[zaloguj się]
[pdf]

ROZKAZANIE (1615) sb n

roſ-, ros- (1565), roz- (26), roſz- (16), rozſ- (2).

o jasne; -kå- (1361), -ka- (41); -kå- : -ka- MurzNT (7:2), KrowObr (42:1), Leop (30:3), BibRadz (108:1), Mącz (17:2), RejAp (34:1), RejPos (159:3), BielSpr (2:2), BudBib (43:3), CzechRozm (86:4), SkarŻyw (51:4), CzechEp (57:2), WerGośc (6:1), SarnStat (56:2), PowodPr (5:1), też -ka- RejPs (9); -an- (1389), -ån- (28); -an- : -ån- MurzNT (6:3), KrowObr (41:2), BibRadz (102:7), BielKron (111:4), RejPos (161:1), RejPosWstaw (3:1), BudBib (39:4), BiałKaz (2:1), SkarŻyw (52:3), CzechEp (57:2); -åń; w e wahania.

Fleksja
sg pl
N rozkåzanié rozkåzaniå
G rozkåzaniå rozkåzåń, rozkazaniå
D rozkåzaniu rozkåzaniåm
A rozkåzanié rozkåzaniå
I rozkåzaniém, rozkåzanim
L rozkåzaniu rozkåzaniåch

sg N rozkåzanié (124); -é (8), -e (2), -(e) (114); -é : -e BiałKat (1:2). ◊ G rozkåzaniå (741) [niektóre użycia bez składni zgody w sg: może G pl]; -å (613), -a (11), -(a) (118); -å : -a KrowObr (31:1), BibRadz (37:1), BielKron (80:2), Mącz (3:1), WujJudConf (11:1), BudBib (17:2), KarnNap (4:1), CzechEp (26:1), GostGosp (3:1). ◊ D rozkåzaniu (88). ◊ A rozkåzanié (396); -é (24), -(e) (372). ◊ I rozkåzaniém (92), rozkåzanim (48); -ém RejPs (2), ConPiotr, Diar (2), DiarDop, BibRadz (5), OrzRozm, BielKron (2), Mącz (3), RejAp (3), GórnDworz, RejPos (11), BielSpr, BudBib, ModrzBaz (2), ReszPrz, KochPieś, ArtKanc, GórnRozm, OrzJan, LatHar (5), SarnStat (29); -im LibMal (8), KromRozm III (2), GroicPorz, KrowObr, UstPraw, KuczbKat, MycPrz, CzechRozm (7), SkarJedn, StryjKron (3); -ém : -im ZapWar (1:1), LibLeg (4:7), LubPs (3:1), Leop (2:1), BiałKat (1:1), SkarŻyw (1:6), CzechEp (2:2), WujNT (2:1), SkarKaz (1:2); ~-ém (27), -em (5), -(e)m (60); -ém BiałKat, KochPieś; -em OrzJan; -ém : -em SarnStat (25:4). ◊ L rozkåzaniu (50). ◊ pl N rozkåzaniå (10). ◊ G rozkåzåń (5) BudBib (3), BudNT (2), rozkazaniå (3) [cf też uwaga do G sg] Leop, WujJudConf, CzechRozm. ◊ D rozkåzaniåm (1). ◊ A rozkåzaniå (53); -å (50), -a (1), -(a) (2); -å : -a CzechRozm (9:1). ◊ L rozkåzaniåch (4); -åch (3) CzechRozm, CzechEp, WujNT, -ach (1) Leop.

Składnia przydawki dopełniającej równoznacznej z dopełnieniem sprawcy: rozkazanie od kogo (1).

Sł stp notuje, Cn: roskazanie, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) – XVII w. s.v. rozkaz, rozkazać.

1. Wydanie rozkazu [komu] (1): Zaſlużyla panna Mariá tę koronę ktorá má motz zupelną otrzymániá/ nie tylko iako dziewecżka krola wiecżnégo/ ale iako matka oblubienitza/ ij panij niebieſkiégo krolewſtwa/ ktorá nietylko prawo má na vproſſenijé/ iako ij ijni ſwięci/ ale téż na roſkázanijé bogu/ iako matka ſynowi. OpecŻyw 189v.
2. To, co się przekazuje komuś do wykonania a. przestrzegania; mandatum PolAnt, Vulg, Mącz, Modrz, JanStat, JanPrzyw, Cn; praeceptum Miech, Vulg, PolAnt, Modrz, JanStat, Cn; iussus Vulg, Mącz, Modrz, JanStat, Cn; imperium Vulg, Mącz, Modrz, Cn; edictum Mącz, Modrz, JanStat; sermo, verbum Vulg, PolAnt; dictum Vulg, Mącz; vox PolAnt, Modrz; iussum Mącz, Modrz; imperatum Modrz, Cn; iussio, nutus Vulg [w tym: czyje (1263) – G sb i pron (540), ai poss (477), pron poss (246)] (1565):
a. Rozkaz, zwykle do określonego odbiorcy i do natychmiastowego lub jednorazowego wykonania (646): aczoſſkolwyek by czyą pythanya, zandanya napomynanya, od Ceſ: od Baſſh od posla Vangierſkiego roſdnego od roſkazanya naſſego podkalo, na tho vymowky czyn obyczaynye a krothkyemy slowy, wrzecz syą dlugo nyewdavayancz, a movyancz yſz porvczenya thak szerokiego od naſſ nyemaſz. LibLeg 7/35; O Bar Dany są lysthy y przynyoſlem ye thakowe yakyem myal w roſkazanyv od Krolya yego M. LibLeg 7/100, 10/57, 11/10, 23, 184; RejKup b8; DiarDop 105; Leop Ios 11/15, 4.Esdr 8/23, Dan 3/22; RejFig Cc4 [2 r.]; Tákże gdy was Pan wyſłał z Kádeſbárne/ ábyſćie ſie ruſzyli poſiádáć źiemię ktorą wam dał/ tedyſćie wy odporni byli roſkazániu Páná bogá wáſzego BibRadz Deut 9/23; A gdy iuż Abráám ſyná miał ściąć/ zawołał nań Pan Bog imieniem/ Abráámie niechay/ nie mnimay ábych ia żądał krwie ſyná twego/ ále kuſząc tobą abych obacżył vmyſł twoy/ á gdyżeś ták ſtały w moim roſkázaniu iześ ſynowi iedynemu nie przepuśćił dla mnie/ będę tobie dobrorzecżył BielKron 13; przeto trzebá áby byli potráceni á wygłádzeni [Żydzi] twoim roſkazániem/ áby to ná potym drugim nie weſzło w obycżay. BielKron 114v, 222 [2 r.], 306; Mącz [176]a; Przeto ludzi tákowych roſkazánie/ trzebá ſobie wieldze ważyć. GórnDworz L5v; Krol/ y tedy/ y owedy/ okiem ſwym doźrzeć/ á być przy tym/ kiedy ſie roſkazániu iego exequutia dzieie powinien GórnDworz Gg8v, C2v, L5; (marg) Przecż ſie roſkazał trędowátemu vkázáć kápłanom (–) Obácże co thu ten błogoſłáwiony Pan vcżynić racżył: okazáć to racżył w tym roſkazániu ſwoim/ iż to ieſt wola iego/ áby ſie káżdy záchował w tey powinnośći ſwey/ á káżdemu záchował takie práwo/ iákie iemu należy RejPos 46v, 74v, 174, 189, 320; drudzy cie pilno będą námawiáć ábyś z nimi pograł/ á nie będzieſzli chciał o pieniądze/ więc o roſkazánie. RejZwierc 25v, 96v; BielSpr 16; Ogień/ grad/ głod/ y śmierć/ wſzytko to ieſt dla pomſty ſtworzono/ żeby [lege: zęby] zwierząt ſrogich/ niedzwiadkowie/ y wężowie/ y miecż pomſtę śmiertelną okázuiący nád złośniki. Teć rzecży kocháią ſię w roſkazániu iego/ á wſzędy ſą pogotowiu ná ziemi kędy ieſt potrzebá/ á nie zámieſzkáią tego/ áby nie miáły záraz vcżynić tego, co im roſkażą. BudBib Eccli 39/35; To też rozumowi rzecż przećiwna/ żeby ſługá w roſkazániu páná ſwego miał brákowáć/ iedno przyimuiąc/ á drugie odrzucáiąc. CzechRozm 100; ModrzBaz 23, 100v, 114v; SkarŻyw 30, 125, 165 marg, 402, 532; Tom ia piſał ná śioſtry ſwéy miłéy żądánié/ Któré vmnie ták ważné/ iáko roſkazánié. KochDz 109; Wſpomnimyż też ſobie o Lotowey żenie/ ktora zá nic miáłá Páńſkie roſkazánie/ bowiem oná gdy z Sodomy wychodźiłá/ iż ſię obeźrzáłá, w słup ſię obroćiłá. ArtKanc L; PaprUp F; ActReg 117; Poſłuſzeńſtwo ma bydź/ ktore Pan ma mieć po káżdym ſłudze záwżdy: á ſługá nic nie ma cżynić áni Kmiotek nád wolą iego chcąc: á co Pan roſkaże/ iuż z tym drugiego roſkazániá nie cżekáć/ ále záraz vcżynić GostGosp 148, 28, 108; Phil E4; LatHar +++2; WujNT 1.Cor 7/6, 1.Tim 1/18; SarnStat 775; GosłCast 73.

rozkazanie czego (1): Abowiem y Chriſtus ma pod ſobą Anioły/ ktorym przyśćia y odeſzćia dawa roſkazánie. CzechEp 243.

rozkazanie około czego (2): abiſmi wyedziely yako sye kto spoddanich naschich na granyczi zachowiwa to yeſt yako y przimyerza ktore ſ Czeſſarzem Thvr. mami y roſkazania naschego okolo niewiyezdzania zgranycz swowolnego strzeze LibLeg 11/81; CzechRozm 238.

rozkazanie do kogo (4): MetrKor 46/47; LibLeg 11/9v; BibRadz Ex 6/13; A ći co odprowadzáli Páwłá/ záwiedli go áż do Athen: á wźiąwſzy roſkazánie od niego do Syle y Tymotheuſzá/ żeby conarychley przyſzli do niego/ odeſzli. WujNT Act 17/15; [Leop 1575 Ex 6/13 (Linde)].

rozkazanie komu przez co (1): daye tho przes lyſth moy v.k.m. znacz o roſkazaniv Czeſſarſkim mnie ſludze swemv przes lyſth swoy ktori my przinyeſiiono od Czeſſarza yego m. LibLeg 11/18.

rozkazanie ku komu (4): Pamiecz Pyotrowy Livbomirskiemv roskazania Krola Iego M. kv Krolowey Wengerskiey LibLeg 10/113v, 11/76, 78v, 165v.

rozkazanie na co (1): Zábijáć by [wierni] mogli/ gdyby ná to miánowite y oſobne roſkazánie Boże mieli. CzechRozm 239.

rozkazanie o kim, o czym (7): A k temu iż o tym rozkazania żadnego nie mieli od szlachty, odłożyli to na sejmy powiatowe przyszłe do ich rozmowy. Diar 30; BibRadz Ex 6/13; CzechRozm 238; ModrzBaz 80v, 98v; CzechEp 249; Pozdrawia was Aryſtárchus ktory ieſt ze mną w poimániu/ y Márek brátanek Bárnábaſzow (o ktorym wźięliśćie roſkazánie. Ieſliby przyſzedł do was przimićie go) WujNT Col 4/10.

rozkazanie w czym [= dotyczące czego] (2): Aczkolwiek nyemam zadnego roſkazanya wthey rzeczi od Krolya yego mczi a wſchakoſch yako ſlvdze prziſtoy my rzeczi pana mego Kro. yego mczi przeſtrzegacz LibLeg 11/174v; CzechRozm 231v.

Ze zdaniem przydawkowym referującym treść rozkazu [w tym: aby, żeby (20), jakoby (1), że (1)] (22): MetrKor 46/47; przodkiem opowiadayacz roſkazanie v k m. yakobyſmi wtich roſnyczach miely poſtepowacz przyazliwie miedzi v.k.m. czyą a Czeſſarzem yego M. yako sprzyaczieliem v.k.m. LibLeg 11/75v, 11/76, 171v; Wſechmogączy miły Pánie Ták beło twe rozkazanie Aby przet twoy ſaud [!] ſtraſliwy Był pazwan [!] ſnich każdy ziwj. RejKup y7v; MurzNT Ioann 11/57; BielKron 214, 218v, 443; SarnUzn D7v; GórnDworz Sv; Pomni też ná roſkazánie oycá ſwego żeć pod ſtrácenim dob[r]orzecżeńſtwá przykazał tobie áby pocżeſność moię chował HistRzym 31; BudBib 2.Mach 4/23; Widźimi ſie iż tám nie ieſt ták zgołá proſte roſkazánie/ żeby ſobie kordy kupili CzechRozm 236, 238v; SkarŻyw 349; CzechEp 249; ReszList 174; Miał Cieklinski to roskazanie abysię vsilnie vpominał. ActReg 129; WujNT 440, Act 17/15, 1.Tim 1 arg.

Z przytoczeniem [w tym przytoczenie poprzedzone słowami: tymi słowy (1)] (4): Mam ieſzcże drugie roſkazánie od krolá páná ſwego/ co ſie thycże Gdańſká/ y Elbingá/ thy miáſta ſą właſne Krolá Polſkiego/ á wżdy ie tu ná Syem Ceſárſki pozywáią/ przeto Krol prośi/ áby to ná potym niebywáło/ gdyż nikt inny ná nie práwá y mocy niema/ iedno Krol pan moy BielKron 231v; WujNT Ioann 11/57, Col 4/10; Bo Iupiter ná prośbę vprzeymą Iunony/ Co ſie o to spilnoſcią ſtáráłá/ ſwey żony. Poſłał Merkuryuſzá/ by Eneaſowi/ Powiedział roſkazánie iego tymi ſłowy. Nie to miáſto/ Bogowie/ tobie obiecáli/ Enea/ áni ten brzeg/ á ták roſkazáli. Abyś wſiadał wokręty [...] PudłDydo A4.

W połączeniach szeregowych (15): Ia nie przytomny ćiáłem [1.Cor 5/3].) Tu Páweł ś. vżywa ſwey właſney władzey Apoſtolſkiey/ w zwięzowániu wſzeteczniká tego/ záklináiąc go przez liſt/ y przez mándat ábo roſkazánie/ choćiaż w niebytnośći. WujNT 588. Cf Wyrażenia przyimkowe.

W przeciwstawieniu: »rozkazanie ... sprzeciwienie« (1): Wiktor piſał do Azyanow y Biſkupow onych/ áby ſię wtym święćie z innemi zgadzáli: roſkázuiąc im to/ [...] y grozieł im wyklęćim y odćięćim od kośćiołá: Co y vcżynił/ gdy poſłuſzni być niechćieli. [...] A iż nie tylko vrzędowne/ ále y práwe á święte było to S. Wiktorá roſkazánie/ á nie ſłuſzne Polikrátá y innych Azyáńſkich Biſkupow zprzećiwienie. SkarJedn 125.

Frazy: »tak jako było rozkazanie« (1): Tám był on koſcioł iego od Sálomoná dziwnym á nie ludzkiego wymyſłu koſztem zbudowány y ochędożony/ ták iáko byłá wola y roskazánie iego. RejPos 195v.

»rozgłosiło się rozkazanie« (1): Gdy ſie iuż tedy rozgłoſiło Krolewſkie roſkazánie [Cumque percrebruisset regis imperium]/ á podług mándathu iego/ wiele pięknych pánień przywodzono do miáſtá Suſán [...]: tedy [...] Leop Esth 2/8.

»[od kogo] rozkazanie wyszło« (1): a od moyego wielkyego ymyenya roſzkazanye donyego wiſlo. abi do zadnich ſtron poſlow nyeodprawyal. any poſſilal. any zynich ſtron poſlow przyymowal. MetrKor 46/47.

Zwroty: »na (wszytkie a. wszelakie a. każde) rozkazanie gotowym (a. gotowy), w pogotowiu być« [szyk zmienny] (3:2): MOy łáſkáwy pánie Stádnicki/ ácz ia ná roſkazánie wáſzey Miłoſći ſłużebnikiem ieſtem żáwſze gotowym/ ále ná tę rozmowę s Kſyędzem Sárnickim iácháć niemogę. OrzList f4; BielKron 306v; KwiatKsiąż Hv; Przetoż mátká [...] każe ſługom być pogotowiu ná wſzelákie roſkazánie iego. WujNT 310, 170.

»chodzić na rozkazanie [czyje]« = być posłusznym (1): á kto ze wſzech sług twoich/ iáko Dawid wierny y zięć krolewſki/ ktory chodzi ná roſkazánie twoie [qui pergit ad obedientiam tuam]/ y vcżćiwy (ieſt) w domu twoim. BudBib 1. Reg 22/14.

»rozkazanie (u)czynić; czynienie rozkazania« = capessere iussa, imperata facere Modrz [szyk zmienny] (9;1): Poniewaſz ták wierzą y ták twierdzą: że Bog oćiec/ to ieſt pierwſza oſobá w Boſtwie/ mowił y roſkázował: á ſyn záś/ to ieſt wtora oſobá/ roſkazánie cżynił: duch lepak/ to ieſt trzećia oſobá/ ogrzewał ono vcżynienie/ y obżywiał. CzechRozm 15, 16 [2 r.]; Bo niemoże to być/ áby ochotnie Hetmáńſkie roſkazánie cżynić mieli/ ábo też vmieiętnie powinnośći rycerſkiey doſyć cżynili/ ktorzi ſię w tem niećwiczyli. ModrzBaz 110, 105; SkarŻyw 318; Potym Olech głodem vćiśniony vprośił od nich pokoy/ ofiáruiąc ſię przez Krzyżá pocáłowánie/ y pod przyſięgą roſkazánie ich vczynić/ czego żadnym ſpoſobem nieſpełnił StryjKron 195; CzechEp 181, 243; y opowieda ich odrzucenie/ á nawrocenie Pogánow/ przez przypowieść o dwu ſyniech/ z ktorych ieden obiecał vczynić/ á drugi vczynił oycowſkie roſkazánie. WujNT 38.

»da(wa)ć rozkazanie; dane rozkazanie« = dare mandatum Vulg, PolAnt; praecipere PolAnt; mandatum datum Modrz [szyk zmienny] (6;2): MurzNT Ioann 11/57; Mowił potym Pan do Moiżeſzá y do Aaroná/ dáiąc iem to roſkazánie do Izráelczykow/ y do Fáráoná Krolá Egyptſkiego/ o wywiedźieniu Izráelitow z źiemie Egiptſkiey. BibRadz Ex 6/13; Trzećiego roku potym/ wypráwił Iázon Menelauſa Symonowego [...]/ dawſzy mu tákie roſkazanie/ áby krolá vpomniał o rzecżách potrzebnych. BudBib 2.Mach 4/23; Mnimam iże żaden [sługa taki się nie znalazł]/ chybá żeby był ſzalon/ ábo żeby roſkazánie páńſkie iáſnemi słowy dáne/ potwarzą y złośćią wywroćić chćiał. ModrzBaz 98v; Y ták im [Jakub] błogoſłáwiąc/ y onych náucżáiąc y roſkazánie dáiąc/ áby żyli w boiázni Bożey/ á cżekali obiecánego Krolá znarodu ſwego/ włożył nogi ná łoſzko y vmárł SkarŻyw 349; CzechEp 243, 249; WujNT 1.Tim 1 arg; [Leop 1575 Ex 6/13 (Linde)].

»rozkazania mało dbać (a. nie dbać); na rozkazanie mało dbać (a. nie dbać), niedbały« [szyk zmienny] (4;2:1): RejKup b8; Láthá 1526. Gdańſzcżánie nowe rzecży ſthroili/ wiárę y práwá ſobie inſze wymyśláli/ ná Biſkupie vpominánie ná ten cżás Drzewickiego nic nie dbáiąc/ tákież ná krolewſkie roſkazánie. BielKron 419v, 223, 392v, 443v; Záś żołnierz/ ácżkolwiek wielem rzecży zſtawa ſię krnąbrny/ y ná roſkazánie niedbáły [iussorum negligens]/ wſzákże niemniey/ gdy go niekarzą ModrzBaz 114v; StryjKron 652.

»rozkazaniu dosyć (u)czynić, czynienie dosyć; rozkazaniu dosyć się stało« = exequi a. persequi imperium Mącz; imperata exequi a. facere, iussa capessere Modrz [szyk zmienny] (16:1;1): gdi czo poddanem ſwem roſkaze thedi wſzithczi voly yego y roſkazanyv czinycz doſſicz mvſcha. LibLeg 11/174v, 11/75, 78; (did) Poſel czyny doſyċ Roſkazaniu panſkimu [!]/ ydzie na ſwiat. (–) Wſzechmogacz[y] miły panie Gdiż ieſt to twe roſkazanie. Ia iuż idę RejKup b8; ábowiem [Saul] odwroćił ſie odemnie/ á nie vczynił doſyć roſkazániu memu BibRadz 1.Reg 15/11; BielKron 200; Mącz 280c, 386a; A wſzákże áby ſie roſkazániu w.m. doſyć sſtáło/ powiem co mi ſie widzi y o tych drugich ięzykach. GórnDworz F4, K6, Z4; Iáko záśię leniwi/ nieumieiętni/ nieuſtáwicżni á płochey myśli ludźie/ ktorych żadna cżeść do sławy niepobudza/ niemogą być ochotni/ áni pożytecżni/ áni ták pilni do cżynienia doſyć roſkazániu. ModrzBaz 116, 49v, 96; SkarŻyw 20; KochFr 111; KochWz 136; ActReg 180.

»lekce sobie ważyć rozkazanie« (1): Ale przedſię niemáſz co chwalić/ bo to w obycżay wchodzi/ lekce ſobie ważyć roſkazánie przełożonych ſwoich GórnDworz L4.

»mieć rozkazanie« [w tym: od kogo (12)] = mandatum accipere Modrz [szyk zmienny] (17): Bo tho nam ſzam voyewoda Valaſky oznaymyl ysz tho ma roſkazanye od Ceſzarza yego M. LibLeg 7/8v 11/165v, 171v, 174v; SeklWyzn a4v; Diar 30; A gdy przyſzedł/ rzekłá mu [królowa słudze]/ widzyałeś mię nágą? Rzekł/ muſiałem widzyeć gdym roſkazánie miał. BielKron 100v, 218v, 231v, 443; CzechRozm 231v, 238v, 239, 239v; A kiedyby kto był/ co by ták roſkazał słudze ſwemu: Spráwiwſzy tę rzecż [...]/ nátychmiaſt ſię do mnie wroć. Ktoryż sługá ták ieſt ſproſny/ żeby to słowo/ nátychmiaſt/ ták wykłádał/ gdy od páná nowe roſkazánie o wroceniu będę miał? ModrzBaz 98v; ReszList 174; ActReg 129.

»od rozkazania odstąpić (a. odstępować)« [szyk zmienny] (2): Gdyby mnie pan moy porucżył iáką ſpráwę/ y powiedział wſzytek ſpoſob/ y kſthałt/ iákobych w tym poſtępić miał: á ia będąc w tym punktcie/ widziałbych/ iż mogę pánu lepiey poſłużyć/ gdziebym nieco od iego roſkazánia odſthąpił: mamli ia przedſię ták cżynić iáko pán roſkazał [...]: cżyli vcżynić ták iáko mi ſie lepiey widzi GórnDworz L3v, L4v.

»rozkazaniu poddać się« (1): IEzu/ ktoryś roſkazániu pokorney mátki twey/ poddáć ſię dobrowolnie racżył. Bądź nam etc. LatHar 549.

»poskakiwać na kożde rozkazanie« = być na każde zawołanie, gorliwie komuś służyć (1): niedałem przyczyny w y owszem szanowałem łaski w wiernie azyczliwie dosługowałem się łaski w. Poskakiwałem nakozde roskazanie w y na toż mi to wychodzą me wierne posługi. ActReg 173.

»(o)powiedać (a. powiedzieć), oznajmić rozkazanie; powiedzenie rozkazania« (3:1;1): Prothkyem [!] gdy przyedzyeſſ na dwor Ceſzarza Thvreczſkiego bandzyeſſ zandal slyſzenya kv powiedzenyv poſzelſthwa y roſkazanya naſſego, kthore od naſſ Czeſzarzowy yego miloſczi ponyeſzyesz LibLeg 7/31, 11/75v, 76; Poſſel iuż powieda Byſkupowy Roſkázanie pauſkye [!]. RejKup c4v; PudłDydo A4.

»rozkazaniu się przeciwiać (a. sprzeciwić)« [szyk zmienny] (2): Mowiłem wam á nie vsłucháliśćie mię/ ále przećiuiáiąc [!] ſie roſkazániu Páńſkiemu [adversantes imperio Domini]/ á bucąc ſie pychą/ weſliśćie ná gorę. Leop Deut 1/43; RejAp 196v.

»przestąpić (a. przestępować) rozkazanie; rozkazania przestępstwo« = mandatum a. verbum praeterire Vulg; transgredi sermonem PolAnt [szyk zmienny] (4;1): á nie przeſthępuią roſkazánia krolewſkiego/ ieſliż zwyćięſtwo wezmą/ tedy y łupy y wſzytki ine rzecży kthorych doſtáli/ krolowi odnoſzą. BibRadz 3.Esdr 4/5; RejZwierc 64v; BudBib 1.Reg 15/24; Zapowiedźi á roſkazánia przeſtęmpſtwo karáć [włodarz ma] GostGosp 8; Lecz on odpowiedźiawſzy rzekł oycu ſwemu: Otoć ták wiele lat ſłużę/ y nigdym nie przeſtąpił roſkazánia twego WujNT Luc 15/29.

»rozkazanie przyjmować« [szyk zmienny] (2): Ale [panowie litewscy i ruscy] nie śmieli ná zamek do rády krolewſkiey idź boiąc ſie krolá z oſkárżenia Micháłá Glińſkiego/ ktory krolowi w vcho cżęſthokroć ſzeptał ná nie powiádáiąc/ iż ſie krolowi w káżdey rzecży przećiwili/ á iego roſkazánia nie przyimowáli. BielKron 401v; RejPos 39.

»z rozkazaniem przykazać« (1): Kthore [testament i obietnice] był poſtánowił z Abráámem z Izáakiem potwierdzáiąc go y przyſięgą ſwoią á ſnadz y zroſkazániem Iákobowi przykázał dufáć ſobie/ iż on miał dáć poſieſć iem ziemię RejPs 154.

»(nie) (u)słuchać rozkazania; posłuszeństwo czynić rozkazaniu; (być) (nie)posłuszny(m) (a. posłuszen) (każdemu) rozkazaniu, rozkazania, na rozkazanie; posłuszeństwo rozkazania« = imperium oboedire, audire mandatum Vulg; obtemperare a. parere voci PolAnt; parere dicto, obtemperare imperio Mącz; imperia recusans, mandato obtemperare, obsecundare voci Modrz; praeceptis parere JanStat [szyk zmienny] (10;1;10:8:2;2): LibLeg 10/61; MurzHist E4v; kto by kolwyek z pychu roſkazánya kápłáńſkyego ſlucháć nyechćyał/ iż tákowy myał być zábit KromRozm II ſv; Ty będzieſz nád domem moim/ ná twe roſkázánie lud wſzyſthek posłuſſen będzie Leop Gen 41/40, Iudic 20/13; Przeczżeś nie był poſłuſznym roſkazániu Páńſkiemu? á vdałeś ſie zá łupy/ y dopuſćiłeś ſie they złoſći przed Pánem? BibRadz 1.Reg 15/19; Y mnimaſz áby ſie ták kochał Pan w palonych y w inych ofiárách/ iáko w poſłuſzeńſtwie roſkazánia iego/ Otho lepiey ieſt być poſłuſznem niż ofiárowáć BibRadz 1.Reg 15/22, 15/20, 22/14, I 356b marg, 3.Esdr 4/11; BielKron 46v; Mącz 277d, 443b; Co tho ieſt zá Pan/ ábym miał ſłucháć roſkazánia iego/ iżebych miał puśćić Izráelá SarnUzn D7v; ábowiem ieſli by pan był ſurowy/ á ſwey myſli: nigdy inacżey nie rádzę/ iedno ſłucháć do namnieyſzego punktu iego roſkazánia GórnDworz L5, C3v, L4, Kk8v; KuczbKat 310; BudBib 1.Mach 14/43; CzechRozm 238v; Boby tá zgodá Rzecżypoſpolitey á iákoby vłożenie niedługo trwało/ kiedyby poddáni powinnośći ſwey doſyć niecżynili/ á woli y roſkazánia Przełożonych posłuſzni niebyli. ModrzBaz 49v, 80v, 118v; A iſz rády tego S. Brunoná ták ſłuchał/ iáko roſkázania właſnego ſwego przełożonego: cżynił wſzytko co on kazał. SkarŻyw 291, 165; StryjKron 155; WerGośc 266; Dlá pobożnośći świętey y posłuſzenſtwá roſkażánia Bożego Noe z ſynámi ſwemi w korabiu był záchowány. KołakSzczęśl C3, C3; SarnStat 447; SkarKazSej 660a.

