ſądu Páńſkiego pewnie będzie [...]: wſzákże nie ták rychło będzie WujNT 712 (64); y ácz [Walko] miecz y kálétę wróćił/ wſzákże trzech ſkótów niewróćił. Wálko lepak obwiniony/ ácz o miecz y o kálétę zna ſie/ y powiáda iż to wroćił: wſzákże przy/ áby miał oné trzy ſkóty wźiąć. SarnStat 704 (30); Co [cielesność] ácż wſzyſtkim ſtanom rzecż ieſt ſzkodliwa. Wſzákoż oſobliwie tym ktorzy inſzymi rządzą y męſtwo záchowáć chcą. PowodPr 70 (6); SkarKaz 81a; VotSzl A3 (2); PudłDydo A4.
»acz ... wżdy« (5): BierEz N3; bo acz nyemyely uyary ſzwyerzchnyey wzdy myely wnąthrzną wboſkym opatrzenyo [!] nadzyeyą mayącz PatKaz III 103v; RejRozpr H; bo ácż oná ćiebie wybáwiłá/ tho wżdy oná vcżyniłá dla chćiwośći cieleſney/ á iżeby ćię zá mężá mieć mogłá. HistRzym 5; RejZwierc 217.
»acz ... a przedsię«: ktorzy ácż pátrzáli na iáwne á dziwne ſpráwy Boſtwá iego ſwiętego [...] á przedſię były záſlepione ocży ich RejPos 208v.
»acz ... a wszakoż; a wszakże; a wszako; a wszak« (41 : 20 : 4 : 1): Y sſtáło śię iáko koń chćiał/ Aleć wżdy ná tym nie wygrał. Bo ácż ieleniá odpędził/ A wſzákoż [!] śię ſam zniewolił BierEz Ov; OpecŻyw 182v; PatKaz I 16v (3); PatKaz III 136 (5); LibLeg 8/132v (3); ábowiem on ácz czáſem pokarze mnie/ á wſſákoż nigdy do ſmierći RejPs 173v (2); KromRozm II g4; LubPs E3; DiarDop 116; RejWiz 116; BibRadz I 278v marg (2); KochSat B4v; KwiatKsiąż Kv; OrzQuin C3v; SienLek 104 (5); RejAp 55v (3); Tákże téż Figurá którąm názwał Kwádratem długim/ która ácz wſzytki cztéry kąty ma proſté/ á wſzákże więtſza ieſt ná dłużą á niż ná ſzérzą. GrzepGeom Fv; RejPos 57v (12); HistLan F5; RejZwierc 148 (5); WujJud 173 (4); BiałKaz C4v; ModrzBaz 129v (3); iż ten krzyż/ ácż ieſt ſrogi y przykry á wſzákże nie wiecżnie trwáiący WerKaz 291; Acżeś ty ieſt w Perſonách troiákim/ A wszákeś w poſtáci iednym BOgiem ArtKanc I10v; WysKaz S5; Elekcia Stároſty, ácz ná Królu nalezy, á wſzákóz té właſnośći w ſobie zámyka wedle práwá, ze ma bydz ośiádły, y pilny vrzędu. SarnStat 481 (4).
»acz ... a wżdy; a wżdam« (5 : 1): acz yedną moczą bo wſzytko [Bog] ſtworzyl a wzdy uyątſzą mocz w anyele bog ukazal yſz wkamyenyu PatKaz III 116v; Leop Matth 13/32; RejPos 114v (2); kthory [Jagiełło] ácz był s Pogańſkiego rodzáiu wźięty k temu Tyran/ á wżdy iáko był pożyteczny Koronie/ o tym ná ſwym mieyſcu ſtoiy. MycPrz II C2v; CzechRozm 127v.
»acz ... ale atoli«: acz było co czynic ztemi Raithary, ale atoli Pan Bog raczył dac zwycięstwo. ActReg 57.
