[zaloguj się]
[pdf]

ODSTANIE (16) sb n

o jasne; -a- (12), -å- (2); -a- : -å- Mącz (4:2); e pochylone.

Fleksja
sg
N odstanié
G odstaniå
D odstaniu
I odstanim
L odstaniu

sg N odstanié (6); -é (1), -(e) (5). ◊ G odstaniå (4); -å (3), -(a) (1). ◊ D odstaniu (2). ◊ I odstanim (1). ◊ L odstaniu (3).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI w. (jeden z niżej notowanych przykładów) s.v. odstać.

1. Odejście, oddalenie się (1): Decessio, Odſtánie/ Odſtąpienie. Mącz 44a.
2. Opuszczenie kogoś; apostasia, defectio Mącz; discessio Vulg (13): Apostasia, Latine, Defectio. Odſtanie Mącz 12d.
Przen: Sprzeniewierzenie się Bogu, odstępstwo od religii lub jej zasad [od kogo, od czego] (4): ſłyſzeli o tobie z powieśći/ iż vczyſz odſtánia od Moyzeſzá/ tych Żydow ktorzy ſą miedzy Pogány WujNT Act 21/21.

odstanie czyje (1): BibRadz Eccli 10/12 cf Szereg.

W przeciwstawieniu: »odstanie ... przystanie« (1): Gdyż wiárá ſámá/ dobrali w kim ieſt/ dobre też pewnie [...] owoce z śiebie wypuśći: [...] á to [...] z odſtánim od złego/ ták nabożeńſtwá/ od ludźi wymyślonego/ [...] iáko też y od żywotá nierządnego/ y plugáwego: á przyſtániem ku dobremu CzechEp 57.

Wyrażenie: »odstanie od Boga, od Pana« (1:1): Iákośćie tedy mieli prędki vmyſł ku odſtániu od Bogá wáſzego [erraretis vos a Deo]/ ták záſię náwroćiwſzy ſię/ tyle dzieſięć kroć ſzukáyćie go. BibRadz Bar 4/27, Eccli 10/12.
Szereg: »odstanie a odwrocenie serca« (1): Początek pychy ieſt odſtánie człowieká od Pana/ á odwrocenie ſercá od ſtworzyćielá ſwego [hominis recedentis a Domino et recessit cor]. BibRadz Eccli 10/12.
a. Porzucenie służby u kogoś; renuntiatio Cn [czyje] (3): O odſtániu ſługi. UstPraw D [idem] Dv; iż ina przycżyná nie byłá iego odſthánia/ iedno niepobożność páńſka. GórnDworz L3.
[Szereg: »odeście albo odstanie«: Naprzod Ktoribÿ kolwÿek mlodym miſtrzem chczial zoſtacz, powinien v ÿednego miſtrza rok ÿ seſcz niedziel zupełnie robicz nÿeodftaÿącz od niego, wÿiąwſſÿ tho gdziebÿ ſlussną przÿczinę mial odeſczia albo odſtania ſwego MetrKor 129/60.]
b. Zbuntowanie się, wypowiedzenie posłuszeństwa; zerwanie sojuszu; defectio Mącz, Calep (5): Ad defectionem trahere, Ku odſtániu wieść. Mącz 460d; Calep 296a.

odstanie od kogo (2): Defectio, Odſtánie/ Odpádnienie Odtrącenie od kógo/ gdy yákoby miáſto álbo yáki lud od posłuſzeńſtwá ſwego páná odpádnie. Mącz 115b. Cf odstanie od kogo do kogo.

odstanie od kogo do kogo (1): tych ktorzy byli przyczyną woyny y zdrády/ álbo odſtánia y przekinienia od Iágełá do Andrzeiá/ mieczem ná gárdle y ná máiętnośćiach ſkaráli StryjKron 477.

odstanie czyje (1): De Praenestinorum defectione, et anno primum fama exorta est, O odſtániu preneſtinorum tego roku dopiéro sławá powſtáłá. Mącz 269a.

3. Zaniechanie, przestanie [od czego] (1): Resipiscentia, Polepſzenie/ vpámiętánie/ odſtánie od złośćy. Mącz 368b. [Cf też 2. Przen W przeciwstawieniu.]
4. Oddzielenie się, odłączenie się [czego] (1): Ieſcże maſz lekarzſtwo niepoſpolite dla odſtania j ſnadnego wyſzcia tego to łożiſka FalZioł V 26.

Cf ODSTAĆ

LWil