Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: OBŁOWIĆ

Następne hasło: OBŁOWIENIE »

OBŁOWIĆ SIĘ (20) vb pf

sie (16), się (4).

Oba o prawdopodobnie jasne (tak w ob- oraz łowić).

Fleksja

inf	obłowić się

praet
	sg
3	m	obłowił się
3	f	obłowiła się

plusq
	sg
3	m	był się obłowił

conditionalis
	pl
3	m pers	by się obłowili

con praet
	sg
3	m	by się był obłowił

inf obłowić się (5). ◊ fut 3 sg obłowi się (6). ◊ 1 pl obłowi(e)my się (1). ◊ 3 pl obłowią się (2). ◊ praet 3 sg m obłowił się (1). f obłowiła się (1). ◊ plusq 3 sg m był się obłowił (1). ◊ con 3 pl m pers by się obłowili (1). ◊ con praet 3 sg m by się był obłowił (1). ◊ part praet act obłowiwszy się (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI i XVIII w.

Znaczenia

Zdobyć dużo łupów podczas polowania, upolować coś (20)
- Przen: Wiele zyskać, skorzystać, wzbogacić się (15)

Zdobyć dużo łupów podczas polowania, upolować coś (20): Lew niekiedy ná łow śię brał/ Liſzkę z oſłem z ſobą wezwał: Aby wſzyſcy ſpołem byli/ A lepiey śię obłowili. BierEz K4, Q4; RejZwierz 78v; ázaſz nie roſkoſz s chárty ſie przeieździć/ ná cietrzewká ſieć záſtáwić/ kuropátwicżkę rozſiádem przykryć/ á przeieździwſzy ſie/ á obłowiwſzy ſie do domu przyiecháć RejZwierc 111; KlonFlis Fv; [obłowić ſie/ Praedam venado capere, vnde obłow. elegans venatorum vox. Praeda, metaphorice dicitur obłowił ſie/ eaedem patravit. StatorGramm G8v (Linde); HistFort A4v; WerReguła 111].

Przen: Wiele zyskać, skorzystać, wzbogacić się (15): RejFig Aa4; RejZwierz 137v; thego názywáią cznotliwym cżłowiekiem/ pocżćiwym ſługą/ ktho ſie nailepiey obłowi. GórnDworz Hhv; nie bacżymy tego/ iż bychmy też łowili y cáłą noc/ nic nam płatno nie będzie/ ieſli ſie nie obłowiemy s ſłowá Páńſkiego á s ſwiętey woley á s poſtánowienia iego. RejPos 175v; RejZwierc 236; PaprPan 4v; SkarŻyw 178; KlonŻal C4.

obłowić się czym (3): A tu pátrz co pochlebſtwo vmie á co prawdá/ bo tá záwżdy gorą látáć muśi iáko orzeł/ á gdzie ſie ſpuśći nielza iedno iáko orzeł ptakiem ták ſie też oná ſławą á pocżćiwoſcią obłowić muśi. RejZwierc 50, 51, 98.

obłowić się na kim (3): RejWiz 168v; Grodzyeccy. CIchoć ſie záiąkáią/ lecż przedſię domowią/ Wierz mi iż ſie y chytrzy/ ná nich nie obłowią. RejZwierz 73, 16.

obłowić się w czym (1): ieden náucżony w zakonie przyſłuchawáiąc ſie z dáleká onym ſłowom Páńſkim [...] przyſtąpiwſzy ſie do Páná/ nádziewáiąc ſie obłowić w iákiey omyłce iego w onym kuſzeniu ſwoim. RejPos 209.

Formacje współrdzenne cf ŁOWIĆ.

Cf OBŁOWIENIE