« Poprzednie hasło: OCHYLAĆ SIĘ | Następne hasło: OCHYLENIE » |
OCHYLANIE (6) sb n
o oraz a jasne, e pochylone.
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | ochylani(e) | ochylaniå |
G | ochylaniå | |
A | ochylanié | |
I | ochylani(e)m |
sg N ochylani(e) (1). ◊ G ochylaniå (2). ◊ A ochylanié (2). ◊ [I ochylani(e)m.] ◊ pl N ochylaniå (1).
Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI w. s.v. ochylić.
Znaczenia
1. Omijanie; przen: niewykonywanie [czego] (1): Mężoboyſtwá káránia w Polſzce ochylánie. PowodPr 67 marg.
2. Ukrywanie, zatajanie, przemilczanie; udawanie; dissimulatio Modrz, JanStat; diminutio, extenuatio Cn (5): [Abowiem ieſli zábije Káznodzieiá, złą Náuką; Páſterz, niedbálſtwem; [...] Nauczyćiel, ochylániem; wſzyſzcy/ złym ſłowem, álbo przykłádem etc. HerbNauka ſ4 (Linde s.v. ochylić).]
Szereg: »zmyślanie i ochylanie« (1): Z temi złącżone ſą y owe poſtáwy/ do zmyślánia y ochylánia vprzędźione [ad simulationem et dissimulationem compositi]/ podrigánie/ cżapki zeymowánie/ pocżćiwośći wyrządzánie ModrzBaz 60.
Wyrażenie przyimkowe: »bez, krom ochylania« (1:1):
~ krom ochylania kogo (1): Satyra, Carmen maledicum ad carpenda vitia compositum, Wiérſze w którich rozmáyte niecnoti bywáią ſpomináne á beſpiecznie króm którego oſób achylánia [!] s wielkim vrągániem bywáyą ym ná oczy wyrzucáne. Mącz 369d.
Szereg: »szczerze, bez ochylania« (1): cżynić dobre rzecży/ drożnie/ to ieſt dobrą intencią: prawdźiwie/ to ieſt ſcżyrze bez ochylánia PowodPr 3. ~
a. Niedopowiedzenie, niejasność (2): ACz przez święté niegdy Królé Polſkié [...] było vſtáwiono [...]: áby [...] do przednieyſzych kośćiołów [...] nie były prziymowáné [...] oſoby nie ſzlácheckiégo ſtanu: [...] Wſzákże gdy przez nieiákiéś ochylánié/ któré było w Státućie y Przywileiu ſtárym záchowáné/ wiele oſób proſtégo ſtanu do kośćiołów przerzeczonych tych czáſów było brano/ [...] SarnStat 178 [idem] 922.
Synonim: 2. tajenie.
Cf OCHYLAĆ
MC