« Poprzednie hasło: [OBEJDZRZEĆ] | Następne hasło: [OBEJMOWAĆ SIĘ] » |
OBEJMOWAĆ (7) vb impf
Pierwsze o oraz e jasne; w formie praet drugie o prawdopodobnie jasne; a jasne.
Fleksja
indicativus | ||
---|---|---|
praes | ||
sg | ||
1 | obejmuję | |
3 | obejmuje |
praet | ||
---|---|---|
sg | ||
3 | f | obejmowała |
praes 1 sg obejmuję (3). ◊ 3 sg obejmuje (3). ◊ praet 3 sg f obejmowała (1).
Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII w.
Znaczenia
- 1. Otaczać coś sobą, zajmować miejsce wokół czegoś
(5)
- Przen (1)
- 2. Dotyczyć (1)
- 3. Osiągać, brać w posiadanie; przen (1)
1. Otaczać coś sobą, zajmować miejsce wokół czegoś; complecti Mącz, Calep, Cn; ambire Vulg; capere, circumplecti, circumplicare Cn [w tym: co (2), kogo [przen] (1)] (5): Pępkowe ziele [...] ma liſt podobny ſzałwiowemu liſtu/ ktory liſt obeymuie rozgi przy kthorych roſcie FalZioł I 111c; Vlał na przod dwá ſlupy miedziáne/ ieden ſlup ná ośmnaśćie łokći wyſoki: á nić ná dwánaśćie łokiet obeymowáłá obadwá ſlupi. Leop 3.Reg 7/15; Mącz 303d; Calep 227b.
Przen (1):
Fraza: »strach obejmuje« = [aliquem] circumvadit a. invadit terror, incedit a. praeoccupat timor, perfundit horror, partentat tremor Cn (1): Bywa ſlyſſaná rozmáita ſrogoſć gromow z roſkazánia twego/ á iáko ogniſtemi pochodniami bywa oſwiecona ziemiá ták iż ſtrách obeymuie wſſytki ktorzy kolwiek przebywáią ná ziemi. RejPs 113v.
2. Dotyczyć [kogo] (1): Tá wiárá naprzod Páná Chryſtuſá pośrzedniká obeymuie. SkarKaz 384a.
3. Osiągać, brać w posiadanie; przen; occupare, ponere pedem in possessionem Cn [ze zdaniem dopełnieniowym] (1): [św. Jagnieszka wrzucona w ogień] modlitwę táką cżyniłá mowiąc: [...] Owo iuſz to/ com wierzyła/ widzę: cżegom ſię nádziewáłá mam: cżegom prágnęłá iuſz obeymuię. SkarŻyw 70.
Formacje współrdzenne cf JĄĆ.
Cf OBEJMUJĄCY, OBYMOWANIE
LW