[zaloguj się]
[pdf]

OBORNY (3) ai

Oba o jasne.

Fleksja
sg
f Goborn(e)j n Goborn(e)go
A Aoborné
L Loborn(e)m
pl
G obornych

sg [f G oborn(e)j.] ◊ n G oborn(e)go (1). ◊ A oborné (1). ◊ L oborn(e)m (1). ◊ [pl G obornych.]

Sł stp s.v. oborne, oborzne, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

1. [Przymiotnik od „obora” ‘pomieszczenie dla bydła’: Chrustowych kur 14, obornych 14 LustrSand 35.
Przen:
Wyrażenie: »oborna wiara« [pogardliwie o wierze ewangelików wileńskich]: Oznajmujem wam, obornej wiary panowie, Iż dziś od nas [jezuitów] będą karani ci katowie, którzy nauką fałszywą lud Boży zwodzą Apolog 61.]
2. W funkcji rzeczownika: praw. »oborne« = opłata za przechowywanie zajętego w szkodzie bydła; pretium depastarum segetum vel prati Cn (3): ZapWar 1510 nr 2073; [ten co dał zajęte bydło do obory królewskiej] zá káżdym ręczeniem ma dáć Podſtároſćiemu wiárdunek obornego. UstPraw F; A ieſliby ſzkody nie vkazał rękoimiému [...] á bydłoby vpornie trzymał/ á ná rękoymie niepuśćił/ tedy winy trzy grzywny ſądowi: á drugiéy ſtronie [...] zápłáćić ma/ y oborné ſtráći. SarnStat 1160; [LustrMaz II 11].

[W połączeniu szeregowym: bo się urzędnik wychować może kurami i gęsiami, które dawają kmiecie za pocztę, za oborne i za drwa LustrRaw 134.]

[Zwrot: »obornego płacić [ile]«: Obornego mieszczanie na Zamek płacą do roku c.v.u. fl. 12 LustrWpol II 209.]
[Wyrażenie: »branie obornego«: ty ludzie z Rachutowa uciska zajmowaniem bydł i przez częste branie obornego z nich. LustrWpol II 230.]

JR