obfitować czego (3): vżywamy doſtátkow tych/ ktorych obfituią przybytki twoie RejPs 53v, 72; RejRozpr B3.

obfitować do czego (1): Mocen lepak Bog wſzelką łáſkę obfitą vcżynić ná was/ áby we wſzem záwżdy/ wſzelki doſtátek máiąc/ obfitowálibyśćie do wſzey ſpráwy dobrey [abundetis in omne opus bonum]. BudNT 2.Cor 9/8.

obfitować ku czemu (2): [Bóg] rozmnoży zaśiewki wáſze/ y przyſporzy vrodzáiow ſpráwiedliwośći wáſzey. Abyśćie na wſzytkim vbogáceni obfitowáli ku wſzelkiey proſtośći [abundetis in omnem simplicitatem] WujNT 2.Cor 9/11, 2.Cor 9/8.

obfitować przez co (1): Abowiem vſlugowánie vrzędu tego nie tylko wypełnia czego nie doſtawa świętym/ ále też obfituie przez wiele dźiękowánia [abundat per multas gratiarum actiones] Pánu gdy przez doświádczenie tey poſlugi/ Bogá chwalą WujNT 2.Cor 9/12.

obfitować w co (3): Leop Eccli 21/15; Bo wſzytko prze was/ áby łáſká rozmnożywſzy ſię przez mnogie dziękowánie/ obfitowáłá wſławę Bożą [abundet in gloriam Dei]. BudNT 2.Cor 4/15. Cf Zwrot.

obfitować czym (14): Vſthá twoie obfithowáły złośćią [abundavit malitia]: á ięzyk twoy plotł zdrády. Leop Ps 49/19, Ps 64/14, 2.Cor 7/4; Gdy ieſzcze nie były przepaśći ieſtem narodzona/ y poki ieſzcze źrzodłá nie obfitowały wodámi [loca aggravata aquis]. BibRadz Prov 8/24; BudNT 2.Cor 7/3[4], Luc 15/17; Puſtynie kwitną/ góry ſye ráduią/ W polách ſtad mnoſtwo: zbożem obfituią Niſkie doliny KochPs 93; NiemObr 70 [2 r.]; Ten będźie u mnie w ſczęśliwym ſtrzemieniu Kto obfituie cnotą w dobrym mieniu. ZawJeft 24; mam wielką pochwałę z was: pełenem poćiechy/ náder obfituię weſelem w káżdym vtrapieniu náſzym WujNT 2.Cor 7/4, s. 667 marg; WysKaz 9. Cf obfitować czym z czego.

obfitować czym z czego (1): [pleban do wójta] Iż z iego [Boga] hoynego dobrá Słábo wáſſá ręká ſſczodra/ A nas tym opátrzuiećie Czym z niego obfituiećie RejRozpr A3v.

obfitować w kim, w czym (25): PatKaz II 84v, 86; A niżyny będą w życie obfitować [valles abundabunt frumento] WróbŻołt 64/14; Vſtá twe obfitowáły záwżdi w ſproſney złośći LubPs N3; Leop Sap 11/5; BibRadz Ps 143/13; RejPos 61; GrzegŚm 54; A ták bráćia moi mili/ duży bądzćie/ nie poruſzeni/ obfituiąc w vcżynku páńſkiem záwżdy [abundantes in opere Domini] BudNT 1.Cor 15/58 [przekład tego samego tekstu RejPos 61, WujNT], Rom 15/13; Iákośćie tedy poználi Iezuſá Chriſtuſá/ w nim chodźćie/ [...] iákośćie ſię naucżyli/ obfituiąc w nim z dźiękowánim. NiemObr 79; WerGośc 265; ArtKanc F19v; Ale iáko we wſzytkim obfituiećie w wierze y w mowie/ y w vmieiętnośći/ y wſzelákiey pilnośći/ nád to y w miłośći wáſzey przećiwko nam: ábyśćie y w tey ſzczodrobliwośći obfitowali [in omnibus abundatis fide et sermone et scientia et omni sollicitudine insuper et caritate vestra in nos, ut et in hac gratia abundetis]. WujNT 2.Cor 8/7, Rom 15/13, 1.Cor 14/12, 15/58, s. 639, Col 2/7; SkarKazSej 684a. Cf Zwrot.

