[zaloguj się]

ACZKOLWIEK (901) cn

aczkolwiek (886), acz kolwiek (15).

Wszystkie samogłoski jasne.

stp brak, Cn notuje, Linde XVI i XVIII w.

1. Wskazuje na stosunek przyzwalający; chociaż, jakkolwiek, mimo że; quanquam Mącz, Calag, Calep, Cn; etsi, licet, tametsi Mącz, Calep, Cn; quamvis Mącz, Cn (869):
A. Wprowadza wypowiedzenie okolicznikowe przyzwolenia (295):
a. W pozycji przed wypowiedzeniem nadrzędnym (195): PowUrb +4; MetrKor 61/223; RejPs 98; SeklKat Z3v; aċżkolwiek ieſt w zakrytoſći grzech twoy podeyrzana nieco ieſtes widziana HistAl B3v (2); GroicPorz B3v; BielKron 185v; Mącz 337d (2); SienLek 11 (2); Acżkolwiekći ſie więc ták zda [...] Niewierzże themu áni miey tey nádzieie RejPos 167 (3); RejPosWstaw 1432; CzechRozm A3; CzechEp 119;
W szeregu: »aczkolwiek ... aczkolwiek«: ácżkolwiek był zły [jawnogrzesznik ]/ ácżkolwiek były złe á iáwne wſzytki ſpráwy iego/ iż vniżył Pánu myſl á ſerce ſwoie/ ſłuchay co Pan o nim powiedáć racży: Iż odſzedł nierowno będąc vſprawiedliwiony [...] niżli on pyſzny á nádęty Licemiernik RejPos 201v.

Połączenia; cum ... tum vero, licet ... tamen Mącz (180): »aczkolwiek ... ale« (26): LibLeg 11/10v; Bo áczem kolwiek ieſt podczęſćią vdręczon wniektorych rzeczach ále ſie nic nieſtáram wſpomináiąc obietnice twoie RejPs 183v (2); ácżkolwiek iey [matce swojej] był krol obiecał vcżynić o cobykolwiek prośiła/ ále gdy to wyrzekłá/ rozgniewał ſie Sálomon BielKron 76; ácżkolwiek ich [Turków] Alkoran niedopuſzcża żadnego Gáurá miedzy imi mieć/ ále obrzezány krześćiánin niemoże od nich wynidź ſwą wolą. BielKron 260v (13); RejPos 14; Acżkolwiek było ieſzcże co mowić o Bogu Oycu: ále áby ſie iuż porządek przedſięwźięćia moiego nie tárgał/ wſzyſtkiego zániecham CzechRozm 11; ModrzBaz 45 (2); SkarJedn 339 (2); WujNT 697; SarnStat 1148 (2); SkarKaz 483b.

»aczkolwiek ... jednak« (16): KuczbKat 45; WujJudConf 176v (2); CzechRozm 217 (3); Bo ácżkolwiek mogł ſię ſam ſnádnie wſzytkich krzywd ſwych pomśćić: iednák tego nigdy nie cżynił CzechEp 18; Zá ktorego [św. Szczepana] ácżkolwiek y Piotr y inſzy Apoſtołowie żyli/ iednák ſię Stefan na żadnego z nich nie oglądał CzechEp 329 (9); LatHar 155.

»aczkolwiek ... jedno«: KOloman wzgárdził pleſzem á ſtolec krolewſki przyiął/ ácżkolwiek po temu nie miał vrody/ iedno przez bráta młodſzego dobroć BielKron 301v.

»aczkolwiek ... lecz« (3): LibMal 1552/171; ácżkolwiekby mogły być [słowa X.K.]/ dla dwu przycżyn ſłuſznie odrzucone [...] Lecż [...] ná nie ták odpowiedamy CzechEp 347 (2).

»aczkolwiek ... przedsię, przedsie« (5 : 1): Kobyła chciwa barzo ieſth bo ácżkolwiek iuż pocżnie w brzuchu przedſię z ſamczem obczuie FalZioł IV 10a; GliczKsiąż N5v; Abowiem ácżkolwiekem was záfráſował liſtem moim/ przedſie mi tego nie żal [Quoniam et si contristavi vos in epistula, non me paenitet; chociam was zasmucił w liście, nie żal mi Wuj] Leop 2.Cor 7/8; KuczbKat 275; CzechEp 412 [401]; LatHar 652.

