« Poprzednie hasło: [OGRYŹNIENIE] | Następne hasło: OGRZAĆ SIĘ » |
OGRZAĆ (7) vb pf
o prawdopodobnie jasne (tak w o-); a pochylone.
Fleksja
inf | ogrzåć |
---|
praet | ||
---|---|---|
pl | ||
3 | m pers | ogrzåli |
inf ogrzåć (1). ◊ fut 2 sg ogrzejesz (1). ◊ 3 sg ogrzeje (3). ◊ praet 3 pl m pers ogrzåli (1). ◊ part praet act ogrzåwszy (1).
Sł stp, Cn brak, Linde bez cytatu.
Znaczenia
Sprawić, żeby komuś było ciepło, żeby coś stało się cieplejsze; incalescere PolAnt (7):
ogrzać kogo, co (2): Gdzie [w dole] gdy deſzdże y zimno vderzyło/ ſzáty mu do ziemie przymárzły: a on iednák trwał przez dwádzieśćiá dni/ chwaląc Páná Bogá. [...] tám go nálezli: y nápoły żywego/ z płácżem wywlekli y ogrzali SkarŻyw 472. Cf Zwrot.
Fraza: »aż (a. gdy) słońce ogrzeje« = przed południem lub około południa; cum incaluerit sol PolAnt (3): Niechay brany Ierozolimſkie otworzone nie bywaią áż ſłońce ogrzeie [usque ad calorem solis] BibRadz 2.Esdr 7/3, 1.Reg 11/9; BudBib 2.Esdr 7/3.
Zwrot: »ziemię ogrzać« (1): Wioſná náſtawſzy/ ziemię ogrzawſzy/ ziołá y drzewá rozlicżne zázieleniwſzy/ y kwiathki rozlicżnie vmálowawſzy Láto zá ſobą przywodzi RejZwierc 171v.
Przen [kogo, co] (2): A nicżym iey [duszy] inſzym beſpiecżniey nie ogrzeieſz/ iedno położ przy niey ony trzy Sunámitki/ á ony trzy zacne pánienki/ Wiárę/ Nádzieię/ á Láſkę. RejZwierc 127v.
Zwrot: »ogrzać zaziębłe serca« (1): Przeto my chcąc ż [!] powinnoſći ſwey ogrzać záźiębłe ſercá was Plebanow náſzych/ [...] tedyſmy roſkazáli/ kroćiuchno nápominánia ſpiſáć KarnNap A2v.
Formacje współrdzenne cf GRZAĆ.
Cf OGRZANY
ZCh