W przeciwstawieniach: »obfitować ... niedostatek cierpieć (2), uniżać się, uniżonym być« (4): BibRadz Philipp 4/12 [2 r.]; Vmiem y vniżáć ſię/ vmiem y obfitowáć: (wſzędy/ y we wſzem ieſtem: wyćwiczony) y náſyconym być/ y łáknąć; y obfitowáć y niedoſtátek ćierpieć [et abundare et penuriam pati]. WujNT Philipp 4/12.

W charakterystycznych połączeniach: obfitować dostatkow, sprawiedliwości, wszego; obfitować w sławę, we złości; obfitować chlebami, cnotą, dobrym, łaską (2), mądrością, radością (2), umiejętnością, weselem, wodami, zbożem (2), złością; obfitować w dobrach, w miłości, w mowie, w nadziei (2), w niedostatku, w nieszczęściu, w pilności, w pociesze, w robocie, w sprawach, w szczodrobliwości, w uczynku, w umiejętności, w wierze, w (wy)rozumieniu (2), w zbożach, w złości, w życie; więcej obfitować (2).

obfitować przez kogo, przez co (3): ábowiem iáko w nas obfituią vtrapienia Chriſtuſowe: ták też przez Chriſtuſá obfituie [per Christum abundat] y poćiechá náſzá. WujNT 2.Cor 1/5. Cf obfitować przez co ku czemu.

obfitować przez co ku czemu (2): BibRadz Rom 3/8 [7]; Abowiem ieſli prawdá Boża przez moie kłamſtwo obfitowáłá/ ku chwale iego [in meo mendacio abundavit in gloriam ipsius]: czemuż ia dáley bywam oſądzon iáko grzeſzny? WujNT Rom 3/7.

obfitować w kim, w czym (11) ludzie w ktorych kolera panuie y w ktorych melankolia obphituie maią ſię powſciągać od łuku FalZioł I 101d; Słowo słodkie rozmnaża przyiaćiele/ á vbłaga nieprzyiaćiele: á ięzyk łáſkáwy w dobrym cżłowiecże obfithuie [in bono homine abundat]. Leop Eccli 6/5; Ktemu iż w młodych ludziech ciepło y krew okwituye/ nietylko ku pośileniu ćiáłá/ ále też y ku rozmnożániu KwiatKsiąż Cv; A zwłaſzcza ći w ktorych oquituie cżarna cholera/ ſwobodniey máią być zátrzimawáni KwiatKsiąż F, C2, C3v, Mv; A Bog mocen ieſt vczynić áby obfitowáłá w was wſzytká ſzczodrobliwość [Potens est autem Deus omnem gratiam abundare facere in vobis] WujNT 2.Cor 9/8; I o to proſzę/ áby miłość wáſzá ieſzcze więcey á więcey obfitowáłá w vmieiętnośći y we wſzelákim zrozumieniu WujNT Philipp 1/9, 2.Cor 1/5, Eph 1/8.

W przeciwstawieniach: »obfitować ... (wy-, z)gasnąć« (3): prorok naprzod żąda przyſcia Meſſiaſza na ſwiath/ y prośi pokornie aby Pan bog raczył być obrońcą iego/ [...] gdy zgaſnie łaska a będzie zloſć obfitowała WróbŻołt Y2, Y3; Zbáwićiel náſz o tych cżáśiech náſzych oſtátecżnjch powiedźieć racżył: Ze złość obfitowáć á miłość prawdźiwa z wiela ſerc ludzkich wygáſnąć miáłá. WysKaz )?( 2v.