[zaloguj się]
[pdf]

OMYWANIE (20) sb n

o oraz a jasne, e pochylone.

Fleksja
sg pl
N omywani(e)
G omywaniå
D omywaniu
A omywanié omywaniå
L omywaniu omywaniåch

sg N omywani(e) (5). ◊ G omywaniå (5); -å (3), -(a) (2). ◊ D omywaniu (2). ◊ A omywanié (4); -é (2), -(e) (2). ◊ L omywaniu (1). ◊ pl A omywaniå (1). ◊ L omywaniåch (2).

Sł stp notuje, Cn s.v. mycie, umywanie, Linde brak.

1. Czynienie czystym za pomocą wody lub innej cieczy; lotio PolAnt; ablutio, lavatio Cn (19): To wſzytko vwarz w deſzcżowey wodzie, w tey ſie rodzącza niechay omywa. [...] gdy z omywania onego wynidzie/ potym wezmi koſtek Dactillorum [...] day iey wypić z winem białym. FalZioł V 33v; KromRozm III B7.

omywanie czego (9): FalZioł III 34a, V 83v; Abowięm opuściwſzy przykázanié bożé trzymaćie vſtawę ludźi/ iako omywanié drzewianych ſtatkow/ i náléwek/ i inſzych podobnych rzeczy takich wielé czynicie. MurzNT Mar 7/8, Mar 7/4; Mącz 323a; KarnNap B; WujNT 434 marg, Yyyyyv, Ccccc3.

omywanie czym (1): A ieſt zwan [krzest] omycie wody/ dla zwierzchniégo omywánia wodą BiałKat 238v.

W charakterystycznych połączeniach: omywanie ciał(a) (5), naczyń, nalewek (2), owiec, statkow (2), złota; omywanie wodą.

Szeregi: »omywanie i płokanie« (1): Probatica, Latine ovilis in Bibliis piscina dicitur, ubi oves sacrificio destinatas lavare solebant. Sadzawká do omywánia y płokánia owiec ná ofiárę ofiarowánych. Mącz 323a.

»pomazanie i omywanie« (1): Acz mogł iednym ſłowem/ ábo y ſámą wolą człowieká vzdrowić: wſzákże chćiał też vżyć ku temu rozmáitego ſtworzenia y ceremoniy; błotá/ śliny/ wody/ pomázánia y omywánia. WujNT 345.

a. Rytualne oczyszczenie; baptisma Vulg (6): O tákowym omywániu/ Wergilius/ Owidyus/ y inſzy pogańſcy Doktorowie/ na wielu mieyſcach piſzą. KrowObr 72; CzechRozm 86v; WujNT Hebr 9/10.

W przeciwstawieniu: »omywanie ... ponurzanie« (1): In variis baptiſmatibus, w rozmáitych omywániach/ á nie ponurzániach WujNT 12.

Szereg: »kropienie albo omywanie« (2): iż to guſlenie Wody/ ktore ſwięcenim zowieſz/ kropienie álbo omywánie ieſt nie od Kryſtuſá/ [...] ále od pogánow zmyſlone/ ktorzy Diabły chwalą KrowObr 72, 72.
2. Usuwanie grzechów [czego] (1): Ale iż ſie to Dijabłu niepodobáło/ przeto wymyſlił/ y vſtáwił/ nową náukę/ y nowe omywánie grzechow KrowObr 71.

Synonimy: 1.a. kąpiel; 2. zgładzenie.

Cf OBMYWANIE, OMYWAĆ

MMk