[zaloguj się]

OBWINĄĆ (33) vb pf

o jasne.

Fleksja
inf obwinąć
praet
sg
3 m obwinął
f obwinęła
imperativus
sg
2 obwiń
conditionalis
sg pl
3 m by obwinął m pers by obwinęli

inf obwinąć (4).fut 3 sg obwinie (1).praet 3 sg m obwinął (3). f obwinęła (1).imp 2 sg obwiń (11).con 3 sg m by obwinął (1).3 pl m pers by obwinęli (2).part praet act obwinąwszy (10).

stp notuje, Cn s.v. obwijam, Linde XVIXVII w.

Osłonić, zawinąć, okręcić coś czym; cingere BartBydg; circumdare Vulg; circumplicare, circumvoluere, involuere Cn (33): BartBydg 213b; náwierćże ktemu náśienia koźiorożcowego y lnianego/ á to weſpoł zmieſzawſzy/ obwiń/ kożdąć puchlinę [...] zbierze. SienLek 81v, 179.

obwinąć komu co (1): náwárzywſzy chmielu w ocćie/ obwiń mu wſzyſtkę nogę SienLek 178v.

obwinąć kogo, co [w tym: co czym (11)] (15): aliż ta ijſtá ciotka iego Mariá Kleoffe/ ziąwſſy rąbek z ſwé głowy/ ij podala go iednému żydowi proſſęcy go aby go obwinęli. OpecŻyw 125v; FalZioł I 80d, 143b, III 24b; KrowObr 112; Mącz 362b; SienLek 40v, 56v, 121v, 169v, 179; Bárwierz [...] chuſtámi obwinął głowę GórnDworz S8; Oczko 15v; WerGośc 251; O móy ſynu kto twoié członki w kupę złoży? Kto zmyie/ kto obwinie/ y do grobu włoży? GórnTroas 71.

obwinąć kogo, co w co (7): marya [...] criſtuſa wubogye pyeluſzky obuynąla PatKaz III 131; FalZioł I 71b; MiechGlab 55; oná [Rea] miáſto dzyecyęcyá dáłá mu [Saturnusowi] kámyeń obwinąwſſy go w ſukno GliczKsiąż C8; SienLek 47, 117; W Bethleemeś miáſtecżku PAná porodziłá/ [...] Obwinąwſzy w pieluſzki we żłobeś włożyłá LatHar 517.

obwinąć co na co (2): y oblokł go [Farao Józefa] wſzáthę Biſiorową/ á ná ſzyię łáncuch złoty obwinął [torquem auream circumposuit]. Leop Gen 41/42; SienLek 51v.

obwinąć co około czego (1): rozmocż w tim chuſtę/ przyłóż na cżoło y drugą około ſzije obwiń FalZioł III 26b.

obwinąć czym (14): Migdałow [...] vtłucż [...] aby mleka nie puſciły/ á obwinąwſzy moczną chuſtą: przyſmażyć na rincze FalZioł II 22v, I 80d, 143b, III 24b, V 42; KrowObr 112; przyłóż to koniowi gdźie muchy ma/ obwiń ſuknem iákimkolwiek SienLek 182, 40v, 121v, 169v, 179; GórnDworz S8; Oczko 15v; WerGośc 251.

W charakterystycznych połączeniach: obwinąć [czym] chleb, członki, dziecię, głowę (5), gruszkę, kamień, korzeń, laskę, nogę, umarłego, żywot [= brzuch]; obwinąć [około czego, na co] chustę (2), łańcuch; obwinąć w bawełnę, w chustę, w pieluszki (2), w płachtę, w skorkę, w sukno; obwinąć bawełną, chustą (chustami) (6), paczesiami, ręcznikiem, suknem, ścierką, zgrzebiami.

Przysłowie: Ne in rutis quidem et caeliis proverbium, Nie ták wiele yákoby pálec obwinąć/ by yednego płatká Mącz 362b.
W przen [co około czego] (1):
Szereg: »przywiązać a obwinąć« (1): Przywiąż ie [przykazania] w ſercu twoim ná każdy czás/ á obwiń około gárdłá twego [liga ea in corde tuo iugiter et circumda gutturi tuo]. Leop Prov 6/21.

Formacje współrdzenne cf WIĆ.

Cf 1. OBWINIONY

DDJ