« Poprzednie hasło: [ROZEPRZAŁY] | Następne hasło: 2. [ROZEPRZEĆ] » |
1. ROZEPRZEĆ (3) vb pf
Teksty nie oznaczają ó oraz é; o oraz pierwsze e prawdopodobnie jasne (tak w roze-).
Fleksja
inf | rozeprzeć |
---|
praet | ||
---|---|---|
sg | ||
3 | n | rozparło |
conditionalis | ||
---|---|---|
pl | ||
3 | subst | by rozparły |
inf rozeprzeć (2). ◊ praet 3 sg n rozparło (1). ◊ [con 3 pl subst by rozparły.]
Sł stp, Cn brak, Linde bez cytatu.
Znaczenia
1. Rozstrzygnąć, rozwiązać spór [czym] (2): Recht ſprechen. Sądzić. Práwem rozeprzeć. Iudicare. Calag 390a.
rozeprzeć co (1): Lecżbych ia rádził gdyby to mogło być/ W pokoiu wſzytko rozumem rozeprzeć. RejZwierc 228v.
2. [Rozpostrzec, rozłożyć, rozciągnąć [co]: Iáko ptaki łowić śiećiámi po Włoſku. [...] Laſki też máią być ná końcach śieći ták ſzerokie coby śieći roſpárły/ ktore tám rozłożywſzy przykryieſz dobrze Cresc 1571 625.
rozeprzeć czym: ktorą [płachtę] maſz rozeprzeć iedną laſką od głowy áż do tyłu CygMyśl D4v.]
3. Rozepchać, rozdąć, rozsadzić [co] (1): Bo y Sálomon piſze/ iż to dawno ſłynie/ Ze ich więcey z obżárſtwá/ niż od miecżá zginie. Bo iáko to nie ma być/ gdy przedſię tka w gárdło/ Ano ledwo wcżorayſze/ brzuchá nie roſpárło. RejZwierz 136.
Formacje współrdzenne cf 2. PRZEĆ.
ECB