[zaloguj się]
[pdf]

OBLEWAĆ SIĘ (11) vb impf

się (6), sie (5).

oraz a jasne, -é- (4) Oczko, KochMRot, SiebRozmyśl (2); -e- OpecŻyw (2).

Fleksja
indicativus
praes
sg pl
1 obléwåm się
2 obléwå się
3 obléwają się
praet
sg pl
3 m obléwåł się m pers obléwali się
f obléwała się m an
n obléwało się subst obléwały się

praes 1 sg obléwåm się (1). ◊ 2 sg obléwå się (2). ◊ 3 pl obléwają się (1). ◊ praet 3 sg m obléwåł się (1). f obléwała się (1). n obléwało się (2). ◊ 3 pl m pers obléwali się (1). subst obléwały się (1). ◊ part praes act obléwając się (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVIII w. s.v. oblać.

1. Wylewać coś na siebie (czym) (7): Po łáźni wodą źimną/ obléwáią ſye niéktórzy. Oczko [42]v.
Zwroty: »krwią się oblewać« = odnosić rany, ginąć (1): zwodzili z Ruſkimi Kniáźmi woynę krwáwą. Krwáwą bo ſię częſto krwią ſwoią oblewáli/ Gdy przeſtrzeńſtwo ſwym wnukom ſzáblą vprzątáli StryjKron 250.

»łzami (a. słzami) się oblewać« = płakać (5): Dzieciątko obrzezano/ náſwiętſſą krew przelano/ ſlzami ſie oblewało/ Iezus mu ijmię dáno OpecŻyw 21, 15v; BielKron 110; Ludźi zámordowánych krew ku Niebu woła/ [...] O czym mysląc gorzkimi łzámi ſię oblewam/ Da pan Bog co lepſzego/ iáko ſię ſpodźiewam. Prot C; Abram [...] Wygania mátkę z ſynem z domu poniewoléy: A mátká żáłośliwa łzámi ſie obléwa/ Idąc z ſynem ná puſczą/ od ſtráchu omdléwa. KochMRot C2v.

2. Być polewanym; pokrywać się [czym] (4): Bráctwá niktore [...] ciało ſwe [...] ták bicżuiąc/ że ſię krwią ich właſną/ nie tylko one oſtre wory/ ále y koláná y nogi ich áż ku źiemi oblewáły ReszHoz 127; poránili iego święté ćiáło/ Aż ſię wſzytko krwią świętą iego obléwáło. SiebRozmyśl H2v, H3.
Przen (1): Cóż obrzydły á niepożytecżny cżłowiek/ ktory pije iáko wodę niepráwość? Pierſi iego pełne mleká/ á ſzpikiem (każda) kość iego oblewa ſię [medullis ossa illius irrigantur]. BudBib Iob 21/24.

Formacje współrdzenne cf LAĆ.

DDJ