Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: 2. OBWINION

Następne hasło: 2. OBWINIONY »

1. OBWINIONY (16) part praet pass pf

obwiniony (11), obwinion (4), obwiniony a. obwinion (1).

Pierwsze o jasne. ◊ W formach złożonych -on-. ◊ Formy niezłożone z tekstów nie oznaczających ó.

Fleksja

sg
m	N	obwiniony, obwinion	f	N	obwinionå, obwiniona, obwinion(a)	n	N	obwinion(e)
	A			A			A	obwinion(e)

pl
N	subst	obwinioné
A	subst	obwinioné

sg m N (attrib) obwiniony (2), (praed) obwinion (3). ◊ f N obwinionå (1), obwiniona (1), obwinion(a) (1); ~ (attrib) -å (1), -(a) (1); ~ (praed) -a (1) BibRadz. ◊ n N obwinion(e) (1). ◊ A obwinion(e) (1). ◊ pl N subst obwinioné (4); -é (1), -(e) (3). ◊ A subst obwinioné (2); -é (1), -(e) (1).

Sł stp s.v. obwinąć, Cn notuje, Linde bez cytatu.

Znaczenia

1. Owinięty, zawinięty, osłonięty czymś (15)
2. Którym coś owinięto (1)

1. Owinięty, zawinięty, osłonięty czymś; obvolutus Vulg; alligatus PolAnt (15):

obwiniony w co (6): matka cżlonki zagrzéwała w pieluſſki obwinioné OpecŻyw 161, 19; BielKron 107; RejAp 62v; [ciało Bonifacyjusza] obwinione w drogie płotná/ y pomázáne oleyki [...] wiezli do pániey ſwoiey Aglais. SkarŻyw 441; GrabowSet P4v.

obwiniony czym (7): TarDuch B, C7; kożdy Papieſz/ kiedy naprzod Papieżem zoſtánie/ tedy nowe Báránki z woſku iárzęcego vlepione/ oleiem pomázáne/ y bawełną obwinione/ tzáruie KrowObr 67; Leop Ez 27/24; Ogárnęły mię wody áż ku duſzy moiey/ przepáść pozárłá mię/ y rogoziem obwinioná ieſt głowá moiá. BibRadz Ion 2/6; Calep 999b; OrzJan 18.

obwiniony w czym (1): Lullá [...] prośił áby mu dał ná drogę potrzeby/ á miedzy kśięgi/ żeby włożył prześćierádło/ w ktorymby ćiáło iego obwinione y do Fuldy klaſztoru przenieśione było SkarŻyw 519.

W charakterystycznych połączeniach: obwiniony w chustki, w drogie plotna, w pieluszki, w prześcieradła, w sukno; obwiniony bawełną, chustami, pieluchami, plastry, prześcieradłem, rańtuchem, rogoziem; obwiniony w prześcieradle.

Szereg: »obwiniony i związany« (1): kupcy twoi zrozlicżną kupią/ z Sztukámi Hiácintu/ y odmiennych máśći y koſztownych towárow ktore były obwinione y związáne [obvolutae et adstrictae] powrozy Leop Ez 27/24.

Błędne rozumienie łac. involutus ‘zwinięty’ (o zwoju na którym pisano księgi) (2): niebo odſtąpiło iákoby kſięgi/ ktore bywáią w co obwinione [sicut liber involutus Vulg Apoc 6/14; WujBib: zwinione] RejAp 62v; Apoſtoł piſze/ iż ie [niebo] widział nam záſlonione iáko kſięgi obwinione. RejAp 64v.

2. Którym coś owinięto [około czego] (1): Skora pſia około ręki obwiniona/ kroſty ciekącze vlecża FalZioł IV 6c.

Synonim: 1. obwiązany.

Cf OBWINĄĆ