[zaloguj się]
[pdf]

ODRYWAĆ SIĘ (24) vb impf

sie (16), się (8).

o prawdopodobnie jasne (tak w odrywać); a jasne.

Fleksja
inf odrywać się
indicativus
praes
sg pl
3 odrywa się odrywają się, odrywaju się
praet
sg pl
3 m m pers odrywali się
f odrywała się m an
imperativus
sg
2 odrywåj się
conditionalis
pl
2 m pers byście się odrywali

inf odrywać się (6). ◊ praes 3 sg odrywa się (3). ◊ 3 pl odrywają się (5), odrywaju się (1) LibLeg. ◊ praet 3 sg f odrywała się (2). ◊ 3 pl m pers odrywali się (4). ◊ imp 2 sg odrywåj się (2). ◊ con 2 pl m pers byście się odrywali (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII w s.v. oderwać.

1. Odpadać od większej całości [od czego] (2): otręby [w urynie] ſą ziarnka otrębam podobne/ ktore takieſz w febrze. Znamionuią od wſzytkiego ciała odriwać ſie/ dla gorączoſci ognia nieprzyrodzonego. FalZioł V 11; Káżdy członek ſłábość ſwoię czuie/ gdy ſię od ćiáłá odrywa. SkarKazSej 676b.
2. Występować z jedności religijnej [w tym: od kogo, od czego (15)] (18): KromRozm II b3v; Z ktorym [Kościołem apostolskim] Sákrámentarze/ Lutheranowye/ Czechowye/ Ruś/ Grekowye/ y inſſy wſſyſtcy odſſczepyeńcy ſkłádu nye máyą/ ponyeważ ſye od yednoſtáynego porządku yego odrywáyą/ inákſſe porządki ſobye wynáyduyąc KromRozm III G6v; BielKron 208v; Ieſt roznicá w ártikule iednym álbo kilkonaſcie miedzy tymi ktorzy ſie odrywáią SarnUzn C4; SkarJedn 261; Też wam iedność/ tę miłość y zgodę zálecamy: ábyśćie ſię od wiáry ſtárſzych ſwoich nie odrywáli. ReszPrz 94, 62.

W przeciwstawieniu: »odrywać się ... jednać się« (1): gdzie zá Papieżá Adryaná pierwſzego [...] kośćioł Grecki ziednocżył ſię z Rzymſkim [...]. Potym ſię cżęſto odrywáli y iednáli SkarJedn 171.

Zwroty: »od jedności odrywać się« [szyk zmienny] (4): żebyś dla złego żywotá náſzego/ miał ſie od iednośći/ y zgody náſzey [...] odrywáć od nas. KrowObr 236. Cf »od jedności kościoła odrywać się«.

»od jedności kościoła, od kościoła, odrywać się« [szyk zmienny] (3:3): Bo the nadzyeye mamy yſz yako czy wſzyſczy ſtaloſczy ſwey tako ony ſſmyaloſczy, ktorzy sye od koſczyola odrywayu zaplathe przyſtoynv rychło weſmv LibLeg 8/133v; A nye odryway ſye od yednoſći koſćyołá ſwyętego/ dla tego coć ſye nyepodoba. KromRozm I O2v; KromRozm III C5v, E, E3, E4.

»od posłuszeństwa [czyjego] odrywać się« [szyk zmienny] (2): ktorzy ſye yedno od początku koſcyołá S. á poſluſſeńſtwá yego przełożonych odrywali. KromRozm III F5; SkarJedn 169.

»odrywać się od stolice apostolskiej« (1): ktorzy [heretycy] záwżdy ſię odrywáć od ſtolice Apoſtolſkiey/ y poſłuſzeńſtwá iey muśieli SkarJedn 169.

Szereg: »dzielić się i odrywać« (1): A ták ktokolwyek yemu [papieżowi] [...] poddan á poſluſſen nye yeſt/ [...] ále krnąbrnye/ zuchwále/ á vpornye od porządku tego ſye dźyeli y odrywa/ [...] nye yeſt w yednym ſwyętym/ powſſechnym/ y ápoſtolſkim koſcyele KromRozm III Q2v.
3. Przerywać dotychczasowe zajęcie; abstrahere se Cn (4):

odrywać się od czego (3): A gdy ſie iuż śiać godźi/ nie odrywać ſie od śiewu: chybá żeby ſie zápaliło/ w ten cżás bieżeć gáśić GostGosp 96. Cf odrywać się od czego na co; od czego czym.

odrywać się od czego na co (1): iż częſto od świeckich zábaw/ ná rozmyſlánie rzeczy niebieſkich/ odrywać ſię mamy. WujNT 130.

odrywać się od czego czym (1): złem ſie żyćiem od dobrey náuki nie odryway. SkarŻyw A4.

odrywać się około czego [= do czego] (1): A tháć miáłá ſioſtrę ktorą zwano Máryą/ ktora też ſiedząc v nog Iezuſowych/ ſłucháła ſłowá iego. Ale Marta odrywáłá ſię około cżęſtey poſługi [distrahebatur circa multum ministerium] BibRadz Luc 10/40.

Formacje współrdzenne cf RWAĆ.

Cf ODRYWANIE, ODRYWANIE SIĘ

MP, RS