[zaloguj się]
[pdf]

ONYKS (5) sb m

-ny- (4), -ni- (1).

Teksty nie oznaczają ó.

Fleksja
sg
N onyks
G onyksa
A onyks

sg N onyks (3). ◊ [G onyksa.] ◊ A onyks (2).

Sł stp brak, Cn: oniks s.v. onich, Linde brak.

1. Kamień półszlachetny, odmiana agatu, używany do celów dekoracyjnych; onyx PolAnt, Cn [Onyx etiam nomen gemmae seu lapidis Mącz 264b; alabastr, onich – onyx Cn] (4): Nie może być oſzácowaná zá złoto Ofir/ áni zá Onix koſztowny/ áni zá Száfir. BibRadz Iob 28/16, Ex 28/20, 39/13; [od ktorego mieyſcá nie dálecżko rzecżká w morze wpada/ w ktoreieſmy kámuſzki ná kſztałt onyxá y ſárdonixá/ y máło co gorſze ábo podleyfze zbieráli. BusLic 17v].
Zestawienie: »kamień onyks« = lapis onyx PolAnt (1): A złoto oney źiemie ieſt wyborne Támże też znáyduią Bdellion y kámień Onyx BibRadz Gen 2/12.
2. Muszelki pewnego mięczaka wchodzące w skład kadzidła używanego w świątyni; onyx PolAnt, Cn [Onyx etiam in Bibliis pro specie aromatis in Bibliis legitur Mącz 264b; błyszczak, kiełki, pław – onyx Cn]: Iáko Cynámon y koſz fig wydáłám wonność [...] Y iáko Gálban/ Onyx/ Stákte/ y iáko kádzenie kádzidłá w domu. BudBib Eccli 24/17.

Synonim: 2. »kiełki morskie«, »kiełki wonne«.

Cf ONICH, ONYCHA, ONYCHIN, ONYCHINUS

AK