« Poprzednie hasło: ODŚWIĘTNI | Następne hasło: ODTACZAĆ » |
ODŚWIĘTNY (9) ai
odświętny (5), odświętni (3), odświętny a. odświętni (1); odświętny SkarŻyw, WujNT; odświętni WyprPl, KlonFlis; odświętny : odświętni Mącz (3: 1).
o jasne.
comp odświętniejszy (1).
Fleksja
sg | |||||
---|---|---|---|---|---|
m | N | odświętny | f | N | odświętnå |
A | odświętni | A | odświętnią |
pl | ||
---|---|---|
N | subst | odświętn(e) |
A | subst | odświętn(e), odświętniejsz(e) |
sg m N odświętny (1). ◊ A odświętni (1). ◊ f N odświętnå (2). ◊ A odświętnią (1). ◊ pl N subst odświętn(e) (2). ◊ A subst odświętn(e), odświętniejsz(e) (2).
Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI – XVII w.
Znaczenia
1. Przeznaczony na święta i do obrzędów religijnych; festus, persollemnis, sollemnis Cn (1): Ewángelie y Epiſtoły Niedźielne y odświętne. WujNT przedm 25 marg; [UstKościel 125v].
[Wyrażenie: »szaty odświętne [= liturgiczne]«: Ktemu ieſzcze y ſzáty odświętne/ ku poſługowániu ná mieyſcu ſwięthem/ y Swięte odźienie Kápłaná Aaroná y Synow iego/ ku ſpráwowániu vrzędu kápłáńſkiego [Vestes ministerii ad ministrandum in sanctitate, vestes sanctitatis Aharon sacerdoti et vestes filiorum eius ad fungendum sacerdotio]. BibRadz Ex 39/41 (Linde).]
2. Paradny, przeznaczony na uroczyste okazje; feriatus, festus, persollemnis, sollemnis Cn (8): DWá do pánny przyiadą/ ſpołu im poſłáli/ Iednemu wżdy poduſzki odſwiętnieyſze dáli. RejFig Aa4.
a. O ubiorze; mutatorius Mącz (7): Mącz 239b; muſzę téż wypráwić/ Chocby y rewerendę od świętnią záſtáwić WyprPl A2; A Zochnie dáruy Gdańſki pás pukláſty/ Ná odświętni xtałt KlonFlis H4v.
Wyrażenie: »odświętna suknia, szata« = toga ſorensis, mutatoria vestis Mącz [szyk 2:2] (2:2): Forensia, togae forenses, Száty odſwiętne álbo vczćiwſze które obłoczimy gdy miedzy ludzie idziemy. Mącz 135a, 121b, 239b; SkarŻyw 348b.
LWil