»aczkolwiek ... wszakże, wszakoż, wszak« (60 : 10 : 2): BierEz D3v; Acżkolwiek tako ſwiętego żywota byla/ wſſakże ſie między wſſytkimi cżynila nániſſá. OpecŻyw 2v; FalZioł IV 27a; GlabGad Hv; LibLeg 7/11; ComCrac 16 (2); LibMal 1543/74 (2); HistAl D6 (2); KromRozm III Nv; GroicPorz bb; ácżkolwiek był ſtárſzy Hirkanus/ wſzákże go młodſzy brát wypędził s kroleſtwá/ y wzyął kroleſtwo. BielKron 118v; KOmodus Ceſarz/ ácżkolwiek był v dobrego oyczá [...] wychowan [...] wſzák mu to nic płatno nie było/ vdał ſie ná wſzytki niecnoty BielKron 150; Aċżkolwiek był dobrym ſprawcą Krol Ian/ wſzákże doſyć trudnośći vżywał z Węgry y z ſwemi. BielKron 326 (23); Mącz 192d; 3 97; KuczbKat 150; RejPosRozpr b4v; RejPosWstaw 41a (2); BudBib b2; CzechRozm 5v (7); ModrzBaz 66v (5); SkarJedn 137 (2); SkarŻyw 69 (2); CzechEp 244 (3); O święty Marćinie [...] O naświętſza duſzo/ ktorey ácżkolwiek ręká okrutna z ćiáłá nie wygnáłá/ wſzákożeś pálmy y zapłáty/ ktorą prágnącym męczeńſtwá dáią/ w niebie nie vtráciłá. LatHar 452 (2); SarnStat 388 (8).

»aczkolwiek ... wżdy« (2): BierEz G3v; Acżkolwiek by też moy oćiec był wźiął zá niego odkup/ wżdyby przeto niebył bogátſzy HistRzym 5v.

»aczkolwiek ... a wszakoż, a wszakże, a wszak« (22 : 3 : 2): Aczkolwyek nyebilyſmi wyenczey vynny sprzemyerza yedno prawa ſzniem vziwacz panv Voyewodzye dopvſczicz. A wſchakze roſkazalyſzmi go [zbiegłego poddanego wojewody] poymacz. [...] y chczyelyſzmi go panv Voyewodzye vidacz LibLeg 11/158 (7); WróbŻołt T3v; Aczkolwiek żywot moy ieſt zewſſąd w wielkyem niebeſpieczeńſtwie położon [...] á wſſák mię to nic niefráſuie RejPs 183v (3); SeklWyzn f2v; SeklKat A2; HistAl B4 (2); Atzkolwiekeſmy wiele kxiąg przetzytáli: A wſzakożeſmy nic tákowego wżadnych kxięgách łácinſkich Niceńſkiego Koncylium náleść niemogli. KrowObr 17 (5); Leop Apoc arg; BibRadz I 143c marg; BielKron 265 (2); KwiatKsiąż Gv (2); RejPos 210v (3); SarnStat 388 (3).

»aczkolwiek ... a wżdy« (6): Tedy im roſkázał áby żadnemu nie powiedáli/ Ale ácżkolwiek im on zákázował/ á wżdy oni to tym więcey opowiedáli. BibRadz Mar 7/36; Przeto ácżkolwiek [Połowcy] z Ruſią walcżyli/ á wżdy im pomoc dawali przeciw Tátárom BielKron 350v; CzechRozm 267 (2).

»aczkolwiek ... ale jednak«: Aczkolwiek wſzytki rzeczy ſą páńſkie/ ale iednák ſobie zbudował dom ku ſwemu oſobliwemu mieſzkániu. BibRadz 336b marg.

»aczkolwiek ... ale więc«: Qui cum suis laudibus, tum vero te filio superasset omnium fortunam. Aczkolwiek ſam przes ſię doſić sławny był/ ále więc przes cię tákowego ſyná/ dálekoby był w więtſzą sławę á ſzczęście prziſzedł Mącz 71d.

»aczkolwiek ... przedsie jednak«:bo ácżkolwiek ieſteś thak wywyſſon przed ſie jednák nędznem á pokornem niegárdziſz RejPs 205.

»aczkolwiek ... wszakże jednak« (2): Acżkolwiek ná ten cżás byli niewolniki/ wſzákże jednák Bog opátrznośćią to ſwoią ſpráwił/ iż oſtátki pańſtwa Żydowſkiego trwáły w domu Dawidowym áż do przyśćia Kryſtuſowego. BibRadz II 22a marg; CzechEp 338.

»aczkolwiek ... wszakże przedsię«: ácżkolwiek naymocnieyſze kſiążętá tego ſwiátá przeſládowáli ogniem y miecżem Koſcioł Páná Kryſtuſow/ wſzákże on przedſię zwycięſcą zoſtał RejPosRozpr c3v.

»aczkolwiek ... wszakże wżdy«: Acżkolwiek on [Manicheusz] to podobno o cżłowieku tylko rozumie [...] Wſzákże wżdy to twierdzi [...] iż Bog oćiec ſtworzył wſzytkie rzecży przez Iezuſá Chriſtuſá CzechEp 180.

»aczkolwiek ... a wszakoż jednak, a wszakże jednak« (1 : 1): aczkolwyek tha ſkoda [...] nyeodnaſich ſzye poddanich ſthala. a wſzakze yednak zalowalyſzmi thego LibLeg 11/136 (2).

»aczkolwiek ... a wżdy przedsię«: ácżkolwiek Chriſtus wźiął był od BOgá y Oycá ſwoiego zupełność duchá: á wżdy przedſię wodnego nurzánia nie opuśćił/ áni nim pogárdźił. CzechRozm 267.

»aczkolwiek ... acz ... tedy«: Vczy nas Wiárá náſzá Chrześćiáńſka: iż áczkolwiek podobną śmierć ćierpimy z inſzym ſtworzenim/ y ácz z ćiáłem duſzá ſye rozłącza: tedy przyydźie ten czás kiedy záſye z ćiáłem ſye złączy BiałKat 175v.

»aczkolwiek ... chociaż ... chociaż ... przedsię«: Athánázy/ ácżkolwiek wiele piſał [...] choćiaż ſię zá tákiego miał/ iż ſłowo Boże tylko mowić chćiał: y choćiaż ſię też ná inſzych piſmá oglądał: przedśię ſłowu Bożemu to świádectwo [...] wydał: Iż ono ſámo [...] doſtátecżne ieſt ku okazániu prawdy. CzechEp 133.

b.W pozycji po wypowiedzeniu nadrzędnym (85): Zołw iuż był domu zápomniał/ Acżkolwiek żonę z dziećmi miał BierEz Q (2); OpecŻyw 15v; ForCnR A4v (2); FalZioł I 63b (3); GlabGad G7v (2); MiechGlab 60 (2); BierRozm 22; LibLeg 11/182v; RejPs 59 (4); I thamze v thego pana Grabowſkiego zlie dzyalacz Napyerwey yeſth poczall, Aczkolwyek pan grabowſky kv cznoczie y zawzdi prowadzil LibMal 1544/91; SeklKat Q4; RejKupSekl a8; KromRozm I L4; KrowObr 200; áby ſzukáli Bogá [...] acżkolwiek niedáleko ieſt od kożdego z nas. [quaerere Deum ... quamvis non longe sit ab unoquoque nostrum; aby szukali Boga ... chociaż od każdego z nas nie jest daleko Wuj] Leop Act 17/27; Y ſtałem ſię [...] Tym ktorzy ſą bez zakonu/ iáko bez zakonu/ (ácżkolwiek nie ieſtem bez zakonu Bogu/ ále w zakonie w Kryſtuśie) abym zyſkał ty ktorzy ſą bez zakonu [Et factus sum... Exlegibus ut exlex, (non existens exlex Deo, sed inlex Christo), ut lucrifaciam exleges; I sstałem sie ... tym którzy byli bez zakonu jakobym był bez zakonu (chociam nie był bez zakonu Bożego...) ... Wuj] BibRadz 1.Cor 9/21; Wiſsymirus wźiął krolewſki okręt ácżkolwiek go dobrze broniono BielKron 339v (14); KwiatKsiąż O4v (2); quoque poſſum ferre quanquam iniuriosum est, I ná tym przestáć mogę áczkolwiek krzywdą yeſt Mącz 337d (10); SienLek 8 (3); HistRzym 32v; RejPos 294v (5); WujJud 102v (3); WujJudConf 103v; RejPosRozpr c4v; BudBib Gen 28/19; CzechRozm 216v; SkarŻyw 107; Koribut [...] zá Krolá ſię nośił/ ácżkolwiek nie był koronowány StryjKron 567 (5); CzechEp 129 (3); LatHar 47 (2); A iać barzo rad náłożę y nad zwyż ſię wydam ſam zá duſze wáſze: áczkolwiek obfićie was miłując mniey ieſtem miłowan. [Ego autem libentissime impendam et superimpendar ipse pro animabus vestris, licet plus vos diligens minus diligar] WujNT 2.Cor 12/15 (6); SkarKaz 205b.
c.W pozycji wewnątrz wypowiedzenia nadrzędnego (15): TarDuch C6; RejPs 127v (2); Ten też Tales/ ácżkolwiek był pogánin/ pokłádał być ludzkie duſze nieśmiertelne. BielKron 121 v (2); BiałKat 173v; CzechRozm 171 v; SkarŻyw 292; Jageło był iemu iáko Brátu rodzonemu (áczkolwiek o tym Swidrigayło niewiedział) przychylnieyſzy. StryjKron 568 (3); Dawid on święty Krol y Prorok/ Acżkolwiek y ſam był Prorokiem: y Proroki ofiárowniki przy ſobie miał: ktorzy ſię iáko i on zakonem báwili/ y w nim rozmyśláli: bacżąc iż go bez oſobliwego oświecenia y obiáwienia Bożego wyrozumieć nie mógł: [...] przetoż ſię też o wyrozumienie onego piſánego zakonu nie vćiekał do żadnego z doktorow: ále oto ſámego Bogá prośił CzechEp 123 (3); LatHar 110.
B.W funkcji wskaźnika nawiązania z odcieniem przyzwolenia: nawiązuje do treści poprzedzającego wypowiedzenia, wprowadza dodatkowe objaśnienia, niekiedy zaczyna nowy okres; ale, chociaż, jednak, wszakże, zaś; wiadomo że; et quidem Vulg (552): MetrKor 31/620v; Też Imbier z miodem przyprawiony/ ieſt więczey zagrzewaiączy niżli z czukrem przyprawiony/ Acżkolwiek oboy ieſth dobry tym ktorzy ſą ſkłonni ku paraliżowi FalZioł III 12d; Lekarz Auicenna roſkazuie dziecię do dwu lat dogić. Acżkolwiek v nas iuż ieſt obycżay telko do roku. FalZioł V 37a (21); GlabGad Bv; MiechGlab 62; RejPs 165; kv wyelkiey zelzywoſczy naſchey poſſel naſch yeſth przeſz pana Voyewode zahamowan. ſprziczin lyekkych. aczkolwyek zadna prziczina thak nyemoze bicz wyelka przekthoram bi prawo wſchech narodow lamano bicz myalo. LibLeg 11/160v (3); SeklKat A2v (2); RejKup a2v; KromRozm I G3v; KromRozm II a4; KromRozm III F5v (2); GliczKsiąż H; SeklPieś 20; KrowObr 154 (2); Słowo Greckie Syndon podczas známionuie płotno lniane/ y prześcieradło [...] áczkolwiek ná thym mieyſcu vczeni ludźie przez prześćierádło rozumieią nieiakie lniane odzienie BibRadz II 29d marg (3); Ná to mu Pan Kryſtus odpiſał (ácżkolwiek o tym nie gruntownie piſano) Błogoſłáwionyś iżeś vwierzył w mię á nie widzyałeś mię BielKron 140v (16); był ſtarzec niektory od młodzieniaſzka zbodzion/ acżkolwiek żadnego ſnich nie ieſt imię wypiſano. KwiatKsiąż E3 (17); było ich [sędziów] ſto á pięć/ aczkolwiek [!] dla krótkości tylko ſto bywa wſpominano. Mącz 47d (3); SienLek 5v (4); GórnDworz Ii3v (4); RejPos 16v (6); KuczbKat 363 (9); RejZwierc 142v (2); BielSpr 26; WujJud 79 (4); WujJudConf 144v (2); Strum C4; choćiaż Rábinowie niektorzy twierdzą że ſie iuż [Mesyjasz] národził ácżkolwiek ieſzcże nie przyſzedł CzechRozm 120v (5); ModrzBaz 100 (3); SkarJedn 106 (4); Oczko 17; SkarŻyw 278 (6); StryjKron 507 (5); CzechEp 274 (4); LatHar 124 (4); ktory [Bog] zá przeſzłych wiekow dopuſzczał wſzytkim Pogánom chodźić ichże drogami. Aczkolwiek nie zániechał ſámego śiebie procz świádectwá [dimisit omnes gentes ingredi vias suas. Et quidem non sine testimonio semetipsum reliquit; dopuszczał wszystkim Poganom chodzić ich drogami. A iście nie zostawił samego siebie bez świadectwa Wuj] WujNT Act 14/16 (10).

Połączenie: »aczkolwiek więc«: Bo tą przedmową ſercá tych/ ktorym bywa nieprawdá álbo łeż zádána/ bywáią od gniewu nieiáko odwrocone. Acżkolwiek więc poſpolićie ledá plotki zmyśláią o roznośći nieprawdy á fáłſzu zádánego ModrzBaz 60v.

a. W połączeniach z dodatkowymi międzywypowiedzeniowymi, przeciwstawnymi wskaźnikami zespolenia zapowiada uzupełnienie i uwydatnienie treści wprowadzonego wypowiedzenia przez wypowiedzenie przyłączone dodatkowym wskaźnikiem zespolenia; wprawdzie, wiadomo że ...; quanquam ... tamen, quamvis ... tamen, ut ... tamen Mącz; quidern ... autem Vulg (396):

»aczkolwiek ... a«: aczkolwiekeſmy y tych [ksiąg] nawielu mieyſczach wyſtępnie popſowanych [...] doſtali/ a ſnadz by było lepiey/ yżeby było ſtych rzecży do nas nie nieprzysło. KwiatKsiąż H2v.

»aczkolwiek ... ale, aleć« (104 : 2): BierEz D2v (2); ForCnR Av; FalZioł V 25a (5); GlabGad K3v; LibLeg 11/187 (2); RejKupSekl a7 (2); áczkolwiek czáſem dopuſći vćiſnąć niewinnego ále zdawná przepátrzył ku ktoremu końcu niewinnoſć iego przywiedzie. RejPs 150v (5); SeklWyzn c2 (3); SeklKat Z (4); LubPs A3v; Aczkolwiek y między goſćmi tyle też idźie odwłok ále przes trzeći dźień/ nie przes dwie niedźieli. GroicPorz s4 (3); KrowObr 114v; RejWiz 100 (2); UstPraw E4; Acżkolwiek ſtárzy náſzy Kronikarze kłádli nas od Iáwána z Greki ſpołu wynidź/ ále ktemu żadnego znáku nie mamy BielKron 335; bili ſie od raná áż do wiecżorá/ acżkolwiek náſzy plac odzyerżeli/ ále wiele ludźi zacnych zginęło BielKron 391; ácżkolwiek inácżey Węgrzy piſzą [...] áleć to Węgrzy Mátyaſzowi pochlebiáią. BielKron 394v (34); KwiatKsiąż F4v; SienLek 187v (3); RejAp 160v (4); RejPos 227v (4); BielSpr 59v; WujJud 45v; Acżkolwiek niekthorzy śiedḿ Swiątośći Krześćijáńſkich kłádą/ ále dowodu żadnego na to z piſmá niemáią. WujJudConf 159 (2); RejPosRozpr b3; RejPosWstaw 41c; Y obádwá weſpołek/ ná to zezwolili/ By przećiw Syriyſkiemu/ krolowi walcżyli. Acżkolwiek ſie ták bárzo/ nagle nie kwápili/ Ale pirwey Prorokow ſwoich ſie rádzili. HistHel D2; CzechRozm 236; Drudzy/ ácżkolwiekby ſámi nieſzli [na wojnę]/ áleby miáſto śiebie iezdne y pieſze wypráwowáli ModrzBaz 120v (11); SkarŻyw 278 (2); StryjKron 447 (2); CzechEp 221; LatHar 717 [cf. aczci B a: Bud NT Marc 24/21] (2); SarnStat 897.

»aczkolwiek ... jednak« (35): KromRozm III L3 (2); Quamvis candore praestat, candore tamen vincitur, Aczkolwiek białością przewyſzſza yednák wagą á cięſzkością záś bywa przewyſzan. Mącz 419c; Vt aliquando pro quanquam, ut desunt vires tamen est laudanda voluntas. Aczkolwiek ná śiłách ſchodźi yednák wola ma być chwálona Mącz 509c; KuczbKat 139 (3); WujJudConf 71 (3); CzechRozm 73v (10); CzechEp 289 (6); Phil C2 (2); OrzJan 23; WujNT 123; WysKaz 44 (2); SarnStat 876; SkarKaz 42a; SkarKazSej 676a.

»aczkolwiek ... lecz« (4): WujJud 182v; Acżkolwiek y ći [przełożeni nad zamkami i nad miastami]/ niektore zámierzone ſpráwy ſądzą. Lecż naprzednieyſza ich powinność ieſt/ pokoy domá miedzy ludźmi ſtanowić ModrzBaz 30v; CzechEp 389 [388]; Aczkolwiek tedy przeglądał Bog czáſy onych niewiádomośći/ lecz teraz oznáymuie ludźiom áby wſzyścy wſzędy pokutowáli [Et tempora quidem huius ignorantiae despiciens Deus nunc adnuntiat hominibus...; A czasyć tej niewiádomośći przeglądając Bóg teraz oznajmuje ludziom... Wuj] WujNT Act 17/30.

»aczkolwiek ... przedsię« (5): SeklKat S3v; A ácżkolwyek wyem [...] że rodzicy do dworu ſyny ſwe ná ćwicżenye oddawáyą/ áby tám byegłosći yákich á obycżáyow nábywáli [...] Przedſię nye zda ſie thá przycżyná być dołożna GliczKsiąż H6; BielKron 346v; KuczbKat 360 (2).

»aczkolwiek ... wszakże, wszakoż, wszak« (116 : 27 : 3): Wy obá to mięſo maćie. Y acżkolwiek mnie zdrádzićie/ Wſzák Bogá nie omylićie. BierEz I4v (3); FalZioł I 34c; BielŻyw nlb 11; Acżkolwiek takowe [ryby, racy, wężowie etc.] nie maią ſercza wſzakoż maią takowy cżłonek w ktorim ſerdecżna ſiła zależy. GlabGad E4v (9); MiechGlab 76 (3); LibMal 4543/146 (2); GliczKsiąż K3; Abowiem męká áczkolwiek ku wybádániu Prawdy bywa przydaná/ wſzákże rzecz ieſt ku zdániu ná śmierć niepewna GroicPorz hh2 (4); BibRadz II 14d marg; áczkolwiek wiele Krżeśćiánow pobił [Trajan] zá ſwego pánowánia/ wſzákże tego był przeſtał. BielKron 149 (23); SienLek T3v (2); GórnDworz I5 (3); RejPos 25; ACżkolwiek vmieiętności y pilności Páſterſkiey potrzebuie káżda cżęść Chrześciáńſkiey náuki/ wſzákże oſobliwie náuká o Sákrámenćiech KuczbKat 105 (6); WujJud 153v; WujJudConf 188; RejPosRozpr b3 (4); RejPosWstaw 110a; BudNT c3v; Acżkolwiek to práwdá ieſt/ iż tákich wiele ieſt/ ktorzy ták trzymáią/ wſzákże tego nie bes przycżyny cżynią: ále iż ták Páweł nápiſał CzechRozm 39v (28); A ácżkolwiek ſchadzki y bieśiády vcżćiwe nie máią być zábraniáne/ wſzákże w nich ma być znácżna ſkromność/ á miárá ma być záchowaná. ModrzBaz 36v (12); SkarJedn 259 (5); Oczko 22; SkarŻyw 240 (6); StryjKron 16 (4); CzechEp 292 (7); ReszPrz 56; NiemObr 15 (2); LatHar 127; A wiele ich [...] przychodźiło/ y mowili: Iż áczkolwiek Ian żadnego znáku nie vczynił: wſzákoż wſzytko cokolwiek Ian o tym powiedźiał/ prawdá byłá. [Et multi venerunt... et dicebant quia Ioannes quidem signum fecit nullum; omnia autem, quaecumque dixit Ioannes de hoc vera erant; A wiele ich... przychodziło i wili: Janci żadnego znaku nie uczynił: a wszytko cokolwiek Jan o tym opowiedział/ prawda była Wuj] WujNT Ioann 10/41; Aczkolwiek y inni Apoſtołowie wielkie cudá czynili; wſzákże ſam Piotr iáko głowá y kśiążę miedzy nimi/ czynił więtſze cudá WujNT 416 (4); SarnStat 201; Acżkolwiek tedy Izáák był właſnym ſynem/ błogoſłáwieńſtwá duchownego: wſzákoż też Izmáel miał obietnicę błogoſłáwieńſtwá docżeſnego PowodPr 13.

»aczkolwiek ... a tak«: Aczkolwiek poczęcie y národzenie ſámo z ſiebie wdźięczne ieſt Pánu Bogu/ A ták to ieſt ku náuce tu przełożone káżdemu/ áby ſie brzydźił grzechem ſwem pierworodnem BibRadz I 63v marg.

»aczkolwiek ... a wszakoż, a wszakże« (43 : 14): Acżkolwiekem niepokorna/ A wſzákoż ći będę wierna. BierEz S4 (2); OpecŻyw 1; ForCnR Cv; MetrKor 38/500; Wonia tego oleyku acżkolwiek cżyni bolenie głowy/ á wſzákoż roſpądza materią s ktorey boleſć pochodzi z głowy FalZioł I 133d (5); LibLeg 7/34v (7); RejPs 76v; ZapWar 1545 nr 2646; SeklKat Y; y rzekł [Aleksander] do niego Filipie acżkolwiek nie ieſth ſluſzno abych cie imieniem własnym zwał/ a wſzákże nie iako ſyn/ ale iako przyaciel do przyaciela do ciebie mowię HistAl B3 (3); KromRozm I G4v (3); KromRozm III L8v; GroicPorz g4v; Ia átzkolwiek nieprzyſiągłem wiáry dáwáć/ áni Cypryanowi/ áni żadnemu tzłowiekowi/ kthory ſie s ſłowem Bożym niezgadza/ á wſzákoſz y Cypryan nieták tego mieyſcá rozumie/ iáko ie ty rozumieſz KrowObr 180 (10); BibRadz I 311b marg; BielKron 265 (3); KwiatKsiąż A4 (6); áczkolwiek też w polach/ ſam od śiebie rośćie [pokrzyk ziele]/ á wſzákże w dálekich ſtronách iáko w Arábiey/ w Syryey ále nie v nas. SienLek 199v; LeovPrzep b2v; HistRzym 71v; RejPos 250; ModrzBaz 8 (2).

»aczkolwiek ... ale jednak« (2): aczkolwiek on bil na ten czas ſlugą thwim alie yednak bil poddanim y dzysz yeſth yego K. m. LibLeg 11/12; WujJudConf 153.

»aczkolwiek ... ale przedsię« (2): Ci áczkolwiek muſzą być ćierpiáni w ich vrzędźie/ ále przedſię namieſtniki ſwe niechby mieli tákie ktorziby w onem powiećie ośiádłość mieli. ModrzBaz 74v (2).

»aczkolwiek ... ale wżdy« (2): Mleko też wſzelkiem trucinam y bolącżkam wnętrznym pomaga, acżkolwiek też y na to ieſt owcże mleko ale wżdy nie tak moczne. FalZioł IV 4d; RejPos 124v.

»aczkolwiek ... ale zasię, ale zasie, ale zaś« (3 : 1 : 1): aczkolwiek wschelakym obiczayem okolo thego staraly sye, y poslow y nakladow nyelythvyacz Alie zaſſye theras wyelcze są poczyeſcheny LibLeg 10/114; GliczKsiąż Pv; BielKron 147v; RejPos 321 v; A ácżkolwiek pokoy miedzy ſobą cżęſto ſtánowili/ ále go záśię dla ledá przycżyny rwáli ModrzBaz 105v.

»aczkolwiek ... jednak przedsię«: Ktorzy ták cżynią [od niektórych pokarmów się wstrzymują a za to innymi się objadają]/ ácżkolwiek przykazánie o Poście wypełniáią/ y prawdźiwie poſzcżą/ iednák przed śię obżárſtwem grzeſzą. WujJud 190.

»aczkolwiek ... jednakże wżdy«: Bo ácżkolwiek ten wtory Adam [tzn. Chrystus]/ nie ieſt ták źiemſki: iáko był on pierwſzy [...] ále ieſt cżłowiek niebieſki. [...] Iednákże wżdy cżłowiek ieſt prawdźiwy CzechEp 295.

»aczkolwiek ... przedsię jednak, przedsie jednak« (2 : 1): KromRozm II f4; ácżkolwiek wiela ludźi złość práwie z brzegow wylewa/ przedśię iednák [...] wiele tákich ieſt;/ Ktorzy nád cżeść y miłość Páná ſwego/ nic milſzego [...] ſobie nie poważáią. WysKaz X2 (2).

»aczkolwiek ... wszakoż jednak, wszakże jednak« (4 : 2): BibRadz I 5; Bo ácżkolwiek bez pokármu y bez picia/ cżłowiek trwáć á żyw być nie może/ wſzákże iednák stąd to nie przychodzi/ iż kto ie y pije/ áby miał żyć ná wieki. RejPosWiecz2 91; CzechEp 9; Bo ácżkolwiek mogłby ſię o niełáſkę Bożą [...] táki cżłowiek nie przypráwić/ [...] wſzákoż iednák nowey łáſki BOżey poſpolićie nie bierze LatHar 244 (3).

»aczkolwiek ... wszakże przedsię«: o cżym áczkolwiek iuż w nowym przymierzu znácżniey nápiſano mamy. Wſzákże przedſię y v Dánielá Proroká/ nie ledá iáką otuchę vcżynił też Bog o tym CzechRozm 124.

»aczkolwiek ... wszak wżdy, wszakoż wzdy, wszakże wżdy« (1 : 1 : 1): BierEz Q2v; bo acżkolwiek z niego wilgota właſna iego wychodzi, wſzakoż wzdy, inſza opcza zoſtawa. GlabGad H3; CzechRozm 69.

»aczkolwiek ... a wszakoż jednak«: Atzkołwiek [!] Pánnę Máryą mátkę Páná náſzego [...] mamy vććiwie wſpomináć [...] A wſzákoſz teſz to wiem iednák/ iż tá Pánná/ nigdy tego niepożądáłá [...] iżebyſmy Syná Bożego [...] zdzieráli s ſtholcá Bożego KrowObr 152v.

»aczkolwiek ... a wszakoż przedsię«: Atzkolwiek to prawdá/ iż ku odpuſztzeniu grzechow [...] nie potrzebá żadnych vtzynkow/ y nie dla tego ich tzynic mamy/ ábyſmy zbáwieni byli [...] á wſzákoſz przedſie/ dlá tego dobrych vtzynkow/ niegániemy KrowObr 61.

»aczkolwiek jednak«: konietzniebyśćie ſię y Piotrá ſwiętego rádzi záprzeli kiedyby był ták wiele piſał ná przećiwko wam/ átzkolwiek ſie iednák iego y náuki y żywotá przyćie/ á práwie ſie z niego náſmiewaćie KrowObr 22.

»aczkolwiek lepak ... wszakże« (4): ModrzBaz 129 (2); Acżkolwiek lepak ták dobry á potrzebny ieſt [przekład słowianski]/ wſzákże nádeń daleko prawdziwſzy ieſt Laćińſki przekład. BudNT c4 (2).

»aczkolwiek więc ... a wszakoż«: Aczkolwyek wyęc ſtráchąm ſye twoyey wyelgoſci/ á wſſákoż ludzkoſć mye przyzywa. KromRozm III O3v.

»aczkolwiek wżdy ... a wszakoż«: Acżkolwiek wżdi niegdi ku niektorim dworzanóm przichodzę a radźi mie widzą á wſzákoż ſnádź inij przeto iim nieprziiaią ForCnR A3v.

»aczkolwiek ... chociaż ... jednak«: Bo ten [Chrystus]/ ácżkolwiek cżćią y chwałą [...] ieſt ukoronowan od Bogá oycá ſwego: y chociaſz ma od niego imię nád wſzyſtkie imioná dáne: jednák chwały tey oycowſkiey nie ma/ áni mu iey też bog dał. CzechRozm 194v.

C. W obrębie jednego wypowiedzenia wprowadza dodatkowe składniki najczęściej przydawkę lub okoliczniki; chociaż, nawet, wprawdzie; quamvis Mącz (22): FalZioł *4; łuna kxiężyczowa ma w ſobie moc dawania wilgoti każdey rzecży y zagrzewania acżkolwiek taiemnego GlabGad H4; A dla lepſzey obrony ſiedm zamkow (acżkolwiek grubo á nie ſubthilno) zbudowali MiechGlab 59; HistAl F7; Wzyął Brytánnią y wyſpy morſkie [...] ácżkolwiek s trudnoſcią. BielKron 141v (4); siquis Tyrannum occidit quamvis familiarem, który okrutniká/ áczkolwiek w towarziſtwie zábił. Mącz 422a; SienLek 83v (2); WujJud 170v; CzechRozm 192; Byłoby to przećiw práwu wſzech národow/ gdyby Polacy áczkolwiek Pogáńſkiemu Pánu wiárę złamáć mieli StryjKron 722 (2); był vcżniem Páná Iezuſowym/ ácżkolwiek potáiemnym LatHar 736 (3); SarnStat 1166.

Połączenia: »aczkolwiek ... ale«: oddáiemyć dźięki/ ácżkolwiek niegodne/ ále day to Pánie/ żeby nabożne y tobie przyięmne LatHar 272.

»aczkolwiek ... wszakże« = nie tylko, nie dość że ... ale: Acżkolwiek roſkázuie poſłuſzeńſtwo zwierzchnośći/ wiernym ſługam Chriſtuſowym: Wſzákże nie mniey tego po nich chce/ żeby byli ćichymi/ ſpokoynymi/ á od walki dálekimi. CzechRozm 252v.

»aczkolwiek ... a wszakoż« = nie tylko, nie dość że ... ale: I acżkolwiek ku inſzym wielom rzecży ſą barzo vżyteczne/ a wſzákoſz też ku zachowaniu ſtaroświeckiey pamięci Xięgi piſm ſą barzo potrzebne KwiatKsiąż G4.

2. Wprowadza wypowiedzenie okolicznikowe warunku; najczęściej z uwydatnieniem tylko następstwa czasowego przy zaniku właściwej funkcji wskaźnika stosunku warunkowego; jeśli, gdy; si Mącz, etiam si Modrz (5): RejPs 181; acżkolwiekem ia wiele Słow odmienił albo włożjł niedla tegom vćzinił że bych był lepſy miſtrz nato RejKupSekl a6; Nec si sciam dicere ausim, Aczkolwiek bych wiedział/ wſzákże bych rzéc nie ſmiał Mącz 21c; Bo záprawdę rycerze nie rodzą ſię/ ácżkolwiek ſię śláchćicy rodzą. [Profecto milites non nascuntur, etiam si nobiles nascantur Modrz 176] ModrzBaz 76.

Połączenie: »aczkolwiek ... tedy jednak«: My áczkolwiekbychmy mu gniew z winą odpuścili/ tedy jednák winien temu przeciw ktoremu wystąpił opráwić wedle ſkazni ſądowey. UstPraw I3v.

3. Wprowadza wypowiedzenie okolicznikowe przyczyny; ponieważ, bo (7): OpecŻyw Iv; Bo ſnadz namnieyſſa koſć ćiáłá moiego ieſt wliczbie twoiey/ á zátáiona przed tobą niebędzie áczkolwiek ieſt iſtnoſć moiá przez ćię ſpráwioná RejPs 206v; KwiatKsiąż O3; RejPosRozpr c3v; ReszPrz 29; nie śmiem/ y boię ſię przyſtąpić ia grzeſzny ácżkolwiek ná zaſługi moie nic ſię nie ſpuſzcżam LatHar 206; SkarKaz 311a.
** Bez wystarczającego kontekstu (20): Etsi, Aczkolwiek. Tametsi idem Mącz 108d; Quamlibet, pro quantūlibet, Aczkolwiek; Quanquam coniunctio casualis Aczkolwiek; Quamvis coniunctio adversativa idem significans, Aczkolwiek Mącz 337d; Quantumcunque adverb. [...] Aczkolwiek; Quantunvis adverbium. Aczkolwiek/ niechay będźie yáko chce. Mącz 338b; Tametsi copulativa particula in principiis orationum posita indicativo gaudet, Secundo etiam loco subiunctivo Aczkolwiek Mącz 439b; Acżkolwiek. Quanquam Calag 571a; Etsi ‒ Aczkolwiek Calep 374b; Licet ‒ wolno ieſt. Aczkolwiek Calep 602a; Quanquam ‒ Acżkolwnk [!] Calep 886a; Tametsi — Acżkolwieti [!] Calep 1046a.

Tekst niepełny w przytaczanych cytatach z obcych źrodeł (8): KrowObr 205v [2 r.], 206; Mącz 282b, 337d, 338b, 348c, 439b.

Cf ACZKOLEK, ACZKOLI, ACZKOLWIE, ACZKOLWIEKCI, ACZKOLWIEKCIEM

KK