« Poprzednie hasło: (OGLĄDNĄĆ) | Następne hasło: OGLĄDOWAN » |
OGLĄDNĄĆ SIĘ (6) vb pf
Zawsze sie.
ogląd- (5), oględ- [part] (1); ogląd- : oględ- Leop (1:1).
o prawdopodobnie jasne (tak w o-).
Fleksja
praet | ||
---|---|---|
sg | ||
3 | m | oglądnął sie |
f | oglądnęła sie |
imperativus | |
---|---|
pl | |
1 | oglądnimy sie |
praet 3 sg m oglądnął sie (1). f oglądnęła sie (1). ◊ imp 1 pl oglądnimy sie (1). ◊ part praet act oglądnąwszy sie, oględnąwszy sie (3).
Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI – XVIII w. s.v. obejrzeć się.
Znaczenia
1. Obejrzeć się, spojrzeć za siebie (2): potym ſie Helle ſioſtrá oglądnęłá y vtonęłá BielKron 54, 67; [A oglądnąwſſy ſie żoná iego [Respiciensque uxor eius post se]/ obroćiłá ſie w słup ſolny. Leop Gen 19/26 (Linde)].
[Zwrot: »oglądnąć się za się«: Y oglądnął ſie zá ſię [respexit post se]/ á vyrzał ie BudBib 4.Reg 2/24 (Linde).]
2. Rozejrzeć się dookoła; circumspicere Vulg (3): Oglądnimy ſye iedno/ á ludźióm ſye dobrze przypátrzmy OrzQuin C2.
Zwroty: »oglądnąć się wkoło« (1): Oglądnąwſſy ſie thedy Iezus w koło/ rzekł do zwolennikow ſwoich Leop Mar 10/23.
»oglądnąć się tam i sam« (1): A [Mojżesz] oględnąwſſy ſie tám y ſám/ gdy obacżył że niemáſz przy tym nikogo/ zábiwſſy Egyptcżyká zágrzebł go w piaſku. Leop Ex 2/12.
3. W funkcji zwrotnej: zobaczyć swoje odbicie (1):
Zwrot: »oglądnąć się w zrzadle albo w zwierciadle« (1): Cżemu cżłowiek oglądnąwſzi ſie w zrzadle albo w zwierciadle hnet zapamięta ſwej twarzi ſkoro odeydzie. GlabGad B6v.
Formacje współrdzenne cf GLĘDAĆ.
KŁ