[zaloguj się]
[pdf]

ODRZUCENIE (41) sb n

o oraz pierwsze e jasne, końcowe e pochylone.

Fleksja
sg
N odrzucenie
G odrzuceniå
D odrzuceniu
A odrzuceni(e)
I odrzuceni(e)m
L odrzuceniu

sg N odrzucenie (21); -é (1), -(e) (20). ◊ G odrzuceniå (4). ◊ D odrzuceniu (2). ◊ A odrzuceni(e) (5). ◊ I odrzuceni(e)m (2). ◊ L odrzuceniu (7).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII w. (z Cn) s.v. odrzutny.

I. Rzeczownik od „odrzucić” (36):
1. Usunięcie [czego] (2): Ablaqueatio – Odrzuc,enię [!] Calep 6a [wyraz omyłkowo wydrukowany s.v. ablaqueo].
Szereg: »odjęcie albo odrzucenie« (1): Apocope, Odyęcie/ álbo odrzucenie yedney litery od końcá słowá/ Ut: peculi, pro peculii. Mącz 12c.
2. Negatywne ustosunkowanie się; reprobatio Vulg, Cn; abiectio, impvobatio, regestus, reiectio, reiectus Cn (28):
a. Wobec ludzi: nieprzyjęcie; potępienie (14):
Szereg: »wzgarda i odrzucenie« (1): lepiey przed iednym trochę wſtydu odnośić/ niżli dniá ſądnego/ przed ták wielą tyśięcy ludźi/ z znácżną wzgardą y odrzuceniem/ ſchnąć od ſmutku. LatHar 138.
α. Wykluczenie ze społeczności (1):
Szereg: »odrzucenie a wyłączenie« (1): A ták też tu winuye ty wſzytki okrutniki/ kthorzy ſą przycżyną tego złego á vpornego odrzucenia [ze społeczności wiernych] á wyłącżenia. LubPs P.
β. Nieprzyjęcie na stanowisko (1): Post tres repulsas, Po trzecim odrzuceniu álbo odmówieniu doſtoynośći. Mącz 287c.
γ. Pozbawienie łaski bożej; contemptus PolAnt; amissio Vulg [w tym czyje (10): G sb i pron (9), ai poss (1)] (11): Posłánie iego do Zydow ku oznaymieniu záſlepienia á odrzucenia ich. BibRadz Is 6 arg, Ier 12 arg; WujNT Rom 11/15.

W przeciwstawieniach: »powołanie (2), przyjęcie (2), nawrocenie, wezwanie, żywot wieczny ... odrzucenie« (7): Wezwánie pogánow/ á odrzucenie żydowſkie/ y bożnice. LubPs E2 marg, E2 marg; A mnodzy ktorzy ſpią wziemi (á w) prochu ocucą ſię/ ći do żywotá wiecżnego/ á ći na vrągánie y ná odrzucenie wiecżne. BudBib Dan 12/2; iż żaden tákich głębokich táiemnic Bozkich o powołániu Pogánow á odrzuceniu Zydow/ wywiádowáć ſię nie ma WujNT 564, przedm 38, Matth 8 arg, s. 517.

Szereg: »wzgardzenie i odrzucenie« (1): (ktorego [Jeruzalem] też wzgárdzenie y odrzucenie miánowićie opowiedziáne było) WujNT 392.
b. Wobec elementów abstrakcyjnych: ocenienie jako niesłuszne, nieważne, niepotrzebne (o elementach systemu religijnego: jako nie pochodzące od Boga) [w tym: czego (13)] (14): BibRadz *2v; Opuſzcżáiąc wiele inſzych rzecży/ ktore tákże między rum nikcżemny pocżytáne być mogą: wezmę ieſzcże z nich niektore ták nákrotce ku odrzuceniu/ áby też budowániu náſzemu nie záwádzáły. CzechEp 173; Aby ſię prawdá z odrzuceniem niepráwdy BOgu obmierzłey ná iáśnią wyſtáwiłá CzechEp 292, 10, 111, 355, 427; Fáłſzowánie piſmá ś. y co ieſt ſtráſzliwſza/ odrzucenie wiela częśći iego WujNT 31, 487.
W przen (2): Rumu wtorego odrzucenie to iest złe y nie właſne piſmá ś. vżywánie. CzechEp 138 marg, 103 marg.
α. Skasowanie, unieważnienie (3): LubPs D2v, Lv marg; Abowiemći sſtáie ſię odrzucenie przeſzłego zakonu: dla ſłábośći niepożytku iego. WujNT Hebr 7/18.
3. Pozbawienie prawa do czegoś (1): y tho obacżaiącz yſz opuſſczenie ieſt inſſe, a odrzucenie theſz inſſe, Bo żaden cżeladnik niema bycz od rzemieſła odrzuczon ListRzeź w. 31.
** Bez wystarczającego kontekstu (5): Reprobatio. Vorwerfung. Odrzucenie. Mymer1 35v; Alienatio, odrzuczenye, oddalyenye BartBydg 7, 131; Improbabiłis, Niegodny/ godny odrzucenia y ſromoty. Mącz 324a, 324a.
II. Rzeczownik od „odrzucić się”: Wyłamanie się z posłuszeństwa [czyje (G sb i pron)] (2): (nagł) O zrzuceniu od Xiążąt Ruskich Iarzmá Polskiego [...] (–) [...] Wezwał tedy bez mieſzkánia Pánów Senatorow Polſkich ná Siem rádząc ſię coby czynić/ á iákoby zábieżeć temu odrzuceniu Xiążąt Ruſkich. StryjKron 215, 215.
III. To, co jest a. ma być odrzucone (3):
1. To, co wskutek działania siłą znalazło się dość daleko od swego poprzedniego miejsca (1): Reiectamentum, Odrzucenie/ ſmieći/ omiećiny. Mącz 163a.
2. Człowiek, do którego się negatywnie ustosunkowano, nie przyjęty [w tym: czyje (1)] (2): A ia ciem ieſt robak á nie cżłowiek/ pohańbienie ludzkie/ á odrzuczenie poſpolite. TarDuch A2v.

W połączeniu szeregowym (1): tedy właſniebychmy o nim mogli rzec [...]/ iż ieſt obmierżenie á wzgárdzenie ábo odrzucenie wſzytkich ludzi. RejPos 228.

Cf ODRZUCIĆ, ODRZUCIĆ SIĘ

MP, RS