»służyć, służka na (każde) rozkazanie« (3:1): RejPs 152; Okaż to dziś żeś ty Bog/ Izráelſki Pánie/ Ia też ieden ſłużká twoy ná twe roſkazánie. HistHel C2; CzechEp 181; themuſz Krolowi Woloſki Hoſpodar choragiew podnogi kladl/ Hold dawal y ſluzel na kazde rozkazanie PaprUp C2v.

»rozkazanie sprawić« (2): LibLeg 11/9v; Digerere mandata alicuius per translationem, Roskázánie cziye ſpráwić. Mącz 145b.

»wedle rozkazania się sprawować« [szyk zmienny] (2): a znaſchey stroni tak wiele lyvdv niebilo bo sye ony kv temv niebraly yeno ſſye chcziely sprawowacz wedlie roſkazania naschego. LibLeg 11/85v, 11/75.

»na rozkazanie stanąć (a. stać)« [szyk zmienny] (3): LibLeg 11/81v; GroicPorz q2; Y kazáli przed ſię ſtánąć Zuzánnie cnotliwey/ Chcąc potwirdzić kłamſtwá ſwego/ iáko prawdy żywey. Stánęłá ná roſkazánie páni krom wſzey winy KochZuz A4.

»rozkazania strzec (a. przystrzegać)« = os observare PolAnt [szyk zmienny] (6): a ktorim poddanim krolewſkim ſchkodabi sye stala wbidlie wkoniach y wynſych rzeczach ktokolwiek swe v kogo naydzie, a przewiedzieli ze tho yeſth yego abi tho wſchitko bilo wroczono a przikazvyem vam abiſczie thego roſkazania mego strzegly. LibLeg 10/60, 11/81; BielKron 51v, 453v; Audiens dicto, Roſkazániá ſtrédz [!] á vczinić wedle niego. Mącz 19d; Moiá rzecż roſkazánia krolewſkiego przyſtrzegáć/ tákże y przyſięgi Bożey. BudBib Eccle 8/2.

»ubliżać [= przestępować] rozkazanie« (1): Demutare imperium alicuius, Vbliżáć wolą á roskazánie cziye. Mącz 239b.

»wydać rozkazanie« (1): A Arcykápłani y Pháryzeuſzowie wydáli byli roſkazánie [Dederant ... mandatum]; ieſliby ſię kto dowiedźiał gdźieby [Jezus] był/ żeby oznaymił/ áby go poimáli. WujNT Ioann 11/57.

»rozkazanie(-a) wykonywać« = iussa a. imperata exequi Modrz [szyk zmienny] (7): CzechRozm 16; Bo proznoby Krolowie co ſtánowili/ proznoby Sędźiowie ſądźili/ ieſliby onych niebyło ktorziby tákie roſkazánia wykonywáli. ModrzBaz 31, 31, 40, 96; Krol á namieſtnik krolewſki władzą trzymáiąc/ nie cżynią dwu plebanow áni dwu krolow/ ále iednego w vrzędzie y páńſtwie/ ácż dwá ſą w oſobie. Ieden obecny á drugi dáleki: ieden roſkázuie/ á drugi też roſkazánie wykonywá. SkarJedn 57; CzechEp 277.

»wykroczyć z rozkazania« (1): Iákoż wprawdzie rzecż ieſth bárzo niebeſpiecżna/ wykrocżyć z roſkazánia páńſkiego/ bo w tym cżłowiek pokázuie/ iż więcey vfa ſwey głowie/ niż onego rozumowi/ kogo ſłuſznie ſłucháć miał. GórnDworz L4.

»rozkazanie (wy)pełnić, wypełniający; wypełnienie rozkazania« = praecepta complere Vulg; statuere verbum PolAnt; capessere iussa Mącz; imperata explere Modrz [szyk zmienny] (7:1;1): LibLeg 11/88; A gdy poſyłał Iozue z Ierycho męże przećiwko Hay/ [...] rzekł im: Idzćie wyſzpieguyćież źiemię. Oni pełniąc roſkazánie wyſzpiegowáli Hay. Leop Ios 7/3; BibRadz 1.Reg 15/13; Mącz 35c; GórnDworz Aa2, Kk8v; ModrzBaz 116; SkarŻyw 244; ktory będąc z młodu wychowány/ w ſzkole Platonowey/ nápił ſię był tey opiniey/ o dwu Bogu: o iednym naywyżſzym roſkázuiącym: á o drugim roſkazánie iego wypełniáiącym NiemObr 125.

»wzgardzić rozkazanie; gardzić rozkazanim« [szyk zmienny] (3;2): BibRadz Deut 1/43; Kazał potym przyść krolowey ſwoiey. Ktora wzgárdziwſzy roſkazánie iego/ zábáwiwſzy ſie inemi bieſiádámi/ nie ſzłá do niego. RejPos 43; RejZwierc 201; poſłał do niego/ áby roſkazánim Ceſarſkim niegárdził/ á Bogom ofiárę cżynił. SkarŻyw 179, 429.

»wziąć, brać rozkazanie« [w tym: od kogo (3)] = accipere mandatum a. praeceptum Vulg (4:1): gdy vſłyſzáł że Archelaiis kroluie w źięmi Zydowſkiéi miaſto Heróda oica ſwego/ báł śię tam idź/ ale weſnie od Boga roſkázánié wziąwſzy poſzedł w ſtrony Galileiéi MurzNT Matth 2/22; CzechEp 244; A gdy im wiele ran zádáli/ wrzućili ie do więźienia: roſkázuiąc ſtrożowi áby ich pilnie ſtrzegł. Ktory wźiąwſzy tákowe roſkazánie/ wſádźił ie do wnętrznego táráſu WujNT Act 16/24, 17/15, Col 4/10.

»zachować rozkazanie« (1): Iozef záchował wćięſzkośći ſwey roſkazánie Boſkie. SkarŻyw A4v.

»zachow(yw)ać się wedle (a. według) rozkazania« (4): Pogranycznim staroſtam Krol yego m zawzdj roſkazvye [...] abi na granyczach Zlodzieystwa bronyly a ſprawiedlywoscz czinyly. y ma za tho krol yego m. yz ſye zachowayą wedlie roskazania krola yego M. LibLeg 11/50; Ynsche rzeczi tedj thi Podlodowſkj bedziesz myal wpamięczy abisczie sye wnych zachowaly wedlye navky, woley, roſkazania naschego LibLeg 11/82v, 10/69; BielKron 206.

»zgwałcić rozkazanie« (1): ſłuchay á ſłuchay pilnie/ o iákim tám poſłuſzeńſtwie Prorok s. powiedał nędznemu krolowi Saulowi onemu/ ktory ſie był tákież śmiał ważyć zgwałćić roſkazánie Páná ſwego/ á cżynił wymyſlne ofiáry iemu/ wedle woley ſwoiey. RejPos 246v.

Wyrażenia: »osobne (a. osobliwe) rozkazanie« [szyk 3:2] (5): Iáko y Saul/ máiąc miánowite y oſobne roſkazánie/ áby Amálekity doſcżątku z bydłem wygłádźił/ dobrze to cżynił. CzechRozm 238v, 239, 239v.Cf »bez rozkazania«, »z rozkazania«.

»polecone rozkazanie« (1): Mandata et Commissa imperia, Przikazáne/ y polecone roskazánia. Mącz 206c.

»przykazane rozkazanie« (1): Mącz 206c cf wyżej.

»pilny (a. pilen być) rozkazania« (3): Obediens, Posłuſzny. Obediens dicto, Pilny roskazánia. Mącz 256b; RejPos 122v; stych [drabów albo strzelców w naszym wojsku] káżdy miáł mieyſce ſwoie y vrząd gdzie miał ſtać/ iáko miał pocżynáć/ pilen być roſkázánia ſtárſzego. BielSpr 11.

»srogie rozkazanie« (1): Ceſarz rzekł wſzytko vcżynić pod ſłuſzną vmową/ ále przetſię ćiągnął ku Páryżowi/ gdzie iuż z Luteciey co zacnieyſzy lud vćiekł/ niedbáiąc ſrogiego roſkazánia Krolewſkiego BielKron 223.

Szeregi: »rozkazanie i dekret« (1): Ktemu po wſzytkich kráinách y ná wſzelkim mieyſcu gdźie roſkazánie y dekret Krolewſki [verbum regis et lex] przyſzedł/ byłá wielka żáłoſc miedzy żydy BibRadz Esth 4/3.

»list(y) i rozkazanie« (2): Przeto dał krol ſygnet ſwoy Márdocheowi/ roſkázuiąc áby liſty piſał do wſzytkich kráin/ gdzyekolwiek Amán roſkazał Zydy tráćić/ áby ty liſty y roſkazánie iego były w niwecż obrocony/ á Zydy w zdrowiu y w wolnośći záchowáli. BielKron 115v. Cf »według rozkazania«. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

»polecenie i rozkazanie« (1): Alem ieſzcze nataki ſąd niebył gotow/ a dlategom ich nieſądził/ ieſzcżem [!] teſz od pana boga poleczenia y roſkazania niemam. SeklWyzn a4v. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

»rozkazanie i (a) poselstwo« [szyk 1:1] (2): Tak yako v.K.m. raczil my roſkazak [!] przes lyſti v.K.m. abich tho roſkazanie a posselſtwo do voyewodj voloſkyego wedle navky v.K.m. sprawyl LibLeg 11/9v, 7/31.

»rozkazanie i posługi« [szyk 1:1] (2): Iáko ći ludzie ſkłonni y gotowi byli ná wſzytkie poſługi y roſkazánie Ceſárſkie: ále o poſłudze y oddániu powinnośći Bogu máło ábo nic nie myślili. WujNT 170; Tátárzyn przyrodzony nieprzyiaćiel nád wámi co godźiná ſtoi: ná Tureckie roſkazánie y poſługi do zguby wáſzey czekáiąc. SkarKazSej 660a.

»rozkazanie a (i) posłuszeństwo« [szyk 1:1] (2): Y iáko potym Saul wzyął zapłátę ſwoię/ iż ſobie więcey ważył wymyſł ſwiátá tego niżli poſłuſzeńſtwo á roſkazánie Páná Bogá ſwoiego RejPos 189.Cf »z rozkazania«.

»(albo) rozkazanie albo (a, i) pozwolenie (a. dozwolenie, a. zezwolenie)« [szyk 2:2] (4): iákoby cię Aniołowie ſtrożowie twoi [...] mieli dopuśćić obráźić/ zábić/ [...] ieſliżby iuż w tym roſkazánia y pozwolenia Bożego nie mieli. CzechRozm 231v.Cf »z rozkazania«, »za rozkazani(e)m«. [Ponadto w połączeniach szeregowych 4~r.]

»słowo i rozkazanie« (1): Ty [Józefie] będźieſz nád domem moim/ twemu ſłowu y roſkazániu lud wſzyſtek poſłuſzny będźie SkarKazSej 660a.

»sprawa i (a) rozkazanie« (2): Błogoſłáwiony Pan ktoremu nigdy nic táyno nie było/ gdyż to byłá ſpráwá y roſkazánie [o budowaniu świątyni przez Salomona] iego ſámego: wiedząc też ono z dáwna przeźrzenie s táiemnic Boſtwá ſwego/ czo ſie ſtháć miáło od koſciołá onego RejPos 259.Cf »według rozkazania«.

»wezwanie albo rozkazanie« (1): Ale niemáią zbytnie o co vćiążáć/ ponieważ iednák káżdy wedle Práwá wſzelkiego/ powinien do Sędźiego ná iedno wezwánie álbo roſkazánie ſtánąć. GroicPorz q2.

»wola i (a, ani) rozkazanie« = vox et voluntas Modrz [szyk 24:5] (29): On mv odpowyedz dal nyebarſzo przyemną y przyaczyelſką, a kthora barſzo ſzią nyeſgadza sthem roſkazanyem y volyą V.C.M. kthorą posel V.C.M. povyedzyal LibLeg 7/34; y ma za to Krol yegom. ysch ſye ſtaroſtowie y poddany yegoM. tak yako yeſth Krolia yegoM. roſkazanie y wolia zachowvya LibLeg 10/64v, 10/93, 11/32v, 76, 174v; Mącz 239b; iáko ieden vcżćiwy cżłowiek/ przyſzedſzy do zacnego Káſztellaná/ ktory że nie był thák bácżny/ żeby ſam ſiedząc/ onemu theż ſiedzieć kazał/ poſtawſzy trochę rzekł/ gdyż to ieſt wola/ á roſkazánie w.m. ábych ſiedział/ tedy ia ſiędę/ y ſiadł. GórnDworz Sv, K6, Hh7v; RejPos 39, 122v, 195v; ModrzBaz 49v; SkarŻyw 318; KołakSzczęśl C3. Cf Wyrażenia przyimkowe. [Ponadto w połączeniach szeregowych 9 r.]

»rozkazanie i (abo) wyrok« = verbum et lex PolAnt (2): BudBibEsth 4/3; Lecż naprzednieyſza ich [przełożonych nad miastami] powinność ieſt/ [...] roſkazánia ábo wyroki [iussa] Krolewſkie y Sędźiow wykonywáć. ModrzBaz 31.

»rozkazanie ani zakazanie« (1): podle moiey nalieypſchei wiadomoſczi nyeboyancz sye zadnego roskazanya, any zakazanya pana swego bądą sprawiedlywie powiedal, czo wyem gdy mye bandą Panowie Comiſſarze pitacz MetrKor 61/35.

Wyrażenia przyimkowe: »bez rozkazania« (4):

~ W połączeniach szeregowych (2): MetrKor 46/65v; á drudzy záś częśćią od nieprzyiaćielá/ częśćią od żołniérzá náſzégo priuatim bez roſkazánia/ pozwolenia/ y zlécenia Hetmáńſkiégo ſą z máiętnośći złupieni/ y vſzkodzeni SarnStat 1226.

Wyrażenie: »bez osobnego rozkazania« (1): Tez przyſziegam yz zadnich pienyądzy yego K.m: bez voliey oſobnego roſzkazanya. a porvczenya. yego k.m. albo pana podſkarbyego [...] widywacz nykomv nyemam. MetrKor 46/65v.
Szeregi: »bez rozkazania, dobrowolnie« (1): Wyrozumiawſzy Polacy ligę ich/ ruſzyli ſie pánowie Polſzcy/ [...] iáko miłownicy Rzecżypoſpolitey/ bez roſkazánia dobrowolnie ćiągnęli do Sáśi BielKron 386v.

»bez wolej a rozkazania« (1): atesz [poseł] powiadal ze bes woley a roſkazania waſſego niemogl any ſmyal vczinicz przesto wten czas y pyſſarz nasch tego vczinicz omieſkacz mvſſyl LibLeg 10/68. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.] ~

»według (a. wedle, a. wedla) rozkazania« = iuxta mandatum PolAnt, JanStat; secundum praeceptum Vulg; iuxta praeceptum a. sermonem a. verbum, secundum adordinationem a. iudicium PolAnt (49): MetrKor 34/268; A tho chczemy aby pylnye wądlyą roſkazanya naſſzego powyedzyal y ſprawyel pod laſku naſſzu. LibLeg 8/26v; abowiem yego K m. raczil nam wſzitkim staroſtham pyſſacz abichmi ym z zyemie precz kazaly, y vczinyliſmi tak wedle roſkazania yego K m. LibLeg 10/154v, 11/19, 21v, 63v, 88v, 89 [2 r.], 106v; SeklWyzn g3; Niżem wedle roſkázaniá Legátowego w Citadelli przed wſzyſtkiem ludem/ prawdę pańſką odwołał/ na drodze będąc/ zdało mi śię/ iakobych taki głos słyſzáł MurzHist N2v; Vrząd ich [pokolenia Gerszonitów] będźie wedlug roſkazánia Aaronowego y ſynow iego/ ták około brzemion iako y około poſługi BibRadz Num 4/27, 2.Par 35/16, 3.Esdr 9/4; Rzekł Pan Bog Moiżeſzowi/ wſtąp ty y Aaron y Nádáb y Abiu/ [...] Wſtąpili ná gorę według roſkazánia Páńſkiego. BielKron 32v, 32v, 35v; A (ták) dał im wedle roſkazánia Iehowy dziedzicthwo miedzy bráćią oycá ich. BudBib Ios 17/4, 2.Par 29/15, 25, 1.Esdr 3/10, 1.Mach 3/39; BudNT Rom 16/29; Y przyzwáney rzecże: Dla tegomćię tu ſtáwić kazał/ ábyś nieśmiertelnym Bogom ofiárę cżyniłá/ wedla roſkazánia Ceſarſkiego. SkarŻyw 124, 503, 593; NiemObr 130; GostGosp 164; WujNT 448, Rom 16/26; KOnrad v Dominiká vpominał ſie domu/ y chćiał ji mieć: á ku dowodowi ſwégo przedśięwźięćia/ Konrad ſześć świádków wedle Sędźiégo roſkazánia poſtáwił. SarnStat 578, 360, 688.

~według rozkazania czyjego przez kogo (2): S tych narodow Izráelſkich káżdy miał wodza ſwego álbo kſiążę/ y woyſká ſwoie kładli á namioty rozbijáli według roſkazánia Bożego przez Moiżeſza BielKron 39v, 39v.

W połączeniach szeregowych (2): LibLeg 11/82v; Ponieważ on [Bóg] ieſt przednieyſzy ſprawcá/ y pirwſza przyczyná ſkutku tego: á ludźie tylko ſłudzy y naczynia iego: czyniący wedle woley/ roſkazánia/ y vſtáwy iego. WujNT 38.

W przeciwstawieniu: »wedle rozkazania [czyjego] ... mocą swoją« (1): A ták ieſliże kogo piſmo zowie á miánuie być ſługą ábo ſzáfárzem/ iuż ſługá ma być iáko ſługá/ á nigdy nie ma bráć ná ſię vrzędu páńſkiego/ iedno wſzythko ſpráwowáć wedle woley á roſkazánia iego: á nie mocą ſwoią/ ábo mocą iáką wymyſloną cżłowieká ſkáżonego/ ábo z wymyſłu ſwiátá tego. RejPos 235.

Szeregi: »według listu i rozkazania« (1): a tho przetha przyczyna ysz ya vedluk lysthv hy roskazanya krolewskiego sthayą przeth V.M. sposvem pyerwsem nysz thego vysnyewskiego byla oprawa [...] ZapWar 1528 nr 2457.

»według (a. wedle) rozkazania a nauki« [szyk 1:1] (2): chczialem go ſtim odprawycz zebich to posselſtwo v.K.M. poſlal a wedlug navkii a roſkazania v. K.m odpowiedz dal. LibLeg 10/153, 11/75. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

»według rozkazania a objawienia« (1): NOách álbo Noe máiąc iuż ſześć ſet lat/ według roſkazánia á obiáwienia Páńſkiego/ nábrawſzy s ſobą żywnośći y wſzytkich potrzeb/ [...] wſiadł w okręth BielKron 4v.

»według sprawy a rozkazania« (1): Ruſzyli ſie tedy ſynowie Izráelſcy [...] według ſpráwy á roſkazánia Bożego przez Moiżeſzá. BielKron 39v.

»wedle (a. według) wolej a rozkazania« (4): MetrKor 37/2v; Ayeſly zemy przithem poſelſthwye bycz kaſze, thedy vedlye voley a roſkazanya yego C.M. rad poyadą LibLeg 7/35, 10/69; RejPos 235.[Ponadto w połączeniach szeregowych 2 r.] Cf »wedle rozkazania się sprawować«, »zachow(yw)ać się wedle rozkazania«.~

»z rozkazania« = iussu Mącz, Modrz; mandato Modrz, JanStat; praecepto Miech; ex imperio Vulg; in verbo PolAnt; ex praecepto Modrz (194): Pierwſze [święto] zową Kniran to ieſt, offiary wielkonoczney, na pamiątkę gdy Abraham ociecz wiele narodow z roſkazania Boſkiego chciał offiarować y zabić ſina ſwego Iſaaka MiechGlab 21; Ja Staniſlaw sin Mikolaiow znowego myaſta piſarz yawny moczą papieską creowani yzem przitich wſchithkich rzeczach wiſchei opiſanich wespolek sprzerzeczonemy pany na swyadeczthwo wezwanemy oblicznye stal, y thym rzeczi zroskazanya przerzeczonego pana Boturzniskiego napiſal przeto [...] MetrKor 59/77v; A then lysth s roſkazanya Krolya yego M. dalem panu Zvpnykowy LibLeg 7/100v; yakoſch tho wſzitko. za pewnem viwyedzenyem. zroſkazanya naſchego ſpyſano yeſth LibLeg 11/173v, 8/26v, 11/[322]v, 76v [2 r.], 109, 164v, 175; RejPs 134v; SeklWyzn 2v, 3, y4; RejJóz K3; Item zeznall yſch panu Zadorſkyemu poddanego zabill zroſkazanya theyze panyey Ilowyeczkyey przed dwyema lathy v wroth thamze wgilowczu. LibMal 1551/166; hnet to iego wyznanié zroſkázaniá Legátowego zapiſáno i on śię ręką ſwoią na to podpiſáł MurzHist C4; KromRozm II h; KromRozm III N6v, P3; álbo go [pozwanego] zá onymi przezyſki Czeladź Vrzędowa z roſkazánia Sędźiego fantuie GroicPorz C, g4, i3, o3v, x3, cc (10); KrowObr 56v, 78v [2 r.], 112v, 185, 224; A ták ieſli ſie tobie ták zda/ niechay wynidzie wyrok z roſkazánia twego [egrediatur edictum a facie tua] Leop Esth 1/19, 2.Par 31/13, Dan 5/29; Iż Dyabłowie oni/ ktore byłá żoná moiá zemnie wygnáłá/ iż oni záſye z roſkazánia Papieſkiego do mnie ſye wroćili. OrzList d2; Sługá gdy z roſkazánia páńſkiego niechce iąć złodzieiá/ táki ma być rozumian bezecnym UstPraw D, D, Dv, H2; Przepis liſtu ktory Ieremiaſz poſzłał do tych ktorzy byli záwiedzieni w niewolą do Babilonu od Krolá Bábilońſkiego/ okazuiąc im to co miał z roſkazánia Bożego. BibRadz Bar 6 arg, Gen 12 arg, 22 arg, 28 arg, I 138c marg, Dan 1 arg, Luc 2 arg; A tak Iozeph z roſkazánia Krolewſkiego dał bráciey ſwoiey zyemicę Rámezes/ wybornego vrodzáiu. BielKron 18, 29, 31v, 35, 37v, 41v (53); Mącz [176]a; RejAp 27, 81v, 131v [2 r.]; á niemoże ſie nigdy oczućić w noczy/ áby nie ſłyſzáłá wymyſloney muzyki/ lámentliwych pioſnek/ z roſkazánia onego ktory wzdycháiąc thák gwałtowną boleść ſerdecżną pokázuie. GórnDworz Bb4, E5v, K; A toć ſą práwie ſtáre reyeſtrá á ſtáre vrzędy/ ktore od ſámego Páná á z iego ſámego roſkazánia powſtáły/ przez piſmá y przez Apoſtoły vtwirdzone y poſtánowione RejPos 37, 57, 81v, 164, 185, [226] [2 r.] (15); BiałKat 298v; BielSat I4v; KuczbKat 220; Y Iozue Ierychá kiedy dobywáć miał/ Z roſkazánia páńſkiego głośno trąbić kazał. RejZwierc 120, 200v, 257v; Tedym widział iakoby lwá prętko bieżącego/ ktory ták mowił do orłá głoſem cżłowiecżym. Słuchay ty gdy ia do ćiebie mowię zroſkazánia Nawysſzego. BudBib 4.Esdr 11/38, Esth 3/15; CzechRozm 83; Nápominánia Potrzebne y zbáwienne [...] Z roſkazánia Iego M. Kśiędzá Stániſłáwá Kárnkowſkiego/ [...] dla náuki thák Plebanow iáko y Duchowieńſtwá wſzego KarnNapkt; áż gdy z roſkazánia Iozuego vkámionowano złodźieiá/ gniew Boży był vbłagan. ModrzBaz 143v, 23v, 25, 48, 115v; Tegoſz Bázylego Ceſarzá ſłowá ná tymże zborze rzecżone/ cżytáią ſię tákie: Iſz naświętſzy Pátryárchá ná ſwoię ſtolicę przywrocony ieſt/ nie zmego to roſkazánia poſzło: ále dáleko przedtym naświętſzy y przebłogoſłáwiony Papieſz Mikołay/ [...] z Synodu to poſtánowił/ áby był przywrocon SkarJedn 222, 147; Gdy tę modlitwę [św. Agnieszka] końcżyłá/ ieden z roſkazánia Aſpáſiuſa miecżem gárdło iey przebił. SkarŻyw 70, 162, 192, 347, 429, 500, 536, 552; StryjKron 467, 577, 782; CzechEp 165 [2 r.] 197, 198, 379; ZapKościer 1586/I; BielSjem 14; PaprUp K2; mniemaią ze szkody wWołoszech znaszego Roskazania, będą się sprawiedliwosci vpominali ActReg 72, 101, 121, 125, 159; A gdy ſie iuż śiać godźi/ nie odrywáć ſie od śiewu: [...] á to opátrzyć cżáſow proznych przeſzłych/ coby miáło przeſzkodźić: chybá z roſkazánia Páńſkiego. GostGosp 96; OstrEpit A2v; WujNT przedm 9, Act 10 arg, 13 arg, s. 511, 754; WysKaz 9; BYłáby rzecz przemierzła wſzyſtek wykład Státutu prouinciiéy Gnieźnieńſkiéy tu wpiſowáć. Ale iédnák ſententiȩ oſobnieyſzé z niego wpiſáć ſie godźi: bo ſą y oſobliwé, y ſą nápiſáné od Wielebnégo Mikołáiá Kotficá, z roſkazánia Królá Alexándrá. SarnStat 216, 279, 580, 982; GosłCast 74.

~ z rozkazania na co [= dotyczące czego] (1): Z Roſkazanya yego k.m. na poſſelſtwo yego m. Czeſſarza Tur. [...] stala sye ſprawyedlywoſcz poddanim Czeſſarza yego m. LibLeg 11/108v.

W połączeniach szeregowych (2): Iſch Slachethnego Maczieya Lewyna [...] we ſzpyaczki zabill, zrady roſzkazanya y namowy Barbary thego tho Lewina malzonky LibMal 1548/145; WujJud 92v.

W przeciwstawieniach: »z swego podobania, swowolnie ... z rozkazania« (2): Ale Hetman iego Scibor Towáczowſki Moráwczyk/ od Wrátſłáwiá do Polſki wtárgnął/ á Częſtochow Miáſteczko y Klaſtor wyłupił/ y wołość okoliczną ſpalił/ álbo ſwowolnie/ álbo z roſkazánia Krolá ſwego Irzego StryjKron 627; Izem niesam zswego podobania ale zroskazania ICesarskiey M iechac y słuzyc musiał nie godzi mi się wtym przypadku bez dozwolenia Iego M. dalei wtym postępowac ActReg 159.

Wyrażenie: »z rozkazania osobliwego« (1): Thak yakosmi sroſkazania v.k.m. oſſoblywego miely wyechacz kv roſgranyczeniv a roſyaſdowy panstw v k.m. na polach podolſkich s Czessarzem yego m Thur. LibLeg 11/75.
Szeregi: »z mocy i rozkazania« (1):iż on anioł wybáwił/ z mocy y roſkazánia Bożego/ lud Izráelſki od nieprzyiaćioł iego CzechRozm 55v.

»z rozkazania albo (i) (po)rady« [szyk 1:1] (2): Acháb poiął był żonę okrutną Iezabel/ [...] ktora go byłá zhołdowáłá iż iey rády we wſzytkim vżywał. Przeto z iey rády y roſkazánia nábudował bożnic modlárſkich BielKron 84, 184. [Ponadto w połączeniach szeregowych 2 r.]

»z rozkazania i posłuszeństwa« (1): Nád to ieſzcże/ wſzyſtkom cżynił z roſkazánia y poſłuſzeńſtwá ſtárſzych moich. ReszPrz 46.

»z rozkazania albo sam z siebie« (1): Rzecżpoſpolitą dobrze ſpráwiono/ tho ieſt/ iż Moſkwá muſiáła być s Krolem w pokoiu/ ieſli z roſkazánia Ceſárſkiego álbo ſámi s ſiebie niewiedzyał tego nikt. BielKron 415.

»z rozkazania a z zezwolenia« (1): A tám wnet pothym z roſkazánia Páńſkiego á z zezwolenia onego woyſká wſzytkiego/ był márnie ſtrácon á vkámionowan on nędzny łákomiec á przeſtępcá przykazánia Páńſkiego. RejPos 218.~

»przeciw rozkazaniu« (4): Thá boiáźń nie ma być gánioná/ ábowiem nie dla tego ſie rozmyſlał áby co miał czynić przećiw roſkazániu Páńſkiemu/ ále roſthropnie przebaczał iákoby doſyć mogł vczynić woley iego BibRadz I 138d marg, I 158c marg; RejAp 68.

~ Szereg: »przeciw wolej i rozkazaniu« (1): [Michał Gliński] Powiedzyał thę przycżynę/ iż gdy Krol kazał podáć zamek Lidę Ilińcowi w ręce Drożdzałowi Ruśinowi/ oni tego nie rádźili vcżynić y nie vcżynili/ przećiw woley y roſkazániu krolewſkim. BielKron 402v. ~

»na rozkazanie« = in verbo PolAnt; ad mandatum JanStat (63): POznałem cżaſu przygody ſwoiey wielką á mnie nigdy nie zaſłużoną krom żadnych przicżyn y zaſług moich, [...] iawną laſkę ktorą V M. racżył ku mnie okazać [...] ktorą to miał bych ſprawnię [!] z powinnoſci na roſkazanie ſłuſznie á doſtatecżnie zawżdy odſługoważ [!]. BielŻyw nlb 3; bedziely roſkazanie v.k.m. tedi ya opvſczywſchi wſzitko na roſkazanie vkm. bilalybi potrzeba tego przyechacz mvſche LibLeg 11/10, 11/62; LibMal 1544/87v, 1551/165v, 166; Na roskazanie tegoto pana Macieia piſał z Byſyny podmiſtrzek dnia Szcżodrego. LudWieś ktv; RejKup h3v; A niż pocznie świádczyć/ tedy ná roſkazánie Sędźiego álbo Stárſzego Przyſyężniká/ przyſyęże thymi ſłowy. GroicPorz x3, ee2; A wżdy krol dáleko ieſth mocnieyſzy/ ktory nád wſzytkymy pánuie/ y roſkázuie/ á wſzytko ſię ſtawa ná roſkazánie iego. BibRadz 3.Esdr 4/3, I 5b marg [2 r.], 156b marg, 3.Reg 18/36, Luc 5/5; BielKron 15v, 50, 224v, 242; Ná roſkazánié tedy Królewſkié/ wielka moc Ludźi/ zá wielką pracą ledwa ón Okręt wyważyć ná brzég mogli. GrzepGeom A4v; Ieſt [...] piſmo o mierzániu Fráncuſkiégo Lánu/ któré vczynióno ná roſkazánié Królá Zygmuntá ſławnéy pámięći GrzepGeom L; HistRzym 66v; RejPos 103; BiałKat 56; Lácedemonowie w Grecyey máiąc zwyćięſthwo nad miáſtem Atheńſkim áby ſie im kiedy nie ſprzećiwili/ roſkazáli im mury potłuc około miáſtá/ y muſieli tho vcżynić na ich roſkazánie. BielSpr 37v; CzechRozm 19, 73, 239, 251v [2 r.], 253, *4v, **5v; Nie grośćie nam/ bo ſię zá pomocą Bożą przegrozek wáſzych nie boiemy/ y dla nich nic ná roſkazánie wáſze/ co by niewedle Bogá było/ nie vcżyniemy SkarJedn 217; SkarŻyw 87, 103, 283, 490; StryjKron 662; CzechEp 196, 201; NiemObr 168; PaprUp G3; WujNT 398, Act 25/23; SarnStat 370, 907.

~ W połączeniach szeregowych (2): obiecuiemy: iż ná żadnégo człowieká prośby/ przywiedźienié/ napráwę/ rádę/ álbo roſkazánié któréykolwiek doſtoynośći będącégo/ bądź Papieżem/ Céſárzem/ Królem/ [...] nie będźiemy [...] SarnStat 1070, 1114.

Fraza: »na waszmości rozkazanie« = jak panie sobie życzą (1): A to wnet łáſkáwe pánie/ Ná wáſzmośći roſkazánie. Iedno co trzebá powiedzćie A pieniądze záraz licżćie. MWilkHist C3.
Szeregi: »na rozkazanie i na poduszczenie« (1): NA oſtatku pythan ieſth przeczo abo dlya czego Cunrathowy thak barzo layal y przimawial [...] na ſlubye byl on othpowiedzial iſch tho czynyl na roſzkaſchanye y na poduſczenye Bartoſcha Bylinſkiego LibMal 1543/70v.

»na wolą a na rozkazanie« (1): a mięſzkanie naſſe tak ſprawowac: iakoby zywot naſz ninacz inſſego niebyl ſſafowan iedno na wolą a na roskazanie twe panskie RejPs 138v.

»na żądanie i rozkazanie« (1): Iednák y on [św. Piotr] y káżdy z nich ná żądánie y roſkazánie inſzych wiernych/ poſłány będąc ſzedł/ kędy byłá potrzebá. CzechEp 333.Cf »chodzić na rozkazanie«, »poskakiwać na rozkazanie«, »służyć na rozkazanie«, »na rozkazanie stanąć«. ~

»nad rozkazanie« = iniussu Modrz (12): y roſkazalyſmi tich wſitkich karacz ktorzi bi sye koli nad roſkazanie nasche przewozicz abo przeprawowacz chcziely tam na one strone LibLeg 10/68, 10/68, 11/86; Roſkazał tedy krol Amazye Hetmánowi drugiemu ſtánąć trzeciego dniá ludu Iudá. A gdy Amázá odwlokł dáley niż do trzeciego dniá nád roſkazánie. poſłał tedy krol Abiſái z dworzány y z Ioábem/ áby przywiedli Sybę. BielKron 73, 12, 233v; RejPos 39v.

~ Wyrażenie: »nad rozkazanie urzędowe« (1): do praw ſię ludźie iedney Rzecżypoſpolitey záwżdy máią vćiekáć: á miecżá nád roſkazánie vrzędowe [magistratus iniussu] nigdy nieużywáć. ModrzBaz 63v.
Szereg: »nad wolą i (nad) rozkazanie« [szyk 3:1] (4): LibLeg 11/132, 174; Architecton będąc w tym bárzo biegły/ widział iż ten máſzt więtſzy/ niemogł ſie ták dobrze ná tę rzecż zgodzić/ ná ktorą Craſſus chciał/ [...] poſłał nád wolą/ y roſkazánie Craſſowe mnieyſzy. GórnDworz L5; NiemObr 160. ~

»przez rozkazanie« (1): IEſli Zyd przez roſkazánié [per edictum JanStat 1119] ſwégo ſędźiégo będźie wezwan do ſądu/ á zá piérwſzym pozwem y zá wtórym nie przydźie: zá obádwá rázy niepoſłuſzné winę [...] niech zápłáći SarnStat 254.

»z rozkazaniem« (1): NAyaſznyeyſchi Krolyv Hoſpodar moy Ilyaſch voyewoda y panowye rada yego hoſpodarſkyey mczi themv ſzye barzo dzywvya ſcziym roſkanyem [!] takowe ſzye rzeczi poczinaya LibLeg 11/167.

»za rozkazani(e)m« = de mandato JanStat, JanPrzyw; iussu, mandato, ad mandatum JanStat (67): a thą kopą dalem panv stharosczie panv swemv y thą pan stharostha dal Thalaphvssovy komornykovy Xyąszaczczemv za roskazanyem Pana Marshalkovem ZapWar 1524 nr 2163, 1536 nr 2492; Hethman wasch na on czas za roſkazanym waſchim znamy przimyerze wzial, y zapys na tho dal LibLeg 10/62, 6/77v, 158v, 10/65v, 11/134v, 152; Zeznal yſch 10 lyſſow kazall vkraſzcz Ianowy ſwemu Thowarziſchowy [...], kthory zathemze roſzkazanym thą kradzieſz v pyotra Nywky vczinywſchi Liſſow 10 vkradl LibMal 1550/151v, 1544/80v, 1548/143, 1551/158v, 1554/189; KromRozm III I3v; Diar 35; ZApowiedź Vrzędną powinien káżdy przyiąć zá roſkazánim Sędźiego/ ná ſwego goſćiá/ komorniká/ y ktoregokolwiek dłużniká. GroicPorz ee2; Leop Gen 16 arg, 3.Esdr 6/4; UstPraw K3v; BielKron 164v; Nuncio regis accersitus, Przes poſelſtwo kroliewskie przizwány/ álbo zá roskazániem kroliewskim prziſzedł. Mącz 254a; GórnDworz Z4; MycPrz II C; SkarŻyw 335, 473; ReszPrz 3; GórnRozm N3; LatHar 80, 274; á ieſli [Żyd] zá trzećim roſkazániém [ad tertium edictum JanStat 1120] nie przydźie [do sądu]/ winę/ która przynależy zá to/ niech przerzeczonému Sędźiému zápłáći. SarnStat 254, 136, 324, 335, 342, 361 (17).

~ W połączeniach szeregowych (6): BibRadz *4v; pan iego zań pozwány nie ináczéy ſie z obwinienia tákowégo oczyśći/ ieno vczyniwſzy przyśięgę ze dwiemá świadki: iż áni zá iego wiádomośćią/ áni zwoleniém/ áni roſkazániém/ áni wolą ten vczynek ſię ſtał SarnStat 507 [idem 648, 933], 648, 649 [2 r.], 933.

W przeciwstawieniach: »osobno, pokątnie, sam z siebie ... za rozkazaniem« (2):Item zeznala yſch Byerala queſt stakowego zwodzenya od dzyewek y od thich kthorem ſzwodzila a namawyala nyegdzie ſama ſſyebye nyegdzye theſch za roſzkazanym thich do kthorich wodzila. LibMal 1545/97; á ták tego trzebá ſtrzedz/ áby ſie nie wyrywáli z woyſká oſobno pokątnie iedno zá roſkazániem Hetmáńſkim. BielSpr 26v.

Szeregi: »(albo) za dozwolenim (a. pozwoleniem) albo (też za) rozkazanim« (2): Czego przykład yeſt w onym obirányu diakonow wſpráwách ápoſtolſkich/ ktorzy zá dozwolenim álbo roſkazánim ápoſtolſkim od poſpolſtwá ſą wybráni. KromRozm III Kv; StryjKron 170. [Ponadto w połączeniach szeregowych 3 r.]

»za namowką, prawie rozkazanim« (1): Iſch przed trzema nyedzielamy Zophia Sebastianowa yego Goſpodiny pyerzacz chuſtki wnoczi yeſth go wiwabila powode, skthora gdi prziſchedl do Wody na lyod za yey namowka prawye rozſkazanym thamze na lyedzye czudzoloſthwo ſnya popelnyl. LibMal 1554/186v.

»za nauką i rozkazanim« (1): [św. Medard] ze dwu kośćiołu/ ieden vcżynił/ zá náuką y roſkazánim Papieżá Hormizdy SkarŻyw 528.

»za rozkazani(e)m, (i) (za) radą« [szyk 2:1] (3): LibMal1548/145v; Diar 84; Száfowánié ma bydz zá roſkazániém Królá, y rádą pánów Rad Koronnych, y pánów onéy ziemie gdzie ſie znáyduie pozytek poſpolity. SarnStat 411.

»za rozkazaniem i wiadomością« [szyk 1:1] (2): A Gdyby przypádło Iterregnum, pan Podſkárbi y Deputaći tego ſkárbu poſpolitégo pieniądzmi nie máią ſzáfówáć/ iedno zá wiádomośćią y roſkazániém Rad Koronnych SarnStat 365, 1202.[Ponadto w połączeniach szeregowych 5 r.]

»za władzą i rozkazaniem« (1):iż zá władzą y roſkazániém [autoritate et mandato JanStat 630] ſwych Pánów/ álbo przełożonych tákowych złych rzeczy y wyſtępków dopuśćili ſie SarnStat 580.

»za wolą i rozkazani(e)m« (2): kthorego gdi panowye ych Mczi. Radi [...] pitaly othim chodzenyv y Cradzyeſchi kthora przinych bila nalyezyona powyedzyall. yſz za wolyam y roſkazanym Kxyądza Phyedora Staroſthi Wlodimyerſzkyego y ony theraſſz chodzyly do Walach LibLeg 11/134v; SarnStat 365. [Ponadto w połączeniach szeregowych 5 r.]

»za rozkazaniem a za zniewoleniem« (1): Pytay też ich ieſli dánie álbo pobory one wielkie y vſtáwiczne/ zá zwolenim Korony Czeſkiey ſie dźieią w Czechach/ czyli tylko zá roſkazániem/ á zá zniewoleniem Krolewſkim OrzRozm L3.~

Przen (1):
Zwrot: »rozkazanie każde przyjmować« (1): Owa/ cokolwiek wodámi ſwemi Ocean záwárł/ wſzytki ná źiemi Narody temu [Bogu] będą hołdowáć/ Y roſkazánié káżdé przyimowáć. KochPs 105.
α. Dyspozycja w jakiejś sprawie (5):

W połączeniu szeregowym (1): Potim gdi panowie Exequtorowie nyzei opisany ku zaplaczie thich wſchithkich pyenyądzy vyſzſei opisanich przidą thedi ta ieſt wolya roskazanye y poleczenye pana Bothurzniskiego oddalyayąncz wſchithki krewne y przirodzone swoye polieczil y roskazal dacz MetrKor 59/75v.

Wyrażenie: »ostatnie rozkazanie« (1):w ktorych [listach do Jakuba] Clemens rzkomo Iákubowi wypiſuie/ o śmierći Piotrowey/ y zárázem teſtáment/ to ieſt/ oſtátnie roſkazánie Piotrowe przypomina NiemObr 55.
Wyrażenia przyimkowe:»według rozkazania« (2):
~ Szereg: »według rozkazania i wolej« (2):Na oſtatek dla lyepschei y pewnyeyschei sprawi y schaffowanya they swey mayanthnoſczi ktorą thu oznaymyl, y wipiſacz kazal, yz bi sye wſchithko stalo wedlug roſkazanya y woley iego ostateczney, vrodzone pani [lege: pany] tamze przednym bąndącze [...] za exequtori sobie wziąl y wybral MetrKor 59/76v, 59/77.~

»za rozkazanim« (1): Zemomisław [...] od wieſzckow pytał/ cobyſie rozumiało to ſlepe národzenie/ y nierychłe áż wſiedmi lat oſwiecenie ſyná ſwoiego/ [...] ktorzy powiedzieli/ iſz Polſká w ciemnościách do tych czáſow leżąca zá iego pánowánia oſwiecona być miáłá [...]. Przeto ono dziecię zá roſkazánim oycowſkim/ iáko ná Xiążęcy ſtan należy było wychowáne. StryjKron 150.

β. Pobudka (1):
Wyrażenie przyimkowe: »z rozkazanim« (1): Abowiem to wam powiedamy w ſłowie Páńſkim/ iż my żywiący/ ktorzy pozoſtániemy w przyſzćie Páńſkie nie vprzedźimy tych ktorzy záſnęli. Gdyż ſam z okrzykiem (marg) z roskazánim. (–) [in iussu; z pobudką CzechNT ] y z głoſem Archánielſkim y z trąbą Bożą sſtąpi z niebá WujNT 1.Thess 4/16.
b. Rozkaz mający moc sprawczą (wydawany przez Boga i obdarowanych przez Boga mocą sprawczą) (65): Wſzythki ſpráwy Páńſkie ſą zacne/ á wſzytki iego roſkazánia ſtáną ſię cżáſu ſwego. BibRadz Eccli 39/20; BudBib Eccli 39/20; záprawdę/ mowię wą [lege: wam]/ przyſłá godźiná/ y teras ieſt kiedy vmárli vſłyſzą głos/ (to ieſt roſkazánie) ſiná Bożego/ á ktorzy vſłyſzą/ żywi będą BiałKaz Ev; on Setnik będąc pewien o mocy Chriſtuſowey/ iż mogł ſámym ſłowem vzdrowić ſługę iego/ mowi do niego: rzec tylko ſłowo/ á będźie zdrow ſługá moy. Gdźie też nie rozumie iákiego ſłowá Bogá/ ktoryby w ſobie ábo przy ſobie będące miał Chriſtus Pan. Ale tylko roſkazánie. CzechEp 278; Bądź pochwalony Pánie Iezu Chryſte/ ktoryś vmárłego młodźieńcá w mieśćie Naim ſámym roſkazániem ożywił. LatHar 535.
Zwroty: »czynić rozkazanie« (1): Ktoremu Słońce y Mieśiąc/ y wſzyſtkie Gwiazdy niebieſkie/ ſłużą ná cżáſy ſwe/ á cżynią roſkazánie ku iego chwale. ArtKanc B6.

»rozkazaniem, za rozkazaniem rozkazać« (1:1): ále [ewangelista] powieda/ iż [Jezus] wzruſzon Boſkim miłoſierdzyem ſwoim/ thylko iedno ſłowem á roſkazániem ſwoim roſkazał onemu młodzyeńcowi wſtáć. RejPos 221v; iż on iedno thylko ſłowem á ſámą wolą/ zá roſkazániem ſwoim/ wſzythko vcżynić á roſkazáć mogł ná niebie y ná zyemi. RejPos 255v.

»rozkazaniem stworzyć, (u)czynić, sprawić, sprawiony; za rozkazaniem uczynić; na rozkazanie, za rozkazanim stworzony« [szyk zmienny] (6:4:1:1;1;2:1): Quia ipſe dixit et facta ſunt: ipſe mandauit et creata ſunt. Bociem on rzekł a na iego ſlowo wſzythko ſie ſtworzenie ſtało/ á na iego roskażanie [!] ſą ſtworzone wſzytki rzecży. WróbŻołt 148/5; Iż ná roſkazánie Páńſkye wſzytko cożkolwyek ſtworzono ieſt thu/ tedy tho ku pożytku nędznego cżłowieká ieſt ſpráwiono. LubPs H4v marg; Ty pánie gdyś poſłáć racżył moc duchá twoiego/ Nátychmiaſt wſzytko ſtworzono roſkazániem iego LubPs hh4, ff3v; Czwartego też dniá iáſna świáthłość ſłońcá y mieſiącá y porządek gwiazd roſkazániem twym ſtworzyłeś [imperasti fieri]. BibRadz 4.Esdr 6/45; Iezu przykáżycielu mocny/ to ieſt/ ktory wſzytko roſkazániem ſwym ſnádnie vcżynić możeſz/ zmiłuy ſie nád námi. RejPos 213, 206, 213 [2 r.], 255v [2 r.]; Tákże y Dawid powiada: On rzekł/ y sſtáły śię wſzytki rzeczy. On roſkazał/ á zá roſkazánim iego wſzytki rzeczy ſtworzóné ſą. BiałKat 11; CzechEp 180, 199, 278, 279.

»za rozkazani(e)m, z rozkazania, na rozkazanie, rozkazaniem (z)stać się« [szyk zmienny] (2:1:1:1): Ktory wyrokiem ſwym zyemi kazał ſtánąć gruntownie/ [...] Ták iż ſtrzaſkiem tu káżda rzecż ná iego roſkazánie/ Tylko iedno ſámym ſłowem w ocemgnieniu ſie sſtánie LubPs ff3; O Panie tyś iáśnie mowił ná początku ſtworzenia dnia pierwſzego/ Niechayże ſię ſtánie niebo y źiemiá/ á zá twym roſkazániem ſtáłá ſię tá ſpráwá [tuum verbum opus perfectum] BibRadz 4.Esdr 6/38; Thákżeć też nie iaćiem zábił Páná moiego ále ſam Pan/ bo com kolwiek ia czynił/ wſzytko ſię to ſtáło z roſkazania iego. BibRadz I [208]c marg; RejAp 4v; KuczbKat 400.

Wyrażenie: »rozkazanie Boże, Boskie, Boga, Bostwa« (4:1:1:1): Dawaycie owoc. A thy ſlowá okázuią roſkazánie Boże/ ktore pan Bog wſzem rzeczam stworzonem ſlowem ſwem dáć raczył/ ſkąd máią moc trwáiącą áż do ſkończenia ſwiátá. BibRadz I 1c marg; ále z gołá powiedział: Iż idź iuż dziewká twoiá ieſt vzdrowioná. A tu rozumiey iżći ſie to sſtáło nie moczą zioł iákich/ [...] ále tylko ſámym ſłowem á ſámym roſkazániem onego Boſtwá wiekuiſtego RejAp 4v.Cf Wyrażenia przyimkowe.
Szeregi: »rozkazanie abo chcenie« (1): iż on ſam z niſzcżego wſzytko to ſtworzył ſámym ſłowem/ to ieſt roſkazániem ábo chcenim CzechEp 278.

»słowo a (i, abo, to jest) rozkazanie« [szyk 8:2] (10): RejAp 4v; RejPos 206, 221v, 255v; Poſtáwił y ziemię bez dná y fundámentow/ ná ſámym ią ſłowie ſwym y roſkázániu záwieśiwſzy SkarŻyw 258; Wiarą rozumiemi ſpráwione być wieki ſłowem Bożym/ to ieſt roſkazániem. CzechEp 279, 180, 199; Nie zleczył go [Jezus] źioły y Aptekámi: ále ſámym roſkazánim y przemożnym ſłowem ſwoim. SkarKaz 421b, 421b.

»władza i rozkazanie« (1): Lecż Syn twoy Bogá nie vcżćił y Angiołá iego: chćiał ſwe złe myſli wjpełnić/ y gdy ſię ku mnie popędził/ [...] nie moią/ ále tego ktory mię broni włádzą/ y roſkazánim zábit ieſt. SkarŻyw 69.

»wola abo rozkazanie« (1): Nie tylko Syn Boży świat y wieki ſtworzył: ále y wſzytko ſtworzenie/ nośi/ trzyma/ rządzi y ſpráwuie: á to bez żadney prace/ ſámą wolą ábo roſkazániem WujNT 754.

Wyrażenia przyimkowe: »z rozkazania« (11): Ktory ſpuſſcza łudu [lege: lodu] káwálce ná kſtałt kryſtału w wielkiey zimnoſći/ á potem zroſkázánia iego powienie ſloneczny á ćiepły wiátr RejPs 216v, 113v.
~Wyrażenia: »z rozkazania Bożego, Boga« (1:1): Abowiem zroſkazánia Bożego wſzytki rzecży ſtworzone cżłowiekowi służą. BibRadz II 88a marg; CzechEp 279.

»z rozkazania Pańskiego« (6): iáko wierni Páńſcy gdy byli wyzwoleni od oney ſrogiey plagi w Egipcie/ gdy były pirworodzieńſtwá wſzytki z roſkázánia Páńſkiego pobite. RejAp 129v; Abowiem co ſie kolwiek w ſtárym zakonie dzyało z roſkazánia Páńſkiego/ to wſzytko były figury nowego zakonu/ iż ſie to wſzytko y w nowym dzyać á pełnić miáło. RejPos 32, 218; Wſpomniſz też ſobie onego Gedeoná páſterzá proſtego/ iáko w malucżkim pocżcie wielkie woyſká poráźił/ zá wiárą ſwoią/ z roſkazánia Páńſkiego. RejZwierc 265, 43, 199v.

Szereg: »z dekretu abo rozkazania« (1): Co tákże Piotr ś. twierdźi/ y ták ty ſłowá iego Dioniſius Kártuſian wykłáda: mowiąc: verbo Dei id est ex omnipotentis decreto ſiue praecepto, to ieſt/ z dekretu ábo roſkazánia Bogá wſzechmogącego. CzechEp 279.Cf »z rozkazania (z)stać się«.~

»na rozkazanie« = mandato, in verbo PolAnt; nutu Vulg (20): A naroſkazánie iego muſſą ſie y wody w/ ſpák [!] obrácáć y czynić to co on iem roſkaże RejPs 152; BibRadzEccli 39/21; RejPos 75; RejZwierc 125; BudBib Eccli 39/21; Ná twoié roſkazánié zdróy wyſkoczył z ſkáły/ A rzéki nieprzebyté wody oſtradáły. KochPs 110; Gdy ná roſkazánie ſług y przyiaćioł Bożych morze vćieka/ rzeki ſie do ſwych zrzodł wrzucáią/ gory gráią/ zwody mury/ z opoki wodá/ z laſki węże ſie ſtáią. SkarŻyw A3, 503 marg.

~Wyrażenia: »na rozkazanie Boskie, Boże« = mandato Dei PolAnt (1:1): Tedy wodá niema y bez duſze ná roſkazánie Boſkie [Dei nutu] zrodziłá zwierzętá BibRadz 4.Esdr 6/18, Bar 5/8.

»na rozkazanie Krystusowo« = oszukańczo powołując się na Chrystusa (2): [niektórzy ziemianie i mieszczanie] Wybráli miedzy ſobą Kryſtuſá y dwánaśćie Apoſtołow/ chodźili po wśiach każąc/ y cudá cżynili Kuglárſkim obycżáiem/ tho ieſt/ s krzyſáli vmárłe ná ſmowie/ ryby łowili w káłuży ná roſkazánie Kryſtuſowo/ wſadźiwſzy ie tám pierwey/ tákież y chleby w piec miotáli/ á zaſię w imię Kryſtuſá wybieráli BielKron 420 [idem] WerGośc 216.

»na rozkazanie Pańskie, Pana« (2:1): Wſzytki rzecży w oczemgnyeniu ná roſkazánie Páńſkye vſtáną. LubPs X6 marg, H4v marg; RejZwierc 69.

Szeregi:»na głos albo rozkazanie« (1): Pokazałem powyſzey że Pan dlia tego śię zmarthwyſtánim zowie/ że ná głos iego álbo roſkazánie vmárli powſtáną. BiałKaz E2v.

»na rozkazanie a (na) zawołanie« [szyk 1:1] (2): Aby ſie iuż temu káżdy ocżymá przypátrzył/ iż to ták ieſt/ y záwżdy być może ná ſwięte záwołánie iego/ á ná roſkazánie iego. RejPos 222, 221v.Cf »na rozkazanie stworzony«, »na rozkazanie (z)stać się«.~

»za rozkazani(e)m« = iussu Vulg (9): Leop 4.Esdr 8/14; Zá twoim roſkazániém w brzegách morze ſtoi/ A zámierzonych gránic przeſkoczyć ſye boi. KochPieś 72 [idem] ArtKanc P14.

~»za rozkazaniem Bożem« (1): Potym rzekł Bog/ Niech ſie zbiorą wody ktore ſą pod niebem ná iedno mieyſce/ áby ſię okazáło mieyſce ſuche: Y ták ſię ſtáło. (marg) Niech ſię wody zbiorą.) To ku wtoremu dniowi należy/ gdy zá roſkazániem Bożem w poſrzodku wod okazáłá ſię Ziemiá. [...] (–) BibRadz Gen 1/9.Cf Zwroty.~

c. Zobowiązanie do pełnienia określonych funkcji, do wykonywania określonych zadań (54):
Zwrot: »[komu] dać rozkazanie [o kim, aby]« (1): Anyołom ſwoim dał Bog roſkazánie o tobie. Aby ćię ſtrzegli po wſzyſtkich drogách twoich. LatHar 350.
Wyrażenie przyimkowe: »z rozkazania« (2):
~Wyrażenie: »z rozkazania Pańskiego« (2): Anyeli z roſkazánia Páńſkiego iż ſą niewidomi ſtrożowie á opiekálnicy náſzy/ o tym wiele piſmá poćieſzliwego mamy RejAp 159, 56.
Szereg: »z powinności a z rozkazania« (1): Bo ácż Anyeli ſwięći ſą ſługámi á pomocniki y ſtrożmi náſzymi thu ná ziemi/ á wſzákoż od nas żadney chwały áni chłuby tu nie potrzebuią [...]. Abowiem to oni cżynią s powinnośći ſwoiey á z roſkazánia Páńſkiego. RejAp 56.~
α. Powołanie do pełnienia misji (51): Y wiem że roſkazánie iego żywot wiecżny ieſt. BudNT Ioann 12/50; WujNT Ioann 12/50.

rozkazanie o czym (2): CzechEp 207; TO roſkazánie Páńſkie o rozgłoſzeniu Ewángeliey/ ná wſzytki ſię wieki śćiąga. SkarKaz 240a.

cum inf (2): BielKron 214v; To czynćie [Luc 22/19].) Tymi ſłowy Sákráment kápłáńſtwá ieſt poſtánowiony: ktorymi Pan dał moc y roſkazánie Apoſtołom y ich potomkom/ vrząd właſny kápłáńſki ſpráwowáć WujNT 286.

Ze zdaniem przydawkowym referującym treść rozkazu [w tym: aby, żeby (5), zaimek pytajny (3)] (8): Tego cżáſu/ Zácżynáła ſie nowa Sektá niektorych w Niemcech/ ktorzy powiádali/ iż z bogiem cżęſto gadáli/ y roſkazánie od niego miewáli/ áby wybieli złe ludzi/ á nowy ſwiát vſtáwili/ ná ktorym by tylko dobrzy á niewynni ludzye byli BielKron 198; RejPos 149; WujJud 148v; WujJudConf 148v; BudNT Ioann 12/49; CzechEp 141, 207; Gdyżem ia z śiebie ſámego nie mowił: ále Oćiec ktory mię poſłał/ ten mi dał roſkazánie cobych mowić y powiádáć miał. WujNT Ioann 12/49.

Fraza: »zstało się rozkazanie [nad kim]« (1): A Piętnáſtego lata roſkazowaniá Tiberjuſza Ceſarza/ [...] s ſtało śię ſłowo bożé (marg) roſkázanié (–)/ nad Ianem [factum est verbum Dei ad Ioannem] ſynem Zacharjáſzowem na puſzczyi. MurzNT Luc 3/2.
Zwroty: »czynić dosyć rozkazaniu« (1): Abowiem ácż iuż był Pan náſz trzydzieśći lat ná ſwiecie/ ácż iuż był wiele drog dla zbáwienia náſzego vcżynił/ Ale to ſnadź nam byłá naypotrzebnieyſza drogá iego/ gdy iuż cżyniąc doſyć woli á roſkazániu Bogá Oycá ſwego/ [...] dobrowolnie racżył iecháć/ [...] do miáſtá ſwoiego/ gdzie iuż wiedział iż tám miał podiąć ſrogą mękę á okrutną ſmierć RejPos 2.

»da(wa)ć rozkazanie [komu]« = mandatum dare, praecipere PolAnt, Vulg [szyk zmienny] (8): WYpráwiłem pirwſze kſięgi Teofile/ o wſzytkim co pocżynał Iezus cżynić y vcżyć. Aż do dniá tego/ w ktory dawſzy roſkazánie Apoſtołom przez Duchá świętego/ ktore był obrał/ wźięt ieſt ku gorze. BibRadz Act 1/2; Ale iżby poznał ſwiát iż ia miłuię Oycá. A iáko mi ieſth roſkazánye dał Ociec/ ták cżynię. RejPos 143v; WujJud 148v; WujJudConf 148v; BudNT Ioann 12/49; Przeto też y po ſwoim zmartwychwſtániu/ dáiąc ſwoim roſkazánie/ y cżyniąc im obietnicę o zeſłániu duchá świętego kazał im wſze narody vcżyć Ewánieliey/ nurzáiąc ie w imię Oycá/ y ſyná y duchá świętego. CzechRozm 267; CzechEp 141; NiemObr 47; WujNT 286, Ioann 12/49, Act 1/2.

»rozkazanie mie(wa)ć« [szyk zmienny] (2):też nápiſáli [w księgach Liber restitutionum] ácż żadnego ápoſtołowie niemieli roſkazánia poſiádáć przełożeńſthwá w práwiech/ wſzákże dziſieyſzy kápłani/ mogą wźiąć práwo miecżowe/ przez kthore mogą mocą vſtáwić nową poſpolitą rzecż BielKron 214v, 198.

»rozkazanie pełnić; wypełnienie rozkazania« (1;1): Nie wprowádźiłá Páná náſzego do támtego kroleſtwá pychá świecka/ áni łákomſtwo/ áni roſkoſzy/ áni dobre mienie: ále pokorá/ vboſtwo/ poſłuſzeńſtwo/ y vmartwienie ćiáłá/ y ſromotá świecka/ y zelżywość/ dla woley Oycá ſwego/ y wypełnienie roſkazánia iego. SkarKaz 246b, 548b.

»rozkazanie uczynić [komu]« (1): powiedźiawſzy to/ y tego też nie zámilcżał/ ále y o tym miánowite roſkazánie vcżynił vcżniom ſwym/ żeby mu byli świádkámi w Ieruzálem/ we wſzytkim Iudźie/ w Sámáryey/ áż y do oſtátku źiemie CzechEp 207.

»wziąć ([od kogo]) rozkazanie« = mandatum accipere PolAnt, Vulg [szyk zmienny] (5): BibRadzIoann 10/18; RejPos 149; CzechEp 218, 342; Dla tegoć mię miłuie Oćiec; iż ia kłádę duſzę moię/ ábych ią záſię wźiął. Nikt mi iey nie bierze/ ále ia kłádę ią ſam od śiebie: y mam moc położyć ią; á mam moc záſię wźiąć ią. To roſkazánie wźiąłem od Oycá mego. WujNT Ioann 10/18.

»w rozkazaniu się zachowywać« (1): A s tymże to poſelſtwem/ á s tymiſz to wdzięcżnymi nowinámi/ tu odpráwuie ten ſwięty Pan do nas zwolenniki ſwoie/ nic im inego nie porucżáiąc/ iedno to s cżym też był odpráwion [...]. Y ták ſie w tymże roſkazániu záchowywáli záwżdy oni ſwięći zwolennicy iego. RejPos 118v.

Wyrażenia: »rozkazanie Boga (Ojca), Boże, Boskie« = imperium a. praeceptum Dei Vulg [szyk 9:1] (4:3:3): RejPos 2; ieſli roſkazánie Boże ieſt żywot wiecżny [...]. Tedy dáleko więcey on ſam ieſt żywotem wiecżnym. CzechRozm 64v. Cf »według rozkazania«, »z rozkazania«.

»rozkazanie Pańskie, Pana« [szyk 8:1] (7:2): Iż ia Ezdraſz wzyąłem roſkazánie Páńſkie ná gorze Oreb/ ábych ſzedł do ludu Izráelſkiego. RejPos 149, 119v; SkarKaz 240a.Cf Wyrażenia przyimkowe.

Szeregi: »moc i (ani) rozkazanie« (3): WujJud 148v; Y nie dał tey mocy áni roſkazániá ſługom ſwoim Nowego Teſtámentu/ áby ſie ná to święćić mieli/ á onego vſtáwicżnie zá żywe y zá vmárłe ofiárowáć/ ále tylko vcżyć ſłowá ſwoiego roſkazał/ á świątośćiámi poſługowáć. WujJudConf 148v; WujNT 286.

»wola a (i) rozkazanie« (2): RejPos 2; Nie rad tym namilſzych dźiateczek ſwoich [tj. apostołów] łágodny bárzo oćiec Chryſtus Iezus záſmucał: y bolał ſam bárzo ná to/ iż ſię ſmućili. ále iż Oycá ſwego wolą y roſkazánie pełnić było potrzebá: nie mogł im w tym dogodźić. SkarKaz 548b.

Wyrażenia przyimkowe: »bez rozkazania« (1):

~W połączeniu szeregowym (1): Tu maſz właſne y oſobne opiſánie ábo znáki haeretyckich y odſzczepieńſkich miſtrzow ábo vczyćielow. Pierwſzy/ z kośćiołá wychodzić/ y od duchowney zwierzchnośći y páſterzow odſtępowáć. Drugi vczyć bez ich roſkazánia/ poruczenia y poſłánia. WujNT 462.~

»wedle (a. według, a. podług) rozkazania« = secundum imperium a. praeceptum Vulg (10): A s tym poſelſtwem rozeſłał do nas Apoſtoły ſwoie/ y dziś rozſyła ſługi wierne koſciołá ſwego. A tu nas vcży/ ábychmy obácżáli ieſli nam wiernie ſpráwuią to poſelſtwo/ wedle roſkazánia iego. RejPos 119v; Dał nam was wſzyſtki Pan Bog zá pomocniki/ y ſpráwce tey Winnice ſwoiey/ [...] dał też poſpołu z námi Páſterze tey Trzody/ [...] y potym náſze [!] przećiw ſobie miłoſć poznawa/ iesli Owiecżki nam zlecone/ wedle roſkázania iego páſiemy. KarnNap A2.

~Z przytoczeniem (1): A przeto gdźiekolwiek Pan Bog nád námi ſpráwuie miłośierdźie ſwoie/ przydáie też nieco y z ſpráwiedliwośći ſwoiey. Iáko kiedy wedle roſkazánia Páńſkiego/ ktorych odpuśćićie grzechy będą odpuſzcżone. WysKaz 22.

Wyrażenia: »według (a. podług) rozkazania Boga, Bożego« = secundum imperium a. praeceptum Dei Vulg (3:1): SeklWyzn o4v; PAweł Apoſtoł Iezu Chriſtuſow według roſkazánia Bogá y zbáwićielá náſſego/ y Chryſtuſá Iezuſá nádzieie náſzey Thimotheuſzowi miłemu ſynowi w wierze. Leop 1.Tim 1/1; á obiáwił czáſow ſwoich ſłowo ſwe przez przepowiedánie/ ktore mi ieſt zwierzone według roſkazánia (marg) zlecenia. G. (–) zbáwićiela náſzego Bogá WujNT Tit 1/3, 1.Tim 1/1.

»wedle rozkazania Pańskiego« [szyk 2:1] (3): Są tedy [słudzy kościelni] Száfárzmi świątośći Páná Chriſtuſowych/ miedzy ktorymi naznácnieyſza [!] ieſt świątość Ciáłá y Krwie Páńſkiey/ ktorą nie tylko rozdawáią/ ále też y ofiáruią wedle Páńſkiego roſkazánia. WujJud 150v; WujJudConf 156; WysKaz 22.

Szeregi: »według rozkazania a słowa« (1): O tych nicz nietrzymam/ ktorzy niechczą rozgrzeſzać lvdzi/ wedłvg rozkazania/ á ſłowa bożego/ ale im za grzechy każą doſić cżynić SeklWyzn c4v.

»wiernie a wedle rozkazania« (1): Y porucżył á zwierzył ſie tego Koſciołowi ſwiętemu ſwoiemu á ſługom ſwoim/ kthorzy ná ſię biorą w tym Koſciele iego tákie vrzędy iego/ áby nam tę ſwiętą wolą iego á to wezwánie á powołánie iego/ wiernie á wedle roſkazánia iego obwoływáli á opowiedáli RejPos 240v.~

»z rozkazania« (7):

~Z przytoczeniem (1): Słyſząc niewierni Zydowie/ iż P. Chriſtus grzechy odpuſzcza/ bluznierzem go zową: iáko y dziś ich náśládowcy Haeretykowie/ kápłany Chriſtuſowe; iż też oni z Bozkiego roſkazánia grzechy odpuſzczáią: Ktorych/ práwi/ grzechy odpuśćićie/ ſą im odpuſzczone. WujNT 38.

Wyrażenie: »z rozkazania Boskiego, Bożego« [szyk 3:1] (3:1): BielKron 202v; Stolicá Piotrá S. po wſzytkim świećie przełożeńſtwo máiąc świeći/ y wſzytkich kośćiołow Bożych głową ieſt. Przeto y Piotr S. Apoſtoł z roſkazánia Bożego/ Kośćioł rządząc nic nie opuśćił: ále po wſzjtkim świećie przodkowánie mial/ y ma. SkarJedn 120; WujNT 38; SkarKaz 515a.

»z rozkazania Pańskiego« (1): ále nákoniec ták ſrodze to zápowiedzyano/ iż by y Anyoł z niebá przyſzedł/ á chciał iny dekret ferowáć á ten odmienić/ by ſie też dobrze opowiádał iż ieſt z roſkazánia Páńſkiego/ iuż mu nie kazał żadney wiáry dáwáć RejPos 319.

Szeregi: »za łaską i z rozkazania« (1): Ten tedy naświętſzy Sákráment [...] z iego wſzyſtkiemi Obrzędy/ ia teraz iáko Boży y Kośćielny [...] ſługá/ zá łáſką Páńſką y z roſkazánia iego/ przy tym dziećięćiu będę ſpráwował KarnNap Cv.

»z objawienia i rozkazania« (1): Wiedźiał Ian ś. iż ſię [Jezus] národźił/ [...] y lat iuż trzydźieśći miał: ále go był ieſzcze nigdy nie widźiał: áby iego świádectwo tym więtſzą moc miáło: iż nie ze zmowy/ nie dla przyiáźni/ y záchowánia/ y towárzyſtwá iákiego/ to o nim mowił/ co mowić miał: ále z ſzczerego Bozkiego obiáwienia y roſkazánia. SkarKaz 515a.

»z rozkazania a z poselstwa« (1): coż my mamy rzec nędzni niebożątká/ ieſliże do nas tácy poſłowie przychodzić będą/ kthorzy nam czo inſzego przynośić á opowiedáć będą/ niżli ieſt z roſkazánia á s poſelſtwá twego: ták iákoś ie nam opowiedáć racżył: Iż poydą á iam ich nie poſłał/ będą poſelſthwo ſpráwowáć/ á iam im nie porucżył. RejPos 240v.~

»nad rozkazanie« (2):

~Wyrażenie: »nad rozkazanie Pańskie, Pana« (1:1):Co ſie dotycże klucżow kroleſtwá Bożego Apoſtołom od páná podánych. [...] Iáwnie káżdy obácżyć może iáko bezpráwnie y niezbożnie Rzymſcy Biſkupi [...] rośćiągnęli te klucże nád roſkazánie páńſkie. WujJudConf 84v; CzechEp 208.~

W przen(1):
Zwrot: »pość na drogę rozkazania« (1): Iż nic ſie nie ſtáraycie/ gdy poydziecie ná tę drogę roſkazánia mego/ ábyſcie s ſobą mieli iákie opátrzenie/ iuż ia wſzędy opátrzę was RejPos 124.
β. Nominacja na urząd (1):
Wyrażenie przyimkowe: »przez rozkazanie« (1): Tego cżáſu Diethmár z Cżeſkiey źiemie [...] biſkupem pierwſzym Cżeſkim zoſtał/ ktory rychło vmárł/ á ná iego mieyſce wſádził Woyćiechá Libickiego Grábię/ [...] kthory był od Moguntińſkiego Biſkupá przez rozkazánie Ceſárſkie poświęcon. BielKron 323v.
d. To, co poleca się do stałego przestrzegania lub/i powszechnego stosowania; reguła, przepis, zasada, prawo (746):
α. O przepisach, prawach danych przez Boga; constitutio, voluntas Vulg (694): Izaſz Pan Kryſtus Syn Boży roſkazał/ kiedy oleie krzćić/ albo iáko wy mowićie/ ſwięćić? A ieſli roſkazał/ vkaſz roſkazánie iego? KrowObr 81v; BibRadz 4.Reg 15/5; Bo ieſliże cie do tego roſkazánie Páná Kryſtuſowe przywodzi/ iżći thych ſakrámentow á tych ſwiątośći ciáłá y krwie ſwoiey pożywáć roſkázuie/ tedy ſie ná tym pilnie obacżay/ że cie tu Pan Kryſtus roſkázániem ſwoim/ do rzecży niepodobnych/ áni ku wierzeniu nieſłuſznych/ nie przypądza. RejPos 88, 88 marg, 229, 229v [2 r.]; BiałKat 256; WujJud 220v [2 r.]; ále iż [Jezus] niezákazał/ [...] gdy go o co proſzono y przed nim vpadano: tedy tym ſámym rzecż tę vtwierdźił. Ktorą też ſobie wierni vcżniowie iego máią zá iedno roſkazánie. CzechRozm 195, 83v, 94v, 100, 249; ModrzBaz 48; Skąd iáſne okazánie/ iż one ſłowá v Máttheuſzá ś. Piyćie z tego wſzyścy/ ſą rzeczone do ſámych Apoſtołow: o ktorych tu Márek ś. mowi: iż pili z kielichá wſzyſcy. A ták nie ieſt powſzechne roſkazánie wſzytkim Chrześćijánom. WujNT 180; A tu lepák powiedziawſzy: Kto nie robi/ ten też niechay nie ie: tę przyczynę roſkazánia dáie: [...] WujNT 719, 80 marg, Rom 7/9, 10, Hebr 7/16, s. 764 marg, 1.Ioann 2/7 [3 r.], 8; PowodPr 39, 49; Bo przytymże roſkazániu tákim [tj. trzy razy do roku pokazać się przed obliczem Boga] obiecał im to Pan Bog/ iż gránice ich w pokoiu záchowáć miał/ gdyby ono roſkazánie iego pełnili. SkarKaz 41a, Oooo2v; Dwoie przednieyſze roſkazánia/ vmieráiąc P. IEZVS Bog y Pan náſz/ zoſtáwić nam ſwoim teſtámentem raczył. SkarKazSej 664b.

rozkazanie czego [= gdzie podane] (4): Wierny więcey ſie oglądáć powinien ná powszechne słowá Bożego roskazánie niżli ná oſobliwe duchá obiáwienie. CzechRozm 240, **5v. Cf bez rozkazania czego.

rozkazanie do czego (1): Prozno teſz tego błędu ſwego podpieraſz/ onym wężem miedziánym/ ktorego był Moiżeſz z roſkazánia Bożego vtzynił y poſtáwił/ ná ktorego pátrząc żydowie od ogniſtych Wężow pokąſáni bráli zdrowie. A tzemu ſie to działo? iż było roſkazánie y obietnicá Boża do tego? KrowObr 112v.

rozkazanie około czego (2): Roſkazánie około noſzenia bramow ná ſzátách/ á dla czego ie miewano. BibRadz Num 15 arg; KuczbKat 210.

rozkazanie komu (1): A iż wſzyſtkim to roſkazano [...]: Idąc po wſzytkim ſwiećie/ náuczayćie/ y chrzćićie wſzyſtek naród ludzki: [...] Ieśli ſye kto nie ochrzći/ zbáwión nie będźie. Otóż báczyć możeſz powſzechné roſkazánié káżdému/ kto chce być zbáwión. BiałKat 256.

rozkazanie na co (1):Ieſliż ſie ondźie nie godźiło Piotrowi Páná ſwego niewinnego bronić/ á iákoż ſie tobie godźić ma bronić kogo drugiego/ gdybyś ná to nie miał oſobnego roſkazánia Bożego? CzechRozm 245v; [BudArt b3v].

rozkazanie przez kogo (1): Poſtánowił też Lewity w domu Iehowy z cymbały/ [...] według roſkazánia Dawidowego/ [...] bo to było roſkazánie Iehowy przez proroki iego. BudBib 2.Par 29/25.

rozkazanie o kim, o czym (26): KrowObr 225v; BibRadzPs 118/128, Eccli 17/12; Mieyże ſię dobrze w Pánu/ ná ktorego roſkazánie o vſtáwicżnym dowiedowániu w piśmie [...] ſtáray ſię ábyś cáłem ſercem pámiętał. GrzegRóżn A3; Roſkazánie o chrzćie ieſt powſzechné BiałKat 256; WujJudConf 82, 179v; BudNT 1.Cor 7/25; CzechRozm 191v, 240, 258v; CzechEp 116; LatHar 127; Nie wſzytko złe o czym nie máſz iáſnego roskazánia. WujNT 123 marg; A o pánnách ácz nie mam roſkazánia Páńſkiego: wſzákoż rádę dáię WujNT 1.Cor 7/25, 148 [2 r.], 196, 200, 201, 238 (11); Pogánie nie mieli o miłośći ku bráćiey roſkazánia od Bogá/ iedno ſam rozum: á my ták ſurowy/ ták pilny Bogá náſzego o tym mándat mamy. SkarKazSej 669b, 677b.

rozkazanie czyje [= komu dane] (2): Co ſie wſzytko figurowáło w tym roſkazániu Abráámowym/ iż mu Pan áż oſmego dniá kazáł obrzezáć á ocżyśćić dzieciątko/ ktore iuż miáło wzyąć od tego cżáſu wiecżne przymierze s Pánem ſwym. RejPos 33v, 32v.

Ze zdaniem przydawkowym referującym treść rozkazu [w tym: aby, żeby, iżby (27), iż (1)] (28): LubPs R5v marg; KrowObr A3v, 64, 112v, 200v [2 r.]; Y to roſkazánie mamy od niego/ áby ten ktory Bogá miłuie/ miłował też brata ſwego. BibRadz 1.Ioann 4/21, Ioann 13/34; RejPos 33v, 39, 180v, 333v; WujJudConf 211; RejPosWstaw [212]v, [413]v; Niemáſz tego w piſmie świętym roſkazánia/ żebyſmy Chriſtuſá Iezuſá wzywáli/ á przeto go wzywáć nie mamy. CzechRozm 191, 238v, 254v; SkarŻyw 260, 435; CzechEp 59, 343, 404; ReszPrz 51; A ćić ktorzy ſą z ſynow Lewiego/ vrząd kápłáńſki przyimuiący/ roſkazánie máią áby bráli dźieśięćinę od ludu wedle zakonu WujNT Hebr 7/5, s. 718, 815, 1.Ioann 4/21.

Z połączeniem zdania przydawkowego z przytoczeniem (1): Dał tu [Pan] ſznupkę onym bogacżom [...]/ iż zápomnieli onego miłoſierdzia ſwego y onego roſkazánia Páńſkiego: Iż áby żebrak [...] nie był miedzy wámi/ á był opátrzon według ſtanu ſwego. RejPos 68.

Z przytoczeniem [w tym orzeczenie przytoczenia: w imp (13), praes (1), fut (1)] (15): KrowObr 110v; Pan to vczynił/ áby śię zgodźił z roſkazániém ſwym: Nie zátrzymaway płacéy robotnikowi twemu do zaránia BiałKat 63v; Roſkazánie Páńſkie iáſne ieſt To cżyńćie ná pámiątkę moię. WujJud 179v; WujJudConf 55; Bo co ſie tknie roſkazánia tákiego/ gdźieby ták BOG mowił/ wzywáć też ſobie będźie [errata zmienia: będzieſz] w potrzebách ſwych imienia ſyná moiego Iezuſá Chriſtuſá/ tedy [...] CzechRozm 191v, 264v; Azaż to nieieſt ſtárodawne roſkazánie Bogá onego wſzytkich rzecży ſtworzyćielá: nie zábijay. ModrzBaz 143v; CzechEp 40, 92, 118, 272; ReszPrz 108; [Pierwſze ze wſzech roſkazań ieſt/ Słuchay Izraelu/ Iehowá Bog naſz/ Iehowá ieden ieſt. BudArt b2]. Cf »wedle rozkazania«, »nad rozkazanie«.

W połączeniu szeregowym (1): A ieſli Poſty/ Iáłmużny/ á Modlitwy rozumiećie/ ktore ſą w Kośćiele zwycżáyne/ y dobrymi vcżynkámi názwáne/ y teć máią wielkie świádectwá/ vtwirdzenie/ roſkazánie/ y przykłády w Piſmie WujJud 106v.

Frazy: »(tak) jako miał rozkazanie« (2): Potym Abráhám obrzezał Izááká ſyná ſwego dniá oſmego po národzeniu iego iáko miał od Bogá roſkazánie [quemadmodum praecepit ei Deus]. BibRadz Gen 21/4; BudBib 3.Esdr 52.

»jak rozkazanie chciało« = zgodnie z rozkazem (1): Lecz to w przód dobrze [Pan] práwem ſwoim obwárował/ Zebychmy ſłuſzné rzeczy iemu ślubowáli/ Y tákié którybychmy záś nie żáłowáli. (–) By ſye ták Pánu było z przodku obiecáło/ Iák iego roſkazánié nam podáné chćiáło. ZawJeft 33.

Zwroty: »wedle rozkazania chodzić« (1): A gdy iuż thák wedle tego roſkazánia Páná ſwego [tj. o wieczerzy Pańskiej]/ iáko poſłuſzny ſyn iego/ chodzić będyeſz/ [...] tedy pewnie wiedz á bądź tego iſt/ że [...] RejPos 90.

»rozkazanie chować« (1): w iákiey roſkoſzy będzyeſz gdy tę powinność á to roſkazánie będzyeſz chował Pánu ſwemu (marg) Iáká ieſt roſkoſz chodzić w poſłuſzeńſthwie Páńſkim. (–). RejPos 222v.

»czynić przeciw rozkazaniu« (1): A teras coſz wżdy rzecżemy pánie gdy ſię to ták dzieie/ bochmy cżynili przećiw roſkazániu twemv [Transgressi enim sumus praecepta tua] BudBib 3.Esdr 8/80[83].

»rozkazanie da(wa)ć; rozkazanie podane« = mandatum dare, mandare PolAnt; praeceptum dare Vulg [szyk zmienny] (10;1): káżdemu z oſobná dał roſkazanie o bliżnym ſwoim. BibRadz Eccli 17/12, Ioann 13/34; Abowiem Małżeńſtwo vſtáwiono ieſt od Páná Bogá/ ktory [...] roſkazánie dał/ áby mąż z żoną ſpolnie á nierozdźielnie z ſobą mieſzkáiąc/ w miłośći w zgodźie żyli. WujJudConf 211; RejPosWstaw [212]v; SkarŻyw 260; Ktory [Bóg] też to między inſzymi przedtym dawno zá naprzednieyſze dał ono Izráelowi roſkazánie [....] mowiąc ták do niego: Słuchay Izráelu/ Iehowáh Bog náſz/ Iehowáh ieden ieſt. CzechEp 272, 59; NiemObr 77; ZawJeft 33; WujNT 361, 1.Thess 4/2.

»gardzić rozkazanim« (1): Z kąd ſie wielka śmiáłość pokázuie/ y hárde ſobie tych rzecży duchownych przywłaſzcżánie [...]: á to dla iákiegoś duchownego/ zmyſlonego nie onego prawdźiwego ponurzenia/ y ćiáłá Chriſtuſowego pożywánia: co cżynią gárdząc iego vſtáwą y roſkazánim. CzechRozm 267v.

»lekce (sobie) (po)ważyć rozkazanie« [szyk zmienny] (5): Zle ſobie lekce ważyć namnieyſze roſkazánie Páńſkie. RejPos 33 marg, 33; Gdyż Bog náſzę niewdzyęcżność iáwnie chce pokáráć/ Zechmy ſie iáko ſłuſzſzy oń niechciáły ſtáráć. Zwłaſzcżá ia ktora muſzę odnieść to karánie/ Com thák lekce wáżyłá Páńſkie roſkazánie/ Nie okázuiąc oycu powinney miłośći HistLan Dv, F2, F2v.

»odmienić rozkazanie« (1): A ták iam ten wyrok wydał: Aby káżdy cżłowiek kthoryby odmienil [!] tho roſkazánie moie [mutaverit iussionem]/ wźiąwſſy drzewo z domu iego/ á wydzwignąwſſy ie/ ná nim go wbiwſſy/ áby vmárł Leop 1.Esdr 6/11.

»rozkazanie odrzucić« (1): Pan Bog miáſto obrázy y pomſty/ iż dla vſtáwy ludzkiey oycowſkiey/ roſkazánie iego właſne odrzucono/ pochwalił im to poſłuſzeńſtwo PowodPr 43.

»pamiętać na rozkazanie, rozkazanie« [szyk zmienny] (3:1): SeklKat T2v; GrzegRóżn A3; Przeto ieſli ſie ná duchu rządzącym y pobudzáiącym niechce omylić: Pámiętáć záwżdy ma powſzechne ono roſkazánie Chriſtuſowo/ o miłośći nieprzyaćioł ſwych CzechRozm 240; WujNT [813] marg.

»przestąpić (a. przestępować) rozkazanie, wolą rozkazania; przestępca rozkazania; przeciw rozkazaniu występny« = transgredi constitutiones a. mandatum Vulg; praecepti transgressor Modrz [szyk zmienny] (6:1;2;1): RejAp 1; RejPos 14v; Záprawdemći dla nich świát ſtworzył/ ale gdy Adam przeſtąpił roſkazánie moie/ tedyć ſię táka ſpráwá ſtáłá. BudBib 4.Esdr 7/11; ten iż Bogá obcego przyimuie/ báłwochwálcą ieſt/ przeſtępcą roſkazánia Bożego ieſt wiáry w ſobie Chriſtyáńſkiey nie ma CzechRozm 13v; Ile ich tedy ieſt przećiw temu roſkazániu [Nie zabijaj] wyſtępnych miedzy námi/ tyle ieſt w pośrzodku nas przeklęctw. ModrzBaz 144; A wy y Boże roſkazánie przeſtępuiećie táką obmową: bo mowi piſmo: nie ſądzćie przed cżáſem SkarŻyw 100, 261, 502; CzechEp 5; WujNT Matth 15/3.

»rozkazania przestrzegać« (1): Do tego przyſzli Chrześćijánie/ że [...] wolą ſzkápę trunkiem prześięgác [!]/ niżeli woley y roſkazánia Syná Bożego Iezuſá Chryſtuſá [...] przeſtrzegáć. WerGośc 211.

»rozkazanie rozwiązać« (1): O ktorym [zakonie] y to ieſzcże [Chrystus] mowi: Iż ktoby iedno namnieyſze roſkazánie rozwiązał/ y kák [kust ták] ludzi vcżył/ ten ma być názwány námnieyſzym w kroleſtwie niebieſkim CzechRozm 87.

»skazić rozkazanie« (1): A wy powiedaćie: Ktobykolwiek rzekł oycu ábo mátce; Dar ktorykolwiek ieſt zemnie/ tobie ſię w pożytek obroći: y nie będźie czćił oycá ſwego ábo mátki ſwoiey:Y ſkáźiliśćie roſkazánie [irritum fecistis mandatum Dei] Boże dla vſtáwy wáſzey. WujNT Matth 15/6.

»słuchać rozkazania; być posłuſzny rozkazaniu« [szyk zmienny] (2;2): Bądźćież poſłuſzni roſkazániu [perficite voluntatem] iego/ wypowiedźiawſzy ſię z towárzyſtwá poſtronnym narodom/ y niewiáſtam obcym. BibRadz 3.Esdr 9/9, *6v; A oni ſkoro záſie vmárł [sędziak]/ ieſzcże byli gorſzy niſzli oycowie ich: y ſłucháiąc roſkazánia Páńſkiego/ inacżey wſzytko niſzli kazał cżynili/ idąc zá Bogi obcymi SkarŻyw 558; SkarKazSej 677b.

»według rozkazania się sprawować« (1): iednák kto ſie według onego vpodobánia y roſkazánia BOżego ták ná on cżás ſpráwował: [...] tedy táki káżdy Bogu przyiemny/ á v ludźi nienágániony bywał. CzechRozm 210v.

»rozkazaniu się (s)przeciwiać« [szyk zmienny] (2): CzechRozm 264v; ále iż tákowé miánowiánié [!] zámyka w ſobie błąd nieznośny/ á to z téy przyczyny/ iż práwie iáſnie przećiwia ſie roſkazániu Boſkiému [contrariatur praecepto divino JanStat 630]. SarnStat 580.

»wykroczyć przeciw(ko) rozkazaniu« (2): BibRadz Lev 4/2; Iákoż [...] bárzochmy w tym y nie pomáłu wykrocżyli przećiwko temu roſkazániu Páńſkiemu/ ábowiem v náſzych miłych Chrześćijan/ pijánicow y piańſtwá plugáwego wſzędźie doſyć WerGośc 210.

»rozkazanie wypełnić (a. spełnić)« [szyk zmienny] (4): A wnet okazał w ſobie chuć iżby był rad wypełnił oboie roſkazánie iego/ y to co powinien był iemu iáko Bogu ſwemu/ y to co powinien był bliźniemu ſwemu RejPos 351, 333v; SkarŻyw 260; SkarKaz 41a.

»rozkazanie wziąć« (1): Vweſeliłem ſię bárzo/ iżem nálazł z dźiatek twych chodzące w prawdźie/ iákoſmy roſkazánie wźięli od Oycá [sicut mandatum accepimus a Patre]. WujNT 2.Ioann w. 4.

»zapomnieć rozkazania« (1): RejPos 68 cf Z połączeniem zdania przydawkowego z przytoczeniem.

»zgrzeszyć przeciw rozkazaniu« (1): Gdiby ktożkolwiek z niewiádomoſći zgrzeſzył przećiw ktoremu roſkazániu Páńſkiemu [peccaverit ... ex quibus praeceptis Domini]/ przez ktore co zákázuie BibRadz Lev 4/2.

»rozkazanie zgwałcić; zgwałcenie rozkazania« (1;1): poniewaſz [papież rzymski] oto w tym roſkazánie BOZE zgwałćił: á to Szábát odrzućiwſzy/ ktory Bog ná wieki chowáć roſkazał. CzechRozm 71; CzechEp 206.

Wyrażenia: »rozkazanie Boże, Boskie, (Pana) Boga (a. Jehowy)« = iussum Dei, divina oracula Modrz; mandatum Dei Vulg [szyk 56:12] (55:7:6): SeklKat T2v; GliczKsiąż B6v; KrowObr 112v, 225v; RejPos 14v; Ieſli to ieſt roſkazánie Boże/ toć tedy zgrzeſzył Sálomon/ ktory w onym ſławnym Kośćiele ták wiele obrázow y rytych y málowánych nádźiáłáć kazał WujJud 47; BudBib 2.Par 29/25; CzechRozm 13v, 71, 191 [2 r.], 239, 245v; To mamy [...] iáko Boſkie roſkazánie roſpomináć/ y do tego wſzytkie náſze ſpráwy obrácáć. A przeto nikim gárdźić niemamy ModrzBaz 69, 143v; SkarŻyw 100; CzechEp 5, 206, 343, 404; ReszPrz 108; WujNT Matth 15/3, 6; SarnStat 580. Cf Wyrażenia przyimkowe.

»rozkazanie (Pana) Chrystusowe(-o), (Pana (Jezu)) Chrystusa (a. Krysta), Jezusa Chrystusa« [szyk 16:5] (14:6:1): KrowObr 87; Bo ieſliże cie do tego roſkazánie Páná Kryſtuſowe przywodzi/ iżći thych ſakrámentow á tych ſwiątośći ciáłá y krwie ſwoiey pożywáć roſkázuie/ tedy [...] RejPos 88; Wiédz też tedy pewny vmyſł/ roſkazánia páná Chryſtuſá: który wſzytki w obec chrzćić kazał: żeć gdy thy ſłowá námienióné Ewányeliéy mówił/ dźiatek máłych ode chrztu nie oddalał BiałKat 258v; CzechRozm 191, 240, 246v, 262v; SkarJedn 202; CzechEp 92, 404; WerGośc 211. Cf »wedle rozkazania«, »z rozkazania«.

»mocne rozkazanie« (3): A thák ten wſzechmogący Pan obacżáiąc to/ iż nędzny cżłowiek wypełnić onego mocnego roſkazánia iego nigdy nie mogł/ áby bliźniego ſwego ták miłowáć miał iáko ſam ſiebie RejPos 333v, 284. Cf »z rozkazania«.

»rozkazanie Pańskie, Pana« = praeceptum Domini PolAnt, Vulg; Domini mandatum Vulg [szyk 46:10] (52:4): LubPs R5v marg; poniewaſz mamy roſkazánie Páńſkie/ y Apoſtołow ſwiętych iego/ áb[y]ſmy ſie wyſtrzegáli od fałſzywych Prorokow KrowObr A3v; BibRadz Lev 4/2, I 113d marg; RejAp 1; RejPos 33 marg, 68, 88v, 284; HistLan Dv, F2v; RejZwierc 259v; WujJud 179v, 223; WujJudConf 150v, 179v; BudNT 1.Cor 7/25; Powiedział S. Klemens: [...] ale ieſt roſkazánie Páńſkie: ábyſmy ſię niebali tych co zábijáią ćiáło/ iedno tego/ co y duſze wiecżnie zatráćić może. SkarŻyw 435, 558; Ieſli kto zda ſię być prorokiem/ ábo duchownym/ niechże pozna/ iż to co wam piſzę/ ſą páńſkie roſkazánia. CzechEp 116, 116; NiemObr 32; ReszPrz 51; WerGośc 210; WujNT 148 [2 r.] 238, [405], 1.Cor 7/25, 14/37. Cf Wyrażenia przyimkowe.

»srogie rozkazanie« (2): Obacżże wolą y ſrogie roſkazánie iego/ iáko ná nas vſtáwicżnie woła/ áby ſobie żaden nie cżynił báłwáná żadnego/ y podobieńſtwá iego. RejPos 350, 39.

»wola rozkazania« (1): Iuż też wiemy co ten nędzny cżłowiek vcżynił. Iáko ieſt márnie zwiedzion od cżártá chytrego/ y iáko przeſtąpił wolą roſkazánia Páńſkiego RejAp 1.

»wykonanie rozkazania« (2): Lecż to odpuſzcżenie grzechow/ nie náſzemu vżywániu/ áni wykonániu roſkazánia Páńſkiego przypiſowáć mamy/ ále mocy tego Sákrámentu WujJud 223; WujJudConf 223.

»zakon rozkazań« = Stary Zakon (1): zakon roſkazań [Legem mandatorum]/ [Chrystus] wnáukách wyprożnił. BudNT Eph 2/15.

»rozkazanie zakonne, zakonu« [szyk 4:3] (5:2): Tego swiádectwá/ ktorem z piątych kśiąg Moiżeſzowych przywiodł naydzieſz v Márká Ewángeliſty powtorzenie. [...] Ktorym ſam Iezus Chriſtus ſyn Boży/ pokázuie Bogá iednego/ y przednieyſze zakonne roſkazánie. CzechRozm 4. Cf »wedle rozkazania«, »z rozkazania«.

Szeregi: »(nie) mandat i (ani) rozkazanie« (2): Niechayże to żadnemu táyno nie będźie/ iż ácżkolwiek niektorzy Theologowie/ mándat y roſkazánie o dźieśięćinách kładą miedzy przykazániem kośćielnym: wſzákoż właſniey ieſt przyrodzone y Boſkie/ niżli kośćielne. LatHar 127; WujNT 80.

»rozkazanie i nauka« [szyk 6:3] (9): Ieſli tylko kápłani máią roſkazánie y naukę od Páná kryſtuſá/ áby pod dwiemá oſobomá przyimowáli KrowObr 200v, 200v; CzechRozm 244, 244v.Cf »wedle rozkazania«, »z rozkazania«.

»(ani) rozkazanie i (ani) obietnica« (4): A krotko mowiąć ktorży nie proſzą zwiary niepamiętaiąc na roſkazanie y obyetniczę boże y że obyeczał dac oco go proſſim taczy niebędą wyſluchani y grzeſzą/ boga cziniąć klamliwego. SeklKat T2v; KrowObr 87, 112v [2 r.].

»rozkazanie i obwarowanie« (1): gdyż to ieſt ſámego Bogá roſkazánie/ y obwárowánie/ żeby do ſłowá iego nic nie przydawano/ áni od niego vymowano CzechEp 343.

»rozkazanie i postanowienie« [szyk 3:3] (6): WujJudConf 150v; gdyż to ieſt poſtánowienie Boże/ y powſzechne roſkazánie iego: żeby zli byli karáni CzechRozm 254v; SkarJedn 202; CzechEp 404; NiemObr 32; álbowiem to ieſt Páńſkie roſkazánie/ y poſtánowienie/ áby dźień był do roboty obrocony á noc do ſpánia. ReszPrz 51.

»powinność a rozkazanie« (1): RejPos 222v cf »rozkazanie chować«.

»prawo i rozkazanie« (1): Mąſz [...] niechćiał żony záſmucáć/ zezwolił ná grzech iey y ſkuśił owocu z ręki iey/ y przeſtąpił práwo y roſkazánie ſtworzyćiela y dobrodzieiá ſwego SkarŻyw 261.

»(ani) rozkazanie i (ani) przykład« (2): Ale o ponurzániu ich niemáſz nigdźiey/ áni roſkazánia áni przykłádu/ ták w ſtárym/ iáko y w nowym Teſtámenćie. CzechRozm 258v. Cf »bez rozkazania«. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

»świadectwo i rozkazanie« (1): Tu maſz iáwne ſwiádeſtwo/ y roſkazánie/ nie od tzłowieká/ ále ſámego Páná Bogá/ kthory mowi. Nietzyń ſobie wſzelkiey ryćiny. KrowObr 110v. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

»ustawa i rozkazanie« [szyk 8:1] (9): Toſz naydzieſz o Trąbkách/ o nowym zbożu/ y o kucżkách. [...] Tákże y o inſzych vſtáwách/ y roſkazániach ku ſłużbie Bożey należących. CzechRozm 100, 262v, 264, 267v. Cf »wedle rozkazania«.

»(nie) wola a (i, ani) rozkazanie« (11): Bo gdy przeſtąpił wolą á roſkazánie Páná Bogá ſwego/ á iadł z onego drzewá zákázánego/ tám iuż wnet ſrogi dekret Boży nád nim ſie wypełnił. RejPos 14v, 350; á cnotá wſzytká należy ná dobrych vczynkoch/ kthore pochodzą nie z wymyſłu ludzkiego/ ále z woley á z roſkazánia Páńſkiego. RejZwierc 259v; WerGośc 211. Cf »wedle rozkazania«, »z rozkazania«, »nad rozkazanie«.

Wyrażenia przyimkowe: »bez, (o)procz, okrom rozkazania« (3:3:1): Bo ácż Pan Bog áni dźiewictwá/ áni vboſtwá nigdy nieroſkazał/ á wſzákże ich niemáło naydźiemy/ ktorzy bez roſkazánia oboie przyięli. WujJud 77.

~ bez (a. oprocz) rozkazania czego [= gdzie podanego] (2): iż wiernemu y prawdźiwemu Chriſtyáninowi [...] nie godźi ſię nigdy/ áni dla ſwey właſney prywaty [....]: áni zgołá dla żadney rzecży procż iáſnego y oſobliwego roſkazánia ſłowá Bożego/ nikogo prześládowáć CzechEp 27; ReszPrz 35.

Wyrażenia: »bez rozkazania Bożego« (1): Ieſli mi teſz ieſztze chceſz vkázowáć ony inſze krzyże/ ktore ſámi ſobie s ſwoich głow wymyſláćie/ y bes roſkazánia Bożego zádawaćie KrowObr 239v.

»(o)procz (a. okrom) rozkazania Pańskiego« (3): MurzNT 93v; WujJudConf 9; Páweł ś. nie ważył ſię nic stánowić procż miánowitego roskazánia Páńskiego. CzechEp 116 marg.

Szereg: »bez rozkazania i przykładu« (1): Rzecż ieſt pewna/ iż ſlub ktorzy Mniſzy cżynią/ ieſt bárzo niebeſpiecżny/ dla tego/ że bez roſkazánia y przykłádu piſmá ś. ſię dźieie ReszPrz 35.~

»wedle (a. według, a. wedla, a. podług) rozkazania« = iuxta praeceptum Vulg, JanStat; secundum praeceptum PolAnt (61): odktorei [wiary chrześcijańskiej] dla zadnych lvczkich vſtaw/ Synodow/ Concilia/ y Decretow/ do gardła naſzego/ wedłvk roſkazania Syna bożego/ niemamy odſtapyc SeklWyzn g4v; Y zowiem ie dobrimy vczinki dla tego że ſą od dobrego páná Boga roſkazane abiſmy ie czinili Item yſz ie pan Bog odnas przyimuie zadobre gdi ie czinimy wedluk iego roſkazania SeklKat D3v, Fv; RejKupSekl a4; MurzNT 3v; KrowObr 118v; ktożby ſnas ták był ſzalony/ ktoryby miał żonę/ dzieći opuśćić/ ktore ſam Pan Bog vmiłował/ y nam toż roſkazał/ á ku niecnotliwey niewieśćie przyſtáć/ álbo ćiáło y kreẃ Páńſkie nie według roſkazánia iego bráć BielKron 234; RejAp 131, 175v; RejPos 181, 235, 302v; Skarbem thwoim ſzáfuy według roſkazánia nawysſzego/ á będzieć pożytecżnieyſzy niźli złoto. BudBib Eccli 29/14.

~ Z przytoczeniem (2): Przetośćie ich ſłucháć byli powinni: wedle roſkazánia Páná Chriſtuſowego: Cokolwiek wam powiedzą álbo roſkażą/ to cżyńćie: ále wedle ich vcżynkow ſie nieſpráwuyćie. WujJud 7v, 152.

W przeciwstawieniach: »wedle rozkazania ... wedle swowoleństwa, swowolnie« (2): ktorzy márnie á plugáwie á ſproſnie obchodzimy thy ſwięte dni twoie/ nie wedle woley áni wedle roſkazánia twego ſwięthego/ ále wedle ſwowoleńſtwá thego márnego ciáłá náſzego RejPos [226]v, 194.

Wyrażenia: »według (a. wedle) rozkazania Bożego, Boskiego, Jehowy« = iuxta verba Domini PolAnt [szyk 15:1] (14:1:1): Ten bliżni/ ktoregom obraził/ ieſli go proſzę/ a chczę mv doſić vcżynić/ zapłacić ſzkodę/ y przeproſić/ ma mi wedłvg rozkazania bożego odpvſcić SeklWyzn c4, b4, d2v; SeklKat D3, K2, X3v; tego nyemáła potrzebá yeſt/ áby [rodzice] dzyeći ſwe karáli/ wodzow im nye bárzo popuſſcżáli/ á cżynili to według roſkazánya Boſkyego GliczKsiąż F7; KrowObr 184v, 187; Ten ſtroy [nausznica złota] ktory tu przypomina/ ná on czas był poſpolity: A wſzákże nie dla tego ſię wſpomina ábychmy to ſobie dla przykłádu bráli/ y owſzem według roſkazánia Bożego/ vbiorow á ſtroiow zbytecznych wyſtrzegáć ſię mamy BibRadz I 13b marg; WujJud 235v; WujJudConf 15v; BudBib 2.Par 29/15; CzechRozm 171v, 210v; WujNT 393.

»według (a. wedle, a. wedla, a. podług) rozkazania (Pana) Chrystusowego, (Pana Iezu) Chrystusa (a. Krysta)« [szyk 7:1] (5:3): ale my mamy cżvć/ wedłvg rozkazania Chriſtvſa miłego/ bo niewiemy cżaſv/ dnia/ ani godziny/ niemoczy y ſmierci naſzei SeklWyzn e2v; KrowObr 4, 179, 195; BiałKat 261; WujJud 7v, 216v; y mieyſce iedno/ ktore Montem pietatis názwáli wynáleźli/ ná ktorym wedla roſkazánia Páná Chryſtuſowego potrzebuiącym ludźiom pieniędzy dármo bez wſzelákiey lichwy pożycżáią. ReszHoz 128.

»wedle (a. wedla, a. według) rozkazania Pańskiego, Pana« (8:2): Przybytek w Sálomonowym koſciele był/ gdzie ſie kápłani w on cżás wedle roſkazánia Páńſkiego/ á wedle zwycżáiow ſwoich ná modlitwy y ná ofiáry [...] ſchodzili. RejAp 175v; RejPos 90, 194, 243v; Doſyć thobie wiedzieć żeś okrzcżon w imię Oyczá y Syná y Duchá ſwięthego/ wedle roſkazánia Páńſkiego. RejZwierc 196v, 82v; WujJud 152; á nas ták rzędźić á ſpráwowáć y miłowáć rácż/ iáko wierne poddáne ſwoie/ ktorzy opuśćiwſzy márny wymyſł świátá tego/ to co Bogu/ Bogu/ á co Ceſárzowi to Ceſárzowi wedle roſkazánia Páńſkiego záwżdy záchowáć chcą/ y záchowuią. WujJudConf 18; ReszPrz 107; SkarKazSej 697a.

»wedle rozkazania świętego« [szyk 1:1] (2): przez ktore [miasto Jeruzalem] właſnie rozumieć mamy koſcioł iego ſwięty/ w ktorym ſie iego chwałá vſtáwicżnye dzyeie/ wedle woley á ſwiętego roſkazánia iego. LubPs N; RejPos [226]v.

»wedle (a. podług) rozkazania zakonnego, zakonu« = iuxta praeceptum legis Vulg, JanStat [szyk 4:1] (3:2): Zupełne też offiáry offiáruią Pánu ná káżdy dzień ráno y wiecżor: y wonną máść ſpráwioną podług roſkazánia Zakonu Leop 2.Par 13/11; RejPos 215; Bo nieprzyſzedł był pſowáć zakonu ále pełnić przeto wedle rozkazánia zakonnego/ zprzaſnym y zwinem ſtarą Páſchę ſpráwował/ y záraz zprzaſnego y zwiná [...] nową vcżniom podał. SkarJedn 247; LatHar 727; gdyż wedle roſkazánia zakonu od wſzelkiéy krwie wſtrzymawáią ſie wſzyſcy Zydowie. SarnStat 257.

Szeregi: »wedle myśli i (a) rozkazania« (2): RejPos 241; Ale iuż pátrz ná ty proroki Heliaſze/ Awenyeliki: gánią chrzeſt máłych dźiatek/ powiádáiąc iż nie ieſt wedle myſli y roſkazánia páná Chryſtuſowego BiałKat 261.

»według rozkazania i nauki« (2): Kthore poſtánowienie [...] Sylweſter pierwſzy [papież] [...] złamał/ y wſzyſtkiey kxiężey záſię roſkazał/ áby kożdy żonę ſwoię właſną miał/ y mięſſkał ſnią/ według roſkazánia Duchá ſwiętego/ y náuki Apoſtolſkiey. KrowObr 230, 200.

»według upodobania i rozkazania« (1): CzechRozm 210vcf »według rozkazania się sprawować«.

»według ustawy i rozkazania« [szyk 4:1] (5): Abowiem ſlugá kośćiola ſwiętego/ kiedy ſłuży y tzyni/ wedlug vſtawy/ y roſkazánia Syná Bożego/ maca álbo polewa dziećię wodą/ y mowi ták. KrowObr 46v, 190, 195; RejPos 57; WujNT 393.

»(nie) wedle wolej a (i, ani wedle) rozkazania« (3): LubPs N; RejPos [226]v; Lecz ieſli on był pochwalon od páná ktorego kradł: iákoż dáleko więcey Bogu ſię podobáią/ ktorzy wedle woley y roſkazánia iego/ dobrá páńſkie vbogim rozdawáią. WujNT 262.Cf »wedle rozkazania chodzić«, »według rozkazania się sprawować«. ~

»z rozkazania« (43): LubPs aa6v; Gdyż to káżdy powinien z roſkazánia iego [Pana]/ Mieć w vććiwośći mátkę y oycá ſwoiego. HistLan F2; I dla tego do tey wiáry powinniśmy ſtroiákiego powinowáſtwá. Naprzod z roſkazania. Bo roſkazał Pan Chryſtus ſą [lege: sam]. Abyśmy weń wierzyli. BiałKaz F4; CzechEp 336; ArtKanc M4.

~ Wyrażenia: »z rozkazania Bożego, Boskiego« [szyk 17:4] (17:4): SeklWyzn b4; Mazanie oliwą albo ſlinamy to nie ieſt zuſtawy bożey/ tocz nie pomoże a też ſnacz nie zaſkodzy bo to nie ieſt zroſkazania bożego. SeklKat V2, I, L4v; GroicPorz C3, pp; KrowObr A3v, 85 [2 r.], 90v; OrzQuin N; Abowiem Zydowie (z roſkazánia Bożego) z wieczorá dniá ſzoſtego/ mieli poczynáć Sábát LeovPrzep I4v; KuczbKat 105; CzechRozm 231v; Odpráwiwſzy Krzeſt/ pomázuie mu Kápłan wierzch głowy Krzyżmem świękym [!] (iáko to w ſtárym Zakonie Krole y Kápłany z roſkazániá Bożego pomázywano) ná znak tego/ że [...] KarnNap C; SkarJedn 113; To święto [Kuczki] Zydowie od śiodmego dniá Pázdzierniká przez cáły tydzień obchodzili z Bozkiego roſkazánia WujNT 337, 39; SkarKaz 314b, 453a; VotSzl A4v.

»z mocnego rozkazania« (1): gdyż to miedzy nimi było z mocnego roſkazánia Páńſkiego/ iż żáden z nich nie mogł nigdy małżeńſtwá poſlubić ſobie/ iedno záwżdy z narodu ſwego RejPos 271v.

»z rozkazania Pana Krystusa, Pana Chrystusowego« (1:1): KrowObr 119v; iż świąthość pomázowánia Oleiem świętym Apoſtołowie niemocnym rozdawáli: co czynili z roſkazánia Páná Chryſtuſowégo BiałKat 381v.

»z rozkazania Pańskiego« [szyk 8:1] (9): Kładziono tych [chlebów] zroskazaniá páńskiégo co ſobbota dwanąście na ſtole do tégo zgotowanym MurzNT 53v; LubPs K; KrowObr 178v; LeovPrzep I2; RejPos 213, 214v, 271v; O ktorym oſtátnim mázániu Swięty Iákub Apoſtoł/ z roſkazánia bez pochyby Páńſkiego ták vcżył Kośćioł Páná Chriſtuſow. KarnNap E4; WujNT 262.

»z zakonnego rozkazania« (1): Wſpomni ná twoie wzdychánia/ W dźień Páńſkiego obrzezánia/ Z zakonnego roſkazánia. LatHar 496.

Szeregi: »z nauki i (z) rozkazania« [szyk 2:1] (3): ktorą offiárę [...] kośćioł Boży znáuki y z roſkazánia Páńſkiego Bogu Oycu niebieſkiemu vſtawitznie ma offiárowáć KrowObr 178v, 106v; RejAp 72v.

»z wolej a z rozkazania« (3): Bo nie rozumiey ábyć tho piſmo gánić miáło cokolwiek vcżyniſz ku cżći Pánu ſwemu/ á zwłaſzcżá tho co ieſt z woley á z roſkazánia iego RejPos 119v; RejZwierc 256v; RejPosRozpr c4.~

»przeciw(ko) rozkazaniu« = contra iussum Modrz (4): Otóż obácz/ że pan przećiwko ſwému roſkazániu nic nie vczynił przećiwnégo BiałKat 63v.

~ Wyrażenie: »przeciw(ko) rozkazaniu Bożemu« = contra Dei iussum Modrz [szyk 2:1] (3): WujJud 197; ModrzBaz 143v; ſzpećić teraz twarz potrzebá/ ktora ſię przećiw roſkazániu Bożemu/ bielidły y rumienidły y innymi przypráwy málowáłá. SkarŻyw 140.~

»mimo rozkazanie« (1): A nákoniec zákázował przy tym Bog/ y máłżeńſkiego z ludźmi rozney religiey ſpowinowáceniu: [...] Mimo to rozſkazánie/ gdy Sálomon nábrał w małżeńſtwo ábo w mieſzkánie/ cudzego nabożeńſtwá białychgłow: tym ſámym piſmo S. dawa przycżynę vpadku iego. PowodPr 39.

»na rozkazanie« (1):

~ Wyrażenie: »na rozkazanie Boże« (1): Báran on ktorego ſynowie Izráelſcy ná roſkazánie Boże raz w rok pożywáli/ nie odmieniał ći ſie/ áni ſmáku innego ná ſię brał CzechRozm 261v.~

»nad rozkazanie« (9):BielKron 462v; BudBib Iudith 9/2; Bo ieſli ſie cżego innego nád roſkazánie iego domyſláć będźieſz/ łáſki iego y Bożey mieć nie będźieſz. CzechRozm 239.

~ Z przytoczeniem (1): Bierzćie/ iecćie/ kędy nieprzydał wſzyſcy/ choćiaśćie wy to z rozumow ſwoich przydáli Wemſzalech wáſzych nád roſkazánie Boże/ gdzie pan mowi: Nieprzydaway/ áni vmnieyſzay. KrowObr 202.

Wyrażenia: »nad rozkazanie Boże« (2): KrowObr 202; Ci [bogowie] ktorzy ſą od ludzi zmyſleni y vcżynieni nád wolą y roſkazánie Boże/ ſą rozmáići. CzechRozm 6.

»nad rozkazanie Pańskie« (4): A czoż onego Saulá zniſzcżiło iedno iż ſobie nową ofiárę wymyſlił/ nád roſkazánie Páńſkie? RejZwierc 260v; WujJudConf 9, 151; CzechRozm 251v.

Szereg: »nad wolą i rozkazanie« (1): CzechRozm 6 cf »nad rozkazanie Boże«.~

αα. Ogół prawa Bożego, wszystkie przepisy obowiązujące wiernych, też Dekalog (sg w funkcji pl) (389): WróbŻołt nn6; A on wolą ſwoię oznaymił łaſkáwem roſkazániem ſwoiem wſſem nam potomkom przodkow náſſych RejPs 217, 27v, 114v, 176 [2 r.], 181v [2 r.], 183, 188v; Yego ſamego chwalic/ w duchu y wprawdzie/ á wſpomagac bliźnego ſwego dla ſwiętego ymięnia y roſkazania iego. SeklKat F; RejKup o8v, aa3; LubPs E3, H4, aa5, aa5v, aa6v (14); Otom záwżdy pożądał roſkazánia twoich: w ſprawiedliwośći twey obżyw mię. Leop Ps 118/40, Deut 30/14, Ps 118/47, 78; BibRadz Ps 118/127, 143, 151, Tob 3/4, 1.Tim 1/5; RejAp 196v; RejPos 188v; Te (ſą) roſkazánia ktore roſkazał Iehowá Moiżeſzem do ſinow Izráelowych [praecepta quae praecepit Dominus per Moseh ad filios Israel] ná gorze Synái. BudBib Lev 27/34; Bacż iż roſkazań twoich rozmiłowałem ſię Iehowo BudBib Ps 118/159; BudNT 1.Tim 1/5; A ktobykolwiek rozwiązał/ iedno namnieyſze z roſkázánia tego/ y vcżyłby ták ludzi/ ten namnieyſzym názwány będzie w kroleſtwie niebieſkim. CzechRozm 90v, 97v [2 r.], 99, 99v; KochPs 35, 154, 171, 181, 182, 186; Ieſtemći ia przychodniem ná źiemi/ nie zákrywayże roſkazánia twego przedemną. CzechEp 124; LatHar 20, 344; Vdam ſię tedy do Pánow/ y będę ich vpominał. Oni bowiem poználi drogę Páńſką/ y rozſądek Bogá ſwego. Aliśći y ći weſpołek/ ieſzcże bárźiey złamáli iárzmo/ y potárgáli zwiąſki (roſkazánia mego) PowodPr 8.

rozkazania do kogo (2): vczynił go [Bóg Mojżesza] zacnym przed Krolmi: Temuć dał roſkazánia do ludu ſwego [iussit illi ad populum suum]/ vkázuiąc mu chwałę ſwoię. BibRadz Eccli 45/3; BudBib Eccli 45/3.

Ze zdaniem przydawkowym referującym treść rozkazu (1): gdyż dał rozumieć káżdemu wolą náuki ſwoiey á roſkazánie ſwoie/ iáko ſie ma w ſwey powinnośći záchowáć RejPos 44.

W połączeniach szeregowych (27): LubPs hh3; Leop Deut 30/16, 3.Reg 3/14; BibRadz 3.Reg 8/58, 2.Esdr 1/7; [Pan Bóg rzekł do Mojżesza:] powiemći roſkazánie ſwoie/ ſłużby Boże y ſądy. BielKron 32v; iż ácż był dan klucż Apoſtołom y ich potomkom álbo namieſtnikom do miłoſierdzia Páńſkiego/ ále nie inákſzy/ iedno áby przepowiádáli Ewányelią/ tho ieſt/ ſzcżyrą wolą/ roſkazánie á porucżenie Páná ſwego. RejAp 77, 90v, 110v; ſłuchay iákie ieſt błogoſłáwieńſtwo thu zoſtáwiono tobie/ ieſli będzyeſz ſtał przy woley/ náucze/ roſkazániu/ á przy ſzcżyrych ſłowiech Páná ſwego RejPos 79v, 14, 126, 295, 333, 335, 338, 339v; RejZwierc 184v, 192v; WujJud 186v; Ieſlić nowe przymierze dać miał/ tedyć pewnie nie bes náuki/ ábo vſtaw/ ábo roſkazánia nowego/ ná ktorymby ono przymierze záwiſło. CzechRozm 92v, 85v, 87, 98, 98v, 99v; Toć ták Moiżeſz o ſłowie Bożym/ to o zakonie y o wſzytkich vſtáwách y roſkazániach Bożych nápiſał/ zálecáiąc ie: y wſzytko ſzcżęśćie/ wſzytek grunt/ pewność y zacność w nich záſádzáiąc y pokłádáiąc CzechEp 113.

Fraza: »jako jest rozkazanie [czyje]« (2): ták iż nie tędy záchowywamy wſzytki powinnośći ſwoie/ iáko ieſt wola á roſkazánie Páná náſzego RejPos 64, 206.
Zwroty: »chodzić w rozkazaniu, wedle (a. wedla) rozkazania, pod rozkazaniem« = in praeceptis ambulare PolAnt [szyk zmienny] (4:2:1): Kthoryby chodźił w roſkazániu moim/ á ſtrzegłby ſądow moich/ áby cżynił prawdę/ Onći ieſth ſpráwiedliwy BibRadz Ez 18/9; Słuchayże dáley/ iż gdy ſie iuż thá niewiáſtá vſpokoiłá ná oney puſzcży/ tárgnął ſie ſmok ná potomſtwo iey/ ktore oná ſobie rozmnożyłá wiernemi á prawdziwemi náukámi ſwemi/ [...] to ieſt ktorzy chodzili pod roſkazániem Páńſkim/ á mieli zá ſobą ſwiádectwo Páná ſwego. RejAp 104v; A ſtáray ſie pilno kędy możeſz/ ábyś chodził wedla woley iego/ á wedla roſkazánia iego/ á záchował iáko nawięcey mogł/ to ſwięte vpominánie iego/ w ſtałey miłośći iego/ y bliźniego ſwego. RejPos 232v, 116, 141; GrabowSet K4; Day nowe ſerce y nowego duchá: á oddal kámienne/ á day mięśiſte ſerce: á ſpraw to/ ábychmy chodzili w roſkazániu twoim: ábyſmy ludem twoim nigdy być nie przeſtáli/ á ty Bogiem náſzym záwżdy zoſtawał. SkarKaz 3v.

»chować (a. zachow(yw)ać) rozkazania(-e)« = servare mandata PolAnt, Vulg; custodire praecepta PolAnt; servare praecepta Vulg [szyk zmienny] (24): LubPs aa4, aa5 marg; Ktho powiáda iż Bogá znam á roſkazánia iego niechowa/ kłamcá ieſt/ y wnim prawdy niemáſz. KrowObr 45; W káżdey ſpráwie dobrey/ bądź vmyſłu ſtátecżnego/ abowiemći to ieſt záchowywáć roſkazania [hoc est custodia mandatorum]. BibRadz Eccli 32/24, Deut 4/40, 13/4, 18, 28/15, 3.Reg 6/12 (9); RejAp 193v; CzechRozm 49, 87, 94v, 99v; iedno ſtrzeſzćie a vcżynkiem wypełniayćie zakon Boży/ á miłuyćie Páná Bogá wáſzego á chowayćie roſkazanie iego we wſzytkich ſpráwách wáſzych. SkarŻyw 503; CzechEp 114, 119, 271; Ieſliż przykazánia moie záchowaćie/ będźiećie trwáć w miłośći moiey. iákom y ia záchował roſkazánia Oycá mego WujNT Ioann 15/10, 1.Tim 6/14, s. 845.

»czynić, czyniący rozkazanie(-a) (a. wolę rozkazania)« = facere mandata Vulg; facere praecepta PolAnt [szyk zmienny] (10:1): RejPs 104v; Leop Deut 30/8; Zgárdźićieli memi vſtháwámi/ y práwy memi będźie ſie brzydźiła duſzá wáſzá/ thák iż nieczyniąc wſzytkiego mego roſkazánia/ zgwałćićie przymierze moie. BibRadz Lev 26/15; BielKron 45 [2 r.] 114v; RejAp 191; RejPosWiecz2 93v; BudBib Deut 27/10; Z litośći twéy iam żyw: zakon twóy moie kochánié. Pomśći krzywdy méy/ niech ia twé czynię roſkazánié. KochPs 182; A kto kiedy czyniący roſkazánie Bożé opuſzczony ieſt? SkarKaz 551a.

»(u)czynić dosyć rozkazaniu« = facere praecepta PolAnt (7): BibRadz *4, Lev 26/14, Num 15/22, 1.Par 28/7; á ſtáray ſie [...]/ ábyś cżynił doſyć woley/ náuce/ á roſkazaniu ſwiętemu iego. RejPos 14, 11, 88v.

»(po)dać rozkazanie(-a); podane rozkazanie« = dare mandata PolAnt, Vulg; iubere, praecipere PolAnt; traditum mandatum Vulg [szyk zmienny] (9;3): LubPs hh3; BibRadz Num 15/23, Eccli 45/3, 20; RejPos 333; TOć mowi Pan/ Iam wywiodł lud ten z niewoley/ y podałem mu roſkazanie przes sługi moie proroki ktorych oni słucháć nie chćieli/ ále odrzućili rády moie. BudBib 4.Esdr 2/1, Eccli 45/3; CzechRozm 98v, 99; CzechEp 281; LatHar 120; Boby im lepiey było nie vznáć drogi ſpráwiedliwośći/ niżli poznawſzy/ wroćić ſię ná zad od podánego im roſkazánia świętego. WujNT 2.Petr 2/21.

»rozkazania, o rozkazanie nie dbać« [szyk zmienny] (1:1): RejKup Bv; Gwałtownicy prawdy á ſłowá Bożego yedno thu pożytkom folguią/ nic nye dbáiąc woley á roſkazánia Páná ſwego. LubPs bb5 marg.

»lekce (sobie) ważyć rozkazanie; lekkie poważenie rozkazania« (2;1): RejAp 11; A iáką też niewiernym ſrogość á niełáſkę okázowáć ma ktorzy go tu ná ſwiecie znáć niechcieli/ á lekce ſobie ważyli ſwiętą wolą iego/ á roſkázánie iego. RejPos 5v; RejZwierc 184v.

»naśladować, naśladujący rozkazania« [szyk zmienny] (4:1): RejPs 175; Gdym tedy po ſſerokośći ſwyátá tego chodził/ A iżem ſie od woley twey ni w cżym nye vwodził/ S pilnoścyą náſláduyący roſkazánya twego/ Beſpyecżenem záwżdy bywał od wſſytkyego złego LubPs bb, bbv, bb2 marg; ieſli będzieſz náſládował woley á roſkazánia Páná ſwoiego [...]: tu nie tylko cżłowiek [...]/ ále y żadna moc áni zyemſka áni piekielna nád tobą mocy mieć nie może. RejPos 39.

»w niwecz obrocić rozkazanie« (1): W niwecż obroćiliśćie roſkazánie Boże/ dla vſtáwy wáſzey etc. CzechEp 117.

»odrzucić (a. odrzucać) rozkazanie(-a)« [szyk zmienny] (3): RejPos 149; CzechRozm 100v; A pan Chriſtus ſam lámentuiąc ná złe żydy: ktorzy/ odrzućiwſzy roſkazánie Boże/ żyli wedle vſtaw ſwych: iáko teraz cżynią Kátholicy Rzymſcy/ ták mowi: [...] CzechEp 117.

»odstąpić (a. odstępować), odkroczyć, wystąpić od rozkazania; odstąpić rozkazania« [w tym: wystąpić a odkroczyć (1)] [szyk zmienny] (9:1:1;5): A ieſli by też ćiktorzy zá iego ſpráwą poniem oſtáną chćieli iáko odſtępić roſkázánia iego [...]. Będę ie kárał łáſkáwie RejPs 132v, 25, 193v; Iáki ſthrách á boiaźń przychodzi ná ti wſzytki/ ktorzi namniey odſtąpią od woley/ á roſkazánia páná Bogá ſwego. LubPs T5v marg; Iáko też Dawid woła/ iż to káżdy przeklęty wiecżnie/ kto odſtępuie od roſkazánia thwego. RejPos A5, 89v [2 r.], 119v, 263v, 314v, 338, 346, 350; CzechEp 131, 207.

»opowiedać rozkazanie« = praedicare praeceptum Vulg (3): LubPs B2; ták teſz ſwoim zwolennikom roſkazał/ áby opowiedáli nie wolą ſwoię/ áni wołą [!] kogo inſzego/ ále wolą y roſkazánie Syná Bożego Páná Iezu Kryſtá. KrowObr 43; A ia lepak poſtánowionym ieſt krolem od niego nád iego ſwiętą gorą Syon: oppowiedáiąc [!] roſkazánie iego. Leop Ps 2/6.

»opuścić (a. opuszczać) rozkazanie(-a)« = derelinquere a. neglegere mandatum Vulg; derelinquere praecepta, relinquere mandatum PolAnt (5): RejPs 56; Nie iam záburzył á záſmućił lud Iſraelſki/ ále ty/ y dom oyca thwego/ żeśćie opuśćili roſkazánia Páńſkie/ á vdáliśćie ſie zá Báálim. Leop 3.Reg 18/18; BibRadz 2.Par 7/19; BudBib 4.Esdr 1/34; A prozno mi ſłużą/ vcżąc náuk/ roſkazań cżłowiecżych. Bo opuśćiwſzy roſkazánie Boże/ trzymaćie vſtáwę cżłowiecżą/ vmywánia konewek/ y cżaſz/ y inych podobnych (rzecży) wiele cżynićie. BudNT Mar 7/8.

»pamiętać na rozkazania(-e), rozkazanie« = memorare mandatorum, memorem esse praeceptorum Vulg (3:1): Bo ſnadz pámiętáiąc ná roſkazánie twoie záwżdy mię mierziáły nieſluſſne ſpráwy ludzkie. RejPs 22; BibRadz 4.Esdr 3/33, Sap 16/6; WujNT 2.Petr 3/2.

»pełnić rozkazanie, rozkazania (G sg); (wy)pełnienie rozkazania« = facere mandatum Vulg; facere praeceptum PolAnt [szyk zmienny] (10:1;3): á ták ty mnie moy pánie proſſę racz odżiwić łáſką miłoſierdzia twego/ ábych ſie mogł vpełnie náuczyć pełnić roſkazánia twego. RejPs 181; LubPs N3, ccv; A thy náwroćiż ſie/ y słucháć będzieſz głoſu Páná Bogá twego/ y cżynić á pełnić the wſſyſtkie roſkazánia kthore ia przykázuię tobie dziſia Leop Deut 30/8; BibRadz Lev 26/3; BiałKat 131; CzechRozm 82, 248; ArtKanc Q20 [2 r.]; GrabowSet R2v; LatHar 45; Náuki/ vſtáwy/ y przykazánia ludzkie tu ſą potępione/ ktore ábo ſą przećiwne Bozkiemu przykazániu/ ábo ſą prożne y niepożyteczne ku zbudowániu/ ábo ku wypełnieniu Bozkiego roſkazánia. WujNT 151; SkarKaz 41a.

»pilnować, (być) pilen, pilnujący rozkazania« = attendere mandato a. praecepto PolAnt [szyk zmienny] (3:11:1): ábowiem gdy bych ia był pilen roſkázánia twego ſwiętego nigdy by mię żadny wſtyd niemogł obruſſyć. RejPs 175v, 180v, 187v; LubPs Z5, aa4v, aa5 marg; BibRadz 2.Esdr 9/34; RejAp 193; KTo záchowywa zakon/ obfite cżyni ofiáry á ktory pilen roſkazánia/ ofiáruie ku zbáwieniu. BudBib Eccli 35/1, 2.Esdr 9/34; CzechRozm 112v, 238v; KochPs 181; CzechEp 114; Abráám ſpráwiedliwy/ iż woley y roſkazánia Bożego pilnował y pełnił ono/ był ták błogosłáwiony od Bogá KołakSzczęśl C3.

»podać pod rozkazanie; być poddan rozkazaniu« (1;1): Dayże mi yeſſcże przydź Pánye k they vmyeyętnośći/ Bych záwżdy ták náſládował dobroći ćichośći/ Gdyżem poddan roſkazányu twey ſwyętey miłośći. LubPs bb2; BibRadz *4.

»przestępować (a. przestąpić) rozkazanie; przestąpienie rozkazania« = transgredi sermonem PolAnt [szyk zmienny] (3;1): By mi też Bálák dał dom pełny ſwoy śrebrá y złotá/ tedy ia roſkazánia Páná Bogá mego przeſtąpić nie mogę/ ábych miał co ábo więcey ábo namniey czynić. BibRadz Num 22/18; RejPos 30, 180v; Wſzákże ia nie ieſtem od tego/ żeby Bog/ ktory obiecał lud ſwoy Izráelſki/ gdyby przeſtępował roſkazánia iego/ źwierzęty ſrogiemi káráć CzechRozm 114v.

»(nie) (u)słuchać (a. nie przesłuchać) rozkazania; (nie) być (a. będący) posłuszen, nieposłuszny rozkazaniu« = oboedire imperio Vulg; audire praecepta a. voci PolAnt [szyk zmienny] (9;7:1): bo nas wiele ktoriſmy ſię ſtali złemj dziecmi a niepoſłuſnemi Synmi wolei a roſkazaniu iego RejKupSekl a4v; Abych ni w cżym nie przeſłuchał roſkazánia twego/ Owſſem go záwżdy nyech ſtrzegę z vmyſłu ſtałego LubPs aa5; Leop Deut 30/2; BibRadz Iudic 2/17, 2.Reg 18/12, 2.Esdr 9/29, Tob 3/5; RejPos 3v, 63v, 79v; WujJudConf 157; Ale ſię oni hárdzie ſpráwowáli/ á nie słucháli roſkázániá twego/ owſzem grzeſzyli przećiw ſądom twoiem BudBib 2.Esdr 9/29; KochPs 134; Chwalćie Páná y wy Anyołowie iego/ w śile potężni/ przykazánie iego pełniący/ roſkazániu iego poſłuſzni będący. LatHar 563; WujNT Matth 23 arg; PowodPr 6; á my głoſu P. Bogá náſzego do ktorego was poſyłamy/ ſłucháć będźiem: áby nam było dobrze gdy vſłuchamy roſkazánia P. Bogá náſzego. SkarKazSej 657a.

»podług (a. wedle) rozkazania się sprawować« [szyk zmienny] (3): MurzNT 93v; Ale to nie należy ná owce y poddáne ſądźić/ ieſli ſie Páſterz podług roſkazánia Páńſkiego ſpráwuie álbo nie. WujJud 152; WujJudConf 152.

»w rozkazaniu, przy rozkazaniu stać; stały w rozkazaniu« [szyk zmienny] (2:1;1): LubPs Z5; kto ſie Bogá boi/ A w iego roſkazániu záwżdy mocno ſtoi. Tego niebo ni zła myſl nigdy nie vnieſie RejWiz 129v; RejPos 79v, 284.

»strzec (a. przestrzegać, a. przystrzegać), strzegący rozkazania (rozkazań) (a. wolej rozkazania)« = custodire mandata a. praecepta Vulg, PolAnt; observare mandata Vulg [szyk zmienny] (31:2): RejPs 180; Tákyemu ia błogoſłáwić będę ná cżás káżdy/ Bo zá to iż on pilnye ſtrzegł roſkazánya mego/ Vkażę mu práwą drogę do zbáwyenya yego. LubPs N3v, Y2, aa5, aa6, bb3, bb6v, hh3; Leop Deut 30/10, 30/16, 3.Reg 3/14; BibRadz Lev 26/3, 3.Reg 8/58, 11/34, 38, 1.Par 28/8 (10); RejAp 103v, 104, 121v; ále owſzem błogoſłáwieńſzy ći ſą/ kthorzy ſłucháią á pilnie ſtrzegą roſkazánia moiego. RejPos 79v, 83; Y Roſkazał Moiżeſz y ſtárſzy Izráelowi ludowi rzekąc/ ſtrzeſzćie wſzego roſkazánia/ ktore ia roſkázuię wam dziſia BudBib Deut 27/1, Ex 20/6, Ps 118/168, Eccle 8/5; Day boże/ ábych vmiał ſtrzédz twégo roſkazánia KochPs 179; CzechEp 407; Ieſtem vczeſtnik Pánie wſzytkich boiących ſię ćiebie/ y ſtrzegących roſkazánia twego. SkarKaz 637a.

»przy rozkazaniu trwać« (1): Błogoſłáwieńſtwo tym kthorzy przy woley á roſkazányu Páńſkim z boiáźnią iego trwáyą. LubPs X4v marg.

»rozkazanie trzymać« (1): A chwalę was bráćia/ iż we wſzytkim ná mię pámiętaćie: á iákom wam podał roſkazánia moie trzymaćie [praecepta mea tenetis]. WujNT 1.Cor 11/2.

»uczyć, nauka rozkazania« (1:1): LAſkáwe á miłośćiwe ręce thwoye Pánye/ [...] Ktoremiś mye ſtworzyć racżył cżłowyeká nędznego/ Dayże mi zmyſł ku náuce roſkazánya twego LubPs bb2v, gg4.

»rozkazanie wykonywać; wykonanie rozkazania« = exequi iussa Modrz (1;1): dla tego ieſteſmy do vznánia prawdźiwego Bogá wezwáni/ ábyſmy iego roſkazánie wykonywáli ModrzBaz 143v; á wſzelka rozmowá moiá niech będźie o zakonie nawyżſzego: á ſpráwy moie wſzytkie/ niech ſię do wykonánia twego roſkazánia przyſtoynie śćiągáią. LatHar 333.

»przeciwko rozkazaniu wykraczać« (1): Záprawdę moy namilſzy bráćiſzku/ potrzebáby ſię nam dla Bogá żywego pocżuwáć/ iákobychmy przeciwko woley y roſkazániu Páná ſwego w niwcżym więcey iuż nie wykracżáli WerGośc 261.

»wystąpić (a. występować) z rozkazania« (2): O Iáko by każdemu przyſtało wmłodoſći ſwoiey pokáráć á ſtrzedz żywotá ſwego á nawięcey ſnadz wtem áby nie wyſtępował z roſkázánia páńſkiego RejPs 176, 158v.

»wywracać rozkazania« (1): Tákże Cypryan [...] zowie tych duchownymi złodźieymi y cudzołożnikámi/ ktorzy wywrácáli roſkazánia Boże CzechEp 131.

»wzgardzać rozkazanie« (1): Ale kto z vporu á z rozmyſłu á dobrowolnie wzgardza wolą á roſkazánie Páná ſwego/ [...] nie má nigdy miłoſierdzya żadnego RejPos 180v.

»zachow(yw)ać (a. zachowawać) się wedle rozkazania, w rozkazaniu« = servare praecepta PolAnt [szyk zmienny] (7:4): LubPs E4 marg; BibRadz Deut 5/10; BielKron 35; RejAp 90v, 120v; RejPos 179v, 295, 334, 350v; A ieſliże ſie záchowa w thym żywocie wedle cnotliwego powinowáctwá ſwoiego/ á wedle woley á roſkazánia Páná ſwoyego/ [...] tedy nigdy nie vmrze RejZwierc 4v, 5.

»(nie) zapomnieć rozkazania« = praecepti oblivisci PolAnt (2): LubPs Y3v; Máluczkićiem ieſt y wzgárdzony/ wſzákoż nie zápomniałem roſkazánia twego. BibRadz Ps 118/141.

»(z)gwałcić rozkazanie(-a); gwałtownik rozkazania« [szyk zmienny] (4;1):Więc ſámi ná wſzem zgwałćili wolą á roſkazánie Páńſkye/ á nie cżynili doſyć vmowam á powinnoſciam ſwoim RejPos 251v; RejZwierc 192v; Złośćiwy gwałtownik roſkazániá [transgrediens mandata] Páńſkiego wpádnie wrękoiemſtwá BudBib Eccli 29/24; NiemObr 72, 115.

»złamać rozkazanie« (2): RejPos 42; Ná wet y kráiem onym pożądnym wzgárdźili/ Y páńſkim obietnicom proſto nie wierzyli. [...] wielkié zámiéſzanié Vczynili/ złamáli pánſkié roſkazánié. KochPs 161.

»żyć (a. sprawować żywot) wedle (a. podług) rozkazania« (4): A ktemu ábyś żył pocżćiwym żywotem/ wedle woley á roſkazánia ſwięthego iego/ á ni w cżym nie obrażał bliźniego ſwego. RejPos 116; RejPosWiecz2 95v; RejPosWstaw [1432]v.

Wyrażenia: »rozkazanie(-a) Boże, (Pana) Boga, Boga Ojca, Boskie, Boskiej możności, Jehowine, Jehowy Boga« = mandatum (Domini) Dei Vulg, PolAnt; sermo a. vox Domini Dei PolAnt; Dei iussum Modrz [szyk 46:3] (33:9:2:2:1:1:1): Nyepoſłuſzeńſthwo złych á niewiernych żydow/ iż zápomnyawſzy roſkazánya Bożego vżywáli ofyar pogáńſkich przećiw woley Bożey. LubPs Y3v marg; A iżem przyſſedł moy Pánye ku tey wyádomośći/ Zem zrozumyał roſkazánye twey Boſkyey możnośći LubPs bb4, T5v, Z5, bb marg, bb2 marg, bb4 marg, cc marg; Leop Deut 11/28; BibRadz Num 22/18, 4.Reg 18/12, 1.Par 28/8, 2.Par 13/11, 1.Mach 10/14; RejAp 103v; RejPos 57v, 174v; WujJudConf 152; RejPosWstaw [413], [1432]v; BudNT Mar 7/8; CzechRozm 67v, 69v, 98v [2 r.], 238v; ModrzBaz 28; Tym polećił náukę y kázánie/ y oznáymienie woley Bożey/ áby z ich vſt pátrzyli/ gdyby co o roſkazániu Boſkim wiedzieć chćieli. SkarŻyw 482, 36; Przykazánia Iehowine ſą proſte/ ktore ſerce rozweſeláią: roſkazánie Iehowine ieſt cżyſte ktore oświeca ocży CzechEp 112, 113, 114 [2 r.], 116, 117 [2 r.], 131, 207; NiemObr 70, 115; WerGośc 204; KołakSzczęśl C3; WujNT 151; PowodPr 6; SkarKaz 551a; SkarKazSej 657a. Cf Wyrażenia przyimkowe.

»rozkazanie nowego przymierza« (1): iż kto ſię bez iáſnych świádectw y roſkazánia nowego przymierza/ [...] zá ſtárego teſtámentu mándaty y vſtáwy chwyta/ ten ſię Apoſtołom y Chriſtuſowi ſprzećiwiáiąc/ ábo znácżnie nic o Bogu y łáſce iego nie trzyma/ ábo iey nie vważa CzechEp 31.

»rozkazanie(-a) Pańskie, Pana« = mandata a. praecepta Domini Vulg, PolAnt [szyk 60:4] (41:23): RejPs 176, 193v; RejKup Bv; Iáko ſie wyerni Páńſcy ſproſnemi złoſciámi brzydzić máią/ więcey ſobie przekłádáyąc przed ocży ſwięthe roſkazánye Páńſkie. LubPs ccv marg, D2, E4 marg, G3 marg, V4 marg, X4v marg (9); Leop 3.Reg 18/18; W thych słowiech záleca iáką wielką pilność y ſtáránie mieć mamy około roſkazánia Pańſkiego. BibRadz I 333c marg, Iudic 2/17; BielKron 45; RejAp 11, 77, 104, 104v, 110v, 116, 121v; RejPos 29v, 39 [2 r.], 63v, 64, 79v (19); BiałKat 36, 131; RejZwierc 4v, 184v, 192v; WujJud 152; WujJudConf 157; BudBib Eccli 29/24; KochPs 161; Lepiey od świátá niewdźięcżnego/ wſzytko to co wola Boża będźie ćierpieć/ niż ſię namniey odchylić od roſkazánia Páńſkiego. NiemObr 11, 72, 178; WerGośc 261; WujNT 2.Petr 3/2, s. 845. Cf Zestawienie, Wyrażenia przyimkowe.

»rozkazanie Pana Chrystusowe, Pana Krystusa (a. Jezu Krysta)« (2:2): KrowObr 43; RejPos 88v; RejPosWiecz2 93v; Y Auguſtyn ś. dowodźi/ że ten obycżay śpiewánia hymnow y Pſálmow ma po ſobie Páná Chriſtuſowe y Apoſtolſkie náuki/ przykłády/ y roſkazánie WujJud 186v.

»powolny rozkazaniu« (1): Przeklętſtwo/ ieſliż niebędziećie powolni roſkazániu [si non oboedieritis mandatis] Páná Bogá wáſſego Leop Deut 11/28.

»przeciwny rozkazaniu« (1): gdy oto ſámiż Papieżnicy [...] wyznawáią/ iż Papież vpaść/ y zábłędźić może: Y gdyby co przećiwnego roſkazániu páńſkiemu/ z dopuſzcżenia złego poſtánowił/ iż go ná ten cżás ſłucháć nie trzebá. NiemObr 178.

»starego testamentu rozkazanie« (1): Iużem przedtym powiedźiał/ iż ſtárego teſtámentu [...] miánowite powſzechne roſkazánie/ iuż teraz w nowym przymierzu plácu niema. CzechEp 48.

»rozkazanie święte« [szyk 24:12] (36): a tak my grzeſſni gdyſz tu nawſſem czekamy ſwiętego roskazania twego proſimy aby raczył łaskawie ſſafowac nad nami ſwiętą wolą twoię RejPs 48v, 104v, 175v; LubPs aa4v, aa5 marg, ccv [2 r.]; A thák wierni ſłudzy Páná tego kthorzy ſłucháią prawdziwego głoſu iego á drżą przed nim á przed ſwiętym roſkazániem iego. RejAp 191, 86v; RejPos 11, 14, 42, 116 [2 r.], 179v (17); RejZwierc 5; (nagł) Kurzeńſki z brácią Bárnádini. (–) CI ſie w roſkoſzach ſwieckich namniey nie kocháią/ Ale ſobie nád wſzytko więcey przekłádáią/ Bogá y iego ſwięte ná wſzem roſkazánie PaprPan F2; WujNT 2.Petr 2/21.Cf Wyrażenia przyimkowe.

»wola rozkazania« (3): RejKup aa4v; LubPs aa5; iż nie to ieſt ſługá iego kto zá nim woła Pánie Pánie/ ále then ieſt obwołánym ſługą iego/ ktory cżyni wolą roſkazánia iego. RejAp 191.

»rozkazanie wolej« (1): Ani oczem więcey nieſtára ſie myſl moiá iedno áby práwie ták wemnie dziedziczyło wiecznie roſkazánie woley twoiey RejPs 183v.

»rozkazanie zakonne stare, zakonu« (1:1): Ale do końcá nie trwał gniew twoy/ iedno dla nápominania ná máły cżás byli zátrwożeni/ máiąc znák zbawienia/ áby pámiętáli roſkażanie zakonu twego [ad commemorationem mandati legis tuae]. BibRadzSap 16/6; Iż brák cżyni w vſtáwách y roſkazániu iego onym zakonnym ſtárym/ zárowno ludowi Izráelſkiemu podánym CzechRozm 99.

Zestawienie: »rozkazanie pańskie dziesięcioro« (1): A gdźie by ieſzcze i tego lepſzégo niemogł obáczyc/ niechái má przed oczyma to o częm niewątpi/ páciérz/ credo/ roſkazanié pańſkié dzieſięcioro/ i text goły Euangeliéi któré wkoſciołách czytaią. MurzNT 28v.
Szeregi: »głos i rozkazanie« (1): Gdyż to dobrze wiemy/ że głoſu y roſkazánia Páńſkiego powinniſmy ſłucháć WujJudConf 157.

»rozkazanie i mandaty« (1): Oto przekłádam dźiśia przed oblicżnośćią wáſzą błogoſłáwieńſtwo y przeklęctwo: Błogoſłáwieńſtwo/ ieśliże będźiećie poſłuſzni roſkázániu y mándatom Páná Bogá wáſzego PowodPr 6.

»rozkazanie a (i) napominanie (a. upominanie)« (2): RejPos 284; Ieſliż tedy w Chriſtuſowym świetle chodźić chcemy/ od roſkazania iego y nápominánia nie odſtępuymy. CzechEp 131.

»nauka(-i) a (i) rozkazanie« (6): LubPs bb2 marg; ácżkolwiek byli Noego potomkowie y Abráámowi zoſtáwili náukę y roſkazánie po ſobie dobre/ wſzákże ſie tho potym zmieniło. BielKron 98; RejPos 79, 83v; Vcżniowie to iego ſą/ y ſłudzy prawdźiwi/ ktorzy ná náuce Miſtrzá/ y roſkazániu páná ſwego przeſtawáią NiemObr 180. Cf »wedle nauk a rozkazania«. [Ponadto w połączeniach szeregowych 7 r.]

»rozkazanie i obrzędy« (1): Abowiem náwroćić ſie záś ktobie Pan [...]: ále ták/ ieſli będzieſz słuchał głoſu Páná Bogá twego/ á ſtrzegł roſkazánia y obrzędow ſwiętych iego [praecepta eius et caeremonias]/ ktore ſą opiſáne w tym zákonie Leop Deut 30/10. [Ponadto w połączeniach szeregowych 2 r.]

»rozkazanie i sądy« (1): Y vmocnię Kroleſthwo iego ná wieki/ będźieli iedno pilen áby doſyć czynił roſkazániu memu y ſądom moim [praecepta mea et iudicia mea] iáko oto dźiś. BibRadz 1.Par 28/7.[Ponadto w połączeniach szeregowych 4 r.]

»słowo(-a) i (a) rozkazanie« = verba et praecepta Vulg (6): RejPos 63v; Thakżeć dobrzy/ vczeni/ y Swięći Biſkupi [...] ná to wzgląd mieli: áby Páńſkie ſłowá y roſkazánie/ iáko napilniey wKośćiele były wypełnioné BiałKat 36; CzechRozm 69v; CzechEp 116; NiemObr 70; WujNT 2.Petr 3/2. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

»sprawy a rozkazanie« (2): Iż ſie oſwyęći á ná kápłáńſtwo páſowáć będzye/ nye ták dla tego áby yuż oſobliwye á práwye kwoli Bogu był/ yego ſpraw á roſkazánya pátrzał/ ále ſnadź wyęcey áby z duchowyeńſtwá żywnosći á wychowánya ſobye zdobył. GliczKsiąż O5; RejPos 179v.

»rozkazanie(-a) i (ani) świadectwa« = praecepta et testimonia PolAnt [szyk 2:1] (3): BibRadz 2.Esdr 9/34; Przyſtrzegałem roſkazań twoich/ y świádectw twoich/ bo wſzytkie drogi moie przed tobą. BudBib Ps 118/168; CzechEp 31.

»ustawy, (i, a) rozkazanie(-a)« = statuta et praecepta PolAnt [szyk 6:3] (9): BibRadz Deut 4/40, 28/15, 2.Par 7/19; RejPos 89v; [Żydzi twierdzą] iż on [Jezus] tymi kśięgámi Bożymi pogárdziwſzy/ y vſtáwy w nich ſpiſáne odrzućiwſzy/ nowe roſkazánia y vſtáwy wam vcżniom ſwym zoſtáwił CzechRozm 69; Przez Moyżeſzow zákon docżeśny rozumiem wſzyſtkie inne vſtáwy/ roſkazánie zwierzchowne/ w kśięgách Moyżeſzowych/ porządkiem ſwym opiſáne CzechRozm 87v, 82, 99, 100v.[Ponadto w połączeniach szeregowych 9 r.]

»rozkazanie a wiara« (1): Tuć ſą ći ktorzy ſtrzegą roſkazániá Páńſkiego á wiáry Iezuſowey. RejAp 121v.

»wola (nauki) a (i) rozkazanie« (84): a racz nas naſſycic onem pokarmem poządliwem: niebieskiey voley a roskazania ſwoiego RejPs 200, 104v, 193v; RejKupSekl a4v; MurzNT 93v; WIelkie á poważne wyrozumienie woley á roſkazánia Páńſkyego nam ſie w thym Pſalmye okázuie. LubPs D2, T5v marg, V4 marg, X4v marg, Y2, Z5 (12); KrowObr 43; O nędzny narodzie ludzki toć v ciebie lekkie poważenie woley á roſkazánia Páńſkiego RejAp 11, 18, 86v, 116; Bo ácżeś powinien poſłuſzeńſtwo [...]/ ále iedno tákie/ ktoreby nie obrażáło woley á roſkazánia Páná twoiego RejPos 39, 3v, 5v, 11, 29v, 30 (36); RejPosWiecz2 95v; A nákoniec on Moiżeſz [...]/ gdy im przynioſł ná kámiennych tablicach iáwną wolą á roſkazánie ſwięte iego/ tedy im tho thák mocnie zápiecżętował: [...] RejZwierc 5, 4v, 5; SkarJedn 58; Ieſt to tedy rzecż pewna/ iż to byłá y ieſt wola Boża/ áby ludźie po wſzytki cżáſy/ od ſámego Bogá/ dowiádowáli ſię woley/ y roſkazánia iego NiemObr 70; Co też nie bez przycżyny vtyſkuie ná tákie [...] ludźie opiłe Izáiaſz Prorok [...]/ ktorzy z ráná powſtáią ná pijańſtwo/ chcąc nas odwieść z woley y roſkázánia Bożego do ták ſzkárádney rzecży WerGośc 204, 261; ArtKanc Q20; LatHar 45; KołakSzczęśl C3; WujNT 845. Cf Wyrażenia przyimkowe. [Ponadto w połączeniach szeregowych 14 r.]

»rozkazanie i wyroki« = praecepta et decreta PolAnt [szyk 1:1] (2): Nád to ieſli ſłucháć będźieſz wſzytkiego co im roſkázuię tobie/ á będźieſz chodźił drogámi memi/ czyniąc temu doſyć co ſie mnie podoba/ ſtrzegąc wyrokow moich y roſkazánia moiego/ iáko czynił Dawid ſłużebnik twoy/ tedy ia będę z tobą BibRadz 3.Reg 11/38, 3.Reg 11/34. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

»(i) zakon i rozkazanie(-a)« = lex et mandatum a. praeceptum PolAnt (3): Tylko niektorzy zoſtáli w Betſurám/ z thych co byli opuśćili zakon y roſkazánie Boże/ ábowiem ono miáſto było im ku vćiecżce. BibRadz 1.Mach 10/14; á dam tobie tablice kámienne/ y zakon/ y roſkazánie ktorem nápiſal ábyś ie vcżył. BudBib Ex 24/12; CzechEp 281. [Ponadto w połączeniach szeregowych 2 r.]

Wyrażenia przyimkowe:»wedle (a. wedla, a. podług) rozkazania« (26): RejKup cc4; Sćieſzki moie rácż proſtowáć/ według roſkazánia twego/ áby nie wźięłá gory nádemną żadna niepráwość. LatHar 83, 610.

~ W połączeniach szeregowych (3): Nie mnimayże ábyć thu Pan twoy zákázował pocżćiwego ſtáránia á obchodu twego/ ále tákiego ktoryby był [...] wedle woley ſwiętey iego/ á wedle kroleſtwá y roſkazánia iego ſwiętego. RejPos [219], 51, 343.

Wyrażenia: »wedle rozkazania Pańskiego, Pana« (2:1): Vcżmyſz ſie tu tedy s ſtey Ewánieliey ſwiętey/ iákobychmy záwżdy [...] vżywáli powinnośći ſwoich/ wedle woley/ przeźrzenia/ á roſkazánia Páná tego RejPos 343, 79, 336.

»wedle rozkazania świętego« (3): iáko Dawid powieda/ iż woły/ źwirzętá/ y wſzytki ptaki podrzućił pod nogi nędznego cżłowieká/ áby [...] ſzáfował tymi dáry w boiáźni iego/ wedle woley á wedle roſkazánia iego ſwiętego. RejPos 162, [219], [254].

Szeregi: »wedle nauk a rozkazania« (1): A to ieſt wſzytká ſummá tego/ ſtáráć ſie wedle wſzey możnośći ſwoiey o pocżćiwy á pobożny żywot ſwoy/ wedle náuk á roſkazánia Páńſkiego. RejPos 336. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

»wedle wolej a (wedle) rozkazania« (3): Dayże nam to tedy náſz wſzechmogący Pánie [...]/ ábychmy tobie nędznicy przodkiem záchowáli powinnośći ſwoie [...]/ á pothym káżdemu ſtanowi/ wedle powinnośći iego/ á wedle woley á roſkazánia ſwięthego thwego RejPos [254], 79, 162. [Ponadto w połączeniach szeregowych 2 r.] Cf »chodzić wedle rozkazania«, »podług rozkazania się sprawować«, »zachow(yw)ać się wedle rozkazania«, »żyć wedle rozkazania«.~

»przeciw(ko) rozkazaniu« (6): cżemu mię przeſláduieſz/ á zemną woynę wiedzieſz/ cżyniąc przećiwko roſkazániu memu/ táki á táki grzech? SkarŻyw 83.

~W połączeniu szeregowym (1): grad [...] nic nam inſzego nie známionuie iedno oziębłość á ſzkodliwość fáłſzywey á wymyſlney náuki przećiwko woley/ vſtáwam/ y roſkazániu Páńſkiemu RejAp 74.

Wyrażenia: »przeciwko rozkazaniu Bożemu« (2): [papież Symmachus] ná ſzoſtym Synodźie ten dekret vcżynił. Iż ſię nie godźi Ceſárzowi/ áni żadnemu co ſię ma zá nabożnego/ ważyć cżego przećiw roſkazániu Bożemu CzechEp 136; NiemObr 121.

»przeciwko rozkazaniu Pańskiemu« (1): RejAp 74 cf W połączeniu szeregowym.

»przeciw staremu rozkazaniu« (1): A tu záś przećiw temu tám ſtáremu/ do ſtárych też rzecżonemu roſkazániu: mowę też ſwoię wyſtáwia/ gdy ták mowi: A ia wam powiedam etc. CzechEp 280.

»przeciw rozkazaniu świętemu« (1): abyś WKM jako chrześcijański krol woli miłego Pana Boga pilnując to naprzod naprawił, co się przeciw rozkazaniu Jego świętemu w państwach WKM dzieje Diar 83.

Szereg: »przeciwko wolej i rozkazaniu« (1): iakoż on z ſwoią Kátoliką grubego báłwochwálſtwá wolny będźie/ ktory przećiwko woley/ y roſkazániu Bożemu/ y ſprzećiwiáiąc ſię wſzytkiemv piſmu ś. ludźi mdłych/ grzeſznych/ y ktemu zmárłych wzywa/ y chwali. NiemObr 121. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]~

»nad rozkazanie« (13): SkarŻyw 291; Przetoż y Páweł ś. pilnuiąc tylko tego co mu Pan obiáwił: cżego go náucżył/ y co mu roſkazał: ważyć ſię niechćiał nic mowić/ piſáć/ ſtánowić/ nád iego roſkazánie CzechEp 116.

~Wyrażenia: »nad rozkazanie Boga« (1): A opuśćić wſzytkę iną boiaźń y wſzytko ine poſłuſzeńſtwo/ by też było y naſroſzſze/ ſwiátá tego/ ktoreby było nád wolą y nád roſkazánie Bogá Oycá náſzego. RejPos 39.

»nad rozkazanie Pańskie« (2): Iż záwżdy źli á ſwowolni nád wolą á roſkazánie Páńſkie poſtępuią zá vpornymi myſlámi ſercá ſwego złego. LubPs aa4v marg; A to wſzyſtko choćia dobrze cżynili/ y w dobry obycżay cżynili/ iedno iż cżynili nád wolą y nád roſkazánie Páńſkie WujJudConf 9.

»nad rozkazanie święte« [szyk 2:1] (3): ktore [mniemanie] oni w ſwoich wymyſlech położyli nád wolą y nád ſwięte roſkazánie iego/ przećiwyáiąc ſie woley á ſwyętemu poſtánowieniu iego LubPs bb6v marg; RejPos 39v, 219.

Szeregi: »nad rozkazanie i poruczenie« (1): potomkowie ich za roſkoſzámi ſię vdáli/ y zleniſtwá nád roſkazánie y porucenie [!] Moyżeſzowe y Iozuego/ pokoy znieprzyiaćioły/ ztárymi [!] obywátelmi ziemie oney/ ktore im Pan Bog [...] wykorzenić kazał/ vcżynili. SkarŻyw 557.

»nad wolą a (i) (nad) rozkazanie« (10): LubPs aa4v marg, bb6v marg; RejPos 39, 39v, 57v, 190, 219, 338v; Ale záwżdy [Pan srogi] nawięcey ná to/ gdykolwiek lud iego odſtąpił od woley iego/ á wymyſlał ſobie álbo iákie nowe vſtáwy álbo iákie wymyſlne modły nád wolą á nád roſkazánie iego. RejZwierc 260v; WujJudConf 9.~

β. Ustawy, przepisy, nakazy stanowione przez człowieka na mocy autorytetu lub władzy (52): Leop 3.Mach 7/9; CzechRozm 244v; Ieſt to znák niedoſkonáłego ſercá/ [...] vſtáwy ſtárſzych ſwych ſkrzętnie rozbieráć [...]: dopytáwać ſię przycżyny o wſzyſtkim/ y káżdego roſkazánia bádáć ſię ſpoſobu ReszPrz Av; WujNT 69, Mar 10/5; Ale gdźieby ſkazánie ſtolice Apoſtolſkiey/ któréy my práwá niemożemy vſtáwić było: roſkázuiemy/ obyczay roſkazánia pilnie chowáć/ y ku exequuciiéy przywodźić SarnStat 225, 918.

rozkazanie o czym (1): A iż o tych rzecżách [tj. które potrawy należy spożywać] żaden nápiſánego iákiego roſkazánia nie zoſtáwił/ znáć że ią Apoſtołowie ná wolą káżdego puśćili WujJud 195v.

Ze zdaniem przydawkowym referującym treść rozkazu [zawsze: aby] (4): Ieſt roſkazánie liſtowne Krolá Iego Miłośći/ áby żaden mimo Mácieiá Wirzbiętę tych kſiążek do lat dzieſiąći nie drukował GórnDworzkt; WujJud 196; BudBib 1.Mach 11/2; WujNT 323.

W połączeniu szeregowym (1): Ale vſtáwy y trádicie Apoſtolſkie/ y Oycow ś. ſtárych/ y roſkazánia kośćielne/ każe nam Bog chowáć: nie iáko rzeczy od ludzi y przez ludzie podáne/ ále przez Duchá ś. w kośćiele vſtáwione. WujNT 151.

Zwroty: »rozkazania chować; zachowanie rozkazania« [szyk zmienny] (2;1): Ludzie lepák bywáią obowiązáni/ ták ná záchowánie roſkazánia przełożonych kośćielnych; iáko y ná podięćie karánia/ ieſli ich nie chowáli. WujNT 69, 151; [Sám Páweł S. przykázował, chowáć Roſkazánia Apoſtolſkie y Biſkupie. HerbOdpow R6v].

»przeciw rozkazaniu czynić« [szyk zmienny] (2): Náuczáć niewieśćie nie dopuſzczam [1.Tim 2/12].) Przećiw temu roſkazániu czynią dziśieyſze niewiáſty/ zwłaſzczá te/ ktore ſię Ewángeliczkámi zowią/ biblią ſzermuiąc WujNT 724, 616 marg.

»rozkazanie [na co] dawać« (1): to o tych [św. Paweł] mowił/ ktorzy w pogáńſtwie zſobą żyiąc/ y ſpolne dzieći máiąc/ ieden ſię znich do wiáry S. náwracał. Tym iuſz dla dziatek/ y długiego mięſzkánia/ rozdzieláć ſię nie rádzi. ácż roſkazánia ná to nie dáie. SkarŻyw 153.

»nie dbać na rozkazanie« (1): Lecz áby kto będąc Biſkupem ábo kápłanem miał żonę kiedy poiąć/ ieſt rzecz ták w Greckim iáko y w Láćińſkim kośćiele nigdy nie ſłychána: czego iednák Nowángelikowie ſobie dopuſzczáią: niedbáiąc nic ná Páwłá S. roſkazánie. WujNT 726.

»rozkazaniem gardzić; wzgarda rozkazania« (1;1): A ieſliby ſámi Stároſtowie y Dźierżawcy [...] w przerzeczonych rzeczy wypełnieniu ſłábi y niedbáli [...] byli: tedy oné [...] dla tákiégo niedbálſtwá/ y wzgárdy roſkazánia [propter ... contemptum mandatorum JanStat 246] náſzégo [...] gromimy SarnStat 899; Ieſli Saul krol świecki mogł lud ſwoy ná poſt obwiązáć: [...] dáleko więtſzą moc ma kośćioł Chryſtuſow/ czáſy poſtom ſtáwić. y dáleko więcey grzeſzą/ ktorzy iádowićie y ze złośći tákim roſkazániem gárdzą. SkarKaz 121a.

»rozkazaniu się przeciwiać« (1): A ieſliby kthory roſkazániu ſwych ſtárſzych ſye przećiwiał/ á bárzo ſpornym y nieukaránym ſye okazał/ tákiego [...] GroicPorz f4v.

»rozkazania słuchać; nieposłuszeństwo rozkazania« = parere mandato JanStat [szyk zmienny] (2;2): Niedopuſztzay ſie Kxiędzom ożeniáć/ kaſz im Ianowey Papieżowey roſkazánia / y tego Grzegorzá Cżárnokxiężniká vſtawy ſlucháć? áby merchy nietzyſte chowáli/ dziatki niewinne thopili/ zábijáli? KrowObr 236, 68v; SarnStat 190, 898.

»strzec (a. przestrzegać) rozkazania« [szyk zmienny] (3): A gdyſz tedy nie to co on roſkazał tzynićie/ ále Pápieſkiego roſkazánia ſtrzeżećie/ ieſteśćie thedy nie ſludzy Kryſtuſowi/ ále ſludzy Papieſcy KrowObr 122v; ReszList 176; WujNT 1.Tim 5 arg.

Wyrażenia: »rozkazanie człowiecze (a. ludzkie)« = praecepta hominum PolAnt (2): Iáko záwżdy nam płatnyeyſze ma być roſkazánie Boże/ á niż roſkazánie ludzkie LubPs bb marg; Iż dobrze prorokował Ezáiáſz o was obłudnych/ iáko ieſt nápiſano/ lud ten wárgámi mię cżći/ lecż ſerce iych dáleko odemnie. A prozno mi ſłużą/ vcżąc náuk/ roſkazań cżłowiecżych. BudNT Mar 7/7.

»rozkazanie kościelne, Kościoła« = mandatum Ecclesiae JanStat [szyk 7:1] (7:1): Y przetoż chwálebne ieſt kośćielne roſkazánie/ áby ſię chorzy ludzie pierwey przez ſpowiedz y pokutę z Bogiem poiednáli: á potym dopiero ćieleſnych lekarſtw vżywáli. WujNT 323, 64, 151; SarnStat 190, 898.Cf »z rozkazania«.

»zgwałcenie rozkazania« (1): Tákći áni mięſo/ áni iáycá pokaláią/ ále zgwáłcenie roſkazánia kośćielnego ktore ieſt od Bogá. WujNT 64.

Szeregi: »rozkazanie, (i) nauka« = doctrina, praeceptum PolAnt [szyk 1:1] (2): iż tu iáwnie bluznićie krew naſwiętſzą Syná Bozego/ tedy ſtąt ſnádnie poznáć mogą/ iż Papieſz ieſt Antykryſt/ á wy iego ſludzy/ ktorzy ſluchaćie roſkazánia y náuki iego KrowObr 68v; BudNT Mar 7/7.

»prawo i (albo) rozkazanie« = ius et mandatum JanStat (3): ábowiem ieſli przydzye ná Rzymſkye [tj. katolickie] práwá álbo roſkazánia/ niemáż cżego cżekáć/ tylko ſámym przepowyádánim ſłowá páńſkiego/ ich mocy nieznośne zwątlimy. BielKron 200v; iż gdy który obywátel Króleſtwá náſzégo [...] o którékolwiek wyſtępki/ téż o niepoſłuſzeńſtwo Práwá y roſkazánia świętégo kośćielnégo ſkazániem ſpráwiedliwie będźie záklęt: [...] tedy [...] SarnStat 190 [idem] 898.

»rozkazanie i ustawa« (1): KrowObr 236 cf »rozkazania słuchać«. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

Wyrażenia przyimkowe: »według rozkazania« (1):
~ Szereg: »według rozkazania i postanowienia« (1): Przeto tedy wiernymi y prawdziwymi páſterzmi/ Biſkupámi/ y ſlugámi Bożymi niegárdzę: Kthorzy prawdziwey náuki Iezu Kryſtá [...] náutzáią/ [...] y lud Boży według rozkazánia y poſtánowienia Apoſtolſkiego rządzą KrowObr 118v.~

»z rozkazania« = ex mandato JanStat (8): Ale iż o kośćioły żywe niedbaćie/ przeto martwe kośćioły/ drewniáne/ cegláne/ y kámienne/ z roſkazánia Antykryſtá Rzymſkiego przyochędażaćie y poświącaćie KrowObr 101v; BielKron 150; BudBib Is 23/13; Téż vſtáwiamy z roſkazánia Królá Iego M. Káźimiérzá: iż Sól innym ſpoſobem nie ma bydź do Węgier dawáná/ iedno [...] SarnStat 373 [idem] 375.

~ Wyrażenie: »z rozkazania kościelnego, Kościoła« (2:1): ReszPrz 11; A to ieſt iedno świąt święcenie: Ofiáry [...]/ kazánia nabożne y doſkonáłe wyſłuchánie okrom tego/ że ná ten cżás z roſkazánia Kośćielnego/ [...] roboty ręcżney/ ktora gwałtowney potrzeby nie ma/ zániecháć maſz LatHar 122; WujNT 452.
Szereg: »z rozkazania i uznania« (1): Tákże y my gdy z roſkazánia y vznánia kośćiołá powſzechnego Bibliją świętą zá ſzcżyre/ prawdźiwe/ iſtotne ſłowo BOże prziymuiemy/ od tegoż kośćiołá mamy ſię pytáć/ iáko tey to Biblijey vżywáć [...] mamy ReszPrz 11.~

»na rozkazanie« (1): Zaprawdę Turcy y Tátárzy powſtáną w dźień ſądny przećiw nam/ co ſię to zowiemy Chrześćijány/ y potępią nas/ iż oni ná iedno roſkazánie Máchometá ſwoiego/ wſtrzymawáią ſię przez wſzyſtek cżás żywotá ſwego [...] od wſzego co vpoić może. WerGośc 211.

»nad rozkazanie« (2): A ktho ſie nád roſkazánie Krolewſkie tego poważy/ then kſięgi [...] ſtráći wſzytki/ y nád to dzieſięć grzywien złotá winy zápłáći. GórnDworz kt.

~ Szereg: »nad rozkazanie i postanowienie« (1): Nie cżyńćie dla BOgá tego/ ábyśćie ná háńbę [...] świętych onych przodkow náſzych [...] w namnieyſzym ártykule Wiáry świętey chrześćijáńſkiey mieli odſtępowáć: á nád ich roſkazánie y poſtánowienie/ nowe rzecży [...] do myſli y ſerc wáſzych przypuſzcżáć. ReszPrz 95.~

»za rozkazaniem« = imperio PolAnt; iussu Modrz (2): złośćiwy zwycżaj miaſto zakonu ieſt chowan/ á zá roſkazániem okrutnikow/ ſtáło ſię iſz rytym obrázom z nabożeńſtwem służyć pocżęto. BudBib 1.Reg 14/16; ModrzBaz 94v.

αα. Ogół praw (sg w funkcji pl) (6):

W połączeniu szeregowym (1): To wſzytko poſtánowiwſzy/ [posłowie] [...] ten zdrowy Synodálſki dekret/ ze wſzytkimi iego ártykuły/ wykłády/ poſtánowienim/ podánim/ roſkazánim/ y wſzytkę náukę wnim opiſáną/ [...] przyięli SkarJedn 319.

Zwroty: »nauczać (a. uczyć) rozkazania, nauk rozkazania« (1:1): Aleć mię próżno chfála/ vcząc nauk roſkázániá ludzkiégo [docentes doctrinas, mandata hominum] (marg) mandatów ludzkich (–). MurzNT Matth 15/9 [przekład tego samego tekstu] WujJudConf 107.

»strzec rozkazania« (1): Strzegłeś rozkazánia [custodita fuerunt praecepta] Amry/ y káżdey ſpráwy domu Achábowego/ y chodźiłeś wedle rad ich/ á przetoż ćię dam w ſpuſtoſzenie BibRadz Mich 6/16.

Wyrażenie: »rozkazanie ludzkie« = mandata hominum PolAnt (2): MurzNT Matth 15/9; O cżym [...] y ſam Pan Kryſtus powiedźieć racżył: Prozno mię chwalą náucżáiąc roſkazánia y vſtaw ludzkich. WujJudConf 107.
Zestawienie: »pięcioro kościelne rozkazanie« (1): Pięćioro Kośćielne roſkazánie. LatHar ++8v.
Szeregi: »rozkazanie i dekrety« (1): [działo się przy] Pánách według Doſtoieńſtwá y Vrzędów/ któré trzymáią w Rádách/ roſkazániu/ y Dekréćiéch Króleſtwá náſzégo [...] ná tym śiedzących: y przy inſzych téż wysſzéy opiſánych/ y inſzych wiáry godnych Króleſtwá náſzégo obywátelách. SarnStat 940.

»rozkazanie i ustawy« (1): WujJudConf 107 cf Wyrażenie.

e. Wyrażenie zgody, pozwolenie; potwierdzenie; permissio, voluntas PolAnt; edictum Mącz; mandatum JanStat (34):
Wyrażenia przyimkowe: »bez, przez, krom rozkazania« = absque imperio Vulg (8:1:1): Iam ieſt Farao/ przez twego roſkazania nye ruſzy żadny ręki albo nogi we wſſytkyem Eipcye HistJóz B2v; RejPs 152v; Leop Gen 41/44; Lántgraw ták długo klęcżał/ áż wſtał bez roſkazánia/ dziękował Ceſárzowi BielKron 230; CzechRozm 253v; Iáko wy bez roſkazánia nawyżſzego Biſkupá/ y bez namieſtniká iego Synod zebráć y cżynić możećie? SkarJedn 146; StryjKron 662; Káius dał to był wywołáć w woyſku/ żeby wſzyſcy z obozu nie wyieżdżáli bez iego roſkazánia pod cżáſem pałáiącego Słońcá. Phil E4.
~ Szeregi: »bez poradzenia i rozkazania« (1): że ſie ondźie o woynie nie pytáli/ áni właſni vcżniowie iego/ áni lud Izráelſki/ ktory tego nie potrzebował: wiedząc to dobrze/ że ſie y iemu bes oſobliwego porádzenia y roſkazánia BOżego/ nigdy walcżyć nie godźiło. CzechRozm 253v.

»swowolnie, bez rozkazania« (1): ktorzy zá náſſych czáſow żoſtawſſy [!] kápłany/ álbo też nye zoſtawſſy/ ſwowolnye bez oſobliwego roſkazánya przełożonych koſcyelnych/ ſámi ſye wkazánye y ine ſpráwy á poſlugi koſcyelne wćyepyáyą. KromRozm III I6v.~

»do rozkazania« (1): A ći [aniołowie] ſą záwiązáni z roſkazánia Páńſkiego/ iż onemu ludowi álbo oney kráinie nie dopuſzcżáią buiáć wedle woley ſwoiey/ áż do roſkazánia Páńſkiego. RejAp 81v.

»wedle (a. według, a. podle) rozkazania« = iuxta permissionem a. voluntatem PolAnt (3): y wſzedł [Aleksander] do miaſta podle roſkazania biſkupa y w koſciele Bogu ofiarę vcżynił BielŻyw 156; Oddáli potym pieniądze murárzom y rzęmięśnikom/ [...] Sydończykom y Thyriyczykom/ áby woźili drzewá cedrowe z Libanu do morzá do Ioppy/ według roſkazánia ktore mieli od Cyruſá Krolá Perſkiego. BibRadz 1.Esdr 3/7; BudBib 1.Esdr 3/7.

»z rozkazania« = de mandato JanStat (10): Mamy temu wierzic/ że wſzelky ſluga koſcielny kaplań odkoſciola na to wybrany ma moc ieden iako drugy opowiadac ludzam odpuſczenie grzechow/ y przikazanie boże odpuſczac ie żroſkazania bożego/ tim ktorzi ich przeſtaią SeklKat X2v; á ma wierzic że mu grzech ieſt daremnie odpuſczon żroſkazania á miłoſierdzia bożego SeklKat X3v, T2v; [Jetro radzi Mojżeszowi, jak ma zorganizować rody:] Tho ieſli vczyniſz z roſkazánia Bożego [Si verbum hoc feceris, et quae praecepit tibi Deus]/ możeſz potrwáć/ y lud ten tym ſpokoynieyſzy rozeydźie ſie do mieyſcá ſwego. BibRadzEx 18/23; ktorą [koroną] Koronowány ieſth Boleſław Chábry Krol náſz pierwſzy przez Gándencyuſá [!] Arcybiſkupá Gnezneńſkiego/ z roſkazánia Benedyktá VII. Papieżá Rzymſkiego. OrzRozm D2v; BielKron 311v; A będzie ku takowych żkaradnośći [!] vwiarowaniu rzecż pożytecżna/ yże by im [młodzieńczykom] mało mowić przykazowąno/ y iżby rzatko mowili/ á wſzakoſz áż z roſkazania. KwiatKsiąż C2v; SarnStat 376.

~ Szereg: »z rozkazania i dozwolenia« [szyk 1:1] (2): A ieſliby kto [...] do mieyſcá ſądowégo nie ku proſzeniu pozwu áni z oſobliwégo dozwolenia y roſkazánia Sędźiégo [de ... licentia et mandato JanStat 490] iákąkolwiek śmiáłośćią álbo vporem przyśdź miał: tedy [...] SarnStat 784; SkarKaz 119a.~

»nad rozkazanie« (6): Przyſzło potym ná to iż Romulus zábił brátá/ iż nád iego roſkazánie przekop mieyſki przeſkocżył. BielKron 98v, 100v; Aby teſz żadnemu z ludu/ [...] nie godziło ſię [...]/ ábo ſię przećiwić rozkázowániu iego/ ábo wſzcżynáć zgromádzeniá burzliwe nád roſkazánie iego [convocare conventum in regione sine ipso] BudBib 1.Mach 14/44; SkarŻyw 193, 194.

~ Szereg: »nad wolą i rozkazanie« (1): A iżby też nigdy nád wolą iego y roſkazánie/ walki przećiw nikomu nie podnośili: niechcąli y ludu vtráćić: y ſámi ná walce zginąć. CzechRozm 255v.~

»z rozkazaniem« (1):

~ Szereg: »ze zwolą a rozkazaniem« (1): gdy go pothim pythal stharostha pana mego, sczyyem by tho dozwolenyem czynyl yesly ze swolyą a roſkazanyem V.C.M. abo nye. LibLeg 7/33v.~

»za rozkazaniem« (3): Bona ex edicto possidere, W máyętność cziyę zá roskazániem krolewskim wiecháć y dzierżeć. Mącz 314b; Mamy Godzinki iey/ ták od Koncylium Kláremonteńſkiego/ iáko y zá roſkazániem Piuſá piątego Papieża/ ná świát pożytecżnie wydáne LatHar 506, [+11]v.

f. Rada, zalecenie; pouczenie, wskazówka; lex Vulg (19): Praeceptus, Roskazániem vprzedzony. Mącz 36d; Przetoć Homerus powieda być rzecż niesłuſzną/ áby zwirzchny Pan miał cáłą noc ſpáć/ ktorego obronie wiele ludźi porucżono/ á ná ktorego ſtárániu należą naywiętſze ſpráwy. [...] Ktore roſkazánie/ iż należy wſzytkim ktorzi ná proſtą do cnoty drogę náſtąpili/ tedy y owſzem naywięcey należy przednieyſzym w Rzecżypoſpolitey Pánom ModrzBaz 26v.

Ze zdaniem przydawkowym referującym treść rozkazu (1): To roſkazánie zálecamći ſynu Tymotheuſzu/ to ieſt/ ábyś wedle proroctwa ktore przeſzły o tobie/ walczył przez nie onym dobrym woiowániem. BibRadz 1.Tim 1/18.

Z przytoczeniem (1): Tych dwunaśćie poſłał Iezus/ dawſzy im roſkazánia [denuncians eis]/ mowiąc/ Ná drogę pogánow nie vdawayćie ſię/ y do miáſth Sámárythanow nie chodźćie. Ale rácżey idźćie do owiec ktore zginęły z domu Izráelſkiego. BibRadz Matth 10/5.

Zwroty: »dać rozkazanie; rozkazanie dane« = praecipere PolAnt [szyk zmienny] (1;1): Nie nábywayćie złothá áni śrebrá/ áni miedźi w trzoſy wáſze. (marg) Było to roſkazánie Apoſthołom dáne ná on czás/ áby thym wolniey vrząd ſwoy ſpráwowáli. (–) BibRadz Matth 10/9, Matth 10/5.

»rozkazania naśladować« (1): A wſzákoż y to obacżáć/ że nam y to dał ná przykład/ ábychmy w ſłuſznych rzecżach y tych rodzicow ſwych cieleſnych nie odſthępowáli/ á s pocżćiwoſcią roſkazánia ich náſládowáli/ á zwłaſzcżá kthoreby nie było nád wolą Bogá Oycá náſzego. RejPos 40v.

»nie opuszczać rozkazania« (1): Záchoway ſynu moy przykazánia oycá twego/ á nieopuſſcżay roſkazánia [ne dimittas legem] máthki twoiey. Leop Prov 6/20.

»pamiętać na rozkazanie« (1): A przetoſz teras ſynu moy pámiętay ná moie roſkazánia [memor esto praeceptorum meorum]/ á niech nigdy nie będą wygłádzone zſercá twego. BudBib Tob 4/20.

»pełnić rozkazanie« (1): Wſzák oycze moy do tych lat od dziecińſtwa mego Y ſłużyłem, y byłem powolnym ći żáwżdy, Strzegąc y záwſze pełniąc roſkazánie twoie CiekPotr 20.

»wolej rozkazania pilnować« (1): IEſzcze mi pierworodna ſzwaczká nie doroſłá/ [...] Ktorąby/ zacna Páni/ ſłuſzna oddáć tobie/ Byś ią do ſwey poſługi wyćwiczyłá ſobie. Aby ſię w Fraucymerze twoim wychowáłá/ Woley roſkazánia twego pilnowáłá ZbylPrzygkt v.

»słuchać rozkazania« (1): Słuchay ſynu roſkazánia oycá twego/ á nieodmiátay práwá mátki twey. SkarŻyw 456.»strzec rozkazanie« (1): CiekPotr 20 cf »pełnić rozkazanie«.

»rozkazanie (za)chować« (2): BiałKat 386v; Vfáiąc iż iego roſkazánie záchowáią. Nápomina/ áby ſię odłączáli od Chrześćijánow nieporządnych y niepoſłuſznych. WujNT 2.Thess 3 arg.

Wyrażenia: »ojcowskie rozkazanie« (1): W zamyśle ſwym vczynić to álbo więc owo, Mniemałem że mi wolno: ále kiedy twoie Oycowſkie roſkazánie przyſtąpiło, záwſze Miałem ia to zá ſłuſzną, y zá rzecz powinną, Abyć vmyſł moy ſłużył, czynił wolą twoię. CiekPotr 20.

»wola rozkazania« (1): ZbylPrzygkt v cf »wolej rozkazania pilnować«.

Szereg: »nauka i rozkazanie« (1): Dźiękuięć zá pracą/ kthórąś około mnie podiął/ ſtáráć ſye o thym będę/ iáko twą náukę/ y roſkazánié chowáć będę BiałKat 386v.
Wyrażenia przyimkowe: »według rozkazania« (2): Ale ieſly by nam czo roſkazowali czinić czo by było przeciw panu Bogu y przikazaniu iego/ niepowyńniſmy ich ſluchać. Ale ym wedluk roſkazania ſwiętego Pyotra mamy odpowiedzieć [...] więceiem boga powinień ſluchać niz człowieka pan Bog mi tego zakazał nieczinić/ ati my to każeż cziuić [!] nieuſlucham cię wtim SeklKat I; SeklWyzn f3v.

»z rozkazania« (2):

~ Szeregi: »z rozkazania i przykazania« (1): Aczinięc to niezwymjſłu mego Ale z roſkazania y prżikazania Pawła Swiętego Ktory vċzi Dizatkam młodim naprzod dawaċ miekke a ſłotkie pokarmy to yeſt znoſną aproſta naukę wedluk proſtego rozumu Ludſkiego RejKupSekl a3v.

»z rozkazania a upominania« (1): [Numa Pompilius] Práwá y ſłużby kościelne vſtáwił/ áby tym trwálſze były/ powiedał iż co cżynił á vſtáwiał/ cżynił z roſkazánia á vpominánia boginiey Egeryey. BielKron 101.~

»za rozkazaniem« (1): Nád to/ niech y to vpátruią/ by záś vwłócząc ſpráwam ták ſzláchetnégo Królá/ niepſowáli zdánia wielkich y świętych ludźi: zá których roſkazániem tá woyná Wárnienſka podnioſłá ſie byłá OrzJan 121.

g. Wezwanie, apel (1): (marg) Pocżyna ſie roſkazánie pobudzáiące ku Bożey chwale á ku wyznawányu dobrodzieyſtw iego/ zá ktore vſtáwicżnye Páná chwalić á iemu dzyekowáć mamy. (–) RAduycie ſie ſpráwiedliwi w łáſce Páná ſwego/ A ſłuſznie ſie chłubić macie wy ſercá práwego. LubPs H4v.
3. Orzeczenie sądowe, wyrok; imperium Vulg, PolAnt [w tym: czyje (6) – pron poss (4), G sb i pron (2)] (7):
Zwrot: »rozkazaniu być posłuszen« (1): SRzodki ktorymi przekonány Práwem/ ku doſyć vczynieniu ma być przywiedźion thy ſą. Winá pieniężna/ Fantowánie/ w Imienie wwiązánie/ rękoiemſtwo: ná oſtátek gdźieby przekonány Práwem roſkazániu Sędźiego dobrowolnie niebył poſłuſzen/ álbo ſye ſługom Vrzędowym ſprzećiwiał: tedy zbroyną ręką/ á gwałtem ma być do więźienia wźięt/ y tám poty záchowan/ áż by oſądzoney rzeczy doſyć vczynił. GroicPorz cc4.
Wyrażenie: »rozkazanie urzędowne« (1): ktorzy [prześladowcy Kościoła Bożego] bez vrzędu/ bez mocy y władzey Duchowney y świeckiey/ Kośćioły łupią/ Plebánie puſtoſzą/ kápłany wymiátuią/ dobrá kośćielne ſobie świętokráyſkim obycżaiem przywłaſzcżáią. żadnego ná nas przekonánia y roſkazánia vrzędownego/ y nie ſpráwiedliwego ná koniec/ nie máiąc SkarŻyw 81.
Szereg: »przekonanie i rozkazanie« (1): SkarŻyw 81 cf Wyrażenie.
a. O wyroku Boskim (5): Rácż yuż powſtáć możny Boże z roſkazányem twoim/ Ktoreś wſſem ludzyom przykazał [...]/ A zeydą ſie narodowie do ciebie w gromádę/ Gdy zácżnyeſz przećiw złoſnikom Pánye twoyę rádę LubPs B6.
Wyrażenia: »egzekutor rozkazania« (1): Poydźie też zá Pánem [na Sądzie Ostatecznym] iedno czarne woyſko ſtráſzliwe/ kátowſkie/ dyabłow y duchow złych/ ktorzy poydą [...] z naczyniámi piekielnymi [...] do wiązánia y karánia nieprzyiaćioł Chryſtuſowych. Bo y oni ſą exekutorowie roſkazánia iego. SkarKaz 6a.

»nieomylne rozkazanie« (1): wſſechmocna mowá twoiá Pánie [...] miecż oſtry nieomylne roſkazánie [insimulatum imperium] twoie nioſąc/ y ſtoiąc/ wſſyſtkie kąty nápełniłá ſmierćią Leop Sap 18/16.

W przen(3): Leop Sap 18/16; BudBib Sap 18/16; Nikt mnie podnieść nie może/ iedno ty ſam Pánie/ Nic potłumić/ iedno twe właſne roſkazánie GrabowSet E4v.
4. Upoważnienie, pełnomocnictwo; mandatum JanStat (5):
Zwrot: »mieć rozkazanie« (1): A wſzyſcy Królowie potomkowie náſzy y dźiedźice w roku po Koronáciiéy ſwéy álbo przyięćia Króleſtwá/ tákże Wielkié Kśiążę Litewſkié dźiśieyſzé ná żądánié ſtrony/ która będźie mieć oſobliwé roſkázánié [per Nuncios speciale mandatum habentes JanStat 858]/ tákowy pokóy wieczny przyśięgámi vtwiérdźić y vmocnić będą powinni. SarnStat 1080.
Wyrażenie: »osobliwe rozkazanie« (1): SarnStat 1080 cf Zwrot.
Wyrażenia przyimkowe: »z rozkazania [czyjego]« (2): LibLeg 11/140v; wſzákże [biskupi i kapłani] nie mogą być poświęceni y poſtánowieni/ iedno od Biſkupow: iáko tu oto Tytus z roſkazánia Páwłá S. nie tylko poświącał y ſtánowił/ ále y obierał kápłany. WujNT 744.

»z rozkazaniem« (1):

~ Szereg: »z mocą i z rozkazaniem« (1): ieſly przerzeczonich Xiąſtw poſlowie, na blyſko przyſly Siem, zupelną moczą y zroſkazaniem poſlany naſie by tho ku pozytku koronnemu przyeli. ConPiotr 35.~

»za rozkazanim [czyim]« (1): wyſtąpił Litawer Chreptowic Wielkiego Xięſtwá Márſzałek nawyzſzy/ ten mu [Aleksandrowi] goły miecz [...] podawáiąc zá roſkazánim wſzytkich Pánow Litewſkich ty ſłowá mowił: Weźmi Xiążę StryjKron 667.

5. Władza (14):

G sg w funkcji przydawki: »[czyjego] rozkazania« (1): Tego wyelkyego pana yego m. Ia yeſth wezir wielky y nad wſſitkyemy poddanemy. Czeſarza yego m. roſzkazanya. Starſſi y Hethman Imbrahimbaſſa. MetrKor 46/117v.

[W połączeniu szeregowym: Abowiem iey Miłośc. będącz zoſtawiona i ſ ſynęm przeſſ Czeſſarza iego Miłość. [...] w Siedmigroczkiey i wtey częſczi Vęgierſkiey zięmie, ktora ieſt za Cziſą miala od iego Miłośći wſytką wladzą i ſwierzchnoſć i roſkazania ListyPol I ⟨1546⟩/351.]

Zwroty: »pod [czyim] rozkazanim być« (1): Wy Apoſtołowie ſwiátá tego/ ſpráwiedliwi ſędziowie/ [...] nabożnie s ſercá prośimy/ wyſluchayćie prozby náſze/ [...] pod ktorych rozkazánim/ ieſt zbáwienie y niemoc wſzyſtkich ludzi KrowObr 163.

»[w czym a. gdzie] rozkazanie mieć« [szyk zmienny] (1): yſch yegoC.m. bendzye raczil [...] thak opatrzicz yey mcz Kro. Vegyerſką czorke naſſche abi thego vzycz mogla S Sinem ſznoyem [!] czem yeſth od yego Cze. m. kv wichowanyv ſthanv yey m. opatrzona. A wthem abi nygd wladzey y roſkazanya nyemyal ymo Volyam Krolyowey yey mczi. LibLeg 11/187v; [ListyPol I ⟨1546⟩/351].

»poruczyć w rozkazanie [czyje]« (1): Abowiem co iuż więcey miał vporny á niewdzięcżny narod ludzki poznáć dobrodzieyſtwá od Páná ſwoiego/ gdy mu iuż był ſwiát podłożył pod nogi iego/ á porucżył gi w roſkazánie iego/ iedno áby był zbáwion/ á wywiedzyon z onego gniewu á przeklęcia Páńſkiego RejPos 145v.

»na [czyje] rozkazanie powolny bywać« (1): Rodu ich Carzow ani dzieiow nie piſzą abowiem oni ołdowni ſą kxiędzu Moſkiewſkiemu, á z iego woley pany miewaią y na iego rozkazanie y żywą y powolni bywaią [pendent ex arbitrio eius in vivendo]. MiechGlab 75.

»pod [czyje] rozkazanie przyść« (1): źiemiá oná ktorą ſie Achas brzydźił/ [...] miáłá być opuſzcżoná/ to ieſt miáłá być zwoiowána: zwierchność ſwą ſtárádawną ſtráćić/ á pod obcych Pánow roſkazánie przyść CzechRozm 141.

»z [czyjego] rozkazania wynić« (1): A yeſlybi yey M. wwęgrzech zoſtacz myala. a spodſkarbiego roſkazania winycz chcziala bedzie ządal K. yey M. abi yey M. obyczaj y rade podala, kędi bi ktemv przidz mogly ych m. abi tego podſkarbiego prozna bicz mogla LibLeg 10/115.

Wyrażenie: »[komu] w rozkazanie dan« (1): LibLeg 11/187 cf Szereg.
Szereg: »władza i rozkazanie« (2): yſch aczkolwyek Czeſarz yego mcz Krolyową vegyerſką yey mcz y ssinem yey mczi thak opatrzicz raczil yſch yey m. na them przeſthawala ponyewaſch tho yey mczi w wladzam y wroſkazanye dano od Czeſarza yego mczi bilo. A wſchakoſch [...] LibLeg 11/187, 11/187v. [Ponadto w połączeniu szeregowym.]
Wyrażenie przyimkowe: »nad rozkazanie [czyje]« (1): bo thi wſchitky Zyemye zlaſką Bozą przes mocz y przes schablię swoye wzyelyſmi yako pani tak y wſchiko [!] pospolſtwo. wſchitkych ych tam mam yako swe wlaſne poddane nad roſkazanie nasche [księstwo siedmiogrodzkie było pod zwierzchnictwem tureckim]. Zaden snych vczinycz ynaczej niemoze yeno tak yako mi roſkazemi tak syę mayą Zachowiwacz. LibLeg 11/89.
Przen(1):
Wyrażenie: »rozkazaniu [czyjemu] poddany« (1): Tym dárom/ przydan ieſt y cżwarty/ ktory SVBtylnością zową: kthorey mocą/ ćiáło roſkazániu duſznemu zupełnie poddáne/ y ktemu iey ſłużyć/ y ná iey ſkinienie gotowe záwżdy będźie. KuczbKat 95.
a. Władza jurysdykcyjna (1):
Zwrot: »pod [czyim] rozkazaniem być« (1): A ieſliby w którym mieśćie álbo miáſteczku vrząd mieyſcki przećiwko przerzeczonéy vſtáwie ważył ſie co czynić/ tedy przez Stároſtę náſzégo zamkowégo/ pod którégo roſkazániém y powiátem [sub cuius iurisdictione et districtu JanStat 595] tákowé miáſto y miáſteczko ieſt/ Burmiſtrz ná ten czás będący/ y z iednym Ráycą/ ma bydź poyman y śćięt. SarnStat 504.
Szereg: »rozkazanie i powiat« (1): SarnStat 504 cf Zwrot.
b. Moc Boska (2):
Zwroty: »być w rozkazaniu [czyim]« (1): Y przyſluſzáłoby wſſem národom/ vſtráſſywſſy ſie iednemi dziwy niebieſkiemi zwielką poczćiwoſćią ważyć ſwięte ymię twoie/ ábowiem y wſchod y záchod wſſytkich znákow niebieſkich ieſt wroſkazániu twoiem. RejPs 94.

»[co] mieć w rozkazaniu [czyim]« (1): od kogoſz mamy ſſukac wſpomozenia iedno od ciebie ktory wſſytki moznoſci naſze maſz w roskazaniu twoiem RejPs 153v.

c. Przewaga, dominacja, panowanie (1): iż żony nie ſą podnożámi/ áni niewolnicámi mężow ſwych: Iáko nie ſą przednieyſzemi w roſkazániu nád męże ſwe. Co ſię ſtąd pokázáć może/ iże Pan Bog ſtworzył niewiáſtę nie z głowy/ ále z kośći tey/ ktorą z boku y z pośrzodku wyiął/ chcąc to miec/ áby nie były rzędźiochámi. WerKaz 287.
6. To, co zostało powiedziane, wypowiedź, słowa; sermo PolAnt [w tym: czyje (8) – G sb i pron (4), pron poss (3), ai poss (1)] (12): Abowiem to y ſam był ſrodze roſkazał przodkom náſſem/ áby to záwżdy czynili ná pámiątkę dobrodzieyſtwá iego/ ábowiem gdy byli ná puſſczą wywiedzieni/ ſlyſſeli ięzyk roſkazánia iego ktorego przed tem nigdy nieſlycháli. RejPs 121v; A Priamus Heleny zawołał: „[...] Chodź siedzieć [...]. Tyś mnie nic nie jest winna, bog to wszytko sprawił [...].” Na te słowa Helena głos wyrzekła taki: „Ważne jest u mnie, ojcze, twoje rozkazanie, Ale bodajbych była miała złe skonanie, Kiedym ja z twoim synem na morze wsiadała, A męża i ojczyznę miłą zostawiała. [...]” KochMon 25.
Zwrot: »przeciwić się rozkazaniu« (1): álem ia przyiechánia W.M. był pewien: y dla tego niekazałem ſie pánom rozchodzić/ ábyś w.m. dziś z rzecżą ſwoią odpráwić ſie mogł. Rzekł zátym pan Wapow⟨ski⟩. Niewiem iáko ſłuſznie Miłośćiwy pánie tho brzemię włożycieś w.m. ná mię racżył [...]. Ale kiedyż ſie ták w.m. zdáło/ przećiwić ſie roſkazániu w.m. nie przyſtoi. GórnDworz Eev.
a. Wiadomość [do kogo od kogo, ze zdaniem przydawkowym] (1):
Szereg: »rozkazanie a poselstwo« (1): Owo maſz moy miły ſynacżku roſkazánie á poſelſtwo do ciebie od páná twoiego/ iż ieſliżeś thák poſtánowił ſerce ſwoie/ iżeś ſie rozżáłował tego vpadku ſwoiego/ iżeś wyſtąpił á obráźił tákiego Páná á thákiego dobrodzyeiá ſwego/ á maſz o nim vpełną wiárę/ á nic nie wątpiſz o ſwiętym miłoſierdzyu iego [...]. A ia iáko poſeł od niego/ [...] tedyć ſie zá to iśćię/ [...] iż iuż záſię maſz łáſkę iego/ y ſwięte miłoſierdzye iego nád ſobą. RejPos 120.
b. Oświadczenie (3):
Zwrot: »rozkazanie uczynić« (1): [Elawik] rzekł kniemu: Zdrow bądź Apollonie krolu. Wieſzli wypowiedź Antyochowę o ſobie/ á niewieſzli áleć powiem. [...] Y rzekł iemu: Krol Antyoch ták tho roſkazánie vcżynił/ á ślubił rzekąc: Ktoby mi Apolloná żywego dał dam iemu pięć ſet funtow złotá. HistRzym 11.
α. Oświadczenie o mocy prawnej (2): Ná ten czás tedy Naiáśnieyſzégo Páná Królá Polſkiégo y iego zacnośći potomki Króle Polſkié [...]/ mocą roſkazánia [vigore mandati JanStat 908]/ któré było zlécono zupełnie niektórym oſobam/ któré to roſkazánié náſzé w rękách Naiáſnieyſzégo Królá Iego M. y iego Iáſnośći Rad zoſtáwili/ wyználi/ y wyznawamy przez ninieyſzy liſt: iż ieſt Pánem y obrońcą kośćiołá náſzégo/ Zamków/ Miaſt/ y Wáſſalów náſzych SarnStat 1124.
c. Zapowiedź, przepowiednia (5): A prawdáſz to/ że wieſczek ma to roſkazánié Od bogów? GórnTroas 52.
Zwrot: »wysłać [przez kogo] rozkazanie [komu]« (1): OBiáwienie Iezuſá Kriſtuſá/ ktore mu dał Bog/ áby ie vkazał ſługam ſwoim/ tho co ſie ma dziać rychło. A oznaymił tho/ wyſławſzy roſkazánie ſwoie przez Anyołá ſwego ſłudze ſwemu Ianowi RejAp 4.
Wyrażenia przyimkowe: »wedle rozkazania« (2): Ktory [Ezajasz] wnet zá onymi ſlowy ták mowi: Abowim z Syon wynidźye zakon/ á ſlowo Páńſkye z Hyeruzálem. Toć ſye nye rozumye o zakonye Moizeſſowym [...]. Ani też o páná Kryſtuſowym kazányu [...]. Ale o náuce y porządku ápoſtolſkim/ ktory wedle rozkazánya páńſkyego/ od Hyeruzálem począwſſy po wſſyſtkich narodźyech myał ſye rozſſyrzyć. KromRozm III G6; Y vmárł tam Moiżeſz sługá Iehowy/ w ziemi Moáwſkiey wedle roſkázánia Iehowy [iuxta sermonem] (marg) Właſnie/ wedle vſt [super os]. (–). BudBib Deut 34/5.

»na rozkazanie« (1): Piſze [prorok Naum] trzy rozdzyały piſmá ſwiętego. W pirwym mowi o gniewie Páńſkim y o pomſcie przećiw Niniwen miáſtu wielkiemu/ ktorzy ácż pokutę cżynili ná roſkazánie Ionáſzá/ ále potym w więtſze grzechy wpádli. Przeto ná nie dopuśćił iż ſą ſkáżeni od Nábchodnozorá. BielKron 93.

*** Bez wystarczającego kontekstu (11): Imperium. Gebyth. Roskazanie. Mymer1 11; Imperium, roskazanye, potestas, iussio BartBydg 72b; Monita, Iussa et Praecepta, Nápominánia Przipominánia/ y Rozkazánia. Mącz 36d; Impono, Nákłádam wkłádam/ też poliecam. [...] Impositus, Włożenie/ poliecenie/ roskazánie. Mącz 311a; Praescriptio item, Polecenie/ roskazánie/ zákazánie/ poſtánowienie vſtáwá/ ſtátut. Norma regula praescriptio, idem. Praescriptum, idem Mącz 375c, 280c; Calep 511a [2 r.] 567a, 634b; ROSKAZANIE. pátrz Przykazánie. WujNT Bbbbbb3v.

Cf ROZKAZ, ROZKAZAĆ

MP