[zaloguj się]
[pdf]

ODPOWIEDNY (12) ai

Pierwsze o prawdopodobnie jasne (tak w od-); drugie o oraz e jasne.

Fleksja
sg
mNodpowiedny fNodpowiednå
G Godpowiedn(e)j
D Dodpowiedn(e)j
Aodpowiedny Aodpowiedną
pl
G odpowiednych
A subst odpowiedn(e)
I m odpowiedn(e)mi, odpowiednymi

sg m N odpowiedny (1). ◊ A odpowiedny (1). ◊ f N odpowiednå (5). ◊ G odpowiedn(e)j (1). ◊ D odpowiedn(e)j (1). ◊ [A odpowiedną.] ◊ pl [G odpowiednych.] ◊ A subst odpowiedn(e) (2). ◊ I m odpowiedn(e)mi (1), [odpowiednymi].

Sł stp: odpowiedni, Cn brak, Linde XVI – XVIII w.

1. praw. Pozwany, oskarżony; zawsze w zestawieniu: »strona odpowiedna« [szyk 5:2] (7): ODpowiedna ſtroná ma pilnie báczyć/ áby ſwey niewinnoſći [...] z dobrą porádą broniłá GroicPorz v3v, ſ3v, t3v, v2v, v4.

W przeciwstawieniu: »strona odpowiedna ... powod (a. strona powodna)« (2): ODpowiedney ſtronie práwo záwżdy ieſt przychylnieyſze niż Powodowi. GroicPorz v4v; WYznánie/ ieſt [...] odpowiedź álbo zezwolenie ſtrony odpowiedney ná żáłobę ſtrony Powodney GroicPorz yv.

2. Przynoszący groźbę, zapowiedź zemsty (1): Nuntius sanguinarius, Odpowiedny poseł. Mącz 367b [Cf też znacz. 3.].
a. [Poprzedzony jawną zapowiedzią zemsty:
Szereg: »tak odpowiedny, jako nieodpowiedny«: tak też [postępować] [...] o pożogi, o zranienia i zabicia tak odpowiedne, jako nieodpowiedne. AktaSejmikPozn 1572/6.]
3. Proroczy, przepowiadający przyszłość (1): Ieden [tj. król babiloński, Baltazar] rękę piſzącą odpowiedne ſłowá Widźiał [możliwe też znacz. ‘grożący, zawierający groźbę’] KlonWor 11.
4. Wypowiadający poddaństwo (2):
Zestawienie: »odpowiedny list« [szyk: 1:1] (2): LibMal 1547/134; poſłáli tedy Ewángelikowie kniemu [cesarzowi] odpowiedny liſt/ iż niechcą być iemu poddáni BielKron 227.
5. Prawdopodobnie: Śpiewany na przemian na dwa chóry (1): Ze Ignácyus Antyocheńſki [...] widzenie Angiołow/ Hymnámi odpowiednemi świętą Troycę chwalących widźiał WujJud 186v.
6. [Będący odpowiedzią na czyjeś słowa: Ná co mu Rádźimińſki dawáiąc odpráwę/ Ták ſwoię zácżął zlekká odpowiedną ſpráwę. Owa ty Niemoiewſki przećię nie z świętego Piſmá tocżyſz racie ŁaszczPogrom 17.]
7. [Jawnie wrogi:
Wyrażenie: »odpowiedny nieprzyjaciel«: iad niedowiárſtwá ſzátáńſkiego/ w ſercá ludźi młodych/ á w rozumy ſkore puſzcżáią/ z pogáńſkich filozofow ślepych/ z Platoná/ Ariſtoteleſá/ Porfiriuſá/ y Libániuſá/ y inſzych odpowiednych nieprzyiaćioł wiáry Chrześćiáńſkiey TurnZwierc E3 (Linde).]
8. [Wypowiadający wojnę:
Zestawienie: »list odpowiedny«: (marg) Odpowiedź Moſkiewſkiego (–) przyſzedł do niego Goniec Moſkiewſki z liſty odpowiednymi StryjKron 681 (Linde).]

Synonimy: 2. grożący; 5. śpiewany.

Cf NIEODPOWIEDNY

KW