»acz ... ale jednak; ale jenak« (21 : 2): RejPs 167v; Abowyem ácz to byli ludźye dobrzy/ prawdźiwi y śwyęci/ ále yednák ludźye KromRozm II c3v (2); KromRozm III I8v (3); Diar 65 (2); BielKron 361; OrzQuin D3; RejPos 75v (3); WujJud 127v (2); WujJudConf 84; SkarŻyw 245; ArtKanc P3v; PaprUp G4; ActReg 165 (2); Bo ácz Polacy iednym ſłowem to zową Práwo: ále jednák Ius iest, iákoby genus, á te drugie ſą ſpecies SarnStat 48 (2).
»acz ... ale przedsię; ale przedsie; ale przecie« (12 : 1 : 3): KromRozm III K; Acż ſie máło kęs záćmi/ prze ſłuſzne przycżyny/ Ale przedſię po chwili znowu iáko iny. RejWiz 115v; Acż nam iedná Jáſkołká/ Wioſny nie vcżyni/ Ale przedſię ſzcżebiece/ by pomogli ini. RejZwierz 57v; RejAp 143v (4); RejPos 133v (2); Strum K3v; ModrzBaz 105v (2); KochProp 14; ActReg 42; WujNT 439 marg (2).
»acz ... ale wszak; ale wszakoż« (3 : 1): RejKup m7v (2); RejWiz 135v; Acż ſie ich wiele o to pokuſza [o psowanie prawdy] y dziś/ ále wſzák wiemy iákie ſą poſwarki v nich RejPos 231 v.
»acz ... ale wżdy; ale wżdam« (18 : 1): RejPs 184; RejRozpr B3v; Y wſſyſcy ći/ ácz vczeni kápłani y biſkupi/ ále wżdy ludźye byli/ omylic ſye mogli. KromRozm II r; KromRozm III D5 (2); GliczKsiąż D5; Acż złego y dobrego poſpołu thám nioſą. Ale wżdy od dobrych zli ſą rozney nádzyeie RejWiz 102v (2); RejAp AA6; HistRzym 22; RejPos 148v (4); BielSat H2v; RejZwierc 18v (2); Acż to ieſt niepodobna/ żebym wſzytki pámiętáć miał/ ále wżdy wiele ich pámiętam CzechRozm 68v (2).
»acz ... ale zasię«: ktorych [brodaczów] moc ácż mnieyſza/ Ale záśię rádá ich we wſzyſtkim głownieyſza. KmitaSpit Bv.
»acz ... jednak przedsię« (3): Y v nas Poſty ácż ſą roſkazáne od Kościołá/ iednák przedśię nie z przymuſzenia/ ále z chući [...] ſpráwowáne bywáią. WujJud 191v (3); CzechEp 333 (2).
»acz ... lecz przedsię; lecz przedsie« (3 : 1): RejRozpr D2; RejWiz 76v; Nie o tychći tu Ian ś. mowi ktorzy ácż żywotá pobożnego do śmierći nie wiodą/ lecż przedśie wiáry nieodſtępuią WujJud 139; WisznTr 15.
»acz ... lecz wżdy«: Bo ácz żádny wto niełuczy Iáko ſwięte piſmo vczy [...] Lecz ſie wżdy tym ćieſz nieboże Práwa wiárá wiele może RejRozpr A4v.
»acz ... przedsię jednak; przedsie jednak« (3 : 1): MurzNT 96; Leop Luc 11/8; Acżem był nie vcżony przedſiem iednák cżytał RejZwierc 240v; Oczko 21v.
»acz ... przedsie wżdy«: A Sumnienie acż mjlcżało Prżethſie wſdy głową kywało RejKup q2v.
»acz ... tedy wżdy«: [Delfin] Acż głoſu nie ma/ thedy wżdy ma łkanie FalZioł IV 33c.
»acz ... wszakoż jednak; wszakże jednak« (3 : 1): A ácż gnyew twoy miły Pánye yeſt ták popędliwy Wſſákoż yednák nye długo trwa LubPs H (2); HistLan Dv; SkarŻyw 68.
»acz ... wszakże przecię« (3): Ale ácz wſzytkie pokármy ſą czyſte/ wſzákże przecię grzeſzy ten ktory ich z zgorſzeniem pożywa WujNT 744 (3).
»acz ... a wszakoż jednak; a wszakże jednak« (2 : 2): Acz ſie mu náczás trefi niewczáſow niemáło áwſſákże prędko iednák tych pilen pan ktorzy przeń bywáią ná myſliach vdręczeni RejPs 50; DiarDop 116; LubPs cc6v; OrzQuin Aa2.
»acz ... jednak ato wżdy«: Teraz acz sieła Pomow się stało zaktoremi podobno te moie wskazanie mogło by się zdac importunius. Iednak ato wzdy im zatym zaiazdem oglądasz y postanowisz [...] toswoie Starostwo. ActReg 93.
»acz ... acz ... ale« (4): RejPos 2 (2); A ty ácżeś nie Hetmánem/ ácż woyſká żadnego nie wiedzieſz/ ále maſz záwżdy burdę s przyrodzeniem ſwym z omylnym ſwiátem tym RejZwierc 149v (2).
»acz ... acz ... ale przecię«: Acześ ty ieſt ánioł/ ácz mi wielkie poſelſtwo przynośiſz: ále ſię mnie przecię mężá znáć nie godzi. WujNT 194.
»acz ... acz ... ale wżdy«: [każdy wrzód] ktory ná tym mieyſczu będzie gdzie go ocży nie widáią/ ácż boli/ ácż gi káżdy cżuie/ ále wżdy nie ták brzydki ieſt [...] iáko ten czo vſtáwicżnie nań ocży pátrzą. RejZwierc 267.
»acz ... acz przedsię ... ale«: A ták ácż będą iákoby krolowie/ ácż przedſię będą przełożonymi nád kroleſtwy ſwemi/ ále właſnie ie może miánowáć iákoby krolowie gdyż ſie poddádzą pod posłuſzeńſtwo beſtiey tey. RejAp 144v.
»acz jednak ... ale« (3): WOłoſzyn to chłop ſproſny/ ácż ſie iednák bije/ Ale kiedy nam przykro/ też do láſá myie. RejZwierc 242v (2); StryjKron 288.
»acz lepak ... wszakże« (2): Acż ſię lepak do tego znam/ że ze mnie [...] máłą pomoc y rátunk Rzecżpoſpolita mieć może/ wſzákże nie mogę ſie zátrzymáć/ ábym iey [...] nievsługował. ModrzBaz 1v (2).
»acz przedsię ... ale« (4): RejKup bb2v; RejWiz 145; Acz ſye to przedśię tráfia/ kiedy [...] ále to rzadko bywa Strum O3; ModrzBaz 20.
»acz więc ... ale« (6): RejJóz G8v; RejWiz 183v (3); HistLan F5v; Acz więc drudzy bywáią też krotkiey pámięci Ale więcey z muſzenia á pewnie nie s chęći. RejZwierc 241.
»acz więc ... jednak«: po ſzkodzie Polak mądry. Co ácz więc pozno bywa [...] Iednak [...] przeto życzyłbym tego bráciey ſwey y ſobie ábyſmy ſię kiedykolwiek obaczyli VotSzl B2v.
»acz więc ... wszakoż«: Acż więc źli vbogich rády zátłumyáyą wſſędzye Wſſákoż Pan Bog nye opuśći tu nigdy wiernego LubPs D2.
»acz przedsię ... lecz jednak«: Acż to przedſię rozna rzecż ieſt od przyrodzenia/ Lecż jednák y to przedſię godno ieſt bacżenia. RejWiz 120v.
»acz tedy ... wszakże przecię«: Aczem tedy Láćińſkiego textu poſpolitego [...] w tym przekłádániu wſzędy náśládował; wſzákżem przećię [...] y z Graeckiego textu [...] przełożył WujNT 15.
»acz więc ... ale przecię«: Azaż niewiećie/ iż ći ktorzy w zawod biegáią/ ácz więc wſzyścy bieżą/ ále przećię ieden zakład bierze? WujNT 1. Cor 9/24.
»acz jednak przedsię ... ale wżdy«: Acż iednák przedſię s cżáſem wyroście s korzeniá/ Ale ſie wżdy prytłucże w niey złego naſienia RejWiz 79v.
»acz ... ale« (51): KromRozm II x4v; LubPs aa2v (2); GroicPorz 12v; A wſzákoż ácz z proſtymi ále ochędożnymi/ oſtrymi/ y krotkimi ſłowy do dźieſięćiorgá pokolenia/ był káznodźieią BibRadz I Am arg; OrzRozm I; [zamek] zgorzał/ ktory był nowo ácż z drzewá ále ochędożnie zbudowan. BielKron 410v; Piotr Motá Hiſzpan/ ácż krotkimi ále węzłowátymi ſłowy dzyękował. BielKron 413v (9); iż W. P. M. tákowym/ ácz podłym/ ále niepoſpolitym dárem/ gárdźić nie będźieſz raczył SienLek a2v; RejAp 182v; Acż pod przypowieſciámi/ ále iáſnie á iáwnie RejPos 340 (6); to máłe nápiſánie [...] podawamći przed oczy twoie [...] ácz proſtym ſzyrmem ále dali Bog życzliwym od proſtego nápiſáne. RejZwierc A3v (4); ModrzBaz 21 (4); Oczko 34; SkarŻyw 15 (6); opiſuią/ ácz ſproſtá ále ku rzeczy w ty ſłowá. StryjKron 512; KlonŻal B4; ActReg 141 (3); KochCz B; Do [...] kámieniá żywego/ ácz od ludźi odrzuconego/ ále od Bogá wybránego y vczczonego WujNT 1. Petr 2/4 (4); SarnStat 1264; SkarKaz 347b; VotSzl E4.
»acz ... lecz« (2): KlonKr A3v; Godne tedy ſą vważenia pilnego ony wirſzyki/ ácż krothkie/ lecż obfitą przeſtrogę w ſobie máiące Phil H.
»acz ... a wszakże«: Ieſt bowiem wiele rzecży/ ácż nowych/ y przed tem v nas nieużywánych: á wſzákże vcżćiwych y wielkich pożytkow pełnych. ModrzBaz 137.
»acz ... ale jednak« (2): Tákże onym drugim/ ácz mądrym itéż biegliwym/ ále iednák częśćią proſtym/ częśćią nie śmiáłym Poſłom OrzQuin C2 (2).
»acz nie ... ale« (24): Przeto ſie nie ſtydáymy wolatz/ acż nie vſty ale ſercem ku milému Iezuſowi OpecŻyw 62 (2); LibLeg 10/151v; KromRozm III M3; Gdyż thu ſą wypiſáne dziwne ſpráwy iego/ Acż nie dla náucżonych/ ále dla proſtego RejWiz A9 (2); BielKron 263 (3); SienLek 11v; RejAp 109; RejPos 53 (4); A prawdźiwy naród Abráhámów my ieſteſmy/ ácz nie z ćiáłá ćieleſny: ále z obiethnice duchowny. BiałKat 186; WujJud 120; BudBib c3v; ktory [...] námowić ćię [...] może: ácż nie záráz/ ále pomáłu ſię wkradáiąc y wgrażáiąc. SkarŻyw 152 (2); mamy go [Jezusa] w naświętſzym Sákrámenćie/ ácz nie oczywiśćie/ ále rzeczywiśćie/ iſtotnie y prawdziwie. WujNT 114 (4).
»acz nie ... lecz«: Acż nie wſzytkim lecż drugim/ wżdyć ſie to zdáć muśi RejWiz 44v.
»acz nie ... ale przedsię« (2): zránili iednego cżłowieká/ ácż nieták bogátego iáko ſámi/ ále przedśię ślachćicá. ModrzBaz 70v; WujNT 462.
»acz nie ... ale wżdy« (4): RejPs 67; BielKron 356; RejPos 337; A drudzy záśię ácż nie z ćięſzkiemi/ ále wżdy z Powſzedniemi grzechámi: á tym wiele pomoc możemy. WujJud 203.
Połączenia: »acz ... tedy« (11): A ty acżci ſie tzo przygodzi malucżko/ tedy dlá niego cirpietz niechceſz OpecŻyw [127v] (2); RejPs 204v; Ia acż ćirpię ſwe więzienie tedy od cżłowieka Lecz ty od ſamego Boga RejJóz E6; LubPs S2 marg; RejAp D3b; HistRzym 96v; A ácżby cie dobrodzieyſtwá y ty wdzięcżne obietnice nie ruſzyły/ tedy ſłuchay srogiego dekretu Páná ſwego RejPos 146v; BiałKat 176; RejZwierc 142v; WujNT 20.
»acz ... wszak«: Acżbych ćie też wybáwiłá/ wſzákbych wielkiey nieprzyiáźni od oycá nábyłá/ Przetho że moy Oćiec ſtráćiłby ten odkup ktoryby zá ćie miał być dan. HistRzym 4v.
»acz ... a to«: A ácż cżáſem długo chowa nacżynie złe á długo mu ćirpi/ á to dla tego/ áby potym vkazał moc RejPos 74.
»acz ... a wszakoż«: taky acz by ſtradal pyeruorodney ſprawyedlyuoſzczy a wſzakoſz iuſzby k nyey nyebyl pouynyen PatKaz I 6.
»acz ... tedy wżdy«: Iám vmyſlil nigdy oblubienice niepoymowatz [...] wſſakoż acż bych miál tę wolą ijżbych chciál żonę poiątz/ tedy wżdy niepodobno/ abych [...] tako ſwięté dziewicy był oblubion. OpecŻyw 5v.
Połączenia: »acz więc«: Ktore [zwyczaje] potym wſpomniawſzy będzye ſie ich lękał. Acż więc długo ten zwycżay w młodym nie zágáśnie RejWiz 97v.
»acz ... przeto«: Abowim ácż ocyec gdy ſyná będzye myał/ cyáło mu tylko da/ vmyſłu y rozumu dáć mu nye może. Przeto ſſuka mu drugyego oyca [tzn. nauczyciela] GliczKsiąż N7.
»acz ... tedy« (4): RejWiz 119; KuczbKat 250; Oznáymuiemy [...] Iż ácz zá Naiáſnieyſzych Kśiążąt Páná Włádyſłáwá Królá Polſkiégo/ etc. y Alexándrá [...] z zwoleniem/ Herby/ których vżywáć nie byłá nam rzecz zwykła [...] wźięliſmy [...] tedy my [...] obiecuiemy[Significamus ... Quod, quia ... arma ... recipimus ... Promittimus ... JanStat 756] SarnStat 998 (2).
»acz ... to«: Acz ſye ku onemu myeyſcu y ſkrzyni bożey nigdy yuż przywróćić [Żydzi] nyemáyą [...] to znák/ iż yuż konyecznye kápłáńſtwo ono y ofyáry vſtáły/ á nye wyeczne to przykazánye było KromRozm II 1.
»acz ... a tak«: Acz nam tego WM zjednać a otrzymać nie mogli, a tak i teraz rady WM w tym używamy, co czynić z tym będziem mieli. DiarDop 110.
Połączenia: »acz ... acz«: Sive ista uxor sive amica est, Bądź twoyą żoną yeſt/ Bądź gamratką. Acz twoyą żoną yeſt/ Acz gámratką Mącz 390d.
»acz ... albo« (2): Seu recte sive perperam fecerint, álbo dobrze álbo zlie álbo ácz dobrze álbo zlie. Bądź zlie bądź dobrze Mącz 390a (2).
Połączenia: »acz ... acz« (4): Vt mihi tua domus te praesente et absente pateat, Abych miał wolność y świebodę w twym domu ácz będźieſz ácz nie będźieſz domá Mącz 283b; Vtervis, Którego chceſz/ wſziſtko zá yedno ácz ten ácz ów. Mącz 509d (3); GosłCast 42.
»ácz ... albo« (2): Quid ergo interest proferantur nec ne, A coſz ná tym ácz będą wyyęte álbo nie Mącz 430a; GostGosp 104.
Wprowadza pytanie niezależne: A to co mowią: podobniey ieſt kośćiołowi zoſtáć przy eżterzech Pátryárchách [...] niżli przy iednym Papieżu: ácżby to nie dziwno nie było/ iż więctſza cżęść od mniejſzey odſtąpiwſzy/ może przy fałſzu zoſtáć SkarJedn 164.
Wprowadza pytanie zależne (16): yeſthgo pithal [żyda Slomę] aczbi wgich zakonye bilo napiſſano ze wolno poyacz ynſzą zonę LibMal 1554/190v; y pyta na práwie/ Acz to ma być. Skaże Sędźia iż tho ma być. GroicPorz Z2; będźie Prokurator pytał, ná práwie. Acz iuż ſłuſznie y wedle biegu práwá przyſyęgá ieſt wypełnioná. Skaże Sędźia/ iż ſłuſznie y wedle práwá. GroicPorz z3 (15).
Połączenia: »acz ... ale« = nie dosyć że, nie tylko... ale (4): Bo ácż wiemy iż w Ieruzalem był Kriſtus vkrzyżowan/ ále też wiemy pod cżyią zwirzchnoſcią RejAp 93; Cżłowiek ktory ácż máło był vniżon od Anyołá/ ále był ſtworzon w wielkiey łáſce á w wielkim błogoſłáwieńſtwie RejPos 53 (2); Bo ácż obiedwie ku ſłuſzbie Bożey gorącey [...] wzruſzył: ále iednę ktemu przywiodl/ iſz [...] Mniſzką zoſtáłá SkarŻyw 200.
Połączenia: »acz nic« vel Mącz (51): zmiłuicie ſie/ nademną acż nicz/ wy przijaciele/ moy SeklWyzn Gv; KromRozm II d3v; KromRozm III F2; BielKron 315 (2); Vel lineam duc ne prorſus nihil facias, Pociągni ácz nic yedną kréskę ábyś wżdy nieco czinił Mącz 243a; Więc mi to ácż nic w. m. powiedz GórnDworz L3v (10); Niechby iedno ácż nic mieyſce pokazáli CzechRozm 25v; Jákoby y Sodomę był obronił [...] by w niey było ácż nic dźieſiątek ſpráwiedliwych. CzechRozm 256 (25); NiemObr 93 (2);ReszPrz 68 (2); ActReg 169 (3); GrabowSet G2 (2); RybGęśli D2v.
»acz nic ale« (3): OpecŻyw [192v]; moglacz panna [Maryja] wpaſzcz w grzech acz nycz ale wpowſzedny. ale laſka boſka uprzedzayącza yą zaſczyczyla PatKaz II 67; A ieſtli ſie panna vrodzi pod thą planetą. tedy (acz nicz: ale aby wezrzeniem) miluie rada. FalZioł V 51c.
Cf ACZCI, ACZEJ, ACZEM, ACZKOLEK, ACZKOLI, ACZKOLWIE, ACZKOLWIEK
KK