« Poprzednie hasło: [OKRZEPIAĆ] | Następne hasło: OKRZEPŁY » |
OKRZEPIĆ SIĘ (5) vb pſ
się (5), [się].
o oraz e prawdopodobnie jasne (tak w o- oraz krzepić).
Fleksja
praet | ||
---|---|---|
sg | ||
1 | m | -m się okrzepił |
3 | m | okrzepił się |
conditionalis | ||
---|---|---|
pl | ||
1 | m pers | by(s)my się okrzepili |
praet 1 sg m -m się okrzepił (1). ◊ [3 sg m okrzepił się. ◊ pl N m an okrzepiły się (cum sb: konie). ◊ con 1 pl m pers by(s)my się okrzepili.] ◊ part praet act okrzepiwszy się (4).
Sł stp, Cn brak, Linde bez cytatu: okrzepić.
Znaczenia
1. Stanąć mocno na nogach, utrzymać się na nogach; nie upaść (1): [[Olbrzym] okrzepił ſię ſtoiąc/ iakoby mogł drzewo [=kopię] vchwyćić gdyby on Rycerz nań przytárł [...] on [olbrzym] też ſam ták ſie okrzepił/ iż ſie od rázu iáko mocna wieżá áni wſtrząſnął [od uderzenia]. HistOtton 49, 95v; mężnie śię trzykroć potkáli/ ále żaden z nich śiodłá nie wyprożnił/ ácż się konie ledwo okrzepiły. HistFort A8v.]
Zwrot: »na nogach się okrzepić« (1): áczkolwiek były ſie poſliznęli nogi moie ták iż záchwiawſſy ſie ledwem ſie ná nich okrzepił. RejPs 106.
2. Odzyskać przytomność (4): oná vyźrzawſzy krew omdláłá/ á okrzepiwſzy ſie pocżęłá na ſwą nędzę płákáć HistRzym 25v; dla żáłośći padł wznák ná źiemię. Pothym okrzepiwſzy ſie á padſzy na ćiáło iego pocżął bárzo płákáć y wołáć rzekąc HistRzym 125v, 15, 127.
3. [Nabrać otuchy: Poczciwiey ieſt nam ábyſmy ná woynie zmárli/ á niżbyſmy mieli vćiekać przed nieprzyiaćielmi náſſemi/ y okrzepili ſie cieſſąc ieden drugiego/ y otwierdźili ſie w obozie maiąc nádzieię w pánie Bodze Izráelowym. FlawHist 22v.]
Formacje współrdzenne cf KRZEPIĆ.